قانون متکالف (Metcalfe’s Law) اصلی بنیادی است که برای درک اثر شبکه در سیستمهای ارتباطی مانند ارزهای دیجیتال و شبکههای بلاک چین استفاده میشود.
قانون متکالف برای اولین بار در صنعت ارتباطات از راه دور استفاده، و متعاقباً در چندین شبکه اجتماعی و فناوری اعمال شد. قانون متکالف توسط رابرت متکالف، مخترع «اترنت» ایجاد شد و برای ارزیابی اهمیت و تأثیر شبکهها، بر اساس اتصالات و ارتباطات بین کاربران آن استفاده میشود.
طبق این قانون، ارزش یک شبکه با مربع کاربران یا نودهای آن نسبت معکوس مستقیم دارد:
در زمینه ارزهای دیجیتال، قانون متکالف نشان میدهد که با افزایش تعداد کاربران یا بازیکنان شبکه، ارزش و کاربرد شبکه نیز افزایش مییابد.
دلیلش این است که در یک شبکه غیرمتمرکز، کاربران بیشتر به معنای پتانسیل بیشتر برای تراکنشها، تعاملات و اثرات شبکه است که به نوبه خود میتواند منجر به پذیرش و افزایش ارزش رمزارز شود. بر اساس این قانون، ارزش یک شبکه ارز دیجیتال نه به صورت خطی با تعداد کاربران بلکه به صورت درجه دوم (مربعی) افزایش مییابد.
علاوه بر این، پذیرش و کاربردهای عملی یک شبکه ارز دیجیتال، ارزش آن را تعیین میکند. هر چه کاربران ارزش بیشتری در استفاده از ارز دیجیتال برای اهداف مختلف پیدا کنند، پتانسیل رشد شبکه قویتر میشود. قانون متکالف همچنین نشان میدهد که اندازه شبکه بر ارزش توکن بومی تأثیر میگذارد. هرچه کاربران بیشتری از توکن برای معاملات، سرمایهگذاری یا اهداف دیگر استفاده میکنند، تقاضا برای توکن نیز میتواند افزایش یابد و به طور بالقوه منجر به افزایش قیمت شود.
انواع اثرات شبکه در کریپتو
انواع مختلفی از اثرات شبکه در فضای کریپتو مشاهده میشود که هر کدام به رشد و ارزش یک شبکه ارز دیجیتال کمک میکنند.
انواع مختلفی از اثرات شبکه در کریپتو در زیر توضیح داده شده است:
- اثر شبکه پذیرش کاربر، که با پیوستن کاربران بیشتر به شبکه ارزهای دیجیتال رخ میدهد، ارزش و کاربرد شبکه را افزایش میدهد، کاربران بیشتری را جذب میکند و یکی از اثرات اصلی شبکه است. به عنوان مثال، جایگاه بیت کوین، با پذیرش گسترده آن به عنوان بزرگترین ارز دیجیتال در صنعت، تثبیت شده است.
- اثر شبکه توسعهدهندگان، که بر اساس یک کامیونتی توسعهدهنده پر جنبوجوش استوار است. یک پروژه ارز دیجیتال زمانی که توسعهدهندگان زیادی را جذب میکند، میتواند از پیشرفتهای مداوم فناوری، ارتقای امنیت و استفادههای خلاقانه بهرهمند شود و جذابیت آن را برای مصرفکنندگان و سرمایهگذاران افزایش دهد. اتریوم با داشتن یک کامیونتی توسعهدهنده قابل توجه در پشت اکوسیستم گسترده برنامههای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند، از این نظر برجسته است.
- اثر شبکه امنیتی بر اهمیت تعداد زیادی از ماینرها یا ولیدیتورها که در یک شبکه شرکت میکنند، تأکید میکند، زیرا امنیت در حوزه کریپتو از اهمیت بالایی برخوردار است. همانطور که ماینرهای بیشتری اضافه میشوند، رمزارزهایی مبتنی بر الگوریتم اثبات کار مانند بیت کوین امنتر میشوند و یکپارچگی بلاک چین و تراکنشهایی را که در آنجا انجام میشود را حفظ میکنند.
- قابلیت همکاری و اتحاد نیز به ایجاد اثرات شبکه کمک میکند. مشارکت با سایر طرحها، کسبوکارها یا سازمانها میتواند کاربرد، پذیرش و دیدهشدن ارز دیجیتال را افزایش دهد. این واقعیت برای ریپل به لطف مشارکت با مؤسسات مالی دیده شد که به آن اجازه داده است در پرداختهای فرامرزی گنجانده شود.
به طور مشابه، قابلیت همکاری (تعامل) بین بلاک چینها به ارزهای دیجیتال کمک میکند تا کاربران و پروژههای اکوسیستمی بیشتری به دست آورند. به عنوان مثال میتوان به پولکادات اشاره کرد که دارای بیش از 150 پروژه بر روی پلتفرم خود است و یک پل ارتباطی یکپارچه بین بلاک چینهای متنوع ایجاد میکند.
چرا قانون متکالف در بازار رمزارزها اهمیت دارد؟
قانون متکالف یک مفهوم اساسی در فضای کریپتو است، زیرا اهمیت پذیرش شبکه، تمرکززدایی، اثر شبکه، ارزشگذاری بازار، مقیاسپذیری، امنیت و کاربردی بودن را برجسته میکند.
پذیرش و ارزش شبکه
ارزش یک شبکه ارز دیجیتال با پیوستن افراد بیشتری به آن به صورت غیرخطی افزایش مییابد. این افزایش در ارزش، این پتانسیل را دارد که کاربران بیشتری را جذب، و یک چرخه بازخورد سودمند ایجاد کند.
