ییلد فارمینگ (Yield Farming)؛ راهی نوین برای کسب سود از ارزهای دیجیتال

تاریخ انتشار: 15 مرداد 1402 | آخرین به‌روزرسانی: 4 شهریور 1402

زمان مطالعه: 10 دقیقه

از وقتی دروازه‌ای به دنیای ارزهای دیجیتال باز شده، راه‌های جدیدی برای کسب درآمد پدید آمده‌اند. از خریدوفروش ارزهای دیجیتال گرفته تا سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف، همگی باعث کسب درآمد می‌شوند. در این میان، ییلد فارمینگ (Yield Farming) نیز جزو روش‌هایی است که می‌توان با آن درآمد قابل‌توجهی به دست آورد، اما ییلد فارمینگ چیست؟

در این مقاله به این‌که Yield Farming چیست، پرداخته و از جوانب مختلفی به آن نگاه می‌کنیم. مزایا، معایب، سطح امنیت و هر آن چیزی که لازم است راجع به آن بدانید را با شما به اشتراک می‌گذاریم. اگر به دنبال راهی آسان برای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال خود هستید، تا انتهای مقاله ما را همراه کنید.

فهرست مطالب

ییلد فارمینگ (Yield Farming) چیست؟

ییلد فارمینگ شامل دو کلمه است:

ییلد (Yield): پاداشی است که برای سرمایه‌گذاری به دست می‌آورید.
فارمینگ (Farming): نشان‌دهنده رشد تصاعدی احتمالی است که می‌توانید با یافتن مکان مناسب برای سرمایه‌گذاری، دریافت کنید.

به زبان ساده، ییلد فارمینگ راهی برای کسب پاداش از دارایی‌های کریپتویی واریز شده است. در واقع، به جای نگهداری ساده دارایی‌های دیجیتال خود، می‌توانید با Yield Farming بازدهی و سود خود را از نگهداری دارایی‌هایتان به حداکثر رسانید. مثال عینی ییلد فارمینگ در زندگی واقعی، واریز پول به حساب‌های بلندمدت بانکی و دریافت سود از آن‌هاست.

در دنیای کریپتو، این سود از سوی پروژه‌های دیفای (DeFi) در ازای استفاده موقت از دارایی‌های کاربران، ارائه می‌شود. به طور معمول، پروژه‌ها از واریزهای انجام شده برای افزایش نقدینگی استفاده می‌کنند، اما موارد استفاده دیگری مانند استیکینگ نیز دارد. در ادامه بیشتر راجع به راه‌های مختلف برای ییلد فارمینگ صحبت خواهیم کرد.

ییلد فارمینگ چگونه کار می‌کند؟

حالا که متوجه شدیم ییلد فارمینگ به چه معناست، بهتر است بدانیم عملکرد Yield Farming چیست و چگونه کار می‌کند؟ عملکرد ییلد فارمینگ بسیار ساده است. برنامه های غیرمتمرکز (DApp) به کاربران اعلام می‌کنند که در ازای واریز و نگه‌داری دارایی‌ها، پاداش‌هایی را به آن‌ها اهدا می‌کنند. هنگامی که شخصی تصمیم به واریز گرفت، دارایی‌های کریپتو را به قرارداد هوشمندی می‌فرستد که وظیفه نگه‌داری دارایی‌ها و پیگیری پاداش‌ها را برعهده دارد. قرارداد هوشمند، توکنی را به عنوان رسید به واریز کننده ارسال می‌کند. واریز کننده بعداً می‌تواند از این توکن برای دریافت هرگونه پاداش و برداشت دارایی‌های کریپتو خود از قرارداد هوشمند استفاده کند.

روش‌های متداول Yield Farming چیست؟

ییلد فارمینگ دارای روش‌های گوناگونی برای کسب پاداش از دارایی‌های کریپتوست، اما ۳ روش آن در میان سرمایه‌گذاران کریپتو رایج‌تر است که عبارت‌اند از:

تأمین نقدینگی (Liquidity Provoding)

یکی از راه‌های رایج Yield Farming، تبدیل شدن به تأمین کننده نقدینگی برای یک صرافی غیرمتمرکز است. به‌عنوان‌مثال، هنگامی که شخصی برای مبادله اتر خود با دای (DIA) به یونی سواپ (Uniswap) مراجعه می‌کند، Uniswap مقداری DIA را از استخر نقدینگی برداشته و اتری را که کاربر در حال مبادله با آن است، اضافه می‌کند. این کار به یونی سواپ اجازه می‌دهد تا تقریباً برای هر جفت ارز دیجیتالی که می‌توانید تصور کنید، بدون نیاز به نگه‌داشتن هیچ رمزارزی، مبادلاتی را ارائه دهد.

