تاریخچه بلاک چین؛ فناوری که دنیا را دگرگون کرد

تاریخ انتشار: 4 خرداد 1402 | آخرین به‌روزرسانی: 27 تیر 1402

زمان مطالعه: 5 دقیقه

تاریخچه بلاک چین؛ فناوری که دنیا را دگرگون کرد

شاید شنیدن کلمه بلاک چین ناخودآگاه تداعی‌کننده‌ کلمه بیت کوین برای بسیاری از افراد باشد؛ اما باید بدانیم تاریخچه بلاک چین داستان بزرگ‌تر و گسترده‌تری از بیت کوین دارد. یک روایت می‌گوید که تاریخچه بلاک چین به سال ۱۹۹۱ بر می‌گردد، زمانی که این فناوری توسط دو دانشمند به نام‌های استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا برای اولین بار توصیف شد.

آنها می‌خواستند راه‌حلی عملی محاسباتی برای مهرِ زمانی اسناد دیجیتالی معرفی کنند تا نتوان اسناد را تاریخ‌گذاری یا دستکاری کرد. این دو دانشمند، سیستمی را با استفاده از مفهوم زنجیره بلوک‌های امن رمزنگاری شده، برای ذخیره اسناد دارای مهرِ زمانی، توسعه دادند.

در سال ۱۹۹۲، مفهوم درخت مرکل (Merkle Trees) در طرح پیاده‌سازی شد که با جمع‌آوری چندین سند در یک بلوک، بلاک چین را کارآمدتر می‌کرد. درختان مرکل برای ایجاد زنجیره‌ای ایمن از بلوک‌ها استفاده می‌شود و با ذخیره یک سری از رکوردهای داده، هر رکورد داده را به رکورد قبلی متصل می‌کرد. جدیدترین رکورد در این زنجیره حاوی تاریخچه کل زنجیره است، با این حال، این فناوری بلااستفاده ماند و این اختراع در سال ۲۰۰۴ از بین رفت.

در سال ۲۰۰۴، هال فینی، دانشمند کامپیوتر و فعال رمزنگاری، سیستمی به نام اثبات کار قابل استفاده مجدد (RPoW) را به عنوان نمونه اولیه‌ای برای پول نقد دیجیتال، معرفی کرد. این اقدام، گامی اولیه و مهم در تاریخ ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود. RPoW با حفظ مالکیت توکن‌ها در سروری قابل اعتماد، مشکل دوبار خرج کردن را حل کرد؛ این سرور به گونه‌ای طراحی شده بود که به امکان تایید صحت و یکپارچگی آن را برای کاربران در سراسر جهان فراهم می‌کرد.

فهرست مطالب

تاریخچه بلاک چین قبل از بیت کوین

بیت کوین بدون شک ساخته ساتوشی ناکاموتو است، اما تاریخچه بلاک چین به زمان و مکان دیگری بر می‌گردد. یک نسل قبل از وایت پیپر ناکاموتو، کاندیدای دکترای دانشگاه کالیفرنیا در برکلی به نام دیوید چاوم (David Chaum) در پایان‌نامه خود، پایگاه داده بلاک چینی را با عنوان «سیستم‌های رایانه‌ای ایجاد و نگهداری شده و مورد اعتماد گروه‌های مشکوک» تشریح کرد. این رویداد در سال ۱۹۸۲، یعنی ۲۷ سال قبل از بیت کوین اتفاق افتاد و روایت دیگری برای تاریخچه بلاک چین است.

دیوید چاوم که تاریخچه بلاک چین به او منتسب است

قبل از چاوم پایگاه‌های داده غیرمتمرکز وجود داشتند، اما اگر از شما سوال شود که چه کسی بلاک چین را اختراع کرده و تاریخچه آن به چه زمانی بر می‌گردد، جواب می‌تواند چاوم و فعالیت‌های او باشد. بلاک چین چه زمانی اختراع شد؟ در سال ۱۹۸۲.

«شبکه‌های مشکوک» چاوم به طور خاص برای پشتیبانی از ارزهای دیجیتال طراحی نشده بودند، اما با آن‌ها ارتباطی آشکار داشت. چاوم با تکیه بر کار خود در فناوری بلاک چین، شرکتی به نام DigiCash را در سال ۱۹۸۹ راه‌اندازی کرد و این شرکت هم، ۶ سال بعد، یعنی در سال ۱۹۹۵، ارزهای دیجیتالی با نام‌های مختلف digicash، eCash و cyberbucks را معرفی کرد.

ارز دیجیتال DigiCash با این هدف به وجود آمد که بسیاری از ویژگی‌های ارزهای دیجیتال مدرن را ارائه دهد. این شرکت بر ناشناس بودن، به عنوان مزیتی کلیدی، تاکید داشت و ادعا می‌کرد حتی دولت نیز نمی‌تواند انتقال‌های نقدی الکترونیکی و رمزگذاری شده را رمزگشایی کند. با این حال، چاوم نتوانست بانک‌ها را برای حمایت از این پروژه متقاعد کند و بدون زیرساخت اینترنتی برای پشتیبانی از تراکنش‌های همتا به همتا، پروژه شکست خورد؛ دیجی‌کش در سال ۱۹۹۸ اعلام ورشکستگی کرد.

تاریخ تقریباً تکرار می‌شود

در سال ۲۰۰۸، زمانی که مقاله‌ای تحقیقاتی در انجمن‌های گفتگوی آنلاین ظاهر شد، تاریخچه فناوری بلاک چین به عنوان موضوعی جذاب، بر سر زبان‌ها افتاد. عنوان مقاله «بیت کوین: سیستم نقدی الکترونیکی همتا‌به‌همتا» بود و به ساتوشی ناکاموتو نسبت داده شد.

