سم آلتمن؛ داستان فراز و نشیب‌های خالق ChatGPT

سم آلتمن، نابغه‌ای در حوزه تکنولوژی و فناوری هوش مصنوعی است که به عنوان خالق ChatGPT هم شناخته می‌شود.

سم آلتمن، یکی از بزرگ‌ترین کارآفرینان جهان است. حوزه کارآفرینی، همانند ترن هوایی با شخصیت‌ها و داستان‌های مختلف است؛ داستان‌هایی از پشتکاری و تلاش آن‌ها که پایه و اساس کارآفرینی را پی‌ریزی می‌کنند. Sam Altman نیز با تلاش و کوششی که داشته، امروز به عنوان یکی از افراد مشهور کریپتو و هوش مصنوعی در این ترن هوایی حضور دارد.

اما سم آلتمن کیست و چه نقشی در پیشرفت هوش مصنوعی داشته است؟ با ما همراه باشید تا با داستان زندگی سم آلتمن آشنا شده و از فعالیت‌ها و باورهای او مطلع شویم.

سم آلتمن کیست؟

ساموئل اچ آلتمن کارآفرین و سرمایه‌گذاری آمریکایی است که همه امروزه او را به‌خاطر مدیرعاملی شرکت اوپن ای آی (OpenAI) و توسعه‌دهنده چت بات ChatGPT می‌شناسند. علاوه‌بر‌این، آلتمن قبلاً از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ رئیس شتاب‌دهنده استارت‌آپ فناوری Y Combinator بود.

بر اساس گزارش Crunchbase، آلتمن سرمایه‌گذاری پرکار در استارتاپ‌های فناوری و شرکت‌های انرژی هسته‌ای است و تابه‌حال توانسته کمک‌های بسیاری به ۹۴ شرکت برای رشد و پیشرفت کند.

او در بازارهای اجاره مسکن Airbnb، پلتفرم پرداخت Stripe و استارتاپ Helion سرمایه‌گذاری کرده و باعث رشد آن‌ها شده است. آلتمن همچنین مشاور بنیاد توسعه استلار است که از توسعه ارز دیجیتال Stellar پشتیبانی می‌کند. البته او به عنوان یکی از بنیان‌گذاران پلتفرم بیومتریک مبتنی بر ارز دیجیتال WorldCoin نیز شناخته می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با زندگینامه سم آلتمن، بیایید ببینیم که فعالیت‌های خود را از کجا و چگونه شروع کرد.

فعالیت‌های سم آلتمن از کجا آغاز شد؟

آلتمن در دانشگاه استنفورد تحصیل کرد و در آنجا علوم کامپیوتر خواند. او پس از دو سال ترک تحصیل کرد و بعداً گفت که در طول تحصیل، بیشتر بازی پوکر را از هم‌کلاسی‌هایش یاد گرفته است تا مباحث علمی را از اساتید دانشگاه! به همین خاطر هم به بازی پوکر علاقه زیادی دارد و در این راستا، در سال ۲۰۲۳ به نیویورک‌تایمز گفت که پوکر بازی بسیار فوق‌العاده‌ای است و به او یاد داده که چگونه به الگوهای افراد، در طول زمان توجه کرده و با اطلاعات بسیار ناقص تصمیم‌گیری کند.

در سال ۲۰۰۹، پس از ترک استنفورد، اپلیکیشن Loopt را تأسیس کرد که به کاربران اجازه می‌داد موقعیت مکانی خود را با دوستانشان به اشتراک بگذارند. Loopt یکی از اولین شرکت‌هایی بود که از شتاب‌دهنده استارت‌آپ Y Combinator کمک مالی دریافت کرد. اگرچه Loopt با اپراتورهای بی‌سیم یا وایرلس مانند Sprint مشارکت داشت، اما نتوانست کاربران را جذب کند و در سال ۲۰۱۲ توسط شرکت بانکی Green Dot به مبلغ ۴۳ میلیون دلار خریداری شد.

سپس آلتمن به همراه برادرش جک آلتمن، صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر Hydrazine Capital را تأسیس کرد و توانست ۲۱ میلیون دلار جمع‌آوری کند که ۵ میلیون دلار آن شامل درآمدی بود که خودش از لوپت دریافت کرده بود. بخش اعظمی از این ۱۶ میلیون دلار باقی‌مانده نیز توسط سرمایه‌گذار و کارآفرین میلیاردر به نام پیتر تیل جمع‌آوری شد. سپس، به کمک صندوق Hydrazine، در استارت‌آپ‌های Y Combinator سرمایه‌گذاری کرد.

