بیت کوین در گذشته با دورههای سختی روبرو بوده، اما هر بار حتی قویتر از گذشته بازگشته است. با مطالعه ۵ سقوط بزرگ بیت کوین و افتهای شدید قیمتی قبلی، میتوانیم به نتیجه جالبی برسیم.
از زمان راهاندازی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ تا به امروز، این ارز دیجیتال دورههای سخت زیادی را تجربه کرده و پشت سر گذاشته است، از جمله این دورهها میتوان به بحران صرافی Mt.Gox در سال ۲۰۱۴، ممنوعیت خرید و فروش و معامله بیت کوین در چین در سال ۲۰۱۷ و شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ اشاره کرد. بااینحال، بیت کوین هر بار از این دورهها قویتر از قبل بیرون آمده است. در سال ۲۰۱۵، قیمت بیت کوین از ۲۰۰ دلار به ۲۰۰۰ دلار رسید و در سال ۲۰۲۱ هم ارزشی ۶۸ هزار دلاری را تجربه کرد.
بیشک چنین روند صعودی، بیانگر این موضوع است که بیت کوین دارایی باارزش و بادوامی است که میتواند در برابر هر چالشی در بازارهای مالی و حتی قانون گذاریهای کشورهای مختلف، مقاومت کند. برخی از دلایلی که باعث میشوند بیت کوین بتواند از دورههای سخت و پرچالش جان سالم به در ببرد، عبارتاند از:
- غیرمتمرکز بودن شبکه: بیت کوین توسط هیچ نهاد مرکزی کنترل نمیشود و هیچ فرد یا سازمانی نمیتواند آن را از بین ببرد یا کنترل کند.
- تقاضای بالا: تقاضا برای بیت کوین به طور مداوم در حال افزایش است؛ این امر در نتیجه مزایای متعدد بیت کوین از جمله ماهیت غیرمتمرکز، امنیت و شفافیت آن اتفاق میافتد.
- کمیاببودن: عرضه بیت کوین محدود بوده و تنها ۲۱ میلیون بیت کوین قابلاستخراج است؛ این امر باعث میشود که بیت کوین دارایی ارزشمندی تلقی شود.
البته، هیچ تضمینی وجود ندارد که بیت کوین همیشه از دورههای سخت بازار جان سالم به در ببرد، اما خب، تاریخ این ارز دیجیتال، نشان میدهد که این پادشاه رمزارزها پتانسیل بالایی برای رشد و توسعه دارد.
پیشتر در مقالههایی مانند آیا بیت کوین میتواند راه نجاتی برای بقای قشر متوسط جامعه باشد؟ و عملکرد بهتر بیت کوین در سال ۲۰۲۳ از دیگر داراییهای مالی سنتی، درباره برخی از مزایای بهکارگیری بیت کوین بهعنوان ابزاری برای سرمایهگذاری، صحبت کردیم، حال در این مقاله از بیت پین قصد داریم درسی بزرگی که از میتوانیم از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین بیاموزیم را مرور کنیم تا با بررسی این روندها بتوانیم برخی نگرانیها درباره افتهای قیمتی آینده بیت کوین را از بین ببریم.
۵ سقوط بزرگ بیت کوین
بیت کوین از زمان عرضه در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو، با پنج سقوط بزرگی قیمتی مواجه شده است که به طور متوسط حدود ۸۰ درصد از ارزش بیت کوین را از بین بردهاند.
ژوئن ۲۰۱۱؛ هک صرافی Mt.Gox
اولین سقوط از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین در سال ۲۰۱۱ رخ داد؛ این سقوط به دلیل یکسری عوامل، مانند هک صرافی Mt.Gox و برخی قانونگذاریهای کریپتویی جدید در چین بود که در نتیجه آنها، قیمت بیت کوین از ۳۲ دلار به ۲٫۵ دلار کاهش پیدا کرد – افت قیمتی ۹۳ درصدی! در ژوئن ۲۰۱۱، صرافی Mt.Gox، یکی از بزرگترین صرافیهای ارزهای دیجیتال در آن زمان، مورد حمله سایبری قرار گرفت و هک شد. در جریان این هک، بیش از ۸۵۰٬۰۰۰ بیت کوین از حسابهای کاربران صرافی دزدیده شد و برخی این حمله را بزرگترین هک در تاریخ ارزهای دیجیتال میدانند.
درواقع، هکرها از آسیبپذیری موجود در نرمافزار صرافی Mt.Gox سوءاستفاده کردند تا به حسابهای کاربران دسترسی پیدا کنند. این آسیبپذیری به هکرها اجازه میداد تا با استفاده از کلید خصوصی جعلی، به حسابهای کاربران دسترسی پیدا کرده و بیت کوینهای آنها را برداشت کنند. برخی از شاهدان عینی ادعا میکنند که در روز هک صرافی Mt.Gox، قیمت بیتکوین به ۰٫۰۱ دلار هم رسید.
