اثر کانتیلون و بیت کوین؛ آیا بیت کوین می‌تواند نابرابری اقتصادی را از بین ببرد؟‌

در این مقاله با توضیح اثر کانتیلون، بی‌عدالتی طبیعی پول‌های فیات که باعث بهره‌کشی قشر ثروتمند از قشر فقیر می‌شوند را بررسی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چگونه بیت کوین می‌تواند به‌عنوان منصفانه‌ترین پول جهان، شیوع اثر کانتیلون را کاهش داده و دنیایی منصفانه‌تر و مرفه‌تر برای همه ایجاد کند.

اثر کانتیلون (Cantillon)، به مکانیسمی انحرافی اشاره دارد که در آن، پول به طور نامتناسبی بین افراد نزدیک‌تر به منبع آن، در گردش بوده و راهی برای انتقال ثروت از فقیر به ثروتمند است. همانطور که می‌دانیم، هیچ دستاوردی در زندگی، رایگان به دست نمی‌آید؛ منبع درآمد ثروتمندان مشخص نیست و این افراد هر روز بیشتر پولدار می‌شوند، بهای این مبهم بودن را قشر کم‌برخوردار جامعه می‌پردازد.

برای راحتی شما عزیزان، فایل پادکست این مقاله برای شما آماده شده است. همچنین می‌توانید این پادکست را از اسپاتیفای، کست‌باکس یا گوگل پادکست گوش کنید.

تورم، بدهی و کاهش ارزش پول، مکانیسم‌های نا‌مطلوبی هستند که ارزش را از سیستم بیرون می‌کشند و ملت‌ها و مردم‌شان را برای نسل‌های آینده فقیرتر می‌کنند. تمام این موارد را می‌توان با مقدار پول تازه چاپ‌شده، ردیابی کرد.

یک ضرب المثل قدیمی می‌گوید که از حال لذت ببرید و بهایش را بعدا پرداخت کنید؛ اما امروزه اینطور به نظر می‌رسد که ثروتمندان، از حال لذت می‌برند و هرگز بهایی بابت‌ش پرداخت نمی‌کنند، در مقابل قشر کم‌درآمد هرگز لذت نمی‌برند و همیشه در حال پرداخت بها هستند. دلیل اصلی اینکه فرزندان نسل بعدی هرگز قادر به خرید خانه یا حتی ماشینی مناسب نخواهند بود، افزایش مداوم عرضه پولی است که باعث ایجاد حباب‌های تورمی‌ شده که در نهایت می‌ترکند.

خبر خوب، این است که در دنیای امروز، راهی وجود دارد که می‌تواند این سیستم مالی را به شکلی عادلانه برای همه اقشار جامعه تغییر دهد، سیستم پولی جدیدی که در آن منبع درآمد، انرژی بوده و در آن پول کمیاب و گران است، اما به جای کاهش ارزش، به مرور زمان ارزش‌گذاری می‌شود و هیچ فردی نمی‌تواند آن را دستکاری کند.

اثر کانتیلون چیست؟

اثر کانتیلون یا Cantillon Effect، مفهومی اقتصادی است و به این موضوع اشاره دارد که چگونه افزایش عرضه پول در اقتصاد، به طور نامتناسبی بر قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد. اثر کانتیلون، توسط ریچارد کانتیلون، اقتصاددان ایرلندی، در قرن هجدهم معرفی شد. کانتیلون استدلال کرد که افزایش عرضه پول، ابتدا برای افرادی که پول جدید را دریافت می‌کنند، سودآور بوده و پول جدید توسط آن‌ها خرج می‌شود. این افراد، معمولاً افراد ثروتمند و پردرآمدی هستند که با خرج پول جدید، برای خرید کالاها و خدمات، باعث افزایش تقاضا برای این کالاها و خدمات می‌شوند.

این افزایش تقاضا، به نوبه خود، منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود‌، اما در نظر داشته باشید که این افزایش قیمت‌ها، بلافاصله در همه بخش‌های اقتصاد احساس نمی‌شود. این افزایش قیمت‌ها در بدو امر، در بخش‌هایی احساس می‌شود که افراد ثروتمند، پول جدید را در آن خرج می‌کنند. برای مثال، اگر دولت، پول جدیدی را به بانک‌ها تزریق کند، این بانک‌ها، پول جدید را به عنوان وام در اختیار افراد ثروتمند قرار می‌دهد و آن‌ها هم این وام‌ها را برای خرید کالا و خدمات، مانند املاک، فلزات گرانبها، هنر و… خرج می‌کنند. این افزایش تقاضا، منجر به افزایش قیمت‌های این کالاها و خدمات می‌شود.