کارشناسان عقیده دارند، پروتکل بلاک چینی که در مقاله تحقیقاتی ناکاموتو مشخص شده ، اساساً مشابه پروتکل دیوید چاوم است. تنها تفاوت اساسی در این مقاله، اضافه شدن مکانیسم اجماع اثبات کار بیت کوین، برای اعتبارسنجی بلوک‌های داده و استخراج کوین‌ها است. با این حال، بیشتر مردم فکر می‌کنند که این ساتوشی ناکاموتو بود که فناوری بلاک چین را ایجاد کرد و هر زمان که صحبت از تاریخچه بلاک چین می‌شود، نگاه‌ها به سمت او می‌رود.

ناکاموتو، کد منبع بلاک چین را در سال ۲۰۰۸ در SourceForge بارگذاری کرد تا توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در سراسر جهان بتوانند در این پروژه مشارکت داشته باشند. اولین بلاک چین مدرن، در ژانویه ۲۰۰۹ همراه با ارز دیجیتال بیت کوین، راه‌اندازی شد.

برای مدتی به نظر می‌رسید که پروژه بیت کوین به همان سرنوشت ناخوشایند دیجی‌کش دچار خواهد شد. بیش از دو سال طول کشید تا یک بیت کوین به ارزش نمادین یک دلار آمریکا برسد و در سال ۲۰۱۷ بود که ارزش بیت کوین به ۱۰۰۰ دلار رسید. از آن زمان، این کوین نوسانات قیمتی زیادی را تجربه کرده؛ اما در عین حال به شدت هم روند صعودی داشته است.

فراوانی بلاک چین

بیت کوین به مدت دو سال، تنها بلاک چین و ارز دیجیتال در جهان بود. در سال ۲۰۱۱، توسعه‌دهندگان، رمزارزهای مبتنی بر بلاک چینی به نام‌های لایت کوین و Namecoin را منتشر کردند که هر دو فورکی از پروژه بیت کوین بودند. Peercoin در سال ۲۰۱۲ به وجود آمد و سال بعد از آن هم شاهد معرفی پنج بلاک چین، از جمله اولین memecoin و دوج کوین بودیم.

در سال ۲۰۱۵، بلاک چین اتریوم، به عنوان محصولی متفاوت، توسط تیمی که شامل مشارکت‌کنندگان پروژه بیت کوین بود، معرفی شد. با اینکه بلاک چین‌های دیگر فقط برای پشتیبانی از ارزهای دیجیتال خاصی وجود داشتند، اتریوم به عنوان پلتفرمی برای اجرای برنامه غیرمتمرکز معرفی شد.

بلاک چین اتریوم علاوه بر داده، کد منبع قابل اجرا را نیز در خود جای داده است، بنابراین به عنوان پایه‌ای برای هزاران برنامه مبتنی بر بلاک چین عمل می‌کند؛ درواقع انعطاف‌پذیری بلاک چین اتریوم آن را برای میزبانی NFT و dApps ایده‌آل می‌کند.

امروزه، محققان در حال آزمایش تغییرات در معماری اصلی بلاک چین هستند. بلاک چین‌های اصلی تحت بارهای سبک و ترافیک کم به خوبی عمل می‌کنند، اما برای پشتیبانی از برنامه‌های کاربردی در مقیاس بزرگ مشکل دارند که باعث افزایش فی تراکنش و زمان پردازش می‌شود.

سخن پایانی

محققان به آزمایش مکانیسم‌های اجماع، زنجیره‌های موازی، بلاک چین‌های خصوصی و سایر مسائل فنی ادامه می‌دهند. بیشتر ارزهای دیجیتال جدید برای پشتیبانی از برنامه‌ها یا صنایع خاص معرفی شده‌اند، نه برای جایگزینی همه‌منظوره برای ارزهای فیات صادر شده توسط دولت! بسیاری از اپلیکیشن‌های جدید بلاک چین اصلاً ربطی به ارزهای دیجیتال ندارند، این برنامه‌ها، گاهی از اصلاحات در معماری اصلی بلاک چین بهره می‌برند.

حتی اگر دولت‌های جهان بخواهند بازار ارزهای دیجیتال را از بین ببرند، این بلاک چین‌ها همچنان وظایف اساسی در مراقبت‌های بهداشتی، مدیریت هویت، مدیریت زنجیره تامین، سرگرمی و سایر زمینه‌ها را انجام می‌دهند؛ بلاک چین آمده است که بماند!

سوالات متداول

چه کسی بلاک چین را اختراع کرد؟

در سال 1982، یعنی 27 سال قبل از به‌وجود آمدن بیت کوین، دیوید چاوم مقاله‌ای تحت عنوان «سیستم‌های رایانه‌ای ایجاد و نگهداری شده و مورد اعتماد گروه‌های مشکوک» ارائه داد؛ که اولین طرح و پیشنهاد برای ارائه پروتکل بلاک چین شناخته می‌شود.

تفاوت بلاک چین و بیت کوین چیست؟

بلاک چین مجموعه بزرگی است که بیت کوین یکی از محتویات آن است. به بیان ساده‌تر، رابطه بین بیت کوین و بلاک چین مانند رابطه کاربرد و فناوری است.

مبین حسینی

زندگی من توی کامپیوتر و دنیای دیجیتال می‌گذره؛ عاشق فناوری بلاک‌چین و تکنولوژی‌های دیجیتالی‌ام و فعالیت توی اکوسیستم و کامیونتی کریپتو رو خیلی دوست دارم. اوقات فراغتم رو یا بازی می‌کنم، یا به پروژه‌های شخصیم می‌رسم. هیچی بلد نیستم ولی تا دلت بخواد کنجکاو و فضولم :))

مطالب نویسنده