ارتقای بعدی اتریوم چیست و چه تاثیری بر شبکه دارد؟ آشنایی با دنک شاردینگ و Cancun-Deneb

در طول سال گذشته، اتریوم برخی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین ارتقاهای فنی را در فضای بلاک چین با موفقیت پیاده‌سازی کرده است و هیچ نشانه‌ای از توقف یا وقوع مشکل برای آنها دیده نمی‌شود. پس از ارتقا شانگهای، توسعه‌دهندگان تمرکز خود را روی Cancun-Deneb و بهبود بر مقیاس‌پذیری از طریق دنک شاردینگ (proto-danksharding)، به عنوان EIP-4844، قرار دادند.

از سال 2014، اتریوم چندین آپدیت مهم در بلاک چین خود ایجاد که به آن کمک کرده است تا جایگاه خود را به عنوان برترین پلتفرم قرارداد هوشمند حفظ کند. در طول سال‌ها، این ارتقاها در حوزه‌های بسیار متنوعی انجام شده‌اند و شامل ویژگی‌هایی مانند کارایی بیشتر، انتزاع حساب، انتقال به الگوریتم اثبات سهام و تغییرات در ساختار گس فی شبکه بوده‌اند که همگی در راستای نزدیک کردن اتریوم به لایه محاسباتی غیرمتمرکز در فضای وب 3 بوده است.

پس از شانگهای – آخرین به‌روزرسانی در آوریل 2023 که برداشت‌های اترهای استیک شده را فعال کرد، توجه به بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم معطوف شد که امکان تراکنش‌های سریع‌تر و کارمزدهای کمتر را از طریق فناوری موسوم به proto-danksharding فراهم می‌کند.

حتماً با خود می‌گویید این یک اصطلاح طولانی و گیج‌کننده است؛ نگران نباشید. در این مطلب به بررسی این مفهوم خواهیم پرداخت تا معنای آن را بهتر درک کنیم.

مفهوم شاردینگ در اتریوم – دنک شاردینگ

شاردینگ (Sharding) یک مفهوم مقیاس‌پذیری است که شامل تجزیه یک بلاک چین به قطعات کوچک‌تر یا خرده‌هایی (Shards) است که هر کدام بخشی از کل تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند. این اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها به صورت موازی پردازش شوند که منجر به کارایی بیشتر می‌شود. هر شارد دارای زیرمجموعه‌ای از کل نودهای شبکه است و آن نودها تراکنش‌های شارد خود را پردازش می‌کنند. برخی از بلاک چین‌ها پیش از این شاردینگ را پیاده‌سازی کرده‌اند: از جمله هارمونی (One) و نیر (Near).

در حوالی سال 2020، اتریوم به یک نقشه راه رول‌آپ محور روی آورد و برنامه‌ریزی کرد تا به جای افزایش زمان تراکنش در لایه پایه، با استفاده از لایه 2 مقیاس‌پذیری بیشتری را تجربه کند. در نتیجه، استراتژی شاردینگ از ایجاد فضای بیشتر برای تراکنش‌ها به ایجاد فضایی برای بلاب‌های داده (Blobs) یا فضای ذخیره‌سازی ساده‌ای که شبکه اصلی میزبانی می‌کند – ولی تفسیر نمی‌کند، تغییر کرد. این بلاب‌ها داده‌های لایه ۲ را ذخیره می‌کنند که می‌توان آن‌ها را به‌صورت رمزنگاری خارج از زنجیره از طریق اثبات دانش صفر (ZKP) و سایر فناوری‌ها تأیید کرد.

دنک شاردینگ (Danksharding) به‌افتخار Dankrad Feist، محقق اتریوم که این مفهوم را توسعه داد، نام‌گذاری شد. نوآوری اصلی آن استفاده از کارمزد بازارِ ادغام شده است. در حال حاضر، بلوک‌های اتریوم هم توسط یک نهاد (Entity) ساخته و هم پیشنهاد می‌شوند، که باعث ظهور حداکثر مقدار قابل استخراج (MEV) شده است – که زمانی است که یک ولیدیتور ترتیب تراکنش‌ها را دستکاری می‌کند که باعث تخلیه دارایی‌ها می‌شود.

