آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه هشتم – اندیکاتورها

در جلسه‌ی هشتم آموزش تحلیل تکنیکال، اندیکاتورها را مورد بررسی قرار داده‌ایم تا با یادگیری بهتر بتوانیم قیمت ارز دیجیتال را پیش‎‌بینی کنیم. در واقع اندیکاتورها یا شاخص‌ها توابع ریاضی هستند که بر اساس برخی فرمول‌های ریاضی کار می‌کنند و از آن‌ها برای تحلیل نمودارها و درک بهتر شرایط بازار استفاده می‌شود.

تاریخچه قیمت و حجم معاملات، داده‌هایی هستند که از آن‌ها در اندیکاتورها استفاده می‌شود. از شاخص‌ها می‌توان برای گرفتن تأیید، ارزیابی قدرت روند و پیش‌بینی روند پیش‌رو استفاده کرد. اندیکاتورها به سه دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند:

روند نماها (Trend): این اندیکاتورها بر روی نمودار قیمت نمایش داده می‌شوند و برای شناسایی روندها به‌کار می‌روند.

نوسانگرها (Oscillator): نوسانگرها در قسمتی جداگانه زیر نمودار قیمتی نمایش داده می‌شوند. از خصوصیات اصلی این دسته مشخص کردن یک محدوده است که مناطق «بیش‌از حد فروخته‌شده» و «بیش‌از حد خریده شده» (اشباع خرید یا اشباع فروش نیز گفته می‌شود) را مشخص می‌کند.

حجمی (Volumes): دسته‌ای دیگر از اندیکاتورها که صرفاً حجم و ارزش معاملات را بررسی می‌کند. حجم معاملات یکی از این اندیکاتورهاست که تریدرها معمولاً آن را در بخش پایین نمودار قیمتی استفاده می‌کنند.

دسته‌ای دیگر از اندیکاتورها که صرفاً حجم و ارزش معاملات را بررسی می‌کند. حجم معاملات یکی از این اندیکاتورهاست که تریدرهای ارز دیجیتال معمولاً آن را در بخش پایین نمودار قیمتی استفاده می‌کنند.

در این بخش از آموزش تحلیل تکنیکال به بررسی اندیکاتور مهم و پراستفاده میانگین متحرک خواهیم پرداخت.

اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)

دو دسته مهم از شاخص میانگین متحرک که کاربرد فراوانی در تحلیل نمودارها دارند، میانگین متحرک ساده (SMA) و میانگین متحرک نمایی (EMA) هستند. وظیفه اصلی میانگین متحرک، هموار کردن تغییرات قیمت در طول زمان است و استفاده از این شاخص به ما در شناسایی خطوط مقاومت و حمایت دینامیک، سیگنال‌های خرید و فروش و تعیین روند می‌تواند کمک کند.

میانگین قیمت هرچه هموارتر باشد نشان‌دهنده این است که قیمت، تغییرات کمی را در بازه زمانی تجربه کرده است. همچنین با انتخاب دوره زمانی طولانی‌تر، شاهد کاهش شیب این شاخص و افزایش اعتبار آن خواهیم بود. میانگین متحرک دید وسیع‌تری نسبت به دید محدودی که تنها قیمت کندل آخر را در نظر می‌گیرد، در اختیار ما قرار می‌دهد.

میانگین متحرک می‌تواند به‌عنوان شاخص ضعیفی که ارزش ذاتی یک دارایی را در طول زمان نشان می‌دهد نیز مورداستفاده قرار گیرد.

اندیکاتور میانگین متحرک ساده (SMA یا MA)

این میانگین متحرک که از جمع زدن کندل‌های اخیر و تقسیم به دوره زمانی حاصل می‌شود، میانگین قیمتی را در دوره زمانی خاصی نشان می‌دهد.

برای مثال با انتخاب میانگین متحرک ۲۰ در تایم فریم روزانه (میانگین متحرک ۲۰ روزه) قیمت بسته‌شده هر کندل روزانه در ۲۰ روز اخیر باهم جمع شده و بر ۲۰ تقسیم می‌شود تا این شاخص محاسبه شود. برخی تریدرها از دوره‌های زمانی ۵، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ روزه برای میانگین متحرک ساده و در تایم‌فریم‌های مختلف استفاده می‌کنند. همچنین برخی از تریدرها اعداد فیبوناچی (۵، ۸، ۱۳، ۲۱ و …) را به‌عنوان دوره‌های زمانی در نظر می‌گیرند.

نکته‌ای که اینجا وجود دارد لحاظ کردن شاخص‌های میانگین متحرک کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت با استفاده از دوره‌های زمانی متفاوت است.