عدم تمرکز
قانون متکالف از این ایده حمایت میکند که یک شبکه بزرگتر و پراکندهتر در برابر حملات ایمنتر و مقاومتر است. این در مورد ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت کوین صادق است. با غیرمتمرکز شدن شبکه به دلیل رشد نودها، خطر شکست یا کنترل کاهش مییابد.
اثر شبکه
قانون متکالف، ابتکارات و گروهها را برمیانگیزد تا تلاشهای خود را برای جذب جمعیت کاربران فعال و قابل توجه انجام دهند. کاربرد یک ارز دیجیتال با افزایش تعداد کاربران افزایش مییابد و جذابیت آن برای کاربران و سرمایهگذاران جدید نیز افزایش مییابد.
ارزشگذاری بازار
سرمایهگذاران و تحلیلگران میتوانند با آگاهی از قانون متکالف، پروژههای ارزهای دیجیتال را به طور مؤثرتری ارزیابی کنند. شبکهای با اعضای بیشتر احتمالاً ارزش ذاتی بالاتری دارد که ممکن است بر احساسات بازار سهام و انتخابهای سرمایهگذاری تأثیر بگذارد.
مقیاسپذیری و رقابت
با بزرگتر شدن شبکهها، مقیاس پذیری اهمیت بیشتری پیدا میکند. ظرفیت یک بلاک چین ممکن است به دلیل حجم بالای تراکنش و افزایش فعالیت کاربران تحت فشار قرار گیرد. در این صنعت، عملکرد و تجربه کاربری شبکه باید حفظ شود. از این رو پروژهها باید راهحلهای مقیاسپذیری موثری ارائه دهند.
توکنها و کاربرد آنها
قانون متکالف تاکید میکند که خدمات، کالاها یا مزایایی که توکنهای کاربردی به پایگاه کاربر خود ارائه میدهند، ارزش آن توکنها را تعیین میکند. ارزش توکن افزایش مییابد؛ زیرا کاربران بیشتری به این نتیجه میرسند که استفاده از آن ارزشمند است.
آیا قانون متکالف به شکلگیری قیمت بیت کوین کمک میکند؟
بله، قانون متکالف میتواند به توضیح شکلگیری قیمت بیت کوین کمک کند – تا حدی. زیرا به این معنی است که ارزش و کاربرد شبکه بیت کوین با تعداد کاربران و شرکتکنندگان آن (هولدرها، سرمایهگذاران و معاملهگران) به طور تصاعدی افزایش مییابد.
پذیرش بیت کوین با یک چرخه بازخورد مثبت همراه بوده که در آن افزایش کاربران منجر به افزایش ارزش بیت کوین شده است و بازیکنان بیشتری را به خود جذب میکند. بیت کوین در روزهای اولیه پایگاه کاربران کوچکی داشت و ارزش آن نسبتاً پایین بود.
با این حال، زمانی که افراد بیشتری از وجود این ارز دیجیتال آگاه شدند و شروع به استفاده از آن کردند، سودمندی آن افزایش یافت و اثر شبکه شروع به کار کرد. تعداد کاربران بیت کوین (آدرسهای کیف پول) در دسامبر 2018 – تقریباً یک دهه پس از شروع آن – از 400 میلیون نفر در سراسر جهان گذشت که میزان بالای پذیرش آن را نشان میدهد.
افزایش قیمت بیت کوین در طول دوره صعودی 2017 یکی از نمونههای ایدهآل قانون متکالف در عمل است. با افزایش علاقه عمومی و رسانهها به ارزهای دیجیتال، افراد بیشتری وارد بازار شدند که به افزایش تعداد افرادی که از بیت کوین استفاده میکردند، کمک کرد. افزایش تقاضای ناشی از این افزایش پذیرش، قیمت بیت کوین را به بالاترین حد تاریخ در آن زمان رساند.
اثر شبکه امنیتی نیز به طور قابل توجهی بر چگونگی رشد قیمت بیت کوین تأثیر گذاشت. امنیت بلاک چین با مشارکت بیشتر ماینرها در شبکه بهبود یافت که باعث افزایش اعتماد کاربران و سرمایهگذاران شد. این به نوبه خود اعتماد به این دارایی دیجیتال را افزایش داد و پذیرش بیشتر و رشد قیمت را تشویق کرد.
قانون متکالف علیرغم قابل اجرا بودن آن، پویایی پیچیده قیمتگذاری بیت کوین را به طور کامل توصیف نمیکند. عناصر متعددی مانند احساسات بازار، تغییرات دولتی، روندهای اقتصاد کلان و پیشرفتهای فناوری، بر بازار ارزهای دیجیتال تأثیر میگذارند. علاوه بر این، به دلیل نوسانات بیت کوین، سفتهبازی میتواند نوسانات کوتاه مدت قیمت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
بنابراین، اشکالات احتمالی قانون متکالف برای ارزهای دیجیتال، از جمله ساده کردن بیش از حد ارزش شبکه، نادیده گرفتن کیفیت ارتباطات و عوامل خارجی، ممکن است بر قیمت دارایی دیجیتال تأثیر بگذارد. این قانون ممکن است سرمایهگذاریهایی با فناوری پیشرفته، اما پذیرش پایین، را در نظر نگیرد. از سوی دیگر، حبابهای قیمتی با ارزشگذاریهای متورم ممکن است منجر به سفتهبازی قیمت شود، به این معنی که هنگام اعمال قانون متکالف برای ارزهای دیجیتال باید احتیاط کرد.