تایکو (Taiko) چیست؟ یک ZKEVM لایه 2 غیرمتمرکز

تایکو یک پروتکل غیرمتمرکز در لایه 2 بوده که با هدف حل مشکل مقیاس پذیری اتریوم طراحی و پیاده شده است. اتریوم با شبکه پرداخت جهانی خود تحولات بزرگی ایجاد کرده است. این پروژه مزایایی همچون مالکیت دیجیتال و تغییرناپذیر دارایی‌ها و داده‌ها را به وجود آورده و امکان انتقال بدون نیاز به مجوز را برای هر کسی در سراسر جهان در هر زمان فراهم کرده است.

این سیستم هدف خود را ایجاد عدم تمرکز و امنیت قرار داده است – جای اینکه به سرعت و مقیاس پذیری بپردازد. با این حال، فقدان مقیاس‌پذیری منجر به کارمزد تراکنش‌های بالا و توان عملیاتی کم می‌شود که پتانسیل اتریوم را کاهش می‌دهد.

محبوبیت اخیر میم کوین‌هایی مانند PEPE در اتریوم منجر به ازدحام مجدد شبکه شده است؛ به طوری که گاهی هزینه گس تا 50 دلار به ازای هر تراکنش افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین، نیاز به راه حل مقیاس‌پذیری اتریوم موضوعی است که همچنان در مرکز توجهات قرار دارد. پروتکل‌های زیادی وجود دارند که هدفشان مقیاس‌پذیر کردن ارزهای دیجیتال و در کل صنعت دیفای است که تایکو یکی از آنهاست.

خرید پپه

تایکو در سال 2022 معرفی و توسط توسعه‌دهندگانی تأسیس شد که از سال 2018 از رول‌آپ‌های دانش صفر استفاده می‌کنند. تیم تایکو در حال کار برای ایجاد یک پلتفرم قوی برای توسعه‌دهندگان و کاربران اتریوم است و آنها شبکه آزمایشی alpha-2 خود را در مارس 2023 راه‌اندازی کرده‌اند که در آن یک استخر جایزه 25 هزار دلاری برای تاییدکنندگان (Provers) و همچنین فرصت‌هایی برای ایردراپ احتمالی آینده TKO در نظر گرفتند. شبکه آزمایشی تایکو در زمان نگارش این مطلب، متوقف شده است، در حالی که آنها روی فاز بعدی شبکه تست‌نت خود کار می‌کنند.

تایکو چیست؟

تایکو یک پروتکل غیرمتمرکز لایه 2 است که از ماشین مجازی اتریوم با دانش صفر (ZK-EVM) استفاده می‌کند. این پروژه به گونه‌ای طراحی شده است که معادل اتریوم و همه‌منظوره‌ترین رول‌آپ دانش صفر (ZK-Rollup) باشد. هدف اصلی تایکو ارائه یک پلتفرم مقیاس‌پذیر و کارآمد برای توسعه‌دهندگان و کاربران برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) است که به آن‌ها اجازه می‌دهد از قدرت لایه 1 اتریوم بدون نیاز به ایجاد هیچ تغییری در اپلیکیشن‌های موجود خود استفاده کنند. دانیل وانگ، مدیر عامل تایکو:

لحظه‌ای که متوجه شدم اتریوم به یک راه حل مقیاس‌پذیر نیاز دارد که تا حد امکان شبیه به پلتفرم اصلی باشد، زمانی بود که پایداری و رشد بلندمدت اکوسیستم را در نظر گرفتم. تشخیص دادم که سازگاری و تمرکززدایی جنبه‌های بسیار مهمی برای تضمین موفقیت مداوم هستند. من کاملاً به مفهوم «یک بار توسعه بده، در همه‌جا مستقر کن» به عنوان یک اصل راهنما برای آینده اتریوم اعتقاد دارم.

هدف تایکو این است که یک رول‌آپ دانش صفر (ZK-Rollup) معادل اتریوم باشد تا در عین حفظ اصول فنی و بنیادی، اتریوم را مقیاس‌پذیر کند. این پروژه توسعه‌دهندگان و کاربران اپلیکیشن‌ها را قادر می‌سازد تا از قدرت لایه 1 اتریوم بدون ایجاد هیچ تغییری در اپلیکیشن‌های موجود خود استفاده کنند. قبل از اینکه نگاهی دقیق‌تر به تایکو بیندازیم، اجازه دهید به طور خلاصه به رول آپ‌های دانش صفر نگاهی بیندازیم؛ زیرا فناوری تایکو حول محور آنها می‌چرخد.