همکاری‌های آلتمن با استارت‌آپ Y Combinator باعث شد تا در سال ۲۰۱۱ به عنوان شریک به این استارت‌آپ بپیوندد و در سال ۲۰۱۴، به عنوان جانشین بنیان‌گذار این شرکت، پل گراهام، انتخاب شود. تحت‌نظر آلتمن، شرکت Y Combinator، پلتفرم رسانه‌های اجتماعی Reddit را برای جمع‌آوری سرمایه ۵۰ میلیون‌دلاری سری B رهبری کرد.

در سال ۲۰۱۵، آلتمن ۲۹ سال داشت و توانست در لیست برترین ۳۰ نفر زیر ۳۰ سال فوربس برای سرمایه‌گذاری خطرپذیر، قرار بگیرد. سپس، او آزمایشگاه تحقیقاتی غیرانتفاعی به نام Y Combinator Research را معرفی کرد که با ۱۰ میلیون دلار بودجه تاسیس شد. اندکی بعد از آن، صندوق سهام YC Continuity را به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار و با تمرکز بر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های در حال بلوغ YC، راه‌اندازی کرد.

فعالیت‌های هوشمندانه آلتمن باعث شد تا آلتمن در سپتامبر ۲۰۱۶، به رئیس گروه YC، ارتقا پیدا کند.

در همین حال، آلتمن OpenAI را در سال ۲۰۱۵ با همکاری گرگ براکمن، ایلان ماسک، جسیکا لیوینگستون، پیتر تیل، مایکروسافت، خدمات وب آمازون، Infosys و YC Research تأسیس کرد که در مجموع حدود یک میلیارد دلار روی آن سرمایه‌گذاری شد. هدف همگی این شرکا، برای تأسیس این شرکت «توسعه هوش مصنوعی به نفع بشریت» بود.

آلتمن در مارس ۲۰۱۹ به ریاست هیئت‌مدیره Y Combinator منصوب شد تا به طور تمام‌وقت، تمرکزش بر روی پروژه اوپن ای آی باشد. به‌طوری که در سال ۲۰۲۰، او دیگر با گروه YC درگیر نبود و تمام تمرکزش روی OpenAI بود.

اقدامات سم آلتمن در توسعه OpenAI و هوش مصنوعی

در سال ۲۰۱۵ شرکت OpenAI به عنوان سازمانی غیرانتفاعی برای توسعه هوش مصنوعی به نفع بشریت تأسیس شد. سم آلتمن و ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، رؤسای مشترک این سازمان بودند. اوپن ای آی با سرمایه ۱ میلیارد دلاری توسط آلتمن، ماسک، کارآفرین آمریکایی پیتر تیل و شرکت محاسبات ابری آمازون وب‌سرویس و دیگران، شروع به کار کرد.

مسئله اصلی در OpenAI، شناخت قدرت هوش مصنوعی و پاسخ به این سؤال بود که چگونه از آن استفاده شود. در سال ۲۰۱۹ آلتمن کار OpenAI را با پروژه منهتن مقایسه کرد که اولین بمب اتمی را توسعه داد. سپس، به نیویورک‌تایمز گفت که اوپن ای آی نیز سعی دارد به همان سطح جاه‌طلبی که پروژه منهتن داشت، برسد. آلتمن با افتخار اشاره می‌کند که او و جی رابرت اوپنهایمر، باعث‌وبانی تولد‌های حیرت‌انگیزی در طول تاریخ شده‌اند.

در سال ۲۰۱۸، ایلان ماسک به آلتمن گفت که می‌خواهد اوپن ای آی را به مرحله اجرا برساند تا بتواند گوگل را پشت سر گذارد. آلتمن این درخواست ماسک را رد کرد و همین موضوع باعث شد تا ماسک از شرکت OpenAI جدا شود. این اتفاق سازمان را در موقعیت دشواری قرار داد؛ چرا که ماسک نقش بسیار مهمی در تأمین مالی شرکت داشت و از طرفی، توسعه هوش مصنوعی به مقدار زیادی از منابع کامپیوتری و تأمین مالی نیاز داشت؛ ازاین‌رو، در سال ۲۰۱۹، سازمان OpenAI شرکتی انتفاعی ایجاد کرد تا تحت‌نظر و کنترل هیئت غیرانتفاعی، OpenAI را از لحاظ مالی تأمین کند. بعداً بخش انتفاعی OpenAI با شرکت نرم‌افزاری مایکروسافت برای استفاده از سرویس محاسبات ابری Azure شریک شد؛ در واقع، مایکروسافت نرم‌افزار اوپن ای آی را در محصولات خود ادغام کرد و توانست ۴۹ درصد از OpenAI را در اختیار بگیرد.

