بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟ آشنایی با قلب تپنده صرافی‌های غیرمتمرکز
در ماه‌های اخیر ما شاهد رشد بی‌سابقه رمزارزها بوده‌ایم، تا جایی که بسیاری از مردم حداقل یک‌بار نام رمزارز را شنیده‌اند و بسیاری از آن‌ها در تلاش برای یادگیری روش‌های سرمایه‌گذاری در این بازار هستند.
اما شاید برای شما هم این سوال مطرح باشد که رمزارز چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگویم رمزارز یا همان کریپتوکارنسی نوعی پول است که در آن از رمزگذاری برای تراکنش‌های مالی استفاده شده است. در واقع ترکیب کریپتوگرافی و کد گذاری است. انواع مختلفی از رمزارز در حال خریدوفروش و ترید است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از بیت کوین، اتریوم، ریپل، توکن، آلت کوین و سایر آلت کوین‌ها.
خرید و فروش ارزهای دیجیتال مانند هر دارایی دیگری، نیازمند مکانی است که بتواند در آنجا معامله شود. در ابتدای پیدایش رمزارزها صرافی‌های متمرکز شروع به معامله‌گری در این بازار کردند؛ مانند بایننس. اما مشکل اساسی این صرافی‌ها این بود که برای تبدیل ارز دیجیتال به ارزهایی مانند دلار، یورو و غیره حتما باید فرد متقاضی اجازه دسترسی به کیف پول خود را به صرافی می‌داد.
در واقع صرافی به طور کامل به دارایی فرد اشراف داشت و این مغایر با اصول ارزهای دیجیتال است؛ اما بعد از به وجود آمدن صرافی‌های غیرمتمرکز دیگر نیاز نیست دارایی فرد در کیف پول‌های امانی صرافی بماند و معامله تحت نظر یک شخص و یا یک گروه خاص انجام شود.
به این ترتیب امکان انجام معاملات بی واسطه فراهم شد. در ادامه‌ی بررسی اصطلاحات ارزهای دیجیتال، قصد داریم در این نوشتار با بازار ساز خودکار و چگونگی عملکرد آن آشنا شویم. پس اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری بیشتر در حوزه معاملات ارزهای دیجیتال هستید، این نوشتار را تا انتها دنبال کنید.
بازار ساز خودکار چیست و چگونه کار می کند؟
بازار ساز خودکار یا همان AMM (Automated Market Maker)، در واقع یک ربات هوشمند است که به شما ارزش دو دارایی را بر اساس یک فرمول نشان می‌دهد. سیستم بازار ساز خودکار در واقع جایگزین شیوه‌ی معاملات سنتی صرافی‌ها است. این روش با حذف دفاتر سفارش سنتی و جایگزینی قراردادهای هوشمند بلاک چین، برای هر معامله‌ای نقدینگی لازم را فراهم می‌کند و بر همین اساس نیز با توجه به عرضه و تقاضا، قیمت ارز را مشخص می کند.
بازار ساز خودکار با ایجاد یک استخر نقدینگی از جفت‌های معاملاتی ایجاد می‌شود و شرایطی را فراهم می کند که افراد بدون نیاز به ثبت سفارش، معامله‌ی خود را انجام دهند. افراد با اتصال کیف پول خود به استخرهای هوشمند و واریز مقدار مشخصی ارز دیجیتال، می‌توانند مقدار معینی از ارز دیگر را برداشت کنند.
الگوریتم بازار ساز خودکار از یک فرمول ریاضی پیروی می کند و به صورت خودکار و براساس عرضه و تقاضا، قیمت یک دارایی را مشخص می کند. نکته قابل توجه در بازار ساز خودکار آن است که چون صرافی‌های غیر متمرکز زیر نظر یک شخص یا گروه و سازمانی نیستند و بر اساس قراردادهای هوشمند روی بلاک چین اجرا می‌شوند، حتما باید قاعده‌ی خاصی برای تامین نقدینگی و قیمت‌گذاری داشته باشند، که تعین این قاعده به عهده بازار ساز خودکار است.
به طور کلی نحوه معامله در بازار ساز خودکار به این صورت است که فرد با یک قرارداد هوشمند معامله می‌کند. در صورتی که پیش از این در صرافی‌های غیر متمرکز، فرد با فرد معامله می‌کرد و تفاوت صرافی‌های غیر متمرکز که مبتنی بر بازار ساز خودکار هستند با صرافی‌های غیر متمرکز نسل اول در این مسئله است.
برخی از این بازار سازها، از فرمول ساده‌ای پیروی می‌کنند؛ این در حالی است که برخی دیگر مثل بالانسر (Balancer)، از فرمول پیچیده‌ای استفاده می‌کنند.
