فرانت رانینگ حملهای است که در آن هکرها با سواستفاده از اطلاعات داخلی بازار کریپتوکارنسی و ورود به بازار، قبل از شروع رقابت، داراییهای کاربران را به سرقت میبرند. در این مقاله با Front Running و روشهای جلوگیری از آن آشنا خواهیم شد.
هنگامی که ارزهای دیجیتال با تمامی جذابیتها و وعدههای خود به عرصهی مالی وارد شدند، در کنار تمامی امکانات جدید و قابلتوجهی خود، چالشها و تهدیداتی را نیز برای کاربران خود به وجود آوردند. یکی از این تهدیدات، تاکتیکی مخرب به نام حمله فرانت رانینگ (Front Running) است که در آن، اشخاص یا گروههایی با بهرهبرداری از اطلاعات غیرعمومی و در زمانبندی دقیق، ترتیب وقوع معاملات را تغییر داده و به نفع خود قیمتها را دستکاری میکنند.
حمله فرانت رانینگ در بازارهای مالی سنتی نیز وجود دارد؛ اما با ورود ارزهای دیجیتالی به صحنه، تازگی و نوآوریهای جدیدی به این تاکتیک افزوده شده است. پیشتر در مقاله بزرگترین هک های ارز دیجیتال، با برخی از شناختهشدهترین تکنیکهای هکرها برای به سرقت بردن داراییهای دیجیتال سرمایهگذاران آشنا شدیم، حال در این مقاله از بیت پین، قصد داریم ابتدا به تعریف، تاریخچه و انواع حمله فرانت رانینگ در دنیای کریپتوکارنسی پرداخته و سپس روشهای جلوگیری از این حمله را معرفی کنیم.
فرانت رانینگ (Front Running) چیست؟
فرانت رانینگ یکی از روشهای نامشروع و غیراخلاقی کلاهبرداری در بازارهای مالی است که در آن یک فرد یا سازمان با دسترسی به اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کرده و از تغییر قیمت به نفع خود سود میبرد.
فرانت رانینگ، در بازارهای مالی سنتی مانند بورس، اوراق بهادار، ارز و طلا وجود دارد و معمولا توسط کارگزاران، مدیران صندوقهای سرمایهگذاری، بانکها و حتی دولتها انجام میشود؛ این حمله در بازارهای مالی سنتی غیرقانونی است و ممکن است منجر به پرداخت جرایم مالی، جرایم اوراق بهادار و تحقیر در بازار شود. قدمت این حمله در بازارهای مالی سنتی، به قرن هفدهم در اروپا برمیگردد.
یکی از مثالهای شناخته شده حمله فرانت رانینگ در تاریخ، حمله ناتان مایر روتشیلد (Nathan Mayer Rothschild)، کارآفرین و مدیر ارشد اجرایی بریتانیایی به بورس لندن در سال ۱۸۱۵ بود. روتشیلد با استفاده از شبکه جاسوسی خود، خبر پیروزی ناپلئون بر بریتانیا را قبل از همه دریافت کرد و با فروش سهام خود، باعث شد که قیمتها کاهش یابد. سپس با خرید سهام به قیمت پایین، ثروت خود را چندین برابر کرد. این حمله باعث شد که روتشیلد به یکی از ثروتمندترین و تاثیرگذارترین خانوادههای مالی جهان تبدیل شود.
حمله فرانت رانینگ در دوران مدرن نیز همچنان ادامه دارد و بسیاری از پروندههای قضایی در بازار مالی سنتی را به خود اختصاص میدهد؛ برخی از مثالهای معروف فرانت رانینگ در دوران مدرن عبارتاند از:
- حمله جرج سوروس (George Soros) به پوند بریتانیا در سال ۱۹۹۲ که باعث شکست پوند و خروج بریتانیا از نظام نرخ تبادل اروپایی شد.
- حمله جولیوس بائر (Julius Baer) به فرانک سوئيس در سال ۱۹۷۱ که باعث شکست فرانک و خروج سوئيس از نظام نقطۀ طلا شد.