کم کم این چرخه به انتهای هرم می‌رسد و قیمت‌های کالاها و خدماتی که توسط افراد متوسط و فقیر مصرف می‌شوند، هم افزایش پیدا می‌کند. این امر، باعث می‌شود که افرادی که در ابتدا به پول جدید دسترسی نداشتند، نسبت به کسانی که خیلی سریع پول جدید دریافت کردند، فقیرتر شوند. به طور کلی، اثر کانتیلون، مفهوم مهمی در اقتصاد است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد جامعه داشته باشد. اثر کانتیلون، می‌تواند منجر به افزایش تورم، نابرابری اقتصادی و کاهش بهره‌وری شود. نیکلاس کاچانوسکی (Nicolás Cachanosky) از موسسه تحقیقات اقتصادی آمریکا (AIER)، اثر کانتیلون را این‌گونه تعریف می‌کند:

اثر کانتیلون (Cantillon Effect) به تغییر در قیمت‌های نسبی، ناشی از تغییر در عرضه پول اشاره دارد. در علم اقتصاد، تغییر در قیمت‌های نسبی به این دلیل اتفاق می‌افتد که عرضه پول در نقطه‌ای خاص تزریق شده؛ بنابراین مسیر و جریانی خاص برای افرادی که به منبع پول نزدیک‌تر هستند، ایجاد می‌شود. اولین دریافت‌کننده عرضه جدید پول در موقعیت مناسبی قرار دارد که می‌تواند پول‌های اضافی را قبل از افزایش قیمت‌ها خرج کند، اما فردی که در ته صف باشد، پس از افزایش قیمت‌ها، سهم خود را از پول جدید دریافت می‌کند.

اثر کانتیلون در ایالات متحده و در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۲۰ اتفاق افتاد؛‌ زمانی که به بانک‌ها و سایر شرکت‌ها، کمک‌هایی مالی برای جلوگیری از ورشکستگی ارائه شد. در این سال‌ها فقط نزدیک‌ترین افراد به افرادی که عرضه پول را کنترل می‌کردند، می‌توانستند از هر رکود سود زیادی ببرند، در حالی که بسیاری از طبقات متوسط و پایین این امکان را نداشتند. به نوعی می‌توان گفت که اثر کانتیلون جهان را اداره می‌کند.

پول هرگز عادلانه تقسیم نمی‌شود!

بی‌طرف نبودن و جانبدارانه بودن پول فیات، به این معنی است که پول به طور مساوی یا عادلانه ایجاد و بین جمعیت توزیع نمی‌شود. ناعادلانه بودنی ذاتی، در خلق پول وجود دارد و هر چه خلق پول آسان‌تر باشد، داشتنش برای افرادی که از آن محروم هستند و به ارتباطات خاصی دسترسی ندارند، ناعادلانه‌تر خواهد بود.

به بیان صریح، نسبت پیشرفت در زندگی را می‌توان تابعی از نزدیک‌‌تر بودن به منابع چاپ پول دانست؛ امروزه وقتی صحبت از برابری اقتصادی می‌شود، درواقع، منظور همان قوانینی است که برای نزدیک‌تر شدن به منبع چاپ پول نیاز است! برای افرادی که دانش و آگاهی کافی ندارند، آمریکا بهشت برینی است که مردمانش اغلب پولدار بوده و با مشکلات اقتصادی درگیر نیستند، اما واقعیت این است که این کشور نزدیک‌ترین سرزمین به منبع چاپِ مهم‌ترین، معتبرترین و پرکاربردترین ارزهای اصلی جهان است و درآمد مردمانش هم از همین منبع تامین می‌شود.

به همین دلیل هم، تمام افرادی که در ایالات متحده زندگی می‌کنند و حقوق خود را به دلار دریافت می‌کنند، ذاتاً در موقعیت برتری نسبت به افراد دیگری قرار دارند که درآمد دلاری ندارند؛ هر چه از این منبع چاپ پول، دورتر باشید، فقیرتر خواهید بود. البته اثر کانتیلون تنها برای پول فیات تعریف نمی‌شود، بلکه برای فلزات گران‌بها نیز صادق است.

فلزات گران‌بها (عمدتاً طلا و نقره) از نظر تاریخی، بهترین کالاهایی هستند که می‌توانند با پول برابری کنند و گاها حتی به جای پول هم به کار برده می‌شوند. متأسفانه، ضعف فرآیندهای مورد نیاز، برای اطمینان از درستی استخراج، نگهداری و اعتبارسنجی این فلزات گرانبها، شرایط بهره‌برداری ناعادلانه را برای اپراتورهای مرکزیِ فرصت‌طلبی که در موقعیت ممتاز قرار دارند، ایجاد کرده است. برای مثال، انقلاب قیمت اسپانیا را در نظر بگیرید.

