شت کوین چیست؟ آیا سرمایه‌گذاری در Shitcoin عقلانی است؟

یوزف گوبلز، وزیر تبلیغات آلمان نازی جمله جالبی دارد:

«اگر دروغی را به اندازه کافی تکرار کنی، مردم آن را باور خواهند کرد. حتی خودت هم آن را حقیقت خواهی دانست.»

شت کوین‌ها در بازار رمزارزها هم دقیقاً از چنین منطقی بهره می‌برند: اگر به تعداد کافی از مردم به ارزش رمزارزی ایمان داشته باشند، آن رمزارز باارزش خواهد شد!

اما آیا واقعاً می‌توان شت کوین‌ها را باارزش دانست؟ اصلاً شت کوین چیست؟ چه خصوصیاتی دارد و چطور می‌توان آن را مناسب سرمایه‌گذاری دانست؟ در این مقاله همه چیز را درباره شت کوین‌ها خواهید دانست.

• شت کوین‌ها رمزارزهایی هستند که کاربرد واقعی و ملموسی ندارند و صرفاً قیمت آن‌ها با تبلیغ و توجه سرمایه‌گذاران صعود و نزول می‌کند.
• ریسک کلاهبرداری و صفر شدن قیمت شت کوین‌ها به مراتب بالاتر از ارزهای دیگر است اما صعود آن‌ها می‌تواند چندهزار درصدی باشد؛ این همان معادله ریسک و ریوارد همیشگی در بازار است که باید به آن دقت داشت.
• شت کوینی که تیم سازنده مشخصی داشته باشد، ممیزی‌های امنیتی را گذرانده باشد و توکنومیک و نقشه راه آن درست باشد، می‌تواند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری (البته با رعایت مدیریت ریسک) باشد.

شت کوین چیست؟

به عبارت ساده و صریح، اصطلاح «شت‌ کوین» برای توصیف ارزهای دیجیتالی به کار می‌رود که از ارزش، اعتبار و کاربرد واقعی و مشخصی بی‌بهره‌اند. این نوع کوین‌ها معمولاً با هدف کسب سریع درآمد ایجاد شده و به کمک فومو رشد می‌کنند.

البته برخی از ماکسیمالیست‌های بیت کوین هم واژه‌ شت‌ کوین را برای تحقیر همه آلت کوین‌ها (ارزهای دیجیتالی که پس از موفقیت بیت‌ کوین به بازار عرضه شدند) به‌کار می‌برند؛ زیرا معتقدند هر کوینی که بعد از بیت کوین منتشر شده، هیچ ارزش و کاربردی ندارد.

نام شت‌ کوین به‌خوبی بیانگر آن است که این ارزهای دیجیتال فاقد ارزش ذاتی یا کاربری واقعی‌اند. این کوین‌ها معمولاً نقدینگی محدودی دارند، بنابراین در معرض نوسانات شدید قیمتی قرار می‌گیرند و اغلب تحت تأثیر دست‌کاری‌ها و گمانه‌زنی‌ها قرار می‌گیرند.

ویژگی‌های شت کوین‌ها

شت‌ کوین‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را به‌راحتی قابل تشخیص می‌کند. قیمت این ارزها معمولاً به‌طور مصنوعی و دستوری بالا می‌رود تا توجهات را به خود جلب کنند؛ این افزایش ناگهانی درست قبل از افت شدید قیمت اتفاق می‌افتد و سرمایه‌گذاران را با کوین‌های بی‌ارزش باقی می‌گذارد. به این صعود و سقوط شدید، پامپ و دامپ می‌گویند.

اما برای اینکه بهتر بدانید شت کوین چه خصوصیاتی دارد، باید ویژگی‌های آن را بشناسید. در ادامه برخی از ویژگی‌های کلیدی شت‌ کوین‌ها آورده شده است:

