فرض کنید ۱۰۰ تتر دارید و می‌خواهید در بازار کریپتو، ۵۰۰ تتر سرمایه‌گذاری کنید. به‌لطف معاملات اهرمی که توسط قراردادهای پرپچوال پشتیبانی می‌شوند، این امکان میسر است. درحالی‌که در قراردادهای سنتی چنین چیزی امکان‌پذیر نبود و معامله‌گر فقط می‌توانست با سرمایه نقد خودش خریدوفروش کند.
در این مقاله، ابتدا در قالب یک جدول فرق حساب فیوچرز استاندارد (Futures Contracts) و پرپچوال را مشخص می‌کنیم و سپس به‌سراغ توضیح جزئیات و ویژگی‌های هرکدام خواهیم رفت. در انتها هم می‌توانید شباهت‌های این دو را بخوانید.
جدول تفاوت معاملات در فیوچرز استاندارد و پرپچوال
در جدول زیر، فرق حساب فیوچرز استاندارد و پرپچوال (Perpetual Futures) که یکی از ابزارهای مشتقات مالی است را بررسی کرده‌ایم.
| ویژگی | قرارداد استاندارد (مدت‌دار) | قرارداد پرپچوال |
| تاریخ انقضا | تاریخ سررسید ثابتی دارد | بدون انقضا؛ می‌توان آن را به‌طور نامحدود نگه داشت |
| تسویه حساب و تحویل سود | – در زمان انقضا
– معمولا همراه با تحویل کالای فیزیکی – براساس قرارداد نیاز به تحویل یا تسویه نقدی دارایی دارد |
– معمولا تسویه نقدی؛ بدون تحویل دارایی فیزیکی
– بدون تحویل دارایی پایه |
| نیاز به تغییر یا به‌روزرسانی قرارداد | با نزدیک شدن به تاریخ انقضای قراردادها، معامله‌گران اغلب باید قراردادهای جدید ببندند. | نیازی به تغییر قیمت یا شرایط قرارداد در طول همکاری معامله‌گران نیست |
| پایه قیمت | قیمت در زمان انقضا به‌سمت هم‌گرایی با قیمت لحظه‌ای دارایی پایه می‌رود | از نرخ تأمین مالی (فاندینگ ریت) برای حفظ قیمت دائمی نزدیک به قیمت لحظه‌ای استفاده می‌کند |
| میزان ریسک | – ریسک در زمان انقضای قرارداد
– ریسک قابل پیش‌بینی‌تر نسبت به قرارداد پرپچوال |
– ریسک مداوم‌تر و بالاتر از قرارداد استاندارد
– پیچیدگی در نقدینگی و هزینه تأمین مالی کمتر از قراردادهای استاندارد |
| پتانسیل اهرم شدن و کاربرد | تا حدودی | در ارزهای دیجیتال با اهرم‌های مالی بالا بسیار رایج است |
| رواج بیشتر در | بازارهای سنتی | – بازارهای جدیدتر
– به‌خصوص در حوزه ارزهای دیجیتال با مقررات تغییرکننده |
مروری کاملی بر فیوچرز استاندارد و پرپچوال
بین قرارداد استاندارد و پرپچوال، چندین تفاوت از جمله حد لیکویید شدن در بازار کریپتو و منتفی شدن معاملات مارجین وجود دارد که در ادامه به‌شکل کامل به آن‌ها خواهیم پرداخت.
قراردادهای استاندارد
قراردادهای آتی، نوعی قرارداد مالی هستند که معمولا ارزش آن‌ها از یک دارایی پایه مانند کالا، ارز، شاخص در کریپتو یا یک توکن سهام جهانی مشتق می‌شود.
در این قرارداد، دو طرف توافق می‌کنند که یک دارایی خاص را در آینده، با تاریخ مشخصی معامله کنند. این توافق براساس قیمت و حجم معینی بسته می‌شود و می‌تواند فراتر از بازار کریپتو برود؛ مثلا در بازارهای طلا و ارز فیات این قرارداد به چشم می‌خورد.