انقلاب قیمت، که گاهی به عنوان انقلاب قیمت اسپانیا نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از رویدادهای اقتصادی بود که بین نیمه دوم قرن پانزدهم و نیمه اول قرن هفدهم رخ داد؛ در این دوره در سراسر اروپای غربی، قیمت‌ها به طور متوسط در طول ۱۵۰ سال تقریباً شش برابر شدند. البته این نرخ تورم، برای استانداردهای امروزی نسبتاً پایین است، اما با توجه به سیاست‌های پولی موجود در قرن شانزدهم، در آن زمان نسبتاً بالا به حساب می‌آمد.

انقلاب قیمت اسپانیا، که دلیلش استخراج طلا و نقره جدید در آمریکا بود، در سراسر اروپا ویرانی ایجاد کرد و به رشد بی‌سابقه رنسانس پایان داد. در آن دوره، خانواده سلطنتی اسپانیا از مزایای استخراج طلا و نقره بهره‌مند شدند، اما مردم سراسر اروپا قدرت خرید طلا و نقره نداشتند. به طور کلی، تاریخ مملو از موارد مشابه نابرابری توزیع عادلانه پول است که تحقیر و بی‌انصافی اقتصادی و ناتوانی در دفاع در برابر تمرکز پول، مصادره و عرضه جدید آن را ایجاد کرده و باعث معرفی سیستم‌های پولی فیات بسیار ناعادلانه‌تری شده که بسیاری از ما در حال حاضر با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم.

بیت کوین؛ ناجی سیستم ناعادلانه توزیع پول

ساتوشی ناکوموتو، اولین بلاکِ بلاک چین بیت کوین را در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۹، درست در روزی که صبح‌ش روزنامه تایمز با سرتیتر «صدراعظم در آستانه دومین کمک مالی برای بانک‌ها» منتشر شد، استخراج کرد. این اقدام نه تنها پیامی از سوی ناکاموتو در مورد قصد آن‌ها، برای ایجاد سیستم پولی منصفانه‌تر بود، بلکه به طور موثر، راه‌اندازی عادلانه ارز دیجیتال بیت‌کوین را نشان داد و ثابت کرد.

لحظه پیدایش اولین بلوک بیت کوین – منبع

ارز دیجیتال بیت کوین، به خاطر اقدامات ناکاموتو و ماهیت بدون مجوز، رایگان و متن‌‌‌بازش، اولین پول واقعا بی‌طرفی بود که بی‌عدالتی ذاتی تمام پول‌های قبلی و هرگونه نیاز به اعتماد به شخص ثالث را از بین می‌برد. بیت کوین، ارز دیجیتالی غیرمتمرکز است که بدون نیاز به بانک مرکزی یا واسطه، از طریق شبکه های همتا به همتا انتقال می‌یابد. این ارز دیجیتال برخلاف ارزهای فیات، عرضه محدود (۲۱ میلیون) داشته و نمی‌توان آن را به راحتی چاپ یا تولید کرد.

برای استخراج بیت کوین، لازم است مقدار زیادی انرژی صرف شود و این موضوع کمک می کند تا نتوان بیت کوین را به زور به اقتصاد تزریق کرد؛ در نتیجه با استفاده از بیت کوین و به کار گرفتن آن در جامعه، به عنوان ابزار برای انجام معاملات، می‌توان اثر کانتیلون را کاهش داد؛ برخی معتقدند بیت کوین عادلانه‌ترین پول جهان است و فرصت‌های برابر را برای تمام مردم فراهم می‌کند.

شما با داشتن بیت کوین (به خصوص اگر آن را خودتان ماین کرده باشید)، به یکی از منابع چاپ پول تبدیل می‌شوید که مجوز مینت کردن دارد و از آنجایی که مستقیماً (در ازای پرداخت هزینه‌ها) ارز جدید صادر می‌کنید، به یکی از نهاد‌هایی تبدیل خواهید شد که از اثر کانتیلون سود می‌برند، منتها بدون دزدی و کلاهبرداری! در حالی که پول فیات آزادانه و بدون هیچ مسئولیتی ایجاد و در اختیار ثروتمندان قرار داده می‌شود، برای داشتن بیت کوین، تمام هزینه‌ها باید از قبل پرداخت شود.

