بازار ارزهای دیجیتال، بازاری با روند رو به رشد است که هر سرمایهگذاری قبل از ورود به آن میبایست، با مفاهیم و اصطلاحات آن به طور کامل آشنا شود وبتواند از سرمایهگذاری خود، سود دلخواه را به دست آورد. یکی از این اصطلاحات و مفاهیم که دانستن آن برای هر تریدری الزامی است، مفهوم لیکوئید شدن است. زیرا درک این مفهوم، امکان خرید و فروش به موقع ارزهای دیجیتال را به سرمایهگذار خواهد داد که این امر خود، موجب پیشگیری از ضررهای احتمالی میشود.
آن دسته از صرافیهایی که معاملات ارز دیجیتال بیتکوین در آنها انجام میشود، از لیکوئید شدن اکانت معاملاتی تریدرها سودهای کلانی به دست میآورند. در ادامه این نوشتار با ما همراه باشید تا ضمن آشنایی با مفهوم لیکوئید شدن، نحوه مقابله با آن را بررسی کنیم تا بتوانید با چشمی باز در بازار ارزهای دیجیتال، سرمایهگذاری کنید.
آشنایی با مفهوم لیکوئید شدن
در دنیای ارزهای دیجیتال، لیکوئید شدن(LIQUIDITY) به معنای توانایی تبدیل شدن یک ارز دیجیتالی به سایر ارزهای دیجیتال یا پول نقد است، به گونهای که این تبدیل موجب بر هم خوردن تعادل قیمتها نشود.
به عبارتی میزان نقد شوندگی یک دارایی موجب میشود سرمایهگذاران به سهولت و با سرعت بیشتری به انجام معاملات بپردازند و نیز معیاری برای سنجش در دسترس بودن یک دارایی محسوب میشود. بنابراین هر چقدر یک دارایی توانایی نقدشوندگی بیشتری داشته باشد، قیمت ارز نیز قیمتی منصفانه خواهد بود. برای مثال در هر جامعهای میتوان کالایی را پیدا کرد که ارزش نقدشوندگی آن نسبت به سایر کالاها بیشتر باشد.
میزان نقد شوندگی این نوع از کالاها بر اساس نیازهای هر جامعه متغیر بوده و ثابت نیست. این مورد را به وضوح در دوران پاندمی کرونا مشاهده کردیم که داروهای مربوط به این بیماری در داروخانهها از نقد شوندگی بالایی برخوردار بودند. منظور از نقد شوندگی، تبدیل یک دارایی یا کالا به پول نقد است. در واقع هر وقت که سخن از نقد شوندگی به میان میآید، دو نوع نقد شوندگی مد نظر است که عبارتند از :
- نقد شوندگی (لیکوئیدیتی) در بازار
از آنجایی که بازارها نیز همچون داراییها، دارای قابلیت نقد شوندگی هستند، هر چقدر میزان نقدشوندگیشان بیشتر باشد، میزان آسیبپذیری آن بازار کمتر خواهد بود. هرگاه در بازاری تعداد خریداران و فروشندگان افزایش پیدا میکند، نقد شوندگی آن بازار بالا رفته و به اصطلاح لیکوئیدیتیتر میشود. به عنوان مثال در بازار مسکن، زمانی که خریدار کافی برای ملک وجود نداشته باشد، از میزان نقد شوندگی بازار کاسته شده و بازار دچار رکود میشود. در بازار ارزهای دیجیتال نیز، زمانی که خریدار کافی برای ارزها وجود دارد، بازار دارای نقد شوندگی مناسب و کم خطرتر خواهد بود.
- نقد شوندگی (لیکوئیدیتی) دارایی
دارایی نقد شونده نوعی از دارایی است که قابلیت این را دارد تا به سرعت و سهولت به ارز قابل معامله یا پول نقد تبدیل شود.