برای درک بهتر و بیان ساده‌تر نحوه‌ی عملکرد این بازارها به این مثال توجه کنید.
ارز بیت کوین و یک آلت کوین را در نظر بگیرید، وقتی شما قصد دارید مقداری از بیت کوین خود را بدهید و آلت کوین بخرید، ابتدا باید بیت کوین خود را در استخر واریز کنید و به میزان آن آلت کوین برداشت کنید. وقتی این کار را انجام دهید، حجم بیت کوین در استخر زیاد و حجم آلت کوین کم و باعث می‌شود که برای زمان خیلی کوتاهی قیمت بیت کوین کاهش یابد و در ازای آن، قیمت آلت کوین به دلیل کاهش حجم، بالا برود که این تغییرات برای مدت کوتاهی خواهد بود، چرا که به‌طور معمول با کاهش قیمت یک ارز، تقاضا برای خرید آن بیشتر می‌شود.
دریافت مطالب اختصاصی در خبرنامه بیت پین
شما هم به جمع ۲۴۰۰۰ نفری خبرنامه ما بپیوندید.
بررسی استخر نقدینگی و اهمیت جذب نقدینگی
همان‌طور که در مثال قبل توضیح دادیم، معامله‌گر می‌تواند با واریز مقداری بیت کوین به استخر، مقدار مشخصی آلت کوین برداشت کند؛ اما این در حالی است که استخر باید آلت کوین به اندازه کافی داشته باشد. پس اینجاست که اهمیت تامین‌کننده نقدینگی مشخص می‌شود. در واقع درست است که در معاملات بازار ساز خودکار، فرد با قرارداد معامله می‌کند؛ اما باید کسی استخر را ایجاد کرده باشد.
ایجاد استخر و تزریق نقدینگی را هر کاربری می‌تواند انجام دهد، اما به‌طور معمول صرافی‌های غیر متمرکز اقدام به ایجاد استخر می‌کنند و از کاربران با پرداخت بخشی از کارمزد مبادلات دعوت به تزریق نقدینگی می‌کنند. در این بین افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند استخر خود را براساس نرخ سود آن انتخاب می‌کنند.
در واقع فرآیند کار به این صورت است که آن‌ها کیف پول خود را به استخر متصل می‌کنند و به آن اجازه می‌دهند مقدار مشخصی که نیاز است، برداشت کند و از آن در معاملات استفاده کنند؛ اما نکته مهم در تامین نقدینگی این است که اگر کسی قصد تامین نقدینگی دارد باید این را بداند که باید هر دو ارز موجود در استخر را تامین کند، مثلا در استخر بیت کوین و آلت کوین اگر 1000 بیت کوین سرمایه‌گذاری می کند باید حتما 1000 آلت کوین هم سرمایه گذاری کند.
بعد از تامین نقدینگی بر اساس پروتکل‌های صرافی‌ها، سود حاصل از کارمزد را بین تامین کننده‌ها توزیع می‌کنند. در این فرآیند، هر صرافی از یک نوع پروتکل پیروی می‌کند، بنابراین نحوه توزیع و محاسبه‌ی سود نیز در هر کدام از آن‌ها متفاوت است.
چرا بازار سازخودکار (AMM)؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است بگویم چرا بازار ساز خودکار نه؟
با بررسی مزایای و ویژگی‌های زیر می‌توان دلیل استفاده از این سیستم را بیان کرد:
- اتصال به آن‌ها بسیار آسان است.
- قابلیت ارتقا و بهبود دارد.
- نیاز به مجوز خاصی ندارد.
- هیچ گونه ناظری وجود ندارد.
- هیچ کس غیر از شما به کیف پول و داراییتان دسترسی ندارد!
با بررسی موارد بالا، می‌توان گفت که عدم استفاده از سیستم بازار ساز خودکار، توجیه‌پذیر نیست.
گفتار پایانی!
بازار ساز خودکار نیز مثل هر فناوری دیگری، نیاز به ارتقاء و پیشرفت دارد. هر چند با وجود اینکه عمر چندانی ندارد، اما خدمات خوبی را ارائه می‌دهد. بازار ساز خودکار یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دنیای ارز دیجیتال و بسیار ارزشمند است.
در ایران بازار ارز دیجیتال بیت پین به عنوان مرجع خرید و فروش ارز دیجیتال، انجام معاملات را ساده‌تر کرده است و شما می‌توانید در محیطی امن به خرید و فروش ارزهای دیجیتال مورد علاقه‌ی خود بپردازید.
