کاردانو و سولانا را رقیب سرسخت اتریوم می‌دانیم. در سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ که اتریوم یک روند نزولی طولانی را تجربه کرد، این دو رمزارز توانستند بخش بزرگی از بازار قراردادهای هوشمند را به دست بگیرند. اما سوال اینجاست: در مقایسه کاردانو و سولانا، برنده کدام است؟
در این مقاله، به مقایسه جامع کاردانو و سولانا پرداخته و این دو بلاک چین محبوب را از دیدگاه‌های مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار خواهیم داد.
مقایسه شبکه کاردانو و سولانا
کاردانو در مقابل سولانا مسلماً شدیدترین نبرد بین بلاک چین‌های لایه یک جایگزین در صنعت ارزهای دیجیتال است. هر شبکه فاکتورهای زیادی را روی میز می‌گذارد و پتانسیل این را دارد که اتریوم را از سلطنت در حوزه قرارداد هوشمند خلع کند.
کاردانو به رویکرد ناب و سیستماتیکی پایبند بوده و اکوسیستم بلاک چین آرمان‌شهری را به تصویر می‌کشد؛ درحالی‌که سولانا این ایدئولوژی‌ها را در ازای قابلیت‌های خیره‌کننده‌تر قربانی می‌کند.
تفاوت‌های کلیدی سولانا و کاردانو در چیست؟ چه عواملی باعث می‌شوند تا این پلتفرم‌های بلاک چین اینقدر قدرتمند باشند؟ کدام یک در صدر جدول قرار خواهند گرفت؟ قبل از بررسی کامل و تشریح نکات ظریف کاردانو و سولانا، اجازه دهید ابتدا برخی از اصول اولیه را مرور کنیم:
| کاردانو | سولانا | |
| بنیانگذار | چارلز هاسکینسون | آناتولی یاکوونکو |
| زمان راه‌اندازی | ۲۰۱۷ | ۲۰۲۰ |
| ارزش بازار | ۲۳ میلیارد دلار | ۷۰ میلیارد دلار |
| مقدار در گردش (۲۰۲۵) | ۳۵ میلیارد | ۵۱۶ میلیون |
| بالاترین قیمت | ۳٫۱ دلار | ۲۹۴ دلار |
| مکانیسم اجماع | PoS | PoH و PoS |
برخلاف شبکه‌هایی که با مکانیسم اثبات کار (Proof-of-Work) فعالیت می کنند، سولانا و کاردانو برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید به نودهای ولیدیتورها متکی هستند؛ این موضوع باعث می‌شود که این دو بلاک چین بسیار کم‌مصرف‌تر از بلاک چین‌های گذشته باشند و در عین حال حداقل هزینه تراکنش را تضمین کنند.
معرفی بلاک چین کاردانو (ADA)
کاردانو که توسط چارلز هاسکینسون تأسیس شد، شبکه بلاک چین اثبات سهام (PoS) است که از ابتدا بر اساس تئوری آکادمیک طراحی شد. به لطف مکانیزم اجماع Ouroboros، کاردانو کارآمد، غیرمتمرکز و بسیار ایمن است.
شبکه کاردانو به عنوان پروتکلی جامع شناخته می‌شود و تمام ویژگی‌های یک شبکه ایده‌آل را داراست. از زمان جنسیس بلاک، کاردانو موفق به حفظ آنلاین بودن کامل شبکه شده و به یکی از بهترین امتیازات تمرکززدایی در این صنعت می‌بالد.
همچنین با میزبانی از برنامه غیرمتمرکز (dApp)، محصولات و خدمات مختلف، اکوسیستم کاردانو به آرامی اما به طور پیوسته در حال رشد است. این شبکه با ثبات و قابلیت اطمینان اثبات شده، به گزینه‌ای محبوب برای کسب‌وکارهایی تبدیل شده است که از فناوری بلاک چین برای ایجاد کاربردهای جدید و خلاقانه بهره می‌برند.
معرفی بلاک چین سولانا (SOL)
آناتولی یاکوونکو، بنیانگذار سولانا، بلاک چین سولانا را با در نظر گرفتن قابلیت مقیاس‌پذیری و عملکرد طراحی کرد. سولانا با ترکیب دو مکانیسم اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS)، شاید پربازده‌ترین بلاک چین در صنعت ارزهای دیجیتال باشد.