• ایجاد: شت‌ کوین‌ها اغلب به‌سرعت و با کمترین تلاش ایجاد می‌شوند. برای مثال، یک سازنده با مهارت‌های ابتدایی برنامه‌نویسی می‌تواند یک بلاک چین موجود را کپی، چند پارامتر را تغییر دهد و کوین خود را عرضه کند.
• تبلیغات اغراق‌آمیز: سازندگان شت‌ کوین معمولاً از روش‌های تبلیغاتی تهاجمی برای جذب سرمایه‌گذاران استفاده می‌کنند.
• طرح‌های پامپ و دامپ: در این طرح، آن‌ها قیمت کوین را با انتشار اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده به‌صورت مصنوعی افزایش می‌دهند تا سرمایه‌گذاران ناآگاه را جذب کنند. زمانی که قیمت به سطحی خاص رسید، آن‌ها دارایی‌های خود را می‌فروشند و باعث افت شدید قیمت و زیان‌های سنگین دیگران می‌شوند.
• نداشتن کاربرد: شت کوین‌ها هیچ فناوری، محصول یا خدمتی ارائه نمی‌دهند که مشکلی واقعی را حل کند یا بهبود خاصی در راه‌حل‌های موجود ایجاد کند.
• عمر کوتاه: پس از هیجان اولیه و سود سریع برای کسانی که از ابتدا در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، این ارزها به فراموشی سپرده می‌شوند زیرا سرمایه‌گذاران به بی‌ارزشی آن‌ها پی می‌برند.
• ریسک‌های امنیتی: شت‌ کوین‌ها ممکن است خطرات امنیتی به‌همراه داشته باشند. کد آن‌ها ممکن است دارای آسیب‌پذیری‌ها یا درهای پشتی باشد که می‌تواند توسط هکرها مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

تفاوت میم کوین و شت کوین

در نگاه اول، شاید میم کوین و شت کوین یکسان به نظر برسند و بتوان به راحتی هر میم کوینی را شت کوین دانست. این‌درحالیست که گرچه اغلب شت کوین‌ها خود را یک میم کوین معرفی می‌کنند، همه میم کوین‌ها در دسته شت کوین‌ها قرار نمی‌گیرند!

در جدول زیر می‌توانید مقایسه میم کوین و شت کوین را بهتر درک کنید!

موضوع مقایسه	میم کوین	شت کوین
تعریف	توکن با محوریت شوخی/فرهنگ اینترنت	هر توکن بی‌کیفیت/بی‌ارزش بنیادی
هدف اصلی	سرگرمی، جامعه‌سازی، وایرال شدن	جذب پول سریع، وعده‌های مبهم
کاربرد	کم یا نمادین	غالباً هیچ یا جعلی/بی‌مصرف
نمونه‌های رایج	شیبا، دوج کوین، پپه	میم کوین‌ها pump.fun
منشاء	جوامع Reddit/Discord/ایلان‌توییت‌ها	سازنده ناشناس، کپی‌پیست کد
تمرکز بازاریابی	طنز، وایرال، اینفلوئنسرها	وعده «ماه»، «۱۰۰۰x»، ایردراپ قلابی
جامعه	فعال، میم‌ساز، خودجوش	حساب‌های فیک، ربات، هیجان کوتاه
تیم سازنده	گاه ناشناس اما شناخته‌شده اجتماعی	ناشناس و پاسخ‌گو نیست
ممیزی امنیتی	به‌ندرت، در پروژه‌های بزرگ‌تر	تقریباً هرگز
نقشه راه	ساده/نمادین	یا وجود ندارد یا بسیار اغراق‌آمیز
توکنومیکس	عرضه زیاد، قیمت واحد پایین	انتشار دلخواه، اعداد ساختگی
مالیات تراکنش	گاهی ۱–۵٪ برای خزانه	اغلب بالا/تغییرپذیر/پنهان
توزیع اولیه	منصفانه یا لیست عمومی	پیش‌فروش سنگین، سهم زیاد برای تیم
پذیرش صرافی‌ها	در DEX؛ در صورت رشد، CEX	عمدتاً فقط DEX‌های کوچک
نقد شوندگی	متوسط؛ به ترند وابسته	کم؛ اسلیپیج شدید
نوسان قیمت	بالا	فوق‌العاده بالا و دستکاری شده
نسبت MC/FDV	گاهی قابل‌قبول	اغلب FDV اغراق آمیز
وایت پیپر	سبک/طنز/مختصر	کپی‌پیست شده و نامنسجم

چرا سرمایه‌گذاران شت کوین می‌خرند؟

برخی افراد در کوین‌هایی بدون هدف یا ارزش سرمایه‌گذاری می‌کنند به این امید که این کوین‌ها به موفقیت بزرگی دست یابند یا حداقل به اندازه‌ای محبوب شوند که برای آن‌ها سودی به همراه داشته باشد. سابقه جهش‌های بزرگ یا به اصطلاح «صفر انداختن» میم کوین‌ها، باعث می‌شود که افراد به خرید شت کوین ترغیب شوند.