رول آپ های دانش صفر(ZK Rollups) چیست؟

ZK-rollups محاسبات را با اجرا، تجمیع و اثبات تراکنش‌ها در خارج از زنجیره، و با تکیه بر اتریوم برای دردسترس‌بودن داده‌ها و تأیید صحت اثبات اعتبار، مقیاس‌پذیر می‌کند. بزرگ‌ترین ایراد رول‌آپ‌های دانش صفر فعلی این است که نمی‌توانند محاسبات عمومی EVM را دقیقاً پشتیبانی کنند. این امر سازگاری با قراردادهای هوشمند Ethereum لایه 1 اتریوم و اپلیکیشن‌ها را از بین می‌برد. رول‌آپ‌های دانش صفر معادل اتریوم، که گاهی اوقات ZK-EVM نامیده می‌شوند، جام مقدس راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ هستند، زیرا در عین ارائه تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر، امنیت یا سازگاری را به خطر نمی‌اندازند. در حال حاضر چند ZK-EVM مانند Scroll یا Polygon وجود دارد. بیایید بررسی کنیم که چرا تایکو در مقایسه با سایر شبکه‌ها منحصربه‌فرد است.

ZK-EVM معادل اتریوم

تایکو در حال ساخت یک ZK-EVM نوع 1 است که برای دستیابی به سازگاری کامل با اتریوم با ترکیب ZK-EVM که از همه کدهای EVM پشتیبانی می‌کند، مهندسی شده است. اصطلاح «نوع 1» از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که این ZK-EVM ها هیچ تغییری در چارچوب اتریوم، از جمله توابع هش یا هزینه‌های گس ایجاد نمی‌کنند. این سازگاری استفاده مجدد از کلاینت‌های اجرا را با حداقل تنظیمات امکان‌پذیر می‌کند. مزیت اصلی این کار این است که توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های اتریوم موجود خود را بدون هیچ‌گونه تغییری در تایکو استقرار دهند، در حالی که همچنان بر روی تایکو به خوبی اجرا می‌شوند، در زمان توسعه‌دهندگان صرفه‌جویی می‌کنند و توسعه‌دهندگان EVM موجود را جذب می‌کنند. سه جزء اصلی در ساختار فنی تایکو وجود دارد:

• مدارهای ZK-EVM (برای تولید اثبات)
• نود رول‌آپ لایه 2 (برای مدیریت زنجیره رول‌آپ)
• پروتکل در لایه 1 (برای اتصال این دو بخش به یکدیگر برای تأیید پروتکل رولاپ)

این اجزا برای اطمینان از سازگاری یکپارچه با اتریوم لایه 1 با هم کار می‌کنند و تجربه‌ای آشنا را برای توسعه‌دهندگان و کاربران فراهم می‌کنند. چنین سازگاریِ سطح بالایی نیاز توسعه‌دهندگان به بازنویسی اپلیکیشن‌های خود را از بین می‌برد، در زمان و انرژی صرفه‌جویی می‌شود و در عین حال انتقال آرام را تضمین می‌کند، و پذیرش تایکو را در بین توسعه‌دهندگان بهبود می‌بخشد. این تمرکز روی سازگاری چیزی است که تایکو را از سایر ZK-EVM های موجود در بازار متمایز می‌کند؛ زیرا همه ZK-EVM ها اجازه نمی‌دهند کد EVM بدون تغییر کار کند.

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

سرعت و مقیاس‌پذیری بالا با رول آپ های دانش صفر

تایکو از فناوری ZK-Rollup برای بهبود عملیات تراکنش و کاهش کارمزدها استفاده می‌کند. رول‌آپ‌های دانش صفر از شواهد رمزنگاری برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کنند و در مقایسه با Optimistic Rollup سنتی، کارآمدتر و ایمن‌تر هستند. علاوه بر سرعت بیشتر، رول آپ‌های دانش صفر همچنین به تایکو اجازه می‌دهد تا با حفظ وضعیت تمام انتقال‌های لایه 2 با حداقل داده، ساده‌سازی اعتبار بلوک و انتقال داده به لایه یک بلاکچین، مقیاس‌پذیری بهتری داشته باشد. این بدان معناست که تایکو می‌تواند تعداد فزاینده‌ای از کاربران و تراکنش‌ها را در خود جای دهد و آن را به گزینه‌ای جذاب برای توسعه‌دهندگان و کاربرانی که به دنبال یک بلاک چین مقیاس‌پذیر هستند، تبدیل می‌کند.

امنیت و عدم تمرکز

برای اثبات اینکه تایکو امنیت و تمرکززدایی را در اولویت قرار می‌دهد، آن‌ها قصد دارند با یک مجموعه پیشنهادی و اثبات‌کننده کاملاً غیرمتمرکز (معروف به ترتیب‌دهنده و ولیدیتور) راه‌اندازی شوند که به هر کسی اجازه می‌دهد آن وظایف را بدون محدودیت انجام دهد. همانطور که در تصویر بالا نشان داده شده است، یک رولاپ غیرمتمرکز مناسب با پیشنهاددهندگان (Proposers) و تایید دهندگان (Provers) غیرمتمرکز، در ستون‌های Sequencer Failure و Validator Failure عبارت “Propose Blocks” را بیان می‌کند تا برای کارکردن کاربران در دسترس باشد. در حال حاضر هیچ یک از لایه 2 ها هر دو را برآورده نمی‌کند، بنابراین آن‌ها کاملاً غیرمتمرکز نیستند. رویکرد تایکو این است که هیچ طرفی را در لیست سفید قرار نمی‌دهد و به هر کسی اجازه می‌دهد بلوک‌هایی را پیشنهاد کند. تایکو قصد دارد بدون رهبر و کاملاً کامیونتی محور باشد. مدیریت تایکو به تدریج به تایکو دائو منتقل خواهد شد.

تمرکززدایی یکی از جنبه‌های ضروری معادل‌سازی اتریوم است و با انجام مراحل بالا، تایکو آن را برای اطمینان از مقاومت شبکه در برابر سانسور اولویت‌بندی می‌کند. با حفظ این اصول اصلی، تایکو پایه‌ای قوی برای ساخت و استقرار dApps ارائه می‌دهد و در عین حال به ارزش‌های اصلی اکوسیستم اتریوم وفادار می‌ماند.

نقشه راه تایکو

تایکو به تازگی شبکه آزمایشی آلفای 1 و 2 خود را به پایان رسانده است که در درجه اول به ترتیب بر روی داشتن پیشنهاددهندگان و تایید دهندگان بدون مجوز متمرکز شده است. نقاط عطف آینده آنها شامل شبکه‌های آزمایشی آلفای بیشتری با ویژگی‌های اثبات دانش صفر بیشتر و همچنین برنامه‌هایی است که در آن شاهد شکل‌گیری اکوسیستم آنها خواهیم بود.

گفتار پایانی

سه‌گانه معروف بلاک چین بیان می‌کند که دستیابی به دو ویژگی از سه ویژگی ممکن است: عدم تمرکز، امنیت و مقیاس‌پذیری. با این حال، رولاپ های دانش صفر معادل اتریوم، انتخاب هر سه مؤلفه را بدون هیچ‌گونه مصالحه‌ای در مقیاس‌پذیری امکان‌پذیر می‌سازد. تایکو به دنبال حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم است و در عین حال تجربه‌ای آشنا را برای کاربران و توسعه‌دهندگان خود حفظ می‌کند.

این پروژه یک پروتکل بلاک چین غیرمتمرکز لایه 2 است که از ماشین مجازی اتریوم با دانش صفر (ZK-EVM) و رول‌آپ‌های دانش صفر بهره می‌برد. هدف تایکو به عنوان یک ZK-Rollup معادل اتریوم، حفظ تمرکززدایی، امنیت، سازگاری و سادگی به منظور جذب توسعه‌دهندگان و کاربران بیشتر است. با توجه به اینکه شبکه آزمایشی آلفا در حال انجام است، تایکو در راه تبدیل شدن به یک پلتفرم در دسترس و کاربرپسند برای توسعه‌دهندگان و کاربران اتریوم است. با وفادار ماندن به ارزش‌های اصلی اتریوم و ارائه یک پلتفرم مقیاس‌پذیر و کارآمد، تایکو این پتانسیل را دارد که به طور قابل توجهی بر رشد آینده اکوسیستم بلاک چین تأثیر بگذارد.