چنین سیستمی، صداقت را تضمین و از دستکاری جلوگیری می‌کند. تمام هزینه‌ها شفاف پرداخت می‌شوند، هیچ بدهی وجود ندارد و این‌گونه بیت کوین به عنوان ارزان‌ترین پولی که تا به حال ایجاد شده، به سالم‌ترین و مطمئن‌ترین دارایی مالی در تاریخ تبدیل خواهد شد.

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

بیت کوین همسو با مشوق‌ها

بیت کوین، پادزهری برای اثر کانتیلون است؛‌ در دنیای بیت کوین، به جای دریافت پاداش بخاطر برتری، موقعیت و جغرافیا، تنها افرادی که به حقیقت نزدیک‌تر باشند، می‌توانند از ثمره خلق ارزشِ بهره ببرند. جیجی (Gigi)، یکی از مهندسان شرکت خدمات مالی Swan Bitcoin، در مصاحبه‌ای برای پادکست‌ مجله بیت کوین، می‌گوید:

تنها راه برای به دست آوردن ارز دیجیتال بیت کوین، این است که آن را از طریق شخص دیگری به دست آورید، هیچ فردی نمی‌تواند به راحتیِ دزدی پول فیات، بیت کوین بدزدد؛ بلکه باید انرژی و زمان صرف کرده و شخص دیگری هم با کمال میل دارایی بیت کوین خود را به او اعطا کند. چنین انقلابی را نمی‌توان نادیده گرفت؛ هیچ راه دیگری برای استخراج ارزش از بازارهای جهانی به جز مولد بودن، وجود ندارد و به نظر من این تغییری عظیم برای جامعه است.

گذار به سمت استاندارد بیت کوین، بیداری حقیقت و واقعیت است. بیت کوین توانایی موسسات را برای مخالفت با بازار از بین می‌برد و نمی‌توان آن را مانند دلار یا هر ارز فیات دیگری چاپ کرد، شما برای استخراج بیت کوین به صرف مقدار زیادی انرژی نیاز خواهید داشت. استخراج بیش از ۲۱ میلیون بیت کوین، غیرممکن است، چرا که سقف عرضه این رمزارز توسط شبکه‌ای توزیع‌شده از نود‌های مستقل، مشخص شده است. برای اولین بار در تاریخ، بیت کوین ابزاری برای محاسبه دقیق اقتصادی به افراد، ارائه می دهد.

بیت کوین، ارزش‌گذاری را متحول می‌کند

از آنجایی که فلسفه پشت ایجاد بیت کوین، نگهداری و اعتبارسنجی دارایی بیت کوینِ افراد را به فرایندی ساده تبدیل می‌کند، کاربران این دارایی دیجیتال، دیگر نیازی به اتکا به نهادهای مرکزی برای نگهداری ثروت خود ندارند. با نحوه توزیع کلیدهای عمومی و خصوصی، هیچ راهی برای جابجایی کوین‌ها، بدون کنترل کلید خصوصی بیت کوین وجود ندارد و سانسورچی‌ها، هکرها و سارقان، حالا میان این همه صاحبان کلید‌ها، نمی‌توانند راه به جایی ببرند.

در دنیایی که کریپتوکارنسی نویدش را می‌دهد، ارزش‌گذاری متحول شده است. روزهایی که دولت‌ها می‌توانستند حساب بانکی افراد را مسدود کنند، به سر آمده و قابلیت دفاعی که بیت کوین برای افراد و شرکت‌ها در مقابل نهادهای مستقل به ارمغان می‌آورد، با افزایش هزینه‌های اخاذی و کنترل ثروت، تغییری اساسی در نحوه سازماندهی جهان ایجاد می‌کند.

آینده‌ای شفاف، فرصت‌های بیشتری را رقم می‌زند

همه ما به خوبی می‌دانیم که سیستم پولی بسته و متمرکز، در نهایت به چه آشوبی منجر می‌شود، چرا که این سیستم، نحوه گذرانِ زندگی همه ما تا قبل از بیت کوین بود. اشتباه برداشت نکنید، من قصد ندارم مزایای تمرکز را زیر سوال ببرم؛ تمرکز مطمئناً موارد استفاده خود را دارد، اما نه در شرایطی که برای استفاده از نیروی کار به عنوان کارآموز و پرداخت رقم پایین در ازای زحمت آن‌ها، پاسخگویی و شفافیت وجود ندارد.

با کمک بیت کوین، مسئولیت به جای اینکه بر دوش موسساتی که از واقعیت‌ موقعیت‌های اکثر مردم، بسیار دور هستند، قرار بگیرد، بر عهده خود فرد گذاشته می‌شود. افراد بسیار کمی وجود دارند که از نحوه ایجاد پول آگاه هستند و می‌دانند که چگونه دولت‌ها، نرخ‌های تورم قابل قبول را تعیین می‌کنند. اصلا تورم خیلی زیاد در مقابل تورم کم، به چه معنا است؟ در حال حاضر، کاربرد‌های ارز فیات بیشتر به نوعی نمایش شباهت دارد، تا اقتصاد واقعی! قوانین با صلاحدید صاحبان قدرت، زیر پا گذاشته می‌شوند، در حالی که شهروندان حق هیچ اظهار نظری درباره منافع مالی خود ندارند.

در مقابل، قوانین اجماع بیت کوین بدون تغییر هستند و کد آن‌ها با بررسی همتایان در سطح جهانی و خیلی کند ارتقا پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که این ارتقا، اختیاری بوده و کاربران به صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند. اجماع شبکه بیت کوین، خالص‌تر از دموکراسی است، الگوریتم این اجماع برای جلوگیری از رانت‌خواری و کلاه‌برداری، خلاقیت را سرکوب نمی‌کند و در هر شرایطی، حتی زمانی که افراد در شبکه برای به دست آوردن بیت کوین‌های بیشتر، وادار به بهره‌وری بیشتر می‌شوند، بهترین نتایج را برای همه شرکت‌کنندگان فراهم می‌کند.

ما در دوران هیجان‌انگیزی زندگی می‌کنیم که تغییر و تحولی بزرگ، درست در حال رخ دادن در مقابل چشمان‌مان است و ثروت بین کسانی که سریع‌تر عمل می‌کنند، توزیع می‌شود. ارز فیات در مسیر نابودی و بیت کوین پادشاه جدید پول‌ها است. شما امروز این فرصت را دارید که با خرید بیت کوین (BTC)، خودتان به یکی از منابع پول تبدیل شوید، این فرصت ممکن است در آینده، با وارد شدن گروهی بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ و گرفتن باقی‌مانده‌های بیت کوین، از بین برود. پس این بار شما اول انتخاب کنید و آن‌ها بعدا بهایش را بپردازند.

امروز، ۱۲ سال از اختراع بیت کوین می‌گذرد و کمتر کسی در جهان وجود دارد که هنوز نام این ارز دیجیتال را نشنیده باشد، اما در مقابل، بعد از گذشت این همه سال از اختراع پول، هنوز چیستی پول و چگونگی ایجاد آن برای برخی مبهم است. هنوز خیلی‌ها نمی‌دانند که چگونه در طول تاریخ از پول استفاده شده است و چه عاملی باعث موفقیت یک ارز یا ذخیره‌سازی ارزش می‌شود.

در دنیای مبتنی بر بیت کوین، به جای توزیع ناعادلانه منافع بین افرادی که موقعیت اجتماعی و اهرم مناسبی دارند، ارزش در اختیار افرادی قرار داده می‌شود که خودشان ارزش ایجاد می‌کنند و به حقیقت نزدیکترند! با خرید بیت کوین، نه تنها به احتمال زیاد، بسیار ثروتمند خواهید شد، بلکه به ایجاد سیستم پولی صادقانه کمک خواهید کرد که نه توسط کلاهبرداران، توسط الگوریتمی غیرقابل تغییر و شفاف اداره می‌شود؛ در این فرایند دیگر ردی از اثر کانتیلون به چشم نخواهد خورد.

در نهایت، بیت کوین به افراد این امکان را می‌دهد تا خارج از ساختارهای کنترل موجود، فعالیت کنند. این افراد به میزان مشابه از مزایا برخوردار نمی‌شوند؛ هرچه زودتر سیستم را بپذیرید، پاداش بیشتری دریافت خواهید کرد، چرا که سیستم واقعاً منصفانه است و بیت کوین به افراد کنجکاو، بیشتر پاداش می‌دهد. هر کدام از ما، زمانی بیت کوین را واقعا درک می‌کنیم که سزاوار آن باشیم! برخی خیلی زود به هولدر بیت کوین تبدیل شدند، اما دیگر درگیر این فضا نیستند. برخی دیگر هم سفری طاقت‌فرسا را طی می‌کنند، تا زمان مناسب برای نقد کردن پول خود را در این بازار بیابند.

بیت کوین با فراهم کردن دسترسی به این موقعیت‌ها برای هر فردی که به اینترنت متصل است، آینده را تغییر داده و نقش مشابهی را در ادامه افشای شیوه‌های غیرشفاف شبکه‌های بانکداری متمرکز ایفا خواهد کرد. آینده شفاف، فرصت‌های بیشتری را رقم خواهد زد، اما واقعا چه اتفاقی برای دنیا می‌افتد وقتی ابزار انجام معاملات، پولی بدون امتیاز باشد؟