وعده سود و بازده سریع

برخی برای انتخاب سرمایه‌گذاری بعدی خود، به بخش Gainers & Losers کوین مارکت کپ می‌روند و اولین کوینی که بیشترین صعود را داشته خریداری می‌کنند. اینگونه ارزها که رشدهای چند صد درصدی را ثبت کرده‌اند، اغلب در زمره شت کوین‌ها قرار می‌گیرند و به زودی سقوط عظیمی را ثبت خواهند کرد.

تاثیر رسانه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی با تمام مزایای خود، منبع خوبی برای کسب اطلاعات درست سرمایه‌گذاری نیستند. افراد زیادی در این بازارها هستند که وظیفه دارند، رمزارز بعدی با تم سگ را معرفی کنند و ادعا کنند که آن‌ها هم مثل قیمت دوج کوین یا شیبا اینو چندین برابر خواهد شد.

حس ترس از دست دادن فرصت یا فومو (FOMO)

فومو یکی از رایج‌ترین احساسات بازار کریپتو و از جمله مهمترین عواملی‌ست که باعث نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود. همین حس معمولاً باعث می‌شود که قیمت یک شت کوین جهش‌های عظیمی را ثبت کند. البته باید توجه داشته باشید که این حس در کنار شدت زیاد، عمر کمی دارد.

سازندگان شت کوین‌ها هم به خوبی از این حس طبیعی انسان آگاه هستند و سعی می‌کنند با ایجاد هجمه‌های تبلیغاتی و گاهی دستکاری عمدی بازار، حس فومو افراد را تحریک کنند. به‌همین‌خاطر، برای موفقیت در حوزه سرمایه‌گذاری (مخصوصاً کریپتو) نباید از جهش‌های عظیم قیمت هیجان‌زده شد.

چگونه شت کوین‌ها را تشخیص دهیم؟

با ورود تعداد زیادی پروژه‌ ارز دیجیتال جدید در هر روز، تشخیص پروژه‌هایی با پتانسیل خوب از آن‌هایی که صرفاً برای ثروتمند کردن سازندگانشان ایجاد شده‌اند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. برخی معتقدند که تشخیص این پروژه‌ها در زمان راه‌اندازی امکان‌پذیر نیست و تنها زمان می‌تواند این تفاوت را مشخص کند.

در حالی که این موضوع تا حدی درست است، احتیاط از همان ابتدا می‌تواند به شما کمک کند تا از گرفتار شدن در دام کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنید. اگر قصد دارید با سرمایه‌گذاری در شت‌ کوین‌ها سریعاً سود کسب کنید، ضروری است که همیشه هوشیار باشید و به هشت موردی که در ادامه ذکر می‌کنیم توجه کنید.

بررسی وایت پیپر و نقشه راه

وایت پیپر سندی فنی است که چشم‌انداز، فناوری و استراتژی یک پروژه رمزارزی را با جزئیات شرح می‌دهد. پروژه‌های سالم زمان زیادی صرف تولید وایت‌پیپرهای باکیفیت و حرفه‌ای می‌کنند که توان فنی آن‌ها را بازتاب می‌دهد. در مقابل، شت کوین‌ها معمولاً وایت‌پیپرهای ضعیف یا سرقتی دارند که مشخصات فنی اندکی را ارائه می‌کنند.

برای اینکه بهتر بدانید شت کوین چیست، وایت پیپر پروژه را با دقت بسیار بالا بخوانید. به‌دنبال توضیحات ساده و روشنِ فناوری، یک نقشه‌ی راه منسجم و شواهدی از پژوهش اصیل باشید. اگر وایت‌پیپر پر از خطاهای دستوری است، در تعهدات کلی‌گویی و ابهام دارد یا محتوایش کپی شده است، با احتیاط برخورد کنید.

تحقیق درباره تیم پروژه

شت کوین‌ها معمولاً تیم سازنده مشخصی ندارند و اغلب هم بهانه‌هایی مثل شباهت با بیت کوین را برای مخفی ماندن، بکار می‌گیرند. بااین‌حال، اگر رمزارز تیم سازنده خود را صراحتاً معرفی کرد و اعضای این تیم هم در سطح اینترنت هویت مشخصی داشتند، نکته مثبت مهمی محسوب می‌شود.

اغلب شت کوین‌های بی‌پایه‌واساس، بدون ذکر تیم سازنده خود را تبلیغ می‌کنند و یا یک نام تقلبی را برای معرفی خالق خود ارائه می‌دهند. ناشناس بودن تیم سازنده با اینکه نمونه‌های موفقی هم داشته (مثل بیت کوین یا شیبا)، در رابطه با شت کوین‌ها یک پرچم قرمز بزرگ است.