به عنوان مثال، اگر یک بلوک دارای یک سفارش خرید برای یک توکن در آن باشد، یک حمله ساندویچ MEV باعث می‌شود که ولیدیتور تراکنش‌ها را به‌گونه‌ای سفارش دهد که تعداد زیادی از توکن را خریداری کرده و قیمت را افزایش ‌دهد، سپس سفارش خرید کاربر و موارد دیگر را انجام می‌دهد – و منجر به افزایش بیشتر قیمت می‌شود و بعد از آن ولیدیتور اقدام به فروش می‌کند. دنک شاردینگ هزینه بازار ادغام شده و جدایی پیشنهاددهنده/سازنده (Proposer/Builder) را معرفی می‌کند، به این معنی که نقش سازنده و پیشنهاددهنده از هم جدا می‌شود.

سازندگان بلوک‌ها را ایجاد می‌کنند و با گنجاندن آن‌ها سفارش خرید (Bid) را ارائه می‌دهند، و یک پیشنهاددهنده در هر بلوک، بدون اینکه بتواند معاملات داخل آن را ببیند، یک سفارش تراکنش را بر اساس این پیشنهاد انتخاب می‌کند. این به جلوگیری از خالی‌شدن میلیاردها دلار از کاربران اتریوم توسط MEV کمک می‌کند.

پروتو دنک شاردینگ (Proto-danksharding)

پروتو دنک شاردینگ (Proto-danksharding) اولین گام برای اجرای کامل Danksharding است و به‌افتخار محقق اتریوم پروتو لامبدا نام‌گذاری شده است. ذخیره‌سازی داده‌ها در یک بلاب بسیار ارزان‌تر از داده‌های تراکنش اتریوم است؛ زیرا با ماشین مجازی اتریوم سازگار نیست و برای اطلاعات تراکنش‌های لایه 2 استفاده خواهد شد؛ بنابراین، تعامل با لایه ۲ اتریوم با حفظ امنیت و مزایای غیرمتمرکز شبکه اصلی اتریوم، ارزان‌تر نیز می‌شود.

یک نگرانی در مورد معرفی بلاب‌ها این است که اندازه بلوک‌های اتریوم را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. الزامات سخت‌افزاری برای اجرای یک نود می‌تواند بسیار گران و منجر به تمرکز بیشتر شبکه شود. برای مقابله با این مشکل، ارتقای اتریوم در آینده ممکن است به طور خودکار اطلاعات بلاب را پس از مدتی مشخص حذف کند. این امر توانایی اتریوم برای ذخیره تاریخچه کامل تراکنش‌های بلاک چین را قربانی می‌کند.

با این حال، همانطور که ویتالیک بوترین، بنیانگذار اتریوم می گوید:

هدف پروتکل اجماع اتریوم تضمین ذخیره‌سازی تمام داده‌های تاریخی برای همیشه نیست. در عوض، هدف این است که یک تابلوی اعلانات لحظه‌ای بسیار ایمن فراهم کند و فضا را برای پروتکل‌های غیرمتمرکز دیگر برای ذخیره‌سازی طولانی‌مدت باقی بگذارد.

معرفی proto-dankharding در EIP-4844 و Cancun-Deneb راه را برای اجرای کامل دنک شاردینگ هموار می‌کند که هزینه‌ها را کاهش و زمان تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد و یک بلاک چین کارآمدتر و با حداقل MEV ایجاد می‌کند. زمان تخمینی تاریخ ارتقا هنوز نهایی نشده است و می‌توان پیش‌بینی کرد که تا قبل از پایان سال منتشر شود، اما البته ممکن است تغییر کند.

سوالات متداول

• شاردینگ چیست؟

شاردینگ به‌معنای تقسیم بلاک چین به قطعات کوچک‌تر برای پردازش تراکنش‌ها به‌صورت موازی است که منجر به کارایی بیشتر شبکه می‌شود.

• تفاوت دنک شاردینگ و شاردینگ در چیست؟

به طور خلاصه، دنک شاردینگ تقریبا همان شاردینگ است، منتها با این تفاوت که فناوری دنک شاردینگ، سازنده و پیشنهاددهنده را از یکدیگر جدا می‌کند و باعث جلوگیری از تقلب ولیدیتور می‌شود.