هک صرافی Mt.Gox عواقب زیادی برای صنعت ارزهای دیجیتال در پی داشت؛ اعتماد به صرافیهای ارزهای دیجیتال را کاهش داد و باعث شد که بسیاری از سرمایهگذاران از سرمایهگذاری در بیت کوین منصرف شوند. صرافی Mt.Gox هم پس از این هک، در پی مشکلات مالی، در سال ۲۰۱۴ تعطیل شد. البته این صرافی قبل از اعلام ورشکستی، خبر داد که موفق شده تا حدود ۲۰۰٬۰۰۰ بیت کوین از بیت کوینهای دزدیده شده را بازیابی کند و آنها را به حسابهای کاربران بازگرداند، اما هنوز هم حدود ۶۵۰٬۰۰۰ بیت کوین از بیت کوینهای دزدیده شده باقی مانده بود که هیچگاه بازیابی نشدند. از این بیت کوینها با عنوان بیت کوینهای مرده یاد میکنند.
هک صرافی Mt.Gox، یادآوری مهمی برای سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال است که باید امنیت داراییهای خود را جدی بگیرند، از صرافیهای معتبر استفاده کنند و از اقدامات امنیتی لازم برای محافظت از داراییهای خود بهره ببرند.
دسامبر ۲۰۱۳؛ ممنوعیت خرید و فروش و معامله کریپتویی در چین
دومین سقوط از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۳ رخ داد و قیمت بیت کوین از ۲۶۶ دلار به ۶۶ دلار کاهش پیدا کرد.
دو سال بعد از واقعه هک صرافی Mt.Gox، افرادی که یا واقعاً به بیت کوین علاقه داشتند یا بهنوعی ماجرای آن هک را فراموش کرده بودند، شگفتی خوشایندی را تجربه کردند: قیمت بیت کوین ناگهان به ۱۰۰۰ دلار رسید، اما عمر این شگفتی تنها یک ماه بود و پس از آن، قیمت بیت کوین، به دلیل اجرای اولین قانون ممنوعیت معامله و خرید و فروش این ارز دیجیتال در چین، ناگهان ۵۰ درصد سقوط کرد. در عرض یک سال، ارزش بیت کوین بهتدریج به ۲۰۰ دلار و بعد از آن هم به ۶۶ دلار کاهش یافت.
در دسامبر ۲۰۱۳، بانک مرکزی چین و کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین، خرید و فروش و معامله ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کردند. این ممنوعیت به دلیل نگرانیهای مقامات چینی در مورد نوسانات قیمت، پولشویی و استفاده از ارزهای دیجیتال برای فعالیتهای غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر و اسلحه بود و باعث سقوط قیمت بیت کوین از ۲۶۶ دلار به ۶۶ دلار شد. بااینحال، بیت کوین پس از این ممنوعیت، به رشد خود ادامه داد و قیمتش در سال ۲۰۱۷ به ۱۹٬۶۶۶ دلار رسید.
در سال ۲۰۱۷، چین ممنوعیت خود را کمی تعدیل کرد و به شرکتهای مالی اجازه داد تا خدمات مربوط به ارزهای دیجیتال را ارائه دهند. بااینحال، خرید و فروش و معامله ارزهای دیجیتال در چین همچنان ممنوع است. ممنوعیت خرید و فروش و معامله ارزهای دیجیتال در چین عواقب زیادی را برای صنعت ارزهای دیجیتال به دنبال داشت؛ این ممنوعیت باعث کاهش تقاضا برای ارزهای دیجیتال در چین شد و باعث شد که بسیاری از شرکتهای چینی که در زمینه ارزهای دیجیتال فعالیت میکردند، تعطیل شوند.
دسامبر ۲۰۱۷؛ فومو، ممنوعیتها، شک و تردید
سومین سقوط از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین در سال ۲۰۱۷ رخ داد. در آن زمان قیمت بیت کوین در عرض یک سال ۸۳ درصد افت کرد و از ۱۹٫۶۶۶ دلار به ۳۱٬۲۲ دلار کاهش یافت. عوامل مختلفی باعث سقوط قیمت بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۷ شدند. برخی از این عوامل عبارتاند از:
- نوسانات قیمتی: قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۷ بهسرعت افزایش یافته بود و بسیاری از سرمایهگذاران نگران بودند که این افزایش قیمت پایدار نباشد.