- حمله گروهی هجده نفره به بورس نیویورک در سال ۲۰۰۱ که با استفاده از اطلاعات داخلی درباره حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، سهام خود را فروختند و از کاهش قیمت آنها سود بردند.
این مثالها نشان میدهند که حمله فرانت رانینگ، یکی از روشهای موثر و خطرناک برای کسب سود در بازارهای مالی است که ممکن است به تغییرات اساسی در نظامهای اقتصادی و سیاسی منجر شود. فرانت رانینگ نه تنها در بازارهای مالی سنتی، بلکه در بازارهای مالی جدید مانند بازار ارزهای دیجیتال نیز رخ میدهد. حمله فرانت رانینگ در بازار ارزهای دیجیتال هم درست مانند تعریف آن در بازار مالی سنتی به معنای انجام معاملاتی با استفاده از اطلاعات داخلی بازار است که عموم مردم به آن دسترسی ندارند.
حمله فرانت رانینگ، میتواند به روشهای مختلفی انجام شود؛ برای مثال ممکن است کارمندی در شرکت ارز دیجیتالی که اطلاعاتی در مورد معاملات آینده دارد، از این اطلاعات برای انجام معاملات برای خود یا دیگران استفاده کند یا اینکه فردی از روابط خود با کارمندی در یک شرکت ارز دیجیتال برای به دست آوردن اطلاعات داخلی استفاده کرده و این اطلاعات را برای انجام معاملات به کار برد؛ این حمله، مشکلی جدی در بازار ارزهای دیجیتال است، چرا که به بیثباتی، نابرابری و ناکارآمدی بازار کریپتوکارنسی کمک کرده و باعث از دست رفتن پول سرمایهگذاران میشود.
علاوهبراین، فرانت رانینگ اعتماد مردم به بازار ارزهای دیجیتال را نیز تضعیف میکند. این حمله معمولا در صرافیهای غیرمتمرکزی (DEX) رخ میدهد که بر پایه شبکههای بلاک چینی مانند اتریوم فعالیت میکنند؛ در این صرافیها، تراکنشها قبل از تأیید در حافظهای موقت به نام ممپول (mempool) قرار میگیرند و برای همه قابل مشاهده هستند.
بنابراین، فرانت رانرها میتوانند با استفاده از رباتهای هوشمند، تراکنشهای معلق را اسکن کرده و با پرداخت هزینه بالاتری به ماینرها، تراکنش خود را زودتر از تراکنش دیگران اجرا کنند. به این ترتیب، آنها میتوانند با خرید یا فروش رمزارزی قبل از انجام معاملهای بزرگ که بر قیمت آن تأثیر دارد، سود زیادی به جیب بزنند.
انواع حملات فرانت رانینگ در ارزهای دیجیتال
تا اینجا فهمیدیم که حمله فرانت رانینگ و سودآوری از اطلاعات خصوصی در مورد یک معامله بالقوه برای کسب سود، به روشهای مختلفی انجام میشود؛ سواستفاده از اطلاعات داخلی یک شرکت توسط یکی از کارمندان سازمان، استفاده از نفوذ و ارتباط با یکی از کارمندان شرکت ارز دیجیتال مرتبط یا استفاده از رباتهای تجزیه و تحلیل اطلاعات بازار، روشهایی است که ممکن است برای انجام حمله فرانت رانینگ به کار برده شود، اما انواع حملات فرانت رانینگ (Front Running) در بازار ارزهای دیجیتال به سه دسته زیر تقسیم میشود:
- جابجایی (Displacement): در این حمله، فرانت رانر، تراکنشی را کپی کرده و با تغییر پارامترهایی مانند قیمت، حجم یا هزینه، آن را جایگزین تراکنش اصلی میکند. برای مثال، فرض کنید آلیس بخواهد ۱۰۰ توکن A را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. فرانت رانر میتواند همین تقاضا را با قیمت ۱۰۰۱ تومان بفرستد و قبل از آلیس خرید آن تایید شود. سپس با فروش توکن A به آلیس، سود کسب کند.