قراردادهای پرپچوال
یک قرارداد آتی دائمی (که اغلب سوآپ دائمی یا به‌طور خلاصه “perp” نامیده می‌شود) نوع خاصی از مشتقات شبیه به معاملات آتی است؛ با این تفاوت که در بازارهای کریپتو رواج بیشتری دارد و ویژگی متمایز آن، عدم وجود تاریخ انقضا در قرارداد است.
در این قرارداد، تریدر می‌تواند از نوسانات قیمت دارایی پایه خود بدون محدودیت زمانی کسب سود کند. این قرارداد برای بازار کریپتو یک فرصت ویژه است؛ چون نسبت به بازارهایی مثل بورس و طلا، نوسانات بیشتری را تجربه می‌کند.
از سمت دیگر، وقتی وارد این معامله می‌شوید دیگر مجبور به خرید یا فروش دارایی پایه خود نخواهید داشت. این وسط، فقط سود یا ضرر ناشی از نوسانات است که در قرارداد ذکر می‌شود.
در هر قرارداد پرپچوال، مکانیسم نرخ تامین مالی یا فاندینگ ریت پیاده می‌شود. این مکانیسم به طرفین اطمینان می‌دهد که بین قیمت قراردادهای پرپچوال و قیمت نقدی دارایی پایه، تعادل وجود خواهد داشت.
۴ ویژگی قرارداد پرپچوال
هر قرارداد آتی دائمی و استاندارد یک‌سری ویژگی‌ها دارد که برای درک تفاوت معاملات در فیوچرز استاندارد و پرپچوال ضروری هستند. با این ویژگی‌ها در ادامه آشنا خواهیم شد.
طول عمر نامحدود
اولین فرق فیوچرز استاندارد و پرپچوال، تاریخ انقضای آن‌ها است. در معاملات آتی دائمی امکان استفاده از اهرم معاملات ارز دیجیتال وجود دارد؛ اما باید مبلغی را تحت عنوان مارجین گرو بگذارید تا زیان‌های احتمالی را پوشش دهد.
خبر خوب این است که معامله‌گران با بستن قراردادهای پرپچوال، می‌توانند تا زمانی که مارجین کافی دارند و لیکویید نشده‌اند، یک موقعیت دائمی را حفظ کنند. در این حالت، نیازی به تمدید قراردادها با نزدیک شدن به تاریخ انقضا نیست و سود به‌شکل مستمر ادامه پیدا می‌کند.
مکانیسم نرخ تأمین مالی
در این نوع قرارداد، نیازی به اثبات دارایی نیست و می‌توان به‌صورت نقدی آن‌ها را مبادله کرد؛ چون دادوستد براساس مکانیسم تامین مالی انجام می‌شود.
درواقع این لنگرگاه، رصدکننده همسویی روند قیمت اسپات دارایی پایه با قیمت دارایی در قرارداد است و اختلاف این دو را یکی از طرفین به دیگری پرداخت می‌کند.
چنانچه اختلاف مثبت باشد، فروشنده دارایی سود می‌کند و اگر منفی باشد، ضرر را متحمل می‌شود.
تسویه نقدی
فرق فیوچرز استاندارد و پرپچوال در روش تسویه آن‌ها مشهود است. بیشتر قراردادهای دائمی، هیچ‌گونه تحویل فیزیکی دارایی پایه ندارند؛ در عوض سود یا زیان به‌صورت نقد، استیبل کوین یا مارجین حاشیه‌ای تسویه می‌شود.
اهرم و ریسک بالا
اغلب این قراردادها می‌توانند اهرم‌های قابل توجهی را بگیرند؛ مثلاً ×۱۰، ×۲۰ یا حتی ×۱۰۰ در برخی از بازارهای کریپتو. ازآنجاکه هیچ تاریخ انقضایی در پرپچوال‌ها وجود ندارد، خطر حرکت ناگهانی قیمت یک نگرانی دائمی برای معامله‌گران است؛ چون باعث انحلال و ضرر زیاد می‌شود.
از طرف دیگر، در مواقع بی‌ثباتی بازار یا شرایط ژئوپلیتیک، صرافی‌ها ممکن است اهرم را به‌صورت خودکار کاهش دهند یا از صندوق‌های بیمه برای مدیریت موقعیت‌هایی که نقدینگی‌ها قابل تطبیق نیستند، استفاده کنند.