دراین‌بین میانگین متحرک ساده ۵۰ روزه و ۲۰۰ روزه (میانگین متحرک بلندمدت) از مهم‌ترین دوره‌های زمانی هستند که در نمودارها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

یکی از شاخص‌هایی که صعودی یا نزولی بودن بازارهای مالی را در بازه‌های زمانی طولانی‌مدت مشخص می‌کند، تقاطع طلایی یا تقاطع مرگ نام دارد. این اتفاق بر اثر عبور میانگین‌های متحرک ساده ۵۰ و ۲۰۰ در تایم‌فریم‌های مختلف از روی همدیگر اتفاق می‌افتد. زمانی که MA کوتاه‌مدت بالای MA بلندمدت باشد، بازار به‌اصطلاح در حالت صعودی است و بالعکس.

میانگین متحرک ساده در نمودار بیت کوین

همان‌طور که در نمودار نیز مشاهده می‌کنید با افزایش دوره زمانی، میانگین متحرک از قیمت‌های پایانی تأثیر کمتری می‌پذیرد (خط نارنجی) و میانگین متحرک با دوره‌های زمانی کمتر قیمت را سریع‌تر از بقیه دنبال می‌کنند (خط آبی).

اشکالی که میانگین متحرک ساده دارد این است که داده‌های پرت، تأثیر زیادی رو این نمودار می‌گذارند. برای مثال قیمت یک ارز دیجیتال در مواجهه با شایعه‌ای در یک روز به‌طور عجیبی کاهش می‌یابد و روز بعد با تکذیب این شایعه قیمت‌ها به روال عادی خود برمی‌گردند. در صورت استفاده از میانگین متحرک ساده در این نمودار احتمال خطا بالا می‌رود، برای همین میانگین متحرک نمایی می‌تواند نتایج بهتری در اختیار معامله‌گر قرار دهد.

اندیکاتور میانگین متحرک نمایی (EMA)

مزیتی که این شاخص نسبت به نوع ساده خود دارد این است که بهای بیشتری به قیمت‌های اخیر در مقایسه باقیمت‌های گذشته می‌دهد. میانگین متحرک نمایی یا EMA به قیمت اخیر نزدیک‌تر بوده و به همین دلیل نیز سیگنال‌های بیشتری برای خرید و فروش ارسال می‌کند که احتمال اشتباه بودن آن‌ها نیز می‌تواند بیشتر باشد.

البته بازه زمانی انتخاب‌شده نیز مؤثر است به‌طوری‌که با انتخاب بازه‌های طولانی‌مدت دید وسیع‌تری نسبت به قیمت‌ها خواهید داشت و اعتبار روندی که این شاخص از آن خبر می‌دهد نیز افزایش خواهد یافت.

شاخص EMA قیمت را سریع‌تر از شاخص SMA دنبال می‌کند

دوره‌های زمانی انتخابی برای EMA نیز همانند MA است، با این تفاوت که محبوب‌ترین میانگین متحرک نمایی دراین‌بین میانگین متحرک نمایی ۲۰ روزه است. معمولاً از EMA برای دوره‌های زمانی کوتاه‌تر جهت ورود به معاملات و از MA در دوره‌های زمانی طولانی جهت تعیین روند کلی استفاده می‌شود.

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

خطوط حمایت و مقاومت دینامیک

کاربرد دیگر این شاخص استفاده از آن به‌عنوان خطوط حمایت و مقاومت دینامیک است. به این صورت که قیمت هنگام برخورد با این شاخص، با توجه به مقاومت یا حمایت بودن آن واکنش متفاوتی خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال EMA-20 یا MA-100 و MA-200 روزانه به‌عنوان یک خط حمایت و مقاومت قوی در بازار ارزهای دیجیتال شناخته می‌شوند.

در این نمودار ارز دیجیتال ورج (XVG) را مشاهده می‌کنید که در بازه زمانی انتخاب‌شده در عبور از EMA-20 روزانه خود ناکام بوده و قادر به بستن کندل روزانه بالای این مقاومت نبوده است. این شاخص و دوره زمانی در این نمودار اعتبار بالایی دارد و بسته شدن کندل روزانه بالای میانگین متحرک نمایی می‌تواند نشانه‌ای برای اتخاذ موقعیت خرید باشد.

MA-۵۰ در تایم‌فریم ۴ ساعته به عنوان مقاومت در نمودار قیمتی ریپل (XRP) عمل کرده است. توجه داشته باشید که بسته شدن قیمت بالا یا پایین این شاخص اهمیت دارد نه عبور سایه کندل از آن.

البته باید به یاد داشته باشیم که برای هر ارز دیجیتال مقاومت و حمایت متفاوتی در شاخص میانگین متحرک در بازه‌های زمانی مختلف و تایم‌فریم‌های متفاوت می‌تواند وجود داشته باشد.