بررسی توکنومیکس

یکی دیگر از خصوصیاتی که یک شت کوین واقعی را از یک شت کوین واقعاً به‌دردنخور متمایز می‌کند (امیدوارم تفاوت را درک کرده باشید)، توکنومیکس یا اقتصاد توکنی واضح و درست است. توکنومیکس یکی از بخش‌های مهم وایت پیپر یک پروژه است، بنابراین قبل از توکنومیکس، یک شت کوین نیاز به وایت پیپر دارد.

در یک پروژه شت کوین آینده‌دار، توکنومیک باید واضح تخصیص توکن به بخش‌های مختلف را تشریح کرده باشد. به گونه‌ای که شما با مطالعه آن بدانید چند درصد از موجودی کل به تبلیغات اختصاص می‌یابد یا چند درصد از توکن‌ها برای سازندگان شت کوین است.

نقدینگی و ساختار بازار

نقدشوندگی به میزان سهولت خرید یا فروش یک رمزارز بدون اثرگذاری محسوس بر قیمت آن گفته می‌شود. نقدشوندگی پایین می‌تواند به لغزش قیمت (slippage) بالا منجر شود؛ یعنی اختلاف چشمگیر میان قیمتی که سفارش ثبت می‌شود و قیمتی که در نهایت اجرا می‌گردد. شت کوین‌ها غالباً از نقدشوندگی پایین رنج می‌برند که معامله آن‌ها را دشوار و ریسک زیان‌های قابل‌توجه را افزایش می‌دهد.

در هنگام بررسی شت کوین‌ها، حجم معاملات و عمق دفتر سفارش پروژه را در صرافی‌ها بررسی کنید. حجم پایین و دفتر سفارش کم‌عمق نشان‌دهنده نقدشوندگی پایین است. کارشناسان می‌گویند هر کوین تازه‌ای که ارزش سرمایه‌گذاری داشته باشد، حداقل باید بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هولدر (holder) داشته باشد. هر کوینی که به این حداقل نرسد، سالم نیست و ارزش سرمایه‌گذاری ندارد. به همین ترتیب، هر کوین سالم تازه باید در هر دقیقه ۵ تا ۱۰ تراکنش داشته باشد.

ممیزی‌های امنیتی

اگر به‌دنبال ممیزی قابل اتکا برای توکن‌های جدید هستید، معمولاً پروژه‌هایی که توسط بازیگران مطرح صنعت ممیزی شده‌اند، ریسک فنی پایین‌تری دارند. در دسته ممیزی سنتی چندزنجیره، نام‌های شناخته‌شده شامل Trail of Bits، OpenZeppelin، ConsenSys Diligence، Quantstamp، Halborn، ChainSecurity و CertiK هستند؛ این شرکت‌ها سال‌هاست روی قراردادهای هوشمند دیفای و زیرساخت کار می‌کنند و گزارش‌های عمومی متعددی دارند.

ارزیابی تعامل اعضای جامعه

همانطور که گفتیم، شت کوین‌ها در واقع چیزی ندارند جز جامعه خود. رمزارزهایی مثل دوج کوین و فلوکی اینو هم اگر جامعه پویا و محکمی نداشتند، حالا به جمع برترین رمزارزهای بازار وارد نمی‌شدند. به همین خاطر بسیار مهم است که قبل از سرمایه‌گذاری روی یک شت کوین، جامعه آن را بسنجید.

می‌دانیم که اصلی‌ترین منبع برای سنجش جامعه یک پروژه کریپتویی، توییتر و تلگرام است. ازاین‌رو، بهترین کار این است که صفحه توییتر پروژه را پیدا کرده و با دقت آن را برررسی کنید. سعی کنید سوالات زیر را در هنگام بررسی خود پاسخ دهید.

• آیا فالوورهای پیج واقعی هستند؟
• تعداد لایک، ایمپرشن و کامنت پست‌های پروژه با فالوورهای آن تناسبی دارد؟
• نظرات کاربران و هولدرهای پست‌های پروژه چگونه است؟

داده‌های آنچین و بازارها

به لطف فضای شفاف و کاملاً آزاد بلاک چین، می‌توان هر تراکنش، قرارداد هوشمند یا کیف پولی را به دقت بررسی کرد. بنابراین، اگر کمی دانش فنی برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های آنچین دارید و باز هم می‌خواهید سرمایه خود را وارد یک شت کوین کنید، از این دانش برای افزایش آگاهی خود بهره ببرید.

با تحلیل داده‌های آنچین می‌توانید مقدار دارایی هولدرهای بزرگ پروژه را ببینید، حجم معاملات رمزارز را بسنجید و بفهمید که تعداد هولدرهای واقعی یک پروژه چقدر است. بدیهی‌ است که هر چه تعداد هولدرهای یک پروژه بیشتر باشد، جامعه آن پویاتر و شانس صعودش هم بیشتر است.

کاربرد نامشخص و پامپ و دامپ

بقای بلندمدت یک رمزارز به پذیرش  و کاربرد آن وابسته است. پروژه‌های معتبر وارد همکاری‌های مؤثر می‌شوند، فناوری خود را در زیرساخت‌های موجود یکپارچه می‌کنند و مشتری جذب می‌کنند. در مقابل، شت کوین‌ها هرگز به کشش دنیای واقعی نمی‌رسند؛ ممکن است کمپین‌های بازاریابی درخشانی داشته باشند اما هیچ کاربرد عملی قابل دفاعی ارائه نمی‌کنند.

 

گفتار پایانی

یکی از رسالت‌های صرافی ارز دیجیتال بیت پین، ارائه انواع مختلف رمزارزها و تنوع بالا در آن‌ها است. بیت پین حق کاربران خود می‌داند که بتوانند در محیطی امن، رمزارزهای محبوب و مطرح دنیا را به‌راحتی به‌صورت ریالی خرید‌ و‌ فروش کنند.

بنابراین، در رمزارزهایی که بیشتر به شت کوین معروف هستند، متغیر محبوبیت نقش مهمی بازی می‌کند. همچنان که بیت پین سعی می‌کند از رمزارزهای کلاه‌برداری و طرح پانزی دوری کند و و به کاربران در این مورد آموزش کامل دهد، محبوبیت بازار کوین‌ها را نیز در نظر گرفته و برای پاسخ به تقاضای کاربران، در جهت ایجاد بستر امن برای خرید‌ و‌ فروش میم کوین‌ها نیز قدم برمی‌دارد.

اگر تا به اینجای مقاله را دنبال کرده باشید، حالا می‌دانید که shitcoin چیست؟ فرق میان میم کوین و شت کوین چیست و بهترین راه‌های تشخیص شت کوین کدامند. چنانچه سوال یا مشکلی درباره شت کوین بخصوصی دارید، با متخصصین آکادمی در میان بگذارید.

سوالات متداول

• شت کوین چیست؟

شت کوین نیز رمزارزی است که بدون هدف خاصی راه اندازی می‌شود. در این نوع کوین‌ها هیچ نوع حاکمیت واقعی، کیفیت و تکنولوژی دیده نمی‌شود.

• سرمایه‌گذاری در میم کوین بهتر است یا شت کوین؟

شت کوین‌ها در واقع زیر مجموعه‌ای میم کوین‌ها هستند و ایجاد تمایز بین این دو اندکی دشوار است. به‌هرحال، بهتر است که سرمایه‌گذاری روی هر دو کنترل‌شده باشد.

• فرق شت کوین و میم کوین در چیست؟

میم کوین‌ها وایت پیپر طنز ولی درست، توکنومیک مشخص و جامعه پویا و بزرگی دارند ولی شت کوین‌ها نه.

• چطور قبل از خرید، شت کوین بودن یک توکن را بسنجیم؟

با هشت نکته طلایی تشخیص شت کوین مثل بررسی وایت پیپر، تیم سازنده، داده‌های آنچین، بازار و نقدینگی، توکنومیکس و… که در مقاله مرور کردیم.

• شت کوین‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟

شت کوین‌ها دارای مالکیت ناشناسی هستند. قیمت بالا اما ارزش کمی دارند. بیش از حد در شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها پرداخته می‌شود. قدمت کمی دارند و وایت پیپر ندارند.

• آیا تغییر قیمتی شت کوین‌ها دارای قوانین خاصی است و آیا می‌توان قیمت آن‌ها را پیش بینی کرد؟

شت کوین‌ها دارای الگوی رفتاری قیمتی مشخصی نیستند. اکثر شبکه‌های اجتماعی نیز به دلیل جلب توجه، پامپ و دامپ‌های ساختگی را به اشتراک می‌گذارند که باعث نوسان‌های قیمتی ناگهانی می‌گردد.