از کجا مطمئن باشیم که فقط 21 میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت؟

محدودیت عرضه بیت کوین، با تبدیل‌کردن آن به‌نوعی دارایی کمیاب، به این رمزارز ارزش می‌بخشد، اما واقعاً از کجا می‌توان مطمئن بود که فقط تعداد محدودِ ۲۱ میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت؟

سیستم پولی فیات، از سال ۱۹۷۱ جایگزین استاندارد طلا شد. «فیات» اصطلاحی لاتین است که معمولاً در چارچوب فرمانی استفاده می‌شود – یعنی به این دلیل ارزش دارد که می‌گوییم باید ارزش داشته باشد – و می‌توان آن را کم‌و‌بیش به‌عنوان «نوعی قرارداد» معرفی کرد. به‌عبارت‌دیگر، پول نقدی که ما با خود، این‌وروآن‌ور می‌بریم، فقط یک‌تکه کاغذ است و به معنای واقعی کلمه هیچ پشتوانه‌ای، جز باور جمعی ما ندارد؛ ما مطمئنیم که این تکه کاغذ برای نفر بعدی هم ارزش دارد و آن را در تسویه بدهی می‌پذیرد.

این سیستم فیات توسط دولت‌ها یا ارتش‌های آن حمایت می‌شود، اما کل فرایند کمی مبهم است و صادقانه بگویم، مطمئن نیستم که بسیاری از مردم در سراسر جهان واقعاً به دولتشان، حتی برای تمیزکردن سطح شهر اعتماد داشته باشند، چه رسد به اینکه به آن‌ها، برای اجرای سیستم پولی کامل اعتماد کنند.

از سال ۱۹۷۱، همه دولت‌ها، که دیگر از قید‌وبند محدودیت‌های نگهداری ذخایر طلا برای حمایت از سیستم مالی، رها شده بودند، شروع به چاپ بی‌رویه پول کردند؛ این امر به‌ویژه در مورد بحران سال ۲۰۰۸ صادق است و سپس با سرعت بی‌سابقه‌ای در طول همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ شتاب گرفت. طبق ابتدایی‌ترین قوانین اقتصاد، هر چه مقدار بیشتری از یک دارایی ایجاد شود، ارزشش کمتر می‌شود و از نظر ارزی، این اتفاق را تورم می‌نامیم. هر چه تورم بیشتر شود، ارزش پول کمتر می‌شود، اما خب دولت‌ها، هنوز هم همچنان به همان چاپ پول بی‌رویه، ادامه می‌دهند.

برای مثال، بدهی ایالات متحده به‌تنهایی در سال ۲۰۲۴، بیش از دو تریلیون دلار محاسبه شده و هیچ راهی هم برای پرداخت آن وجود ندارد، مگر با چاپ پول بیشتر که البته، در نتیجه این کار، ارزش پول در دور باطلی که به «مارپیچ بدهی» معروف است، هر روز بیشتر از روز قبل کاهش پیدا می‌کند. با چنین روندی، می‌توان به طور منطقی مطمئن بود که در چند سال آینده اوضاع بسیار آشفته‌ای در بازارهای مالی را شاهد خواهیم بود، به‌خصوص اگر تعداد کمی دارایی‌های سخت (املاک و مستغلات، طلا، بیت کوین و غیره) داشته باشید و بیشتر به پول نقد متکی باشید.

موضوع فقط ایالات متحده و شرایط حاضر بر دنیای امروز نیست؛ این نتیجه‌گیری با نگاه به گذشته و تاریخ، خیلی راحت به دست می‌آید. آلمانی‌ها مدت کوتاهی پس از جنگ جهانی اول در جمهوری وایمار (۱۹۱۸ تا ۱۹۳۳) اقدام به چاپ پول کردند و فاجعه اقتصادی رخ داد. نمونه‌های مدرن متعدد دیگری نیز وجود دارد، اما حتی هزاران سال پیش، باز هم دولت‌ها همین اشتباه را مرتکب می‌شدند. برای مثال، رومی‌ها به‌تدریج مقدار نقره سکه‌های خود را کاهش دادند تا جایی که دیگر نقره‌ای در سکه‌ها وجود نداشت و همین موضوع به سقوط نهایی کل امپراتوری عظیم ختم شد.