درنهایت، Uniswap کارمزدی را که از صرافی‌ها جمع‌آوری کرده، به تأمین‌کنندگان نقدینگی پرداخت می‌کند. بیایید با یک مثال پیش رویم. فرض کنید ۱۰۰ دلار اتر و ۱۰۰ دلار دای (مجموعاً 200 دلار) به استخر نقدینگی‌ای ارائه می‌دهید که ارزش کل آن ۲۰ هزار دلار است. در نتیجه، سهم شما از استخر، ۱ درصد است. در واقع، اگر میزان کارمزدهای جمع‌آوری شده در مبادلات بین اتر و DIA در روز ۱۰۰ دلار باشد، ۱ دلار به دست خواهید آورد. به‌این‌ترتیب، در ازای تأمین نقدینگی، پاداش دریافت می‌کنید.

استیکینگ (Staking)

اگر به پتانسیل بلندمدت پروژه بلاک چینی با استفاده از سیستم اثبات سهام (Proof of stake) اعتقاد دارید، ممکن است علاقه‌مند به خرید توکن بومی و نگه‌داری و استیک آن برای کسب پاداش باشید.

نحوه عملکرد ییلد فارمینگ با روش استیکینگ به این صورت است که توکن‌های خود را نزد پروتکل بلاک چینی مانند سولانا گرو می‌گذارید. سپس این پروتکل یک نفر را از بین کسانی که استیکینگ انجام داده‌اند، انتخاب می‌کند تا بلاک بعدی در بلاک چین را تأیید کند. اگر خوش‌شانس باشید، این یک نفر می‌تواند خود شما باشد. هرچه بیشتر عمل استیک را انجام دهید، شانس انتخاب‌شدنتان بیشتر می‌شود. پس از انتخاب و تأیید بلوک، جایزه‌ای برای این کار دریافت می‌کنید.

وام‌دهی

اگر قصد دارید دارایی‌های کریپتو خود را در پروتکل وام‌دهی قرار دهید، می‌توانید بازدهی بسیار بالایی به دست آورید. چندین پروتکل وام‌دهی پدید آمده‌اند تا به دارندگان رمزارز امکان تبدیل شدن به یک وام‌دهنده و کسب سود از این طریق را، بدون از دست دادن دارایی‌ها و پرداخت مالیات، فراهم می‌کند.

بیشتر بخوانید: معرفی ۸ مورد از مزایای وام‌های کریپتویی

اگر بر اساس یکی از این پروتکل‌ها به وام‌دهنده تبدیل شدید، سودی را که وام‌گیرندگان پرداخت خواهند کرد، به شما تعلق می‌گیرد. نرخ بهره بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و می‌تواند هر دقیقه تغییر کند. برخی از پروتکل‌ها به‌خاطر وام‌دهندگانی که به دنبال بازدهی ثابت‌تری هستند، سعی در تثبیت نرخ بهره دارد. ییلد فارمینگ به عنوان وام‌دهنده از شما می‌خواهد که از پروتکل دیفای نظیر Compound یا Aave استفاده کنید.

مزایای ییلد فارمینگ

همان‌طور که در بخش ییلد فارمینگ چیست و چگونگی عملکرد آن گفتیم، بزرگ‌ترین مزیت Yield Farming کسب سود از دارایی‌های کریپتوست. اگر قصد دارید رمزارزی را به مدت طولانی نگه دارید، می‌توانید بدون خریدوفروش آن، به کسب سود بپردازید. استیکینگ و وام‌دهی راهی کم‌خطر برای ایجاد بازدهی بیشتر هستند که از طریق همان ارز دیجیتالی که در دست دارید، به دست می‌آید. هرچند شرکت در یک استخر نقدینگی می‌تواند درآمد بیشتری به دنبال داشته باشد، اما ریسک بیشتری دارد.