- نقد شوندگی بازار ارزهای دیجیتال
در شرایطی که ارز دیجیتال شما دارای نقد شوندگی مناسبی باشد، قادر خواهید بود به سرعت آن را به فروش برسانید یا به یکی از ارزهای فیات (ارزی که دولت منتشر میکند، اما پشتوانه فیزیکی ندارد) تبدیل کنید. به همین دلیل است که میگویند اگر ارزی دارای نقد شوندگی مناسب باشد، هر چقدر هم که یک معامله بزرگ باشد، باز هم نمیتواند بر روی نوسانات بازار تأثیر بسیار زیادی بگذارد. در بازار ارزهای دیجیتال، برخی ارزها دارای نقد شوندگی بالا و برخی دیگر دارای نقد شوندگی پایین هستند و حتی گاهی همچون شت کوینها (Shitcoins) ممکن است بدون نقد شوندگی باشند.
به عبارتی میتوان نقد شوندگی یک بازار را از روی سرعت تبدیل یک ارز دیجیتال به ارز دیجیتال دیگر و یا تبدیل آن به یک دارایی به دست آورد. البته میزان نقد شوندگی برای هر ارز دیجیتال به عوامل مختلفی وابسته است که از مهمترین آنها میتوان به حجم آن ارز طی یک شبانهروز (24 ساعت) و میزان فاصله قیمتی موجود بین عرضه و تقاضا (مارکت گپ) اشاره کرد.
در نتیجه به هر میزان که فاصله میان عرضه و تقاضا کمتر باشد، نقد شوندگی آن ارز بیشتر است. هر یک از این اطلاعات را میتوان با استفاده از سایت coinmarketcap به دست آورد. بنابراین اگر یک دارایی، دارای نقد شوندگی بالایی در بازار باشد، پیامدهایی را به همراه خواهد داشت که عبارتند از :
- افزایش نقد شوندگی یک بازار، امنیت آن را تضمین خواهد کرد.
- نوسانات موجود در یک بازار با نقد شوندگی بالا، منطقیتر و قابل کنترل است.
- نقد شوندگی یک بازار نمایانگر تعداد گسنردهای از افراد است که در آن بازار فعالیت دارند.
عوامل مؤثر بر نقد شوندگی ارزهای دیجیتال
- حجم صورت گرفته طی یک شبانهروز گذشته (volume 24hr)
- بالاتر بودن تعداد صرافیهای موجود در لیست سایت coinmarketcap و همچنین امنترین آنها، به طور معمول دارای نقد شوندگی بالاتری هستند.
- ارزش بازار ارزهای دیجیتال یا داراییهای مورد نظر
- میزان فاصله قیمتی موجود بین عرضه و تقاضا (مارکت گپ) که نشان میدهد به ازای وجود هر فروشنده، خریداری وجود دارد که قیمت آن نزدیک به قیمت سفارشات فروش است.
لیکوئید شدن ارزهای دیجیتال
در صرافی ارزهای دیجیتال، هم از صعود و هم از ریزش قیمتها در بازار فیوچرز میتوان به سود رسید. به عبارتی در روند صعودی به واسطه باز کردن معاملات خرید (Long) و در روند نزولی به واسطه باز کردن معاملات فروش (Long) میتوان هم جهت با روند بازار حرکت کرد و از هر دو جهت بهره برد. در بازار فیوچرز، صرافیها به صورت قرضی، ارز را در اختیار معاملهگران یا تریدرها قرار میدهند و ارز از ابتدا در اختیار خود معاملهگران قرار ندارد. به همین دلیل است که اگر موقعیت موجود برخلاف روند بازار باشد، به طور حتم معاملهگر دچار ضرر خواهد شد، زیرا میبایست ارزی که از صرافی قرض کرده است را بپردازد. به همین منظور صرافیها در ابتدای کار مبلغی را به عنوان ضمانت از معاملهگران دریافت میکنند. اگر مقدار ضرر از مقدار مبلغ ضمانت شده بیشتر شود، صرافی ضررهای معاملهگران را بر عهده نمیگیرد. در نتیجه قبل از اینکه بخواهد میزان ضرر معاملهگر از معاملات انجام شده بیشتر شود، معامله را میبندد و مبلغ ضمانت شده را برای خود برمیدارد. در این حالت به اصطلاح میگویند معامله لیکوئید شده است.