آنچه همه ما به‌طورقطع می‌دانیم این است که تمام ارزهای فیات در طول زمان شکست می‌خورند و این داستان فقط در مورد شرایط حاضر صدق نمی‌کند؛ ‌ واقعیتی ساده، شناخته‌شده و غیرقابل‌انکار است. زمانی هم که شکست می‌خورند، معمولاً با ارز فیات جدیدی جایگزین می‌شوند و این چرخه دوباره و دوباره تکرار می‌شود. بیت کوین، ارز فیات نیست و توسط مکانیسمی به نام «الگوریتم اثبات کار» پشتیبانی می‌شود؛ این مکانیسم، ایجاد خودسرانه توسط هر نهادی را بدون صرف مبالغ هنگفت پول و انجام عملیات مخفی، در عمل غیرممکن می‌کند.

در واقع، در تمام تاریخ بشریت، دارایی مشابهی مانند بیت کوین نداشتیم؛ شاید حتی بیت کوین، مناسب‌ترین دارایی سخت تاریخ باشد، اما ازآنجایی‌که ما انسان هستیم و به طرز باورنکردنی، به‌خصوص وقتی پای پول به میان می‌آید، نقص‌های زیادی داریم – مطمئناً افراد زیادی تلاش می‌کنند تا راهی برای بیشتر کردن تعداد بیت کوین پیدا کنند، چرا که داشتنش ارزشمند است و به‌نوعی ذخیره ارزش محسوب می‌شود. در ادامه بررسی خواهیم کرد که آیا امکان زیاد کردن تعداد بیت کوین‌ وجود دارد یا خیر؟

ریاضیات ۲۱ میلیون بیت کوین

سه دلیل اصلی وجود دارد که چرا هرگز بیش از ۲۱ میلیون بیت کوین در دسترس نخواهد بود؛ اولین دلیل مربوط به خود پروتکل بیت کوین و عملیات ریاضی موجود در این پروتکل است. نگران نباشید، در اینجا وارد جزئیات فنی و خود کد نمی‌شویم، اما در همین حد کافی است که بدانید پروتکل بیت کوین کاملاً متن‌باز است و شما به معنای واقعی کلمه به اجازه هیچ فردی برای بررسی آن نیازی ندارید.

واقعیت این است که عدد جادویی ۲۱ میلیون بیت کوین، در هسته اصلی پروتکل تعبیه شده؛ اگر فکر می‌کنید که در این پروتکل خط کدی وجود دارد که عدد ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ در آن وجود دارد، سخت در اشتباهید، درواقع، این عدد جادویی، بیشتر تابعی از نحوه اجرای کد است که در طول زمان به ۲۱ میلیون ختم می‌شود.

جالب اینجاست که عدد ۲۱ میلیون بیت کوین، از نظر فنی صحیح نیست، اما صرفاً به این دلیل استفاده می‌شود که گفتن آن آسان‌تر از ۲۰٬۹۹۹٬۹۹۹٫۹۷۶۹ بیت‌کوین است که تعداد واقعی تعداد کل بیت‌کوین‌های تأییدشده در عملیات ریاضی پروتکل است که وجود خواهد داشت و آخرین کسر از آن هم در حدود سال ۲۱۴۰ تولید خواهد شد.