علاوه بر میانگین متحرک، اندیکاتورهایی نظیر مکدی (MACD) و RSI نیز بین معامله‌گران ارز دیجیتال از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. اما پیش از معرفی این دو اندیکاتور بهتر است با مفهوم مهمی بنام واگرایی بیشتر آشنا شوید.

واگرایی

واگرایی زمانی اتفاق می‌افتد که روند قیمتی خلاف روند نوسانگر (اسیلاتور) باشد و به دو نوع واگرایی مثبت و منفی تقسیم می‌شود.

واگرایی منفی (-RD)

این حالت زمانی به وجود می‌آید که قیمت، قله جدیدی را رقم می‌زند اما اندیکاتور موفق به ثبت سقف جدیدی نمی‌شود و قله پایین‌تری را رقم می‌زند. این واگرایی حکایت از این دارد که از فشار خرید کاسته شده است اما تعداد و قدرت خریداران از فروشندگان در بازار هنوز بیشتر است. پس از مشاهده این حالت، باید مدیریت ریسک انجام شود. چرا که احتمال تغییر روند و بازگشت بازار نزولی بیشتر شده است.

واگرایی مثبت (+RD)

واگرایی مثبت در روند نزولی تشکیل می‌شود به‌طوری‌که با رقم خوردن کف پایین‌تر اندیکاتور کف بالاتری به وجود می‌آورد. این واگرایی نشان‌دهنده کاهش فشار فروش است اما این کاهش فشار به‌اندازه‌ای نبوده که قدرت خریداران بیشتر از فروشندگان شود.

واگرایی مخفی منفی (-HD)

این واگرایی زمانی تشکیل می‌شود که قیمت سقف پایین‌تری را نسبت به قله قبلی رقم می‌زند اما اندیکاتور قله بالاتری را نسبت به قله قبلی ثبت می‌کند. این اتفاق، تداوم یافتن روند نزولی را نشان می‌دهد.

واگرایی مخفی مثبت (+HD)

این واگرایی زمانی تشکیل می‌شود که قیمت کف بالاتری نسبت به کف قبلی خود می‌سازد، اما اندیکاتور ریزش بیشتری را نشان می‌دهد و کف پایین‌ترین ایجاد می‌کند. این اتفاق نشانه‌ای برای تداوم روند صعودی است.

اندیکاتور مکدی (MACD)

میانگین متحرک همگرا واگرا (Moving Average Convergence Divergence) یا به‌اختصار مکدی یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین اندیکاتورهای مومنتوم موجود است که در تحلیل تکنیکال برای به‌دست آوردن قدرت و شتاب روند و جهت آن مورداستفاده قرار می‌گیرد. این شاخص از دو خط MACD و خط سیگنال تشکیل‌شده است که فرمول محاسبه هرکدام از آن‌ها به‌صورت زیر است:

• خط MACD: میانگین متحرک نمایی ۲۶ روزه – میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه
• خط سیگنال: میانگین متحرک نمایی ۹ روزه خط MACD
• هیستوگرام MACD: خط سیگنال – خط MACD

شاخص قدرت نسبی (RSI)

شاخص قدرت نسبی یا RSI یکی دیگر از اندیکاتورهای پرکاربرد است که از آن بیشتر در جهت تعیین نقاط بازگشت بالقوه استفاده می‌شود. این اسیلاتور بین اعداد ۰ تا ۱۰۰ متغیر است؛ به‌طوری‌که از عدد ۳۰ به پایین منطقه بیش‌ازحد فروخته‌شده (اشباع فروش) و ۷۰ به بالا منطقه بیش‌ازحد خریده شده (اشباع خرید) نامیده می‌شود. برای مثال در مناطق بیش‌ازحد فروخته‌شده یا oversold بازار از فروش اشباع‌شده است و این امکان وجود دارد که با کاهش فشار فروش شاهد تغییر روند باشیم.

شاخص RSI

از این اندیکاتور برای شناسایی قدرت روند می‌توان استفاده کرد. برای مثال در روند صعودی و با ثبت سقف‌های قیمتی بالاتر، اگر قله‌هایی که در RSI شکل می‌گیرند نیز بالاتر از قله قبلی باشند، بیانگر این است که روند صعودی قدرتمند است و ادامه‌دار خواهد بود.

نکته دیگر، استفاده از خطوط حمایتی و مقاومتی در اندیکاتورهاست. با رسم این خطوط می‌توان واکنش‌های احتمالی اندیکاتور به آن‌ها را زیر نظر داشت که بر اساس آن قیمت‌ها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
خط کشیده شده در اندیکاتور ابتدا به صورت حمایت ظاهرشده و سپس به شکل مقاومت درآمده است. با تماس شاخص با این خط می‌توان نقاط خرید و فروش را تعیین کرد.