- درج (Insertion): در این حمله، فرانت رانر چند تراکنش را بین دو تراکنش معاملات بزرگ قرار میدهد. برای مثال، فرض کنید آلف خواستار خروج ۱۰٬۰۰۰ توکن A و باب خواستار ورود ۱۰٬۰۰۰ از همان توکن باشد. فرانت رانر میتواند قبل از تراکنش آلف، ۱۰۰ توکن A را خریداری کند و بعد از تراکنش باب، آنها را با قیمت بالاتری به فروش برساند.
- سرکوب (Suppression): در این حمله، فرانت رانر سعی میکند تراکنش دیگران را از فرایند اجرا خارج کند. برای مثال، فرض کنید کارل بخواهد ۱۰۰ توکن A را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. فرانت رانر میتواند قبل از تراکنش کارل، تقاضای خروج ۱۰۰ توکن A با قیمت ۹۹۹ تومان بفرستد و باعث شود که قیمت توکن A کاهش یابد. این کار ممکن است باعث شود که کارل از خرید خود منصرف شود یا حداقل سود کمتری کسب کند.
انواع حملات فرانت رانینگ میتوانند به صورت ترکیبی هم انجام شوند. برای مثال، فرانت رانر میتواند همزمان چندین تقاضای خروج و ورود را درج کند و باعث شود که قیمت یک رمزارز نوسان زیاد داشته باشد.
روشهای جلوگیری از حملات فرانت رانینگ در کریپتو
همانطور که گفتیم حملات فرانت رانینگ، به کاهش اعتماد، افزایش نابرابری و کاهش کارآمدی بازار منجر میشوند، پس آشنایی با روشهای جلوگیری از آن، برای کاهش صدمات ناشی از این حمله ضروری است؛ روشهای جلوگیری از حملات فرانت رانینگ به دو دسته تقسیم میشوند: ملاحضاتی که از سمت تریدر باید رعایت شوند (Trader-side) و نکاتی که سمت پروتکل (Protocol-side) باید در نظر گرفته شوند:
روشهای سمت تریدر
روشهای زیر به تریدرها کمک میکنند تا در برابر حملات فرانت رانینگ ایمن شوند:
- استفاده از صرافیهای متمرکز (CEX): صرافی های متمرکز تأخیر زمانی کمتر و هزینه پایینتری دارند و معاملات را به صورت خصوصی و سفارشی اجرا میکنند. به همین دلیل، امکان اجرای حمله فرانت رانینگ در آنها سختتر است. البته، در صرافیهای متمرکز نقصهایی مانند نبود شفافیت، خطر سرقت یا تعطیل شدن و نبود حق مالکیت برای تریدرها هم وجود دارد.
- تقسیم تراکنش به چند تراکنش کوچک: تریدر میتواند با تقسیم تقاضای خود به چند درخواست کوچک و فرستادن آنها در زمانهای مختلف، فرصت کمتری به فرانت رانر برای عملی کردن حمله فرانت رانینگ بدهد؛ البته، این روش هزینۀ بالاتر و زمان بیشتری نسبت به ارسال درخواستی بزرگ دارد.
- تنظیم حداقل میزان اسلیپیج: با تنظیم حداقل نوسانات اسلیپیج در صرافی های غیرمتمرکز، تریدرها میتوانند جلوی اجرایی شدن تراکنشهایی را بگیرند که قیمت آنها به طور قابلتوجهای از قیمت مورد نظرشان فاصله دارد. این روش میتواند جلوی برخی از حملات فرانت رانینگ را بگیرد که باعث وارد آوردن شوک قیمتی میشوند؛ البته در این روش، این احتمال وجود دارد که بعضی از معاملات به دلیل نرسیدن به حداقل اسلیپیج، لغو شوند.
روشهای سمت پروتکل
روشها زیر به پروتکلهای صرافیهای غیرمتمرکز کمک میکنند که خود را در برابر حملات فرانت رانینگ مقاوم کنند:
استفاده از پروتکلهای حفاظت شده در برابر حملات فرانت رانینگ
برخی از پروتکلهای صرافیهای غیرمتمرکز روشهای خلاقانهای برای جلوگیری از حملات فرانت رانینگ پیادهسازی کردهاند. برخی از این پروتکلها عبارتاند از:
- Uniswap V3: این پروتکل با استفاده از چیدمان قطعات، گسترۀ قیمت را به چندین بازۀ کوچک تقسیم میکند و هر بازۀ قیمت را به اسلیپیجی مخصوص نسبت میدهد.