ریسک و خطرات ییلد فارمینگ

تا بدین جا از مزایای فوق‌العاده ییلد فارمینگ گفتیم، اما بدیهی است که هیچ کاری در دنیای ارزهای دیجیتال بدون ریسک و خطر نیست؛ بنابراین، هر سه روشی که برای Yield Farming معرفی شد، دارای ریسک و خطراتی هستند.

زیان ناگهانی (Impermanent loss): ریسک روش تأمین نقدینگی، اغلب بیشتر از سایر روش‌هاست. اگر قیمت یکی از جفت ارزهای دیجیتال به طور قابل توجهی نسبت به دیگری تغییر کند، با ضرر بزرگی روبرو خواهید شد. این اتفاق زمانی می‌افتد که نسبت به دارایی‌ها در یک استخر نقدینگی به دلیل تقاضای بازار تغییر پیدا کنند. در این صورت ارزش و پاداش کمتری را نسبت به واریزی که انجام داده‌اید، دریافت خواهید کرد؛ پاداشی که ممکن است حتی با عدم نیاز به واریز، دریافتش کنید.
تغییر نرخ بهره: خطر دیگری که باید از آن آگاه شوید، پتانسیل تغییر نرخ بهره وام است. از آنجایی که نرخ‌های بهره بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند، افزایش ناگهانی عرضه برای یک دارایی می‌تواند منجر به کاهش شدید بهره‌ای شود که به عنوان وام‌دهنده دریافت می‌کنید.
ریسک نظارتی: هنوز قوانین و مقرراتی برای سیستم وام‌دهی تعریف نشده است. کمیسیون بورس و اوراق بهادار اعلام کرده است که برخی از دارایی‌های دیجیتال اوراق بهادار هستند؛ بنابراین، رگولاتورهای ایالتی دستور توقف وب‌سایت‌های متمرکز وام‌دهی کریپتو مانند BlockFi، Celsius و غیره را صادر کرده است. در صورتی که SEC، اوراق بهادار بودن این ارزهای دیجیتال را تأیید کند، اکوسیستم وام‌دهی و استقراض دیفای ممکن است با آسیب جدی روبرو شود.
نوسان قیمت: در نهایت، حتی استیکینگ ارزهای دیجیتال نیز دارای ریسک‌هایی است. قیمت ارزهای دیجیتال معمولاً نوسان زیادی دارد. ممکن است ارزش ارز دیجیتالی که آن را استیک کرده‌اید، به‌مرورزمان کاهش یابد و در نتیجه سود کمتری دریافت کنید.
راگ پول: احتمال کلاهبرداری و راگ پول نیز در ییلد فارمینگ وجود دارد. ممکن است توسعه‌دهنده ارز دیجیتالی پول نقد سرمایه‌گذار را برای پروژه‌ای جمع‌آوری کند و سپس بدون هیچ بازپرداختی پروژه را رها کند. طبق گزارش تحقیقاتی CipherTrace، راگ پول و وب‌سایت های اسکم، حدود ۹۹ درصد از کلاهبرداری‌های بزرگ در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ را تشکیل داده‌اند.
هک قرارداد هوشمند: قراردادهای هوشمند مورد استفاده در Yield Farming می‌تواند دارای اشکال یا مستعد هک باشد. کوراهاشی سوفو می‌گوید: «بیشتر خطرات مربوط به ییلد فارمینگ مربوط به قراردادهای هوشمند است». بررسی کدها و اعمال ممیزی شخص ثالث می‌تواند امنیت این قراردادها را بهبود بخشد.

محاسبه بازگشت سرمایه در ییلد فارمینگ با APR و APY

ییلد فارمینگ معمولاً به صورت سالانه محاسبه می‌شود و تخمینی از بازدهی است که می‌توانید در طول یک سال انتظارش را داشته باشید.