همان‌طور که گفتیم وارد مسائل فنی نمی‌شویم، اما اگر به ریاضیات علاقه دارید و می‌توانید فرمول‌ها و نماد‌هایی که در پروتکل بیت پین معرفی شده‌اند را درک کنید، فرمول اصلی به شکل زیر است:

این فرمول، برای من و شاید برای شما، تقریباً بی‌معنی است، اما در همین حد که بدانیم برخی از بزرگ‌ترین ذهن‌های ریاضی و رمزنگاری در یک) ساخت این فرمول و دو) اثبات این فرمول نقش داشته‌اند، کفایت می‌کند. چرا که تلاش برای پنهان کردن فرمول غیرکاربردی، آن هم در چنین سطح بررسی این کد، قابل‌توجیه نیست.

بیت کوین، همان‌طور که بالاتر گفتیم، پروژه‌ای کاملاً متن‌باز است و هر فردی می‌تواند عملیات ریاضی موجود در پروتکل آن را در هر زمانی مشاهده، تأیید یا رد کند. اینکه در این ۱۵ سال، هیچ فردی موفق نشده ایرادی از این کد و عملیات ریاضی پروتکل بیت کوین پیدا کند، نشان‌دهنده صحیح بودن فرمول صحیح است و خیالمان می‌تواند از این بابت راحت باشد که بیت کوین در واقع بر اساس مجموعه قوانین اثبات‌شده‌ای عمل می‌کند.

اگر ریاضی‌دان هم نباشید، کاملاً روشن است که تلاش برای اصلاح مجموعه قوانین بیت کوین، آن هم پانزده سال بعد از فرایند پذیرشش در سراسر کره زمین، بسیار دشوار خواهد بود؛ شاید بتوان آن را غیرممکن هم در نظر گرفت. بااین‌حال، حتی اگر به فرض محال چنین اتفاقی رخ دهد، جوهره اصلی بیت کوین تغییر خواهد کرد و بیت کوین 2.0 (دومین نسخه از بیت کوین) ایجاد خواهد شد. بیاییم این سناریو رو متصور شویم؛ می‌رسیم به دومین دلیل برای وجود تنها ۲۱ میلیون بیت کوین!

محافظان

برای بار سوم به متن‌باز بودن کد بیت کوین اشاره می‌کنم؛ هر فردی می‌تواند آن را مشاهده و بررسی کرده، آن را کپی کند یا از آن برای تولید کوین‌های خود استفاده کند – کاری که هزاران بار در دهه گذشته انجام شده است؛ البته، هیچ‌کدام از این کوین‌ها، بیت کوین نمی‌شوند. پروتکل بیت کوین را نمی‌توان به‌سادگی تغییر داد؛ چرا که ماینرها و نودهای پشتیبان شبکه، به‌عنوان بخشی از اکوسیستم بیت کوین، به‌سادگی هر تغییری را رد می‌کنند. پس شما می‌توانید کد پرتکل بیت کوین را هر طور که دوست دارید تغییر دهید، اما این تلاش هیچ فایده‌ای برایتان نخواهد داشت.

به‌طورکلی، کد اصلی بیت کوین را می‌توان تغییر داد، حتی در زمان‌های مختلفی در تاریخ هم تغییراتی در کد ایجاد شده، اما این روند چندان ساده نیست و تقریباً به اجماع کامل همه افراد درگیر در شبکه نیاز دارد. برای اعمال تغییر در کد پروتکل بیت کوین (برای مثال افزایش تعداد از ۲۱ میلیون بیت کوین به مقدار دلخواه دیگر)، باید یک BIP (پیشنهاد بهبود بیت کوین) را از طریق سیستمی ایجاد‌شده، ارسال کنید و قبل از اینکه اصلاحیه شما رد شود، تلاش کنید تا سایر افراد درگیر در شبکه را برای پذیرش و حمایت از آن، متقاعد کنید. چنین فرایندی به‌تنهایی ممکن است سال‌ها طول بکشد.

زمانی که اجماع واقعی در راستای قابل‌اجرابودن پیشنهاد شما که به‌نوعی به افزایش ارزش بیت کوین می‌انجامد، صورت بگیرد، فرایند جدیدی دنبال می‌شود که از دو بخش تشکیل شده است: آزمایش کد و تأیید گرفتن از افرادی که در واقع شبکه را اجرا می‌کنند، در رأس این افراد ماینرها قرار دارند.