- ممنوعیت خرید و فروش و معامله ارزهای دیجیتال در چین: ممنوعیت خرید و فروش و معامله ارزهای دیجیتال در چین باعث کاهش تقاضا برای ارزهای دیجیتال شد.
- شک و تردید در مورد ارزش بیت کوین: برخی از کارشناسان معتقد بودند که بیت کوین ارزش ذاتی ندارد و قیمت آن فقط به دلیل هیجان بازار افزایش یافته است. بااینحال، بیت کوین پس از این سقوط، به رشد خود ادامه داد و ارزشش در سال ۲۰۲۱ به ۶۸٬۰۰۰ دلار رسید.
مارس ۲۰۲۰؛ همهگیری کووید ۱۹ (کرونا)
چهارمین سقوط از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین در سال ۲۰۲۰ رخ داد. تقریباً در اواسط سال ۲۰۱۹، قیمت بیت کوین شروع به افزایش کرد و در محدوده ۷٬۰۰۰ تا ۱۱٬۰۰۰ دلار معامله میشد، اما متأسفانه اتفاقی بسیار ناگوار کل جهان را تحتتأثیر قرار داد و درنتیجه آن هم قیمت بیت کوین از ۱۳٬۸۰۰ دلار به ۴٬۰۰۰ دلار کاهش پیدا کرد. این سقوط در پی شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای داراییهای مخاطرهآمیز، مانند بیت کوین رخ داد.
نوامبر ۲۰۲۱؛ افزایش نرخ بهره
آخرین سقوط از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین در نوامبر ۲۰۲۱ رخ داد و طی آن، قیمت بیت کوین از ۶۸ هزار دلار شروع به کاهش کرد. چرخه گاوی بسیار جذاب، توییتهای ایلان ماسک، شیبا اینو و بازار NFT ها، همهوهمه به رشد بازار ارزهای دیجیتال، بهویژه بیت کوین کمک کردند و باعث شدند تا این ارز دیجیتال، بالاترین قیمت تاریخی خود، یعنی ۶۸ هزار دلار را تجربه کند، اما افزایش نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی در سراسر جهان برای کنترل تورم، باعث شد تا سرمایهگذاران به سمت داراییهای کمریسکتر مانند اوراققرضه دولتی بروند.
اگر ۱۶٬۰۰۰ دلار را بهعنوان پایینترین قیمت بیت کوین از نوامبر ۲۰۲۱ تا به امروز در نظر بگیریم، افت قیمتی را میتوان ۷۵ درصد عنوان کرد. بااینحال، بیت کوین پس از این سقوط هم باز به رشد خود ادامه داد و در زمان نگارش این مقاله، یعنی ۴ نوامبر ۲۰۲۳، قیمت آن حدود ۳۳ هزار و ۸۳۰ دلار است.
نتیجهگیری
هر کاهش قیمت بیت کوین از قیمت اوجش در بازار کریپتوکارنسی، تقریباً یک سال به طول میانجامد؛ چنانچه این الگو را تا آخرین افت قیمتی بسط دهیم، میتوان با احتمال بالایی گفت که نزدیک به دو سال طول میکشد تا قیمت بیت کوین دوباره به اوج برسد. از ۵ سقوط بزرگ بیت کوین میتوانیم درسهای زیادی بیاموزیم. برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- بیت کوین دارایی بسیار پرنوسانی است و قیمتش میتواند بهسرعت و به طور قابلتوجهی افزایش یا کاهش یابد. این نوسانات قیمتی ممکن است برای سرمایهگذاران خطرناک باشند.
- شرایط اقتصادی میتواند بر قیمت بیت کوین تأثیر بگذارد. در زمان رکود اقتصادی، سرمایهگذاران ممکن است به دنبال داراییهای کمخطرتر باشند و باعث کاهش قیمت بیت کوین شوند.
- مقررات دولتی میتواند بر قیمت بیت کوین تأثیر بگذارد. اگر دولتها خرید و فروش و معامله با بیت کوین را ممنوع اعلام کنند، قیمت آن ممکن است کاهش یابد.
- عوامل روانشناختی میتواند بر قیمت بیت کوین تأثیر بگذارد. هیجان بازار و ترس میتواند باعث افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین شود.
اما به مهمترین نکته یا درسی که باید دراینبین توجه داشته باشیم، این است که اگر از دور به تاریخ بازار کریپتوکارنسی نگاه کنیم، در نهایت خواهیم دید که بهمرورزمان از عمق این سقوطها کاسته شده و خطراتی که بیت کوین را تهدید میکنند، بیاثرتر میشوند. شما درباره این ۵ سقوط بزرگ بیت کوین چه دیدگاهی دارید؟ آیا واقعاً به مرور زمان، از شدت این افتهای قیمتی کاسته میشود؟