OpenAI با مدل‌های زبان بزرگ (LLM) و پردازش زبان طبیعی (NLP) به پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای دست پیدا کرد. خانواده LLM‌های OpenAI که بر اساس معماری GPT (مخفف Generative Pre-training Transformer) فعالیت دارند، به عنوان پایه و اساس محصول محبوبی به نام DALL-E نیز عمل می‌کنند. DALL-E در سال ۲۰۲۱ معرفی شد و درخواست‌ها و متون کاربران را به تصاویر منحصربه‌فردی تبدیل می‌کند.

آلتمن توسط اوپن ای آی، در اواخر سال ۲۰۲۲، از چت‌بات هوش مصنوعی خود به نام ChatGPT رونمایی کرد که خبر آن مثل بمب در جهان پیچید. چت‌جی‌پی‌تی نرم‌افزاری است که به سؤالات کاربران با دقت نسبتاً خوبی پاسخ می‌دهد. پاسخ‌های سریع برنامه به هر موضوعی و تسلط چشمگیر آن به زبان انگلیسی، بسیار خیره‌کننده بود؛ به‌طوری که در عرض پنج‌روز، بیش از یک میلیون کاربر در وب‌سایت چت‌جی‌پی‌تی ثبت‌نام کردند.

بااین‌حال، توسعه سریع هوش مصنوعی که توسط ChatGPT و خالق آن، Sam Altman، روی داده بود، رهبران سیاسی را نگران کرد. به‌طوری که پس از انتشار ChatGPT، رئیس ایالات متحده، جو بایدن، دستوری اجرایی درباره نحوه استفاده دولت ایالات متحده از هوش مصنوعی را صادر کرد. از طرفی، ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز نشست امنیتی هوش مصنوعی با حضور آلتمن، ماسک و معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده را برگزار کرد. در این نشست، کامالا هریس و دیگران، درباره چگونگی کاهش مشکلات احتمالی ناشی از هوش مصنوعی بحث کردند.

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

نظر آلتمن درباره هوش مصنوعی چیست؟

سام آلتمن، مدیرعامل OpenAI، همان‌طور که از فعالیت‌هایش مشخص است، فردی خوش‌بین نسبت به هوش مصنوعی است. او معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند برای حل برخی از بزرگ‌ترین مشکلات جهان، مانند فقر، بیماری و تغییرات آب‌وهوایی، به کار رود.

آلتمن همچنین معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند برای بهبود زندگی انسان‌ها در بسیاری از زمینه‌ها، مانند کار، آموزش و سرگرمی، مورد استفاده قرار گیرد. او می‌گوید:

«هوش مصنوعی پتانسیل این را دارد که سطح زندگی همه مردم را بهتر کند».

بااین‌حال، آلتمن نیز از خطرات هوش مصنوعی آگاه است. با این‌که آلتمن نقشی مؤثر در معرفی هوش مصنوعی در قالبی جدید به جهانیان دارد، بر این اصل استوار است که باید هوش مصنوعی را به‌گونه‌ای توسعه دهیم که ایمن و اخلاقی باشد. او می‌گوید:

«ما باید مطمئن شویم هوش مصنوعی توسط افرادی به کار می‌رود که از آن برای امور خیر و در جهت بهبود زندگی مردم، استفاده می‌کنند».

کتاب سم آلتمن به نام Startup Playbook

همان‌طور که در بخش شروع فعالیت‌های سم آلتمن مطرح کردیم، سم آلتمن علاقه زیادی به استارت‌آپ‌ها داشت و عمده فعالیت‌های او در شرکت‌های تازه و نوپا بوده است. تجربیات چندین ساله آلتمن در این شرکت‌ها باعث شد تا نکات و یادداشت‌های بسیار مهمی در دفترچه یادداشت سم نوشته شود. نکاتی که ارزش چاپ و تبدیل شدن به یک کتاب را داشت.