- Balancer V2: این پروتکل با استفاده از چیدمان سفارش، تقاضای خروج و ورود تریدر را در چندین سطح قیمتی جمعآوری میکند و در زمانهای مشخص، همه آنها را به صورت همزمان و عادلانه اجرا میکند.
- Curve V2: این پروتکل با استفاده از الگوريتم ديناميكی، نسبـت داراییهای هر استخر را براساس عرضه و تقاضای بازار تغيير داده و به طور خودكار اسلیپیج را كاهش میدهد.
استفاده از سرویسهای حفاظت شده در برای فروش عمومی NFT
بعضی از سرویسهای فروش عمومی NFT روشهایی برای جلوگیری از اجرای حملات فرانت رانینگ در خرید و فروش NFT پیادهسازی کردهاند. برخی از این سرویسها عبارتاند از:
- Zora: این سرویس با استفاده از مکانيسم قيمتگذاری ديناميك، قيمت هر NFT را براساس تقاضا و عرضه تعيين کرده و به طور خودكار قيمت را با هر خريد يا فروش تغيير میدهد.
- Foundation: این سرویس با استفاده از مکانيسم حراج، هر NFT را به بالاترین پیشنهاددهنده فروخته و به طور خودكار پيشنهادات را با هر خريد يا فروش تغيير میدهد.
- SuperRare: این سرویس با استفاده از مکانيسم پيشنهاد و تقاضا، هر NFT را به قيمت پيشنهاد شده توسط خالق آن فروخته و به طور خودكار پيشنهادات را با هر خريد يا فروش تغيير میدهد.
استفاده از سرویسهای حفاظت شده در بلاک چین
بعضی از سرویسهای بلاک چین روشهایی را برای جلوگیری از اجرای حملات فرانت رانینگ در تایید تراکنشها به کار گرفتهاند؛ برخی از این سرویسها عبارتاند از:
- Flashbots: این سرویس با استفاده از شبکه زیرساختاری، تقاضای تايید تراكنشها را به صورت خصوصی و مستقيم برای ماینرها ارسال کرده و به طور خودكار هم هزینۀ تأيید را كاهش میدهد.
- Eden Network: این سرویس با استفاده از شبکه حافظۀ موقت، تقاضای تايید تراكنشها را به صورت عادلانه و منصفانه برای ماینرها ارسال کرده و به طور خودكار هزینه تأيید را كاهش میدهد.
معایب فرانت رانینگ برای ارزهای دیجیتال
فرانت رانینگ معایب و عواقب منفی زیادی برای بازارهای مالی و کریپتوکارنسی به دنبال دارد؛ بعضی از معایب حملات فرانت رانینگ عبارتاند از:
- کاهش اعتماد: فرانت رانینگ باعث میشود که تریدرها و سرمایهگذاران به صحت و شفافیت بازار شک کنند و نسبت به عدالت و پیشبینی بودن قوانین بازار اطمینان نداشته باشند؛ این موضوع ممکن است منجر به کاهش حجم و فعالیت بازار شود.
- افزایش نابرابری: فرانت رانینگ باعث میشود که بعضی از کاربران با استفاده از اطلاعات غیرعمومی یا پروفایل تریدرهای بزرگ، به صورت غیرمنصفانه از تغییر قیمت به نفع خود سود ببرند و این سود نامشروع ممکن است باعث تشدید نابرابری درآمد و ثروت در بازار شود.
- کاهش کارآمدی: فرانت رانینگ باعث میشود که قيمتهای بازار منطبق بر تقاضا و عرضه واقعی نبوده و به جای آن تحتتاثیر تقاضای ساختگی قرار بگیرند و در تخصیص بهینه منابع اختلال ایجاد شده و حباب قیمت ارز دیجیتال در بازار به وجود آید.