خط کشیده شده در اندیکاتور ابتدا به صورت حمایت ظاهر شده و سپس به شکل مقاومت در آمده است. با تماس شاخص با این خط می‌توان نقاط خرید و فروش را تعیین کرد.

حقیقت ماجرا این است که بسیاری از تریدرهای موفق و تحلیلگران ارزهای دیجیتال تنها با استفاده از این سه اندیکاتور تحلیل‌های خود را انجام می‌دهند، اما اندیکاتورهای دیگری نیز وجود دارند که از جنبه‌ای دیگر به نمودار قیمتی نگاه می‌کنند و آن را از نظر دیگری تحلیل می‌کنند. در ادامه تعدادی از این اندیکاتورها را معرفی و بررسی می‌کنیم.

اندیکاتور ATR (برد واقعی میانگین)

این اندیکاتور برای پیش‌بینی حرکات قدرتمند قیمتی و شناسایی نوسانات بازار به‌کار می‌رود. نحوه محاسبه آن به این صورت است که تفاضل قیمت بالای هر بازه زمانی (High) و قیمت پایین آن (Low) را حساب کرده و میانگینی معمولاً در دوره زمانی ۱۴ از آن رسم می‌کند.

این شاخص درواقع نوسان‌های شدید بازار را (چه نزولی و چه صعودی) با افزایش‌های شدید در خود نشان داده و همچنین نوسان‌های کوچک که کندل‌هایی با اندازه کوچک‌تر رقم می‌زند را با کاهش در شاخص ATR نمایش می‌دهد.

البته توجه داشته باشید که ATR درباره جهت روند بازار اطلاعاتی در اختیار ما قرار نمی‌دهد و تنها نوسانات بازار را مشخص می‌کند. پس از نوسان‌های شدید و کندل‌های بزرگی که در بازار شکل می‌گیرند (چه کندل‌های قرمز و چه سبزرنگ) که منجر به افزایش ATR می‌گردد، باید منتظر کاهش اندازه کندل‌ها و به‌وجودآمدن کندل‌های کوچک‌تر باشیم. یا به عبارتی دیگر نوسان مشاهده‌شده در هر کندل تاحدی کاهش یابد که شاخص ATR اصلاح‌شده و از قله خود فاصله بگیرد.

نمودار بیت کوین در تایم‌فریم ۴ ساعته به همراه شاخص ATR – کندل‌های بزرگی که در دسامبر ۲۰۱۷ شکل گرفتند شاخص ATR را بالا برده و با کاهش اندازه کندل‌ها در ادامه، این شاخص در حال اصلاح است

شاخص ATR بیانگر این مسئله است که یک ارز دیجیتال یا سهام در یک روز به‌طور میانگین چقدر نوسان می‌کند. تریدرها از این موضوع می‌توانند استفاده کرده و حد ضرر و اهداف سود خود را تعیین کنند.

برای مثال برای حد ضرر گذاشتن می‌توان عددی که اندیکاتور ATR نشان می‌دهد را چند برابر کرده (دو یا سه برابر) و آن را از قیمت کم کرده و حد ضرر را بر روی قیمت به‌دست‌آمده تنظیم کرد.

اندیکاتور OBV

این شاخص در عین سادگی اطلاعات مهمی را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد. این اندیکاتور که تماماً درباره حجم معاملات است به این صورت محاسبه می‌شود که در صورت بسته شدن نزولی کندل حجم مربوط به آن از حجم کل کم و در صورت صعودی بسته شدن کندل، حجم معاملات به این شاخص اضافه می‌شود.

شاخص OBV

این شاخص که حجم تجمعی معاملات را نشان می‌دهد، در جهت تعیین و تأیید روند استفاده می‌شود. برای مثال زمانی که نمودار قیمتی روند نزولی را نشان دهد و OBV نیز بیانگر روند نزولی باشد (یعنی کندل‌هایی که به‌صورت نزولی بسته‌شده‌اند حجم بیشتری نسبت به کندل‌هایی که به‌صورت صعودی بسته‌شده داشته باشند) در این صورت می‌توان احتمال داد که روند نزولی ادامه می‌یابد.

امکان مشاهده واگرایی در این اندیکاتور نیز وجود دارد به‌طوری‌که می‌توان قدرت روند و احتمال بازگشت روند را با OBV تعیین کرد.

پیشنهاد آکادمی پیت‌پین برای یادگیری بیشتر:

✓ تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی دارد

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه‌ اول – پیش‌فرض‌ها

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه دوم – نمودارها

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه سوم – مقیاس نمودار و حجم معاملات

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه چهارم – روند

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه پنجم – حمایت و مقاومت

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه ششم – تاثیر روند با حجم معاملات

✓ آموزش تحلیل تکنیکال؛ جلسه هفتم – الگوها