یکی از مراجع معتبر که میتوانید در طی یک شبانهروز (24 ساعت) میزان لیکوئید شدن سرمایه سرمایهگذاران را در آن به تفکیک صرافیها ببینید، وبسایت Cryptometer است. با توجه به اینکه بازار ارزهای دیجیتال همواره با نوسان همراه است، این نوسانات میتواند هم فرصتی برای سود گرفتن و هم تهدیدی برای معاملهگران باشد، چراکه ممکن است سرمایه آن دسته از سرمایهگذاران که آگاهی کافی در این زمینه را ندارند، لیکوئید شود. پس بهترین کار، دیدن آموزشهای صحیح برای دستیابی به سودها مستمر و جلوگیری از ضررهای متوالی است.
برخی از معاملات وجود دارند که موجب افزایش نقدینگی در بازار و نوسانات موجود در ارزهای دیجیتال میشوند که عبارتند از : معاملات آتی یا فیوچرز (Futures)، معاملات همیشگی (Perpetual)، معاملات مارجین (Margin) و معاملات مشتقه. با توجه به اینکه این نوع از سرمایهگذاریها به صورت ارز قرضی انجام میشود، شما میتوانید با استفاده از معاملات اهرمدار، معاملات خود را انجام دهید و با اهرمی که صرافی در اختیارتان قرار میدهد، سود و زیانتان چند برابر خواهد شد.
فرمول محاسبه سود و ضرر
اهرم وارد شده × درصد حرکت قیمت × سرمایه وارد شده = سود و ضرر
به عنوان مثال اگر روند بازار برخلاف جهت معاملات شما حرکت کند و شما با چهار اهرم وارد معامله شده باشید، کافی است 25 درصد متضرر شوید تا کل دارایی شما از بین برود و به اصطلاح لیکوئید شود.
4×25 = 100%
تعیین حد ضرر (Stop loos)
معاملهگران حرفهای برای جلوگیری از ضررهای غیرمنطقی احتمالی و عدم لیکوئید شدن سرمایه، برای خود حد ضرر تعیین میکنند. بهتر است هر معاملهگر قبل از ورود به بازار یک حد ضرر معقول برای خود در نظر بگیرد. این حد ضرر میزانی است که هر معاملهگر توانایی از دست دادن بخشی از سرمایه خود را دارد. پس بهتر است همواره بر اساس استراتژیهای معاملاتی خود حرکت کنید و زمانی که معاملات از روند استراتژی شما خارج شد و مطابق انتظار شما پیش نرفت، از معامله خارج شده تا جلوی ضررهای بیشتر گرفته شود. در واقع هدف از تعیین حد ضرر، کاهش میزان ضررهای یک معاملهگر طی معاملات انجام شده است.
گفتار پایانی!
در این نوشتار با مفهوم لیکوئید شدن آشنا شده و نحوه مقابله با آن را بررسی کردیم. آنچه که در این میان اهمیت دارد آن است که هر سرمایهگذار میبایست قبل از ورود به بازر و سرمایهگذاری در آن، ریسکهای بازار را شناسایی کرده و اطلاعات و آگاهیهای لازم را به دست آورد تا بتواند با چشمی باز در بازار ارزهای دیجیتال، سرمایهگذاری کند.
هر دارایی با داشتن یک ضریب نقد شوندگی، به شما درباره خرید، فروش یا نگهداری آن، اطلاعات لازم را میدهد. به همین دلیل است که ضریب نقد شوندگی به عنوان معیاری مناسب برای داراییها در نظر گرفته میشود. هر چقدر این میزان بالاتر باشد، امنیت سرمایهگذاری بیشتر خواهد بود و میتوانید با اطمینان بیشتری سرمایهگذاری کنید.
اما از یاد نبرید که داشتن یک استراتژی معاملاتی با استفاده از تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال و تعیین حد ضرر میتواند نقش بهسزایی در کاهش میزان ضررهای احتمالی خواهد داشت.