مزایای فرانت رانینگ برای بازار رمزارزها
شاید عجیب به نظر برسد، اما واقعیت این است که فرانت رانینگ در کنار تمامی آسیبهایی که برای ثبات، برابری و کارآمدی بازار کریپتوکارنسی به همراه دارد، مزایایی هم ارائه میدهد:
- به تسهیل تراکنشهای حجم زیاد، بدون تاثیر چشمگیر روی حرکت قیمتی کمک میکند؛ باعث میشود که تقاضای خروج از بازار و ورود به آن پخش شده و نوسانات شدید قیمتی کاهش پیدا کند.
- به نفع سرمایهگذاران خُردی است که نمیتوانند به اطلاعات داخلی یا پروفایل تریدرهای بزرگ دسترسی داشته باشند؛ باعث میشود که سود تریدرهای بزرگ به صورت نسبتا عادلانه بین تریدرهای کوچک تقسیم شود.
- به كارگزارانی كه میتوانند به ساير مشتريان خود نيز اين خدمات را ارائه دهند، كميسيون پرداخت میکند؛ منبع درآمدی برای کارگزارانی است که با استفاده از اطلاعات داخلی خود، به سایر سرمایهگذاران کمک میکنند تا از بازار سودآوری داشته باشند.
- از نظارت كميسيون بورس در امان است و قابل ردیابی نيست؛ روشی هوشمندانه برای بهرهبرداری از اطلاعات داخلی است که معمولا در بازارهای مالی پنهان و مخفی میشوند.
البته، این مزایا نمیتوانند جنبههای منفی و غیراخلاقی فرانت رانینگ را پوشش دهند. فرانت رانینگ، حملهای به اصول و قوانین بازار است که باعث میشود که بعضی از بازیگران با استفاده از اطلاعات غیرعمومی، به صورت غیرمنصفانه از تغییر قیمت به نفع خود سود ببرند.
آیا فرانت رانینگ در بازار ارزهای دیجیتال غیرقانونی است؟
بله، فرانت رانینگ نوعی کلاهبرداری است که در آن شخص یا گروهی از افراد از اطلاعات غیرعمومی برای سودآوری از سرمایهگذاران استفاده میکنند؛ در بازار ارزهای دیجیتال، فرانت رانینگ میتواند شامل خرید ارز دیجیتال قبل از اعلام خبری که انتظار میرود بر قیمت تاثیر مثبت بگذارد و سپس فروش آن پس از اعلام خبر، باشد. این اقدام به ضرر سرمایهگذارانی است که براساس اطلاعات نادرست تصمیمگیری کردهاند. درواقع، با وجود اینکه قوانین ارزهای دیجیتال در کشورهای مختلف جهان، متفاوت است، اما فرانت رانینگ با هر قانونگذاری غیرقانونی است.
فرانت رانینگ در مقابل معاملات نهانی (Insider Trading)
فرانت رانینگ و معاملات نهانی دو نوع رفتار نامشروع و غیراخلاقی در بازارهای مالی هستند که در آنها فرد یا سازمانی با استفاده از اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، به صورت غیرمنصفانه از تغییر قیمت به نفع خود سود میبرد. این دو رفتار در بسیاری از بازارها غیرقانونی بوده و ممکن است منجر به پرداخت جرایم مالی و تحقیر در بازار شوند؛ لازم به ذکر است که فرانت رانینگ و معاملات نهانی دو مفهوم متفاوت هستند که با توجه به زمان، شکل و منبع اطلاعات داخلی تفکیک میشوند. برخی از تفاوتهای اصلی بین فرانت رانینگ و معاملات نهانی عبارتاند از:
- زمان: فرانت رانینگ به عمل گنجاندن یک تراکنش پیش از تراکنش دیگر در یک بلاک گفته میشود و فرانت رانر قبل از اجرای تراکنش دیگری، عمل میکند. معاملات نهانی به عمل خرید یا فروش با استفاده از اطلاعات داخلی، قبل از اینکه آن اطلاعات به صورت عمومی منتشر شود، گفته میشود.