متداول‌ترین معیارهای مورد استفاده برای محاسبه بازگشت سرمایه در ییلد فارمینگ عبارت‌اند از:

APY یا بازده درصدی سالانه
APR یا نرخ درصدی سالانه

درحالی‌که APY اثر کامپوند (compounding) را در نظر می‌گیرد، APR این کار را نکرده و نرخ بازدهی ثابتی را ارائه می‌دهد. منظور از کامپوند در اینجا، سرمایه‌گذاری مجدد مستقیم سود برای ایجاد بازدهی بیشتر است. این کار با نگه‌داشتن طولانی‌مدت دارایی‌های ارز دیجیتال ممکن است؛ به این صورت که سود شما دائماً به واریزی که انجام داده‌اید، اضافه شده و با افزایش دارایی، سود نیز بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر، بازدهی متغیری در زمان‌های مختلف خواهید داشت.

بیشتر بخوانید: تفاوت APY و APR چیست و هرکدام چه مفهومی دارند؟

حالا برویم سراغ نحوه محاسبه بازگشت سرمایه. پروژه‌های کریپتو معمولاً بازده شما را بر اساس APY محاسبه می‌کنند. برای مثال، اگر APY شما 140% باشد، ممکن است نشان‌دهنده نرخ بهره 90.6% باشد که ماهانه کامپوند شده یا حاکی از نرخ بهره 87.65% با کامپوند روزانه باشد.

با این حال، دو نکته را در نظر داشته باشید:

بسیاری از پروتکل‌ها از APR و APY به جای هم استفاده می‌کنند.
این معیارها فقط تخمین یا پیش‌بینی بازدهی است که می‌توانید در یک سال به دست آورید.

آیا ییلد فارمینگ امن است؟

ییلد فارمینگ فضایی بسیار پویا دارد؛ بنابراین، با توجه به شرایط باید بهترین استراتژی‌های ممکن را برای Yield Farming انتخاب کرد. در واقع، هوش بالا و تشخیص زمان درست برای ییلد فارمینگ کلید موفقیت در این کار است. اگر کسی بتواند این دو کلید را در دست داشته باشد، می‌تواند ییلد فارمینگی امن داشته و سود قابل‌توجهی کسب کند.

با این حال، ییلد فارمینگ مخاطره‌آمیز هم هست و فارمرها (کسانی که به Yield Farming می‌پردازند) در معرض خطر زیان‌های ناگهانی (impermanent loss)، راگ پول، هک شدن و غیره قرار دارند. با وجود این ریسک‌ها، ممکن است واریزکردن کلیه دارایی‌های خود برای ییلد فارمینگ ایده خوبی نباشد. مخصوصاً اگر تازه‌وارد هستید و هنوز تجربه کافی در دنیای ارزهای دیجیتال ندارید. سعی کنید همیشه ریسک‌های احتمالی در Yield Farming را در نظر گرفته و سپس وارد عمل شوید تا فضایی امن برای دارایی‌های خود ایجاد کنید.

انواع پروتکل‌ها و پلتفرم‌های ییلد فارمینگ

فارمرها گاهی اوقات از پلتفرم‌های دیفای استفاده می‌کنند که گزینه‌های مختلفی را برای وام‌دهی ارائه می‌دهند. در زیر ۵ پروتکل ییلد فارمینگ آورده شده است:

Aave: پروتکل نقدینگی منبع بازی (open source) است که به کاربران اجازه می‌دهد تا کریپتوهای خود را وام داده و سودشان را در قالب توکن‌های آوه (AAVE) دریافت کنند. نرخ بهره بر اساس تقاضای بازار به دست می‌آید. شما همچنین می‌توانید با استفاده از واریزی‌های خود به عنوان وثیقه، به عنوان واریز کننده و وام‌گیرنده عمل کنید.
Compound: پروتکل منبع بازی است که برای توسعه‌دهندگان ساخته شده است. این پلتفرم از پروتکل نرخ بهره الگوریتمی و مستقل برای تعیین نرخ سود واریزکنندگان استفاده می‌کند. این سود در قالب توکن‌های کامپوند (COMP) به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
Curve Finance: استخر نقدینگی در اتریوم است که از الگوریتم مارکت میکینگ (market-making) استفاده می‌کند تا به کاربران امکان تبادل استیبل کوین‌ها را بدهد. استخرهایی که از استیبل کوین‌ها استفاده می‌کنند، می‌توانند ایمن‌تر باشند؛ زیرا ارزش آن‌ها به وسیله مبادله دیگری متصل است.
Uniswap: صرافی غیرمتمرکزی است که در آن تأمین‌کنندگان نقدینگی باید هر دو طرف استخر را با نسبت ۵۰ به ۵۰ در اختیار داشته باشند. در ازای آن، بخشی از کارمزد تراکنش به‌علاوه توکن‌های حاکمیت یونی سواپ (UNI) را دریافت می‌کنند.
Instadapp: این پلتفرم برای توسعه‌دهندگان طراحی شده و به کاربران اجازه می‌دهد تا پورتفولیو مالی غیرمتمرکز خود را ساخته و مدیریت کنند.