ماینرها افرادی هستند که به طور فعال در پردازش تراکنش‌ها در سراسر کره زمین شرکت کرده و به طور مستقل زنجیره تراکنش‌هایی را که تا به امروز رخ داده‌اند، تأیید می‌کنند؛ نتیجه این فرایند که تقریباً هر ده دقیقه یک‌بار انجام می‌شود را به‌عنوان بلاک چین می‌شناسیم. ماینرها با نشان دادن تصمیم خود از طریق استخرهای ماینینگشان، در دوره زمانی معینی به پذیرش یا رد پیشنهاد رأی خواهند داد. چنانچه فرایند موفقیت‌آمیز باشد، مرحله نهایی آزمایش و پیاده‌سازی آغاز می‌شود که خودش ممکن است ماه‌ها به طول بینجامد.

کد جدید در نهایت توسط مجموعه کوچکی از محافظان مجاز شبکه، یا همان توسعه‌دهندگان بیت کوین، اجرایی و پیاده‌سازی شده و تغییر ایجاد می‌شود. پس آنچه گاهی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین معایب بیت کوین ذکر می‌شود، در واقع یکی از بزرگ‌ترین مزایای آن است. یعنی بدون اجماع جمعی نمی‌توان پروتکل آن را تغییر داد و رسیدن به اجماع جمعی هم کار آسانی نیست؛ البته برخی آن را به ضرر نوآوری می‌دانند، اما واقعیت این است که به‌روزرسانی‌های بی ضرورت ممکن است منجر به خطا یا رفتن به مسیر اشتباه شوند. به ترکیب برنده دست نمی‌زنند!

ازاین‌گذشته، خود ساتوشی ناکاموتو – خالق مرموز بیت کوین – اظهار داشت که پروتکل اصلی پس از انتشار به صورت کامل تنظیم شده و تمام اصلاحات از آن زمان تاکنون، اصلاً به شکل قابل‌توجهی بر لایه پایه، تأثیری نگذاشته‌اند. به طور خلاصه، ایجاد تغییر در پروتکل بیت کوین، فرایند ساده‌ای نیست، نمی‌توان آن را در سطح فردی انجام داد، ممکن است سال‌ها طول بکشد و نمی‌تواند کوتاه‌مدت باشد. نمی‌توان به‌زور در آن تغییری ایجاد کرد.

کاهش ارزش

اگرچه دو مورد قبلی، به‌اندازه کافی دلایل محکمی برای وجود داشتن تنها ۲۱ میلیون بیت کوین هستند، اما دلیل سومی هم وجود دارد که شاید حتی بیشترین قدرت را داشته باشد، حتی باوجوداینکه مبتنی بر خطاپذیری انسانی است. نژاد بشر، در خیلی از مسائل ضعف‌های بنیادی دارد؛ ما آسیب‌‌پذیر و منفعت‌‌طلبیم و اغلب، بدون در نظر گرفتن هزینه‌ای که برای همنوعانمان می‌تراشیم، از یک‌سری بحران‌های خودساخته به بحران‌های خودساخته بعدی فرومی‌رویم. این خطاپذیری در طبیعت بشریت و ذات است.

نمی‌توانیم با آن مبارزه کنیم و می‌توانیم با خیال راحت فرض کنیم که نسل‌ها با دستیابی به سطحی از خودآگاهی از درک و هوش جمعی متحد فاصله داریم. بااین‌حال، دراین‌بین، عاملی وجود دارد که می‌توان به آن تکیه کرد:

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

نفع شخصی

زیبایی محض طراحی بیت کوین این است که هر تلاشی برای کنترل آن یا انحراف آن به خواست یک نفر، بلافاصله آن را برای همه بی‌ارزش می‌کند. برای مثال، اگر فردی بخواهد کنترل شبکه جهانی را با تلاش برای ایمن‌سازی بیش از ۵۰ درصد از کل قدرت پردازش در دست بگیرد، اگر نه میلیاردها دلار، حداقل باید صدها میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده و برای خود دم‌ودستگاهی تشکیل دهد.