۳ ویژگی قراردادهای فیوچرز استاندارد
ویژگی‌های کلیدی هر قرارداد استاندارد شامل موارد زیر است. البته همان‌طور که گفتیم، این قرارداد در بازارهای دیگری به‌جز بازارهای کریپتو حضور دارد و برخی از ویژگی‌هایش از همین ماهیت نشات می‌گیرد.
استانداردسازی مواد قرارداد
یک فرق فیوچرز استاندارد و پرپچوال از نظر استانداردسازی است. هر فیوچرز استاندارد از نظر کمیت، کیفیت (در صورت وجود)، حجم دارایی پایه، تاریخ انقضا و برخی پارامترهای دیگر استاندارد شده است. این استانداردسازی امکان معامله آن را در بورس و بازارهای کالامحور فراهم می‌کند.
تاریخ انقضای ثابت
یک قرارداد آتی تاریخ سررسید مشخص و ثابتی دارد که در آن، منافع ذکرشده باید تامین و وجوه تعیین‌شده تسویه شوند. این تسویه یا با تحویل فیزیکی کالای پایه صورت می‌گیرد، یا به‌شکل تسویه نقدی.
تعهد مشخص
طرفین یک قرارداد استاندارد موظف به انجام معامله در زمان مشخص‌شده هستند؛ یعنی خریدار باید در زمان مشخص‌شده خرید کند و فروشنده باید در سررسید تحویل دهد یا تسویه کند. این تعهدها فارغ از قیمت کالا و دارایی پایه در آن زمان است.
۴ شباهت قرارداد فیوچرز استاندارد و پرپچوال
در ادامه این بخش، شباهت‌هایی که بین قراردادهای آتی استاندارد و آتی دائمی وجود دارند را توضیح خواهیم داد. این شباهت‌ها روی بهره باز تاثیر مستقیمی می‌گذارند؛ شاخصی که با توجه به قراردادهای آتی باز محاسبه می‌شود و استفاده از آن در کنار پارامترهایی مثل حجم معاملات، دید خوبی از روند و احساسات حاکم بر بازار به ما می‌دهد.
ماهیت مشتقه
هر دو قراردادها، مشتقی از یک کالای فیزیکی یا دارایی دیجیتال در بازارهای مالی هستند – یعنی ارزش آن‌ها از برخی دارایی‌های پایه مشتق می‌شود.
در قراردادهای استاندارد این دارایی پایه می‌تواند کالای فیزیکی مثل طلا یا پول نقد باشد؛ درحالی‌که در قراردادهای آتی دائمی، دارایی پایه عموما یک توکن یا کوین، مثل بیت کوین و اتریوم یا تتر است.
پوشش ریسک
هر دو قرارداد به طرفین معامله اجازه می‌دهند تا موقعیت‌هایی (بلند یا کوتاه) را برای پیش‌بینی حرکات قیمت دارایی پایه بررسی کنند. همچنین پوشش ریسک افت بازار در برابر خطرات ناشی از نوسانات دارایی پایه، در هر دو قرارداد ثابت است.
الزام به داشتن حاشیه سود برای طرفین
در هر دو قرارداد، یک مارجین اولیه تنظیم می‌شود و عموما معامله‌گران را ملزم می‌کنند تا حاشیه سود را در قرارداد ثبت کنند.
از طرف دیگر، طرفین تلاش می‌کنند مارجین نگهداری را تا حد امکان حفظ کنند و در صورت افزایش ضرر از مارجین تعیین‌شده، درخواست تسویه می‌کنند.
کشف قیمت و نقدینگی بازار
هر دو قرارداد به توانایی بازار در کشف قیمت منصفانه از طریق عرضه، تقاضا و فعالیت معاملاتی کمک می‌کنند.
همچنین میزان نقدینگی در هر دو مهم است تا به پایین نگه داشتن هزینه‌های معاملاتی کمک شود. این نقدینگی روی مواردی همچون اختلاف قیمت پیشنهاد از سوی فروشنده و خریدار یا اسپرد تاثیر مستقیمی می‌گذارد.