گفتار پایانی

همان‌طور که در فوق نیز به سؤال «ییلد فارمینگ چیست؟» پاسخ دادیم، این روش کسب درآمد شامل استیکینگ یا قفل‌کردن ارزهای دیجیتال در ازای دریافت بهره و سود است. دانیل آر. هیل (Hill) رئیس استراتژی‌های ثروت هیل می‌گوید:

با محبوب‌تر شدن کریپتو، Yield Farming به یک جریان اصلی تبدیل خواهد شد. ییلد فارمینگ مفهومی ساده است که از زمان تأسیس بانک‌ها وجود داشته و حالا به شکل دیجیتالی درآمده است.

با وجود این‌که امکان کسب بازدهی با ییلد فارمینگ وجود دارد، در عین حال بسیار ریسکی است. برای این‌که بتوانید در این راه موفق باشید، بهتر است دانش خود را در زمینه ارزهای دیجیتال بالا برده و در لحظه تصمیمات درستی بگیرید. در این صورت، می‌توانید به سود خوبی دست پیدا کنید.

آیا تابه‌حال Yield Farming انجام داده‌اید؟ به نظر شما ییلد فارمینگ می‌تواند روش جایگزینی برای سایر روش‌های کسب درآمد باشد؟

سؤالات متداول

ییلد فارمینگ چیست؟

ییلد فارمینگ راهی برای کسب پاداش از دارایی‌های کریپتویی واریز شده است. در واقع، به جای نگهداری ساده دارایی‌های دیجیتال خود، می‌توانید با Yield Farming بازدهی و سود خود را از نگهداری دارایی‌هایتان به حداکثر رسانید.

آیا ییلد فارمینگ همان فارمینگ نقدینگی (liquidity farming) است؟

این دو شباهت‌های بسیاری به هم دارند و گاهی به جای هم استفاده می‌شوند. Yield Farming مجموعه‌ای از تکنیک‌ها برای به حداکثر رساندن بازده در یک رمزارز معین است. همچنین می‌تواند فارمینگ نقدینگی را به عنوان یکی از تکنیک‌ها شامل شود. از طرف دیگر، فارمینگ نقدینگی تمرکزش روی به حداکثر رساندن بازده از طریق ارائه نقدینگی به استخر نقدینگی یک DEX، است.

APY در Yield Farming چیست؟

APY مخفف درصد بازده سالانه است. این سود سالانه‌ای است که پس از در نظر گرفتن کامپوند، در یک سرمایه گذاری خواهید داشت. APY با APR یا درصد بازده سالانه از لحاظ درنظرگرفتن کامپوند، متفاوت است؛ APR کامپوند را در نظر نمی‌گیرد.

کجا می‌توان ییلد فارمینگ انجام داد؟

پلتفرم‌های مختلف به شما امکان می‌دهند با استیکینگ یا وام‌دهی توکن‌های خود به کسب بازدهی و سود بپردازید. چند نمونه عبارت‌اند از Uniswap، Compound، Instadapp، AAVE و Curve Finance.

عارفه رهبری

تکنولوژی، نویسندگی و صدای کیبورد، من رو به وجد میارن. واسه همینم توی اکثر حوزه‌های تکنولوژی از جمله کریپتو غرق میشم، یاد می‌گیرم و می‌نویسم. حدود 2 سالی هست که در حوزه تولید محتوای صنعت کریپتو فعالیت می‌کنم و در تلاشم تا مفاهیم بلاک چین و کریپتو رو با زبانی ساده به مخاطب‌ها ارائه بدم.

مطالب نویسنده