دانلود کتابچه نحوه دریافت وام با ارزهای دیجیتال

در این کتابچه با نحوه دریافت وام با ارزهای دیجیتال آشنا می‌شوید. از نحوه ثبت‌نام تا آشنایی با مزایا و معایب این گونه وام‌ها مطلع می‌شوید.

Please leave this field empty.

Δ

با توجه به سطوح امنیتی شبکه بیت کوین، چنین تلاشی، علاوه بر این‌که فوق‌العاده دشوار است و بی‌ارزش شدن زنجیره را نیز در پی دارد. پس به‌صرفه هم نیست، چرا که تمام سرمایه‌گذاری‌هایی که در وهله اول انجام می‌‌شوند، کاملاً از بین می‌روند. با وجود ساده‌بودن مفهوم بالا، نکته اصلی اینجاست که حتی اگر فرض کنیم چنین کاری امکان‌پذیر است، انجامش اصلاً منطقی نیست؛ خطری اساسی‌تر وجود دارد:

بیایید فرض کنیم که یک پیشنهاد بهبود بیت کوین (BIP) تصویب، آزمایش و به رأی گذاشته شده که طبق آن، تعداد کل بیت کوین استخراج شده از ۲۱ میلیون بیت کوین، مثلاً به ۱۰۰ میلیون افزایش یابد. تاریخ به ما نشان می‌دهد که چنین اتفاقی، از نظر اقتصادی فاجعه‌آفرین است. در این سناریو، (تقریباً) پنج برابر بیشتر از قبل بیت کوین موجود است و حداقل مقداری متناسب با همین ۵ برابر هم از ارزش آن را کاسته می‌شود، اما در واقعیت، این کاهش ارزش بسیار، بسیار بیشتر از ۵ برابر خواهد بود.

دلیلش هم این است که اگر فقط یک بار چنین تغییری در تعداد رخ دهد، ممکن است (با احتمال بسیار بالایی) دوباره هم اتفاق بیفتد. نتیجه نابودی کامل و همیشگی اعتماد به بیت کوین است؛ ارزشش مانند هر ارز فیات قبلی، به صفر میل کرده و در نهایت نابود می‌شود. به این معنی که هیچ فرد درگیر در شبکه بیت کوین، نه تنها هرگز چنین اقدامی را تأیید نمی‌کند، بلکه فعالانه با تمام وجودش از شبکه دفاع می‌کند؛ پس انجامش غیرممکن خواهد بود.

زیبایی محدودیت عرضه ۲۱ میلیون بیت کوین

محدودیت عرضه در ذات بیت کوین است؛ بیت کوین تنها وسیله مبادله با عرضه‌ کاملاً محدود در این سیاره است که تاکنون وجود داشته و از نظر طراحی، کمیاب‌ترین دارایی است که تابه‌حال خریداری شده است و واقعاً مهم نیست که قیمت از منظر عرضه چقدر بالا می‌رود، دیگر هرگز نمی‌توان از آن تولید کرد.

بدون شک بیت کوین، با گذشت زمان و پذیرش توسط مصرف‌کنندگان، سرمایه‌گذاران و مؤسسات، به مسیر رشد اجتناب‌ناپذیر خود ادامه می‌دهد، دستیابی به یک بیت‌کوین کامل، در نهایت برای همه غیرممکن خواهد شد، مگر تعداد انگشت‌شماری از مردم. پس به‌احتمال زیاد، در آینده واحدی به‌عنوان بیت کوین نخواهیم داشت و به جای آن، همه از واحدی به نام ساتوشی صحبت خواهند کرد. با وجود هر تغییر محتملی که در آینده ممکن است به چشم ببینیم، واقعیتی تغییر‌ناپذیر وجود دارد: تنها ۲۱ میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت.