ارزهای دیجیتال بسیاری هستند که روزانه در بازار کریپتوکارنسیها یا ارزهای دیجیتال عرضه میشوند. این موضوع روند انتخاب ارز مناسب برای سرمایهگذاری را دشوار میکند. بهخصوص برای افرادی که میخواهند در پروژههای جدی سرمایهگذاری کنند. وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال به میان میآید، یکی از بزرگترین چالشها برای سرمایهگذاران این است که گرفتار گزینههای تبلیغاتی نشوند. در واقع، بیش از 17500 ارز دیجیتال برای خرید در صرافیهای مختلف ارزهای دیجیتال لیست شدهاند. بنابراین برای اینکه فرآیند انتخاب توکنهای مناسب کمی آسانتر شود، باید در دستههای مختلف تقسیمبندی شوند. اگر تصمیم به سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال گرفتهاید، مانند هر سرمایهگذاری دیگری، مهم است که تحقیقات خود را انجام دهید. در ادامه قصد داریم تا در مورد انواع ارزهای دیجیتال صحبت کنیم که قبل از سرمایهگذاری باید مورد توجه قرار بگیرند.
رمرزارزها دقیقاً چیستند و چه ماهیتی دارند؟
رمزارز، ارز دیجیتال یا کریپتوکارنسی «Cryptocurrency» به داراییهای دیجیتالی گفته میشود که میتوانند بدون نیاز به یک مقام پولی مرکزی مانند دولت یا بانک، در گردش باشند. ارزهای دیجیتال اگرچه خود نوعی پول هستند، اما مانند پولهای رایج یا سکهها، شکل فیزیکی ندارند؛ یعنی شما نمیتوانید یک ارز دیجیتال را در دست بگیرید. چراکه این پولها ماهیتی دیجیتالی دارند و از طریق کیفپولهای نرمافزاری قابل دسترسی هستند. در توصیف بیشتر ارزهای دیجیتال میتوان گفت:
- ارزهای دیجیتال بر بستر یک شبکه توزیعپذیر و غیرمتمرکز به نام بلاکچین «Blockchain» ارائه میشوند. بلاکچین به معنای یک زنجیره به هم پیوسته از دادهها است. در این شبکه، اطلاعات در اختیار تمام نودها و کاربران شبکه قرار گرفته و از حالت متمرکز خارج میشود.
- شبکه بلاکچین و ارزهای دیجیتال تحت نظارت و کنترل هیچ نهاد، حکومت یا مرکز خاصی نیستند. این در حالی است که پولهای رایج امروزی مانند دلار، یورو و …. توسط دولتها بهصورت کامل کنترل شده و توسط بانکها ارائه میشوند.
- تمام کاربران یک شبکه بلاکچین میتوانند در تصمیمگیریهای حیاتی آن شبکه سهیم باشند. این در حالی است که در سیستمهای اقتصاد سنتی، صرفاً یک شخص یا گروه خاص تصمیمگیرنده است و اطلاعات آن به سایر افراد داده نمیشود.
- بیتکوین «Bitcoin» نام اولین ارز دیجیتال جهان است که در سال 2008 عرضه شد. پس از بیتکوین صدها و هزاران ارز دیجیتال دیگر طراحی و عرضه شدهاند؛ اما بیتکوین هنوز هم به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال شناخته میشود.
با توجه به توصیفات فوق، حالا تا حدودی میدانیم که انواع ارز دیجیتال چیست. اما اینکه چرا انواع این ارزها وجود دارند، جای سؤال دارد. بنابراین در ادامه به سراغ این میرویم که انواع ارز دیجیتال چیست و چرا انواع مختلفی از آن وجود دارند؟!!
حتما بخوانید: ۵ ارز دیجیتال متاورسی در سال ۲۰۲۲
انواع ارز دیجیتال چیست؟
فناوری زیربنایی بلاکچین، یکی از دلایل اصلی ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف است. این شبکه به توسعه دهندگان اجازه میدهد تا ارزهای دیجیتال متفاوتی ایجاد کنند که نقشهای متفاوتی را در این شبکه ایفا کنند. در واقع میتوان گفت که دلیل وجود انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال این است که هر یک از آنها پروژهای را برای ارائه راهحلی دنبال میکنند. برای مثال، ارز دیجیتال بیتکوین با هدف تبدیل شدن به یک پول رایج و تسهیل پرداختها به میان آمد. حال آنکه شبکه ارز دیجیتال اتریوم «Ethereum» با هدف پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز ایجاد شد. هریک از پروژههای رمزارزی دیگر نیز اهداف دیگری را دنبال میکنند.
انواع ارزهای دیجیتال چیست؟
اگرچه تمام ارزهای دیجیتال را میتوان در یک گروه کلی جای داد؛ اما این ارزها خود دارای چند نوع مختلف هستند. شناخت انواع کوینها و ارزهای دیجیتال به شما کمک میکند تا آگاهانهتر نسبت به سرمایهگذاری روی آنها اقدام کنید. انواع این ارزها به قرار زیر هستند:
استیبلکوینها «Stablecoins»
استیبلکوینها نوعی ارز دیجیتال هستند که برای کاهش نوسانات قیمت ایجاد شدهاند. این نوع از ارزهای دیجیتال ارزش خود را بهصورت 1:1 در برابر دلار آمریکا حفظ میکنند تا وسیلهای برای ذخیره ارزش باشند. اما برای این که بتوانند این برابری را حفظ کنند، توسط یک دارایی فیزیکی ثابت همچون طلا، ارزهای فیات یا… پشتیبانی میشوند. از جمله مشهورترین استیبلکوینهای بازار کریپتوکارنسیها تا به امروز میتوان چنین مواردی را نام برد:
- استیبلکوین تتر «Theter» با نماد اختصاری «USDT» – مشهور به «دلار دیجیتالی»
- استیبلکوین یواسدیکوین «USD Coin» با نماد اختصاری «USDC»
- اسیبلکوین بایننسیواسدی «Binance USD» با نماد اختصاری «BUSD» – استیبلکوین ارائه شده توسط صرافی بزرگ بایننس «Binance»
- استیبلکوین ترایواسدی «TerraUSD» با نماد اختصاری «UST» – استیبلکوین شبکه بلاکچین ترا
- استیبلکوین دای «Dai» با نماد اختصاری «DAI» – استیبلکوین ارائه شده توسط پلتفرم وامدهی ارز دیجیتال میکردائو «MakerDAO»
این گروه از ارزهای دیجیتال، برخلاف سایر ارزها که نوسانات شدیدی را در طول روز تجربه میکنند، قیمت نسبتاً ثابتی دارند و وسیلهای برای مبادله هستند. البته این رمزارزها به نسبت سایر ارزهای دیجیتال که غیرمتمرکز هستند، ساختار متمرکزی دارند!
پلتفرم قراردادهای هوشمند «Smart Contract Platform»
برخی از پلتفرمهای ارز دیجیتال هستند که مبتنی بر قراردادهای هوشمند هستند و تعداد این پلتفرمها هر روز بیشتر میشود. قراردادهای هوشمند «Smart Contracts» مبنای انتقال ارزهای دیجیتال هستند. این قراردادها بهصورت خودکار در شبکه اجرا میشوند. با وجود قراردادهای هوشمند، دیگر نیازی نیست تا یک شخص ثالث مسئولیت انجام معاملات را برعهده بگیرد. قراردادهای هوشمند همچنین ابزار اصلی برای ایجاد و توسعه برنامههای غیرمتمرکز «dApps» هستند. از جمله مشهورترین پلتفرمهای قرارداد هوشمند که علاوه بر ارز دیجیتال اختصاصی خود، فضای لازم برای ایجاد و توسعه دیگر توکنهای رمزارزی را فراهم میکنند میتوان چنین مواردی را نام برد:
- پلتفرم قرارداد هوشمند اتریوم «Ethereum» دارای ارز دیجیتال اختصاصی اتر «ETH»
- پلتفرم قرارداد هوشمند سولانا «Solana» دارای ارز دیجیتال اختصاصی سول «SOL»
- پلفترم قرارداد هوشمند کادانو «Cardano» دارای ارز دیجیتال اختصاصی آدا «ADA»
ارز دیجیتال اتر متعلق به پلتفرم اتریوم، در رتبه دوم بازار کریپتو پس از بیتکوین قرار دارد و به عنوان قدرتمندترین ارز دیجیتال شناخته میشود. در واقع اتریوم اولین شبکه بلاکچینی بود که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کرد. اما پلتفرم اتریوم، علیرغم امکانات و محبوبیت بالایی که دارد، از نظر مقیاسپذیری با مشکل روبهور است و همچنین هزینه فعالیت در آن بالا است. به همین خاطر پلتفرمهای قرارداد هوشمند دیگر مانند سولانا، کاردانو، پولکادات، آوالانچ، ترون و…. با هدف پوشش دادن مشکلات اتریوم ایجاد شدند و به عنوان رقیبان اتریوم شناخته میشوند.
توکنهای مبادله محور «Exchange-based Tokens»
توکنهای مبتنی بر مبادله اساساً به ارزهای دیجیتال بومی یک صرافی رمزارزی گفته میشوند. حالا صرافی موردنظر میتواند یک صرافی متمرکز یا یک صرافی غیرمتمرکز باشد. در هر صورت، این گروه از توکنها نقشهای خاصی مانند دادن تخفیف به کاربران در کارمزد، افزایش نقدینگی صرافی، تشویق فعالیتهای تجاری، یا تسهیل فرآیند شرکت در اداره پلتفرم بومی در هر صرافی را ایفا میکنند. از جمله این ارزهای دیجیتال مبادلهمحور میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- توکن یونی «UNI» متعلق به صرافی غیرمتمرکز یونیسوآپ «Uniswap»
- توکن بایننسکوین «BNB» متعلق به صرافی متمرکز بایننس «Binance»
- توکن کیک «CAKE» متعلق به صرافی غیرمتمرکز پنکیکسوآپ «PancakeSwap»
- توکن سوشی «SUSHI» متعلق به صرافی غیرمتمرکز سوشیسوآپ «Sushiswap»
کلیه توکنهای فوق در بازار کریپتو قابل مبادله هستند و همچنین برای سپردهگذاری یا استیکینگ «Staking» برای کمک به گسترش شبکهی بومی خود و پاداشدهی به کاربران مورد استفاده قرار میگیرند.
میمکوینها «MemeCoins»
میمکوینها، انواع کوینهایی هستند که با هدف تمسخر و شوخی ایجاد شدهاند. این گروه از ارزهای دیجیتال، هدف خاصی را دنبال نمیکنند، اما به دلیل ماهیت طنزی که دارند، در بین جامعه کریپتو از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. نام میم «Meme» نیز قبل از این گروه از ارزهای دیجیتال، به شکلکهایی گفته میشد که برای بیان احساسات طنز کاربران در شبکههای اجتماعی مورد استفاده قرار میگرفتند. از جمله مشهورترین میمکوینهای حال حاضر حوزه کریپتو میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- ممکوین دوجکوین «Dogecoin» با نماد اختصاری «DOGE»
- ممکوین شیبا اینو «Shiba Inu» با نماد اختصاری «SHIB»
- ممکوین بیبی دوجکوین «Baby Doge Coin» با نماد اختصاری «BABYDOGE»
اگرچه انواع کوینهای میم هدف خاصی را دنبال نمیکنند، اما در بسیاری از پرداختها میتوانند برای کاربران بهصرفه باشند. همچنین این انواع کوین های میم از حمایت جامعه برخوردارند و این گروه از ارزهای دیجیتال برای آنها سرگرم کننده و جذاب هستند.
هریک از ارزهای دیجیتال یا انواع کوینهایی که شما در لیست کریپتوکارنسیها میبینید در یکی از دستههای فوق جای میگیرند. اما چیزی که اهمیت دارد، این است که کلیه موارد فوق خود دارای دو گروه دیگر تحت عنوان کوین و توکن هستند که در ادامه تفاوت آنها را نیز بررسی خواهیم کرد.
تفاوت «کوین» و «توکن» در چیست؟
شاید در نگاه اول کوین و توکن به یک معنی باشند. چراکه انواع کوینها و توکنها در شبکه بلاکچین، زیرمجموعه کلی ارزهای دیجیتال هستند. اما این دو مفهوم از نظر ساختاری با هم تفاوت دارند. به طوریکه در وصف ویژگی انواع کوینها و توکنها میتوان گفت:
کوین «Coin»
کوین در لغت به معنای سکه است. انواع کوینها در بازار کریپتو وجود دارند. این گروه از ارزهای دیجیتال دارای شبکه بلاکچین اختصاصی خود هستند و قوانین مختص به شبکه خود را دارند. برای مثال، انواع کوین ها مانند بیتکوین، اتریوم، کاردانو، پولکادات، سولانا، ترون، آواکس، لایتکوین و …. دارای بلاکچین اختصاصی خود هستند و در گروه انواع کوینها جای میگیرند.