ازاین‌رو، در سال ۲۰۱۴، آلتمن کتاب خود به نام Startup Playbook را منتشر کرد که در آن درباره نحوه شروع راه‌اندازی و توسعه استارتاپ صحبت کرده است. این کتاب پس از انتشار، فوراً به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه کارآفرینی تبدیل شد.

آلتمن در این کتاب، تجربیات خود را در زمینه کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها با علاقه‌مندان به این حوزه به اشتراک گذاشته است. او در این کتاب به این موضوع اشاره می‌کند که با وجود این که راه‌اندازی و توسعه یک استارتاپ فرآیندی پیچیده و چالش‌برانگیز است، می‌تواند بسیار مفید و نتیجه‌بخش هم باشد.

داستان خلق ورلد کوین توسط سم آلتمن

آلتمن در سال ۲۰۱۹ با الکس بلانیا و مکس نووندسترن، Tools for Humanity را بنیان‌گذاری کرد. Tools for Humanity خالق پروژه ورلد کوین (Worldcoin) است. Worldcoin برای اولین‌بار در ژوئن ۲۰۲۱ معرفی و در ۲۴ جولای ۲۰۲۳، به عنوان راهی برای تأیید هویت دیجیتالی افراد راه‌اندازی شد.

ورلد کوین از دستگاه اسکن کوچکی به نام Orb برای اسکن چشم کاربر استفاده می‌کند تا هویت دیجیتال منحصر‌به‌فرد آن‌ها را ایجاد کند که ID World نامیده می‌شود. با وجود این هویت دیجیتالی، افراد می‌توانند به خدمات مالی، بهداشتی، آموزشی و دولتی در سراسر جهان دسترسی داشته باشند.

علاوه‌براین، ورلد کوین یک ارز دیجیتال و یک برنامه پرداخت توسعه داده است. توکن‌های ورلد کوین به نام WLD، ابتدا برای افراد واجد شرایطی که در راه‌اندازی بتا Worldcoin شرکت داشتند، واریز شد.

سم آلتمن و ورلد کوین قصد دارد عملیات خود را در بیست کشور جهان گسترش دهد و امیدوار است در نهایت ۵۰ هزار دستگاه Orb را در سراسر جهان توزیع کند تا میلیاردها نفر ثبت‌نام کرده و صاحب هویتی دیجیتالی شوند.

رابطه سم آلتمن با سیاست

هیچ فرد مشهوری را نمی‌توان در دنیا پیدا کرد که با سیاست سروکار نداشته باشد؛ به‌خصوص فردی مثل Sam Altman که با معرفی هوش مصنوعی به جهانیان، سعی دارد امور حیاتی مردم را بهبود داده و زندگی‌شان را آسان‌تر کند؛ وظیفه‌ای که دولتمردان و سیاست‌مداران بر عهده دارند. همین موضوع باعث شده تا سم آلتمن موردتوجه بسیاری از دولت‌ها و سیاست‌مداران قرار گیرد.

بااین‌حال، سم آلتمن، فردی مستقل بوده و خود را به هیچ حزب سیاسی خاصی متعهد نمی‌داند و دیدگاه‌های سیاسی خود را بر اساس واقعیت و شواهد ارائه می‌دهد. او معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند تأثیرات مهمی بر سیاست داشته باشد. او می‌گوید:

«هوش مصنوعی می‌تواند به ما در تصمیم‌گیری‌های بهتر کمک کند، اما مهم است که از آن به‌گونه‌ای مسئولانه استفاده کنیم».

آلتمن در زمینه سیاست، بر موضوعات مختلفی مانند هوش مصنوعی، تغییرات آب‌وهوایی و اقتصاد تمرکز دارد و معتقد است که این موضوعات چالش‌های مهمی برای بشریت هستند و باید به‌طورجدی به آن‌ها رسیدگی شود.

ماجرای اخراج موقت سم آلتمن از شرکت OpenAI

ساختار مالکیت OpenAI که در آن هیئتی غیرانتفاعی، یک شرکت انتفاعی را اداره می‌کرد، تنش‌های پیرامون هوش مصنوعی را، حتی در دنیای پیشرو سیلیکون‌ولی، آشکار کرد. در واقع، قابلیت‌های فراگیر و بعضاً شرورانه ChatGPT و همچنین هوش مصنوعی به عنوان یک کل، باعث ایجاد بحث‌هایی در مورد امنیت آینده بشریت شده بود. درحالی‌که آلتمن معتقد بود این نگرانی‌های شدید، اغراق‌آمیز بوده و می‌توان با گذشت زمان به آن‌ها پرداخت و احتمال این خطر را از بین برد؛ اما استدلال‌های آلتمن برای هیئت مدیره متقاعدکننده نبود.