سرعت تراکنش در سولانا از بهترین‌ها در این حوزه است؛ این شبکه قادر به پردازش تراکنش‌هایی است که شبکه‌های قدیمی مانند بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) آرزوی آن را دارند. این شبکه از صحنه پررونق امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) برخوردار بوده و حجم معاملات آنچینش سلطه اتریوم را تهدید می‌کند.
بررسی تفاوت های کاردانو و سولانا
در نگاه اول، شباهت‌های سولانا و کاردانو زیاد به نظر می‌رسد:
- هر دوی آنها بلاک چین‌های لایه ۱ هستند که از توسعه قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند.
- هر دو از الگوریتم‌های اجماعی که بر پایداری و بهره‌وری انرژی تمرکز دارند، استفاده می‌کنند.
- هر دو شبکه برنامه‌ها و خدمات متنوعی مانند پروتکل‌های امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) را ارائه می‌دهند.
با اینکه می‌توان چند شباهت دیگر هم برای این دو بلاک چین نام برد، اما بررسی تفاوت‌های کاردانو و سولانا به مراتب مهم‌تر و نیازمند بررسی دقیق‌تری است. در ادامه مقایسه کاردانو و سولانا، لازم است که به این موضوع بپردازیم.
مقیاس‌پذیری
یکی از بزرگترین تفاوت‌های بین دو شبکه سولانا و کاردانو، مقیاس پذیری و سرعت عملکرد آنها است. از نظر تئوری، بلاک چین هاردفورک‌‌های کاردانو مثل بروزرسانی Ouroboros باعث شده که شبکه بتواند در هر ثانیه بین ۱۰۸۰۰ تا ۱۸ هزار تراکنش را مدیریت کند، اما در واقعیت، محدودیت‌های مقیاس‌پذیری کاردانو به دلیل فعالیت ناکافی آنچین، به مراتب کمتر از این عدد است.
داده‌هایی که توسط Cexplorer، پیشرو در کاوشگرهای بلاک چین کاردانو، ارائه شده، نشان می‌دهد که شبکه کاردانو به طور متوسط ۲ تا ۵ تراکنش در ثانیه را پردازش می‌کند.
از طرف دیگر، سولانا با تمرکز بر پردازش موازی ساخته شده و در شرایط ایده‌آل می‌تواند تا ۶۵ هزار تراکنش را در هر ثانیه پردازش کند. البته با توسعه کلاینت Firedance، انتظار می‌رود که شبکه در محیط آزمایشگاهی تا ۶۰۰ هزار تراکنش در ثانیه را پردازش کند.
البته این اعداد و ارقام در دنیای واقعی متفاوت هستند. به طور کلی، سرعت تراکنش سولانا به قرار زیر است:
- میانگین سرعت: ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ تراکنش در ثانیه
- اوج سرعت: بیش از ۵ هزار تراکنش در ثانیه
- تراکنش‌های ثبت شده با کاربران: میانگین ۴۰۰ و اوج ۲ هزار تراکنش در ثانیه
کاردانو (۰) < سولانا (۱)
پایداری شبکه
یکی از بزرگترین انتقادها به سولانا، ناپایداری آن است. تا اوایل سال ۲۰۲۵، سولانا ۱۱ مرتبه قطعی قابل توجه را تجربه کرده که ۵ مورد از مهم‌ترین آنها، موارد زیر هستند.
- ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۱: ۱۷ ساعت
- ۱ می ۲۰۲۲: ۷ ساعت
- ۱ ژوئن ۲۰۲۲: ۴.۵ ساعت
- ۱ اکتبر ۲۰۲۲: ۶ ساعت
- ۶ فوریه ۲۰۲۴: ۵ ساعت
این درحالی است که کاردانو توانسته عملکردی خیره‌کننده از خود نشان دهد؛ چرا که از زمان شروع به کار شبکه در سال ۲۰۱۷، تنها ۱ مرتبه (۲۲ ژانویه ۲۰۲۳) شبکه با مشکل روبرو شد که آن هم قطعی کامل نبود و تنها زمان بلاک شبکه به حوالی ۲ دقیقه رسید.
کاردانو (۱) > سولانا (۱)
تمرکززدایی
تمرکززدایی یکی از اصول بنیادین دنیای بلاک چین‌ها است. هدف اصلی شبکه‌های بلاک چین این است که حکمرانی و زیرساخت آن به خوبی توزیع شده و از نقاط ضعف تک‌نقطه‌ای (وابستگی به یک عامل) عاری باشد.
با داشتن بیش از ۳ هزار اعتبارسنج مجزا، ۸۷۰۰ نود رله (Relay Node) و ضریب ناکاموتو (Nakamoto Coefficient) ۲۴، کاردانو تا حد زیادی غیرمتمرکز به حساب می‌آید. لازم به ذکر است که ضریب ناکاموتو، حداقل تعداد نودهایی که برای به خطر انداختن یک شبکه نیاز است را نشان می‌دهد.
از طرف دیگر، سولانا از ۴۵۱۴ نود تشکیل شده که از این تعداد، ۱۴۱۴ عدد نود اعتبارسنج و ۳۱۰۰ عدد هم نود RPC هستند. جالب است بدانید که از این ۱۴۱۴ اعتبارسنج، ۵۰۸ عدد در آمریکا، ۱۱۲ عدد در هلند و ۱۱۱ عدد در روسیه قرار دارد.
تعداد کمتر اعتبارسنج باعث شده که ضریب ناکاموتو سولانا به عدد ۱۹ برسد. عددی که در محدوده متوسط قرار می‌گیرد و تمرکززدایی کمتر آن نسبت به کاردانو را نشان می‌دهد.
کاردانو (۲) > سولانا (۱)
زبان برنامه‌نویسی
سولانا و کاردانو با زبان‌های برنامه‌نویسی کاملاً متفاوتی ساخته شده‌اند. البته کاربر معمولی متوجه این تفاوت نخواهد شد، اما این تمایز مهمی است که تأثیر قابل‌توجهی بر خود شبکه دارد.
زبان برنامه‌نویسی هسته اصلی کاردانو، زبان هاسکل (Haskell) است که زبانی قدرتمند و جامع محسوب می‌شود. البته کاردانو برای توسعه قرارداد هوشمند، سه زبان مجزا ارائه کرده که هر کدام کاربرد و خصوصیت متفاوتی دارند.
- زبان Plutus: برای نوشتن کدهای آنچین و آفچین
- زبان Marlowe: زبانی مبتنی بر دامنه (DSL) برای قراردادهای مالی
- زبان Aiken: زبانی دوستدار توسعه‌دهنده مثل راست و تایپ‌اسکریپت
از طرف دیگر، تمام شبکه‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) عمدتا به زبان برنامه‌نویسی Solidity وابسته هستند. این بدان معناست که توسعه‌دهندگان می‌توانند به راحتی بین زنجیره‌های مختلف برای استقرار پروتکل‌های جدید جابه‌جا شوند.
قراردادهای هوشمند سولانا با زبان Rust نوشته می‌شوند که زبان برنامه‌نویسی بسیار رایج‌تری است و ورود توسعه‌دهندگان جدید به اکوسیستم و تشویق آنها به ایجاد برنامه‌های کاربردی و خدمات جدید برای رشد شبکه را بسیار آسان‌تر می‌کند.
کاردانو (۲) = سولانا (۱)
کارمزد تراکنش‌ها
تا سال ۲۰۲۵، میانگین کارمزد تراکنش در شبکه کاردانو تقریباً ۰٫۱۰ دلار به ازای هر تراکنش است. این ساختار کم‌هزینه به دلیل استفاده از الگوریتم اجماع کم‌مصرف اثبات سهام و طراحی مقیاس‌پذیر شبکه کاردانو ممکن شده است.
کارمزدهای تراکنش در کاردانو با استفاده از فرمولی محاسبه می‌شوند که شامل یک بخش ثابت و یک بخش متغیر بر اساس اندازه تراکنش (بر حسب بایت) است. این روش باعث می‌شود که کارمزدها حتی با افزایش استفاده از شبکه، همچنان قابل پیش‌بینی و مقرون‌به‌صرفه باقی بمانند.
- معامله بیش‌از ۳۰۰ کوین دیگر
- دریافت وام و اعتبار معاملاتی
- سرعت بالا در تکمیل سفارشات
- بات‌های معامله‌گر متنوع
- پشتیبانی ۲۴ ساعته
این در حالی است که میانگین کارمزد تراکنش در سولانا حدود ۰٫۰۰۳۴ دلار است. تراکنش‌ها در سولانا هم شامل یک بخش ثابت (۰٫۰۰۰۰۰۵ واحد SOL) و یک کارمزد اولویت است. البته کارمزدهای سولانا در هنگام شلوغی شبکه تا ۰٫۵ واحد SOL هم افزایش یافته‌اند.
کاردانو (۲) < سولانا (۲)
امنیت
توسعه کاردانو توسط دانشمندان شهیر و حرفه‌ای ریاضی تکمیل شده زبان هاسکل هم به عنوان یک زبان برنامه نویسی تابعی محض، امنیتی قابل اثبات دارد. از زمان شروع به کار این شبکه، هیچگونه حمله یا باگ مهمی در این شبکه قرار نگرفته و زبان Plutus آن هم امنیت قراردادهای هوشمند شبکه را تضمین می‌کند. خ
سولانا از ترکیب اثبات تاریخ با نسخه‌ای از الگوریتم تحمل خطای بیزانس عملی (PBFT) با عنوان Tower BFT استفاده می‌کند که امنیت بسیار بالایی دارد. به طور کلی امنیت سولانا بر سه رکن مهم پایه‌گذاری شده:
- امضای Ed25519: الگوریتم امضای منحنی بیضوی برای سرعت و مقاومت بالا
- هشینگ SHA-256: امنیت بسیار بالا
- الگوریتم اجماع اثبات تاریخ: کارایی و سرعت بالا
البته قطعی‌های مکرر شبکه، آسیب‌پذیری در زنجیره تأمین در اواخر ۲۰۲۴ و سو استفاده از قراردادهای هوشمند Crema Finance و Mango Markets، تا حدی امنیت سولانا را تحت تأثیر قرار داده است.
کاردانو (۳) > سولانا (۲)
وضعیت بازار دیفای
وضعیت بازار دیفای شبکه‌های بلاک چینی بسیار متغیر است. بااین‌حال، با توجه به اختلاف فاحش ارزش کل قفل شده (TVL) سولانا با کاردانو و تعداد بیشتر پروژه‌های موفق و بزرگ در این شبکه، می‌توان گفت که اکوسیستم سولانا به مراتب قوی‌تر از کاردانو است.
کاردانو (۳) < سولانا (۳)
مقایسه فنی اجمالی بلاکچین سولانا و کاردانو
همانطور که دیدید، مقایسه SOL و ADA از معیارهای مختلف هم به تساوی انجامید. این یعنی هر یک از این شبکه‌ها در بخش‌هایی ضعف و در بخش‌های دیگر قدرت دارند. بااین‌حال، جدول زیر بهتر می‌تواند مقایسه شبکه کاردانو و سولانا را از دیدگاه فنی نشان دهد.
| قابلیت | کاردانو | سولانا |
| مکانیزم اجماع | PoS | PoH + PoS |
| زبان برنامه‌نویسی | هاسکل، پلوتوس، مارلو، آیکِن | راست، سی، سی پلاس پلاس |
| مدل قرارداد هوشمند | EUTXO (Extended UTXO) | Account-based |
| تأیید رسمی | دارد | بدون پشتیبانی بومی |
| توان عملیاتی مین‌نت | ۰٫۹ تراکنش در ثانیه | تا ۶۵ هزار تراکنش در ثانیه |
| مقیاس‌پذیری لایه ۲ | Hydra (بیش از ۱ میلیون TPS) | Firedance |
| میانگین کارمزد تراکنش | حدود ۱۰ سنت | کمتر از ۱ سنت |
| نهایی سازی بلاک | حدود ۲۰ ثانیه | حدود ۴۰۰ میلی ثانیه |
| آپ تایم شبکه | ۱۰۰ درصد | ۱۱ قطعی طولانی مدت |
| تعداد نود اعتبارسنج | ۳ هزار نود | ۱۴۱۴ نود |
| نود فول یا رله | ۸۷۰۰ نود | ۳۱۰۰ نود |
| ضریب ناکاموتو | ۲۴ | ۱۹ |
مقایسه کاردانو و سولانا از دیدگاه کاربران
زمانی که سولانا در ابتدا راه‌اندازی شد، طرفداران پروپاقرص بلاک چین به تعداد کم ولیدیتور در شبکه و توزیع مشکوک توکن‌های SOL به سرمایه‌گذاران اولیه انتقاد شدید داشتند.
با این حال، سولانا در سال‌های اخیر توانست اوضاع را تغییر دهد. فروپاشی FTX و Alameda Research که از حامیان اصلی آن بودند، زمین بازی را هموار کرد و حالا توکن‌های SOL به خوبی بین مشارکت‌کنندگان بازار توزیع شده‌اند.
طرفداران سولانا اینطور استدلال می‌کنند که این شبکه برای پشتیبانی از میلیون‌ها کاربر بسیار مناسب‌تر است. سولانا خود را به عنوان بلاک چینی با بالاترین کارایی در این صنعت معرفی کرده و تعداد تراکنش‌ها و کیف پول‌های فعال بیشتری را نسبت به اکثر رقبای خود مدیریت می‌کند.
از طرف دیگر، طرفداران کاردانو می‌گویند که شبکه کاردانو با دقت و صرف زمان کافی در حال پیشرفت است. روی کاغذ، کاردانو شبکه‌ای متن‌باز و ایده‌آل است و با مکانیزم اجماع اثبات سهام منحصربه‌فرد خود، هزینه تراکنش‌ها را پایین نگه می‌دارد، در حالی که تعداد زیاد استخرهای سهام در شبکه، حداکثر تمرکززدایی را تضمین می‌کند.
دامیننس ۱۷ رو همین حالا بخون.
آینده سولانا و کاردانو چگونه خواهد بود؟
برنده مقایسه SOL و ADA هر کدام که باشد، آینده برای هر دوی این قاتلان اتریوم روشن خواهد بود. کارمزد به مراتب پایین‌تر، سرعت تراکنش بالاتر و امنیت بیشتر این شبکه‌های بلاک چینی نسبت به اتریوم باعث شده که رفته رفته این شبکه‌ها فاصله خود را از رقیب قدرتمندشان کمتر کنند.
آینده سولانا به رشد بیشتر اکوسیستم و معرفی میم کوین‌ها و پروژه‌های دیفای موفق بستگی دارد. بااین‌حال، تیم این شبکه باید فکری اساسی برای قطعی‌های پرشمار این شبکه بکنند.
- معامله بیش‌از ۳۰۰ کوین دیگر
- دریافت وام و اعتبار معاملاتی
- سرعت بالا در تکمیل سفارشات
- بات‌های معامله‌گر متنوع
- پشتیبانی ۲۴ ساعته
از طرف دیگر، آینده کاردانو به خاطر بروزرسانی‌های بی‌نقص اما تعویق‌های بسیار، به افزایش پذیرش و رشد بیشتر اکوسیستم آن بستگی دارد. کاردانو برای موفقیت بیشتر در آینده باید میزبان پروژه‌های موفق باشد و TVL خود را به مراتب بیشتر از ارقام کنونی کند.
نتیجه‌گیری نهایی
مقایسه شبکه کاردانو و سولانا هرچقدر هم موشکافانه و دقیق باشد، در نهایت به انتخاب توسعه‌دهندگان برای راه‌اندازی پروژه و تصمیم افراد به سرمایه‌گذاری روی هر کدام دارد. قیمت سولانا در سال‌های پس از فروپاشی FTX از ۷ دلار به بیش از ۲۹۰ دلار رسید و این محبوبیت این آلت کوین را نشان می‌دهد.
سولانا شاید سریع‌تر، جذاب‌تر و محبوب‌تر باشد، اما هنوز هم برای پیروزی واقعی در رقابت لایه ۱ (لایه پایه بلاک چین)، نیاز به بهبود موارد زیادی دارد. به همین ترتیب، کاردانو شاید از نظر تئوری عالی به نظر برسد، اما تئوری تا رسیدن به واقعیت فاصله دارد.
در این مقاله، تلاش کردیم که مقاله‌ای جامع برای مقایسه کاردانو و سولانا ارائه دهیم و این دو شبکه را از همه جوانب بسنجیم. چنانچه شما هم نظر یا سوالی در این رابطه دارید، با ما و تیم متخصصین آکادمی بیت‌پین در میان بگذارید.
سوالات متداول
- کدام بهتر است، سولانا یا کاردانو؟
انتخاب بین سولانا یا کاردانو به ترجیح شخصی و اهداف سرمایه‌گذاری شما بستگی دارد.
- تفاوت اصلی سولانا و کاردانو در چیست؟
تفاوت سولانا و کاردانو در نوع الگوریتم اجماع و توان عملیاتی آن‌هاست که در مورد دوم، سولانا به مراتب قوی‌تر از کاردانو عمل کرده است.
- آیا سرمایه‌گذاری در ADA بهتر است یا SOL؟
تصمیم‌گیری برای خرید سولانا یا کاردانو به تحقیق و تحلیل خودتان بستگی دارد.
- مزایا و معایب کاردانو و سولانا چیست؟
مزیت بزرگ کاردانو، امنیت بالا و مزیت سولانا، کارمزد کم و توان عملیاتی بالای آن است.