چند نکته مهم برای معامله‌گران در رابطه با قراردادهای پرپچوال
برای این‌که به‌عنوان یک تریدر ضرر خود را به حداقل برسانید چند پیشنهاد داریم که در ادامه توضیح خواهیم داد.
- اکیدا پیشنهاد می‌کنیم که قبل از شروع معامله، آموزش تحلیل تکنیکال و آموزش تحلیل فاندامنتال را ببینید؛ چون ورود به پوزیشن‌های باز و طولانی‌مدت بدون استراتژی معاملاتی درست، ارزش دارایی‌های‌تان را کم می‌کند.
- اگر تامین مالی از سوی صرافی رمزارز یا معامله‌گر مقابل کافی باشد، می‌توانید دوره نگهداری خود را برای سود بیشتر بردن طولانی‌تر کنید.
- یک حد ضرر را قبل از ورود به بازار کریپتو مشخص و به‌موقع از آن استفاده کنید. محدوده ضرر، دارایی شما را از حرکت‌های شدید و سینوسی محافظت می‌کند.
- معمولا ارزهای دیجیتال اصلی، یعنی بیت کوین و اتریوم نقدینگی بهتر، اسپردهای پایین‌تر و رفتار قابل پیش‌بینی‌تری دارند.
- معاملات با حجم کم یا ارزش بازار پایین، مثل بازار میم کوین ممکن است نوسان بیشتری داشته باشند، اسپردهای بیشتری بگیرند و افت بیشتری را هم تجربه کنند.
- حتما قوانین صرافی رمزارز یا معامله‌گر را به‌طور کامل بخوانید. بندها و جزئیات هر قرارداد متفاوت از سایر پلتفرم‌ها است.
- نوسان‌ها می‌توانند سود زیادی به شما بدهند؛ اما می‌توانند ضرر بزرگی را به دارایی‌تان وارد کنند. بنابراین پیش از وقوع بحران، از ابزارهایی مانند ATR (میانگین محدوده واقعی)، اندیکاتور باند بولینگر یا نوسانات ضمنی در بازارهای مشتقات برای سنجش حرکات بالقوه استفاده کنید.
- اغلب رویدادهای کلان در سطح بین‌المللی باعث حرکات بزرگی می‌شوند. مثل اطلاعیه‌های نظارتی، شوک‌های کلان اقتصادی، جریان‌های بزرگ ورود و خروج، معاملات نهنگ‌ها در بازار ارز دیجیتال.
چگونه از قرارداد دائمی استفاده کنیم؟
صرافی رمزارز بیت پین با ارائه معاملات تعهدی، شرایطی را برای انجام معاملاتی اهرم‌دار در کنار معامله اسپات فراهم کرده تا تریدرهای حرفه‌ای بتوانند سود به مراتب بیشتری از بازار کریپتو گرفته و با نزول و صعود قیمت سود کنند.
بنابراین می‌توانید پس از دیدن آموزش‌ها، تعیین نقاط ورود و خروج و حد ضرر، از این امکانات استفاده و در شروع کار، بخش کوچکی از سرمایه خود را در آن‌ها معامله کنید.
سوالات متداول
- مهم‌ترین فرق حساب فیوچرز استاندارد و پرپچوال چیست؟
حساب‌های فیوچرز استاندارد تاریخ انقضا دارند؛ درحالی‌که قراردادهای پرپچوال تاریخ انقضا ندارند.
- معامله فیوچرز استاندارد بیشتر مناسب کدام تریدرها است؟
تازه‌واردان و مبتدی‌ها می‌توانند با استفاده از این قرارداد، استانداردها و زمان مشخص آن‌ها، با ریسک پایین‌تر به معامله بپردازند.
- شباهت حساب فیوچرز استاندارد و پرپچوال در چیست؟
هردو آن‌ها از یک دارایی پایه مشتق می‌شوند، ریسک معامله را تا حدودی پوشش می‌دهند و به کشف قیمت و نقدینگی بازار کمک می‌کنند.