از طرفی، این نگرانی‌ها به سطوح بالاتر دولت‌ها سرایت کرده بود و فشار آن‌ها بر روی آلتمن به‌قدری بود که در ماه می ۲۰۲۳، آلتمن نامه‌ای را که توسط مرکز امنیت هوش مصنوعی درباره خطر انقراض انسان در نتیجه فناوری هوش مصنوعی نوشته شده بود، امضا و تأیید کرد.

سپس آلتمن مجبور شد در ۱۶ می ۲۰۲۳، در برابر سنای ایالات متحده در یک جلسه استماع، در مورد نظارت قانونی بر هوش مصنوعی شهادت دهد. وی از قانون‌گذاران خواست تا مقررات و تدابیری را در مورد پارامترهای AI ایجاد کنند و اظهار داشت: «ما فکر می‌کنیم که مداخله نظارتی دولت‌ها برای کاهش خطرات مدل‌های قدرتمندتر، امری حیاتی است.»

همه این اتفاقات دست‌به‌دست هم داد تا در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۳، آلتمن توسط هیئت‌مدیره OpenAI، از سمت مدیرعاملی برکنار شود؛ چرا که معتقد بودند آلتمن در ارتباطات خود با هیئت‌مدیره صادق نبوده است. از طرفی، هیئت‌مدیره تصمیم گرفت که رئیس هیئت‌مدیره، گرگ براکمن، نیز از سمت خود کناره‌گیری کند.

خبر این اتفاق به‌سرعت در میان کارمندان شرکت اوپن ای آی پیچید و این شرکت روزهای بسیار پر هیاهویی را تجربه کرد. اکثر کارمندان OpenAI نامه‌ای را به اعضای هیئت‌مدیره نوشتند و آن‌ها را تهدید کردند که اگر آلتمن و براکمن دوباره به کار خود بازنگردند، همگی آن‌ها استعفا خواهند داد. در پی این اتفاق، یکی از اعضای هیئت‌مدیره، ایلیا سوتسکور، این نامه را امضا کرد و در X (توییتر سابق) اعلام کرد که از این‌که نقشی در اخراج آلتمن داشته، پشیمان است.

بااین‌حال، آلتمن توانایی‌های خود را طوری نشان داده بود که پس از انتشار خبر برکناری‌اش از OpenAI، با حجم زیادی از درخواست‌های همکاری روبرو شد. به‌طوری که در ۲۰ نوامبر 2023، ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت اعلام کرد که آلتمن و براکمن یک تیم تحقیقاتی هوش مصنوعی در آن شرکت را رهبری خواهند کرد. این در حالی بود که هنوز مذاکرات بین آلتمن و هیئت‌مدیره اوپن ای آی، برای بازگشت او به شرکت ادامه داشت.

در ۲۱ نوامبر، در پی اعتراضات صورت‌گرفته، همه اعضای هیئت‌مدیره به جز یک نفر موافقت کردند که استعفا دهند. با استعفای آن‌ها، هیئت‌مدیره جدیدی نام‌گذاری شد و آلتمن و براکمن به OpenAI، جایی که به آن تعلق داشند، بازگشتند.

گفتار پایانی

زمانی که ماجرای اخراج سم آلتمن از OpenAI در جهان پیچید، بسیاری از جامعه تکنولوژی با شوکی بزرگ روبرو شدند و دست به اعتراضات گوناگون زدند. در حقیقت، همین طرف‌داری‌هایی که از سم آلتمن می‌شود، نشان‌دهنده نابغه بودن او و تاثیرات مثبتش در جهت پیشرفت تکنولوژی و رفاه حال جهانیان است.

جالب است که داستان نابغه شدن او، از انصرافش از دانشگاه شروع شد. گویی ورق بازی برگشت و دست تقدیر او را به سمت کارآفرینی و تاثیرگذاری بر روی آینده جهانیان برد؛ آینده‌ای که هرچند تاریک و مبهم است، زندگی در آن به‌مراتب آسان‌تر خواهد بود.

نظر شما درباره آینده هوش مصنوعی و اثراتش چیست؟ آیا با Sam Altman هم‌نظرید که با کنترل نحوه استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان آینده بهتری پیش رو داشت؟