توکن «Token»
توکن در لغت به معنای نشانه است. توکنها به ارزهای دیجیتالی گفته میشود که شبکه بلاکچین اختصاصی خود را ندارند، بلکه بر بستر شبکههای بلاکچین دیگر توسعه پیدا میکنند. برای مثال، ارزهای دیجیتالی چون یونی «UNI»، سوشی «SUSHI»، تتر «USDT»، چینلینک «LINK»، دای «DAI» و …. توکنهایی هستند که روی بلاکچینهایی چون اتریوم شکل گرفتهاند و از امکانات و قوانین شبکه بلاکچین دیگر تبعیت میکنند. توکنهایی که دارای استاندارد «ERC-20» هستند، توکنهای بلاکچین اتریوم محسوب میشوند. تعداد این توکنها بسیار بالا است؛ چراکه بیشتر پروژهها از شبکه اتریوم برای توسعه خود بهره میگیرند. اما دیگر پلتفرمهای قرارداد هوشمند نیز فضای لازم برای توسعه توکن را فراهم ساختهاند و مورد توجه قرار گرفتهاند.
از جمله توکنهایی که در شبکه بلاکچین سولانا توسعه یافتهاند نیز میتوان توکنهای «Raydium»، «SolFarm»، «Arweave» و… را نام برد. دیگر پلتفرمهای قرارداد هوشمند نیز دارای توکنهایی هستند که در بستر آنها ایجاد شدهاند. ایجاد توکن بسیار آسانتر از انواع کوین ها است. چراکه برای ایجاد کردن کوین، باید برنامه نویسی گستردهای جهت ایجاد پلتفرم اولیه آن صورت بگیرد. اما توکنها نیازی به این طراحی گسترده ندارند. برخی از شبکهها امکاناتی را فراهم کردهاند که حتی بدون دانش برنامهنویسی و فنی هم میتوان به تولید و عرضه توکن پرداخت. پس توسعه توکن بسیار آسانتر از کوین است و هر فردی میتواند برای ایجاد آن اقدام کند. اما انواع کوینها باید توسط افراد حرفهای در حوزه برنامهنویسی و دانش کرپیتو ایجاد شوند!
گفتار پایانی!
در این مطلب با گروهبندی ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. این گروهبندی به شما کمک میکند تا دید واضحتر و بهتری نسبت به ارزهای دیجیتال داشته باشید و گزینههای بهتری را برای سرمایهگذاری انتخاب کنید. طبیعتاً انواع کوینها و توکنها، دارای ویژگیهای خاص خود هستند و اهداف متفاوتی را دنبال میکنند. بهتر است برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد هریک از کوینها و توکنهای رمزارزی، معرفینامه یا سپیدنامه «WhitePAper» آنها را بهصورت کامل مطالعه نمایید. همچنین نمودار قیمت آنها را از نظر تحلیلی مورد بررسی قرار دهید. ممکن است تا به امروز تحقیقاتی در مورد ارزهای برتر برای سرمایهگذاری انجام داده باشید.
شما کدامیک از ارزهای حوزه کریپتو را برای سرمایهگذاری مناسب میبینید و دلیلتان برای این امر چیست؟ نظرات خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید تا به نتایج بهتری دراینباره برسیم.
سوالات متداول
- تفاوت «کوین» و «توکن» در چیست؟
کوینها گروهی از ارزهای دیجیتال دارای شبکه بلاکچین اختصاصی خود هستند و قوانین مختص به شبکه خود را دارند. درحالیکه توکنها به ارزهای دیجیتالی گفته میشود که شبکه بلاکچین اختصاصی خود را ندارند، بلکه بر بستر شبکههای بلاکچین دیگر توسعه پیدا میکنند.
- انواع ارزهای دیجیتال معتبر کداماند؟
اگرچه تمام ارزهای دیجیتال را میتوان در یک گروه کلی جای داد اما مهمترین انواع ارزهای دیجیتال عبارتند از؛ استیبلکوینها، پلتفرم قراردادهای هوشمند، توکنهای مبادله محور، ممکوینها