- شکل: فرانت رانینگ در پاسخ به تراکنشی دیگر صورت میگیرد. به عبارت دیگر، فرانت رانر با پذیرش تغيير قيمتی كه توسط تراكنش ديگر ايجاد شده، سود میبرد، اما در معاملات نهانی به صورت پيشبينی تغيير قيمتی، صورت میگيرد.
- منبع: فرانت رانینگ با استفاده از اطلاعات عمومی که در حافظه موقت (mempool) قرار دارند، صورت میگیرد و فرانت رانر از اطلاعاتی استفاده میکند که برای همه قابل مشاهده است. معاملات نهانی با استفاده از اطلاعات خصوصی که در دست گروهی محدود قرار دارد، صورت میگیرد.
این تفاوتها نشان میدهند که فرانت رانینگ و معاملات نهانی دو پدیده متفاوتی هستند که با توجه به زمان، شکل و منبع اطلاعات داخلی تشخیص داده میشوند. اما هر دو رفتار نامشروع و غیراخلاقی هستند که باید با روشهای جلوگیری، با خطرات ناشی از آنها مقابله کرد.
گفتار پایانی
فرانت رانینگ (Front Running)، حملهای نامشروع و غیراخلاقی در بازارهای مالی سنتی و مدرن است که در آن فرد یا سازمانی با استفاده از اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کرده و از تغییر قیمت به نفع خود سود میبرد. فرانت رانینگ در بازار ارزهای دیجیتال معمولا در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) و بازار خرید و فروش NFT رخ میدهد و هکرها با استفاده از رباتهای هوشمند، تراکنشهای معلق را اسکن کرده و با پرداخت هزینه بالاتر به ماینرها، تراکنش خود را زودتر از تراکنش دیگران اجرا میکند.
فرانت رانینگ در بسیاری از بازارها، غیرقانونی بوده و ممکن است منجر به فرد یا سازمان خاطی به پرداخت جرایم مالی محکوم شود. بنابراین، لازم است که تریدرها و سرمایهگذاران بازار ارزهای دیجیتال با روشهای جلوگیری برای کاهش خطرات ناشی از حمله فرانت رانینگ آشنا باشند و از صرافیهای متمرکز (CEX)، تقسیم تراکنش به چند تراکنشهای کوچک، تنظیم حداقل اسلیپیج و استفاده از سرویسهای حفاظت شده در بلاک چین مانند Flashbots و Eden Network استفاده کنند.
علاوهبراین، پروتکلهای صرافیهای غيرمتمركز (DEX) نیز باید قوانین و الگوريتمهای خود را برای جلوگيری يا كاهش خطرات ناشی از حملات فرانت رانينگ پيادهسازی كنند. در نهایت، لازم است که قوانین و مقررات حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال در هر کشور بهروزشده و شفاف باشد تا حقوق تریدرها و سرمایهگذاران حفظ شده و بازار ارزهای دیجیتال به عنوان فضایی آزاد و نوآورانه رشد کند.
سوالات متداول
- فرانت رانینگ (Front Running) چیست؟
فرانت رانینگ (Front Running)، حملهای نامشروع و غیراخلاقی در بازارهای مالی است که در آن فرد یا سازمانی با استفاده از اطلاعات داخلی یا پیشبینی معاملات دیگران، قبل از آنها عمل کرده و از تغییر قیمت به نفع خود سود میبرد.
- فرانت رانینگ در بازار ارزهای دیجیتال چگونه صورت میگیرد؟
فرانت رانینگ در بازار ارزهای دیجیتال معمولا در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) و بازار توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) رخ میدهد؛ در این حمله، هکر با استفاده از رباتهای هوشمند، تراکنشهای معلق را اسکن کرده و با پرداخت هزینه بالاتر به ماینرها، تراکنش خود را زودتر از تراکنش دیگران اجرا میکند.
- چگونه میتوان از فرانت رانینگ جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از فرانت رانینگ، لازم است که تریدرها و سرمایهگذاران بازار ارزهای دیجیتال از روشهای جلوگیری برای کاهش خطرات ناشی از حملات فرانت رانینگ آگاه باشند و از آنها استفاده کنند.