ایرنود (Airnode)، گرهی اوراکل کاملاً بینیاز از سرور است که به طور خاص برای ارائهدهندگان API طراحی شده تا بتوانند اوراکلهای خود را به خوبی اداره کنند؛ اما این جمله به چه معنا است؟
در این مقاله از بیت پین با ما همراه باشید تا علاوه بر آشنایی با مفاهیم پایهای مانند API3 و اوراکلها، درک بهتر و کمی تخصصیتر از مفهوم ایرنود و کاربردهای آن داشته باشیم.
API یا واسط برنامهنویسی نرمافزار (مخفف Application Programming Interface)، واسطی بین کتابخانه یا سیستمعامل و برنامههایی است که از آن تقاضای سرویس میکنند. به عبارت سادهتر، واسط برنامهنویسی مجموعه توابعی است که یک برنامه میتواند از برنامهای دیگر فراخوانی کند.
برای مثال مایکروسافت برای APIهای ویندوز مراجع استانداردی دارد که با استفاده از آنها برنامهنویسان میتوانند از قابلیتها و سرویسهای سیستمعامل در توسعه و نوشتن برنامههای کاربردی خود استفاده کنند.
بهطور کلی APIها به مجموعهای از توابع گفته میشوند که به برنامههای کاربردی دیگر امکان دسترسی و استفاده از دادههای نرمافزاری را فراهم میکنند. برنامهنویسان و توسعهدهندگان میتوانند به کمک APIهای آماده هزینههای زیرساختی و برنامهنویسی را کاهش و سرعت برنامهنویسی را افزایش دهند؛ علاوهبراین امنیت برنامههای خود را نیز تامین کنند.
بیشتر APIهایی که توسط برنامهنویسان و تولیدکنندگان به کار گرفته میشوند، متمرکز هستند و نمیتوان از آنها در محیط غیرمتمرکز بلاک چین استفاده کرد. توسعهدهندگان برای حل این مشکل API مخصوص بلاک چین یعنی API3 را توسعه دادهاند.
API3 نوعی API غیرمتمرکز یا dAPI (مخفف decentralized Application Programming Interface) است که امکان استفاده از رابطهای برنامه نویسیبرنامه و دسترسی به دادهها و سرویسهای خارج از دنیای بلاک چین را به کمک اوراکلها برای برنامههای غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین، یعنی dAppها فراهم میکند.
اوراکل چیست؟
اوراکلها (Oracles) واسطهای بین قراردادهای هوشمند و APIها هستند که اطلاعات را از دنیای خارج به دنیای بلاک چین انتقال میدهند؛ هر برنامهی غیرمتمرکز میتواند از اوراکل برای فراخوانی API استفاده کند!
درواقع از آنجایی که تمرکززدایی رکن اصلی امنیت Web3 به شمار میرود و قراردادهای هوشمند هم نمیتوانند پیوند مستقیمی برای دسترسی APIها به دادهها و خدمات دنیای واقعی فراهم کنند، اوراکلهای مدرن با بهکارگیری فناوری ایرنود پلی بین بلاک چین و دنیای واقعی، این مشکل را از میان میبرند.
در این بازی، ایرنود (Airnode) پلتفرمی بدون نیاز به نگهداری و سرور است که برخلاف اوراکلهای سنتی نیازی به دخالت شخص ثالث ندارند.
تا اینجا با مفاهیم پایهای مانند API یا واسط برنامهنویسی نرمافزار، API3 یا همان dAPI و اوراکلها آشنا شدیم. در ادامه ایرنود (Airnode) را معرفی میکنیم.
ایرنود چیست؟
در ابتدای مقاله ایرنود را گرهی اوراکل و دروازهای برای استفاده از APIها در بلاک چین معرفی کردیم که به توسعهی dAppها کمک میکند. پروتکل ایرنود توسط اعضای موسس API3 توسعه یافته و در حال حاضر به صورت منبع باز در دسترس است.
هدف از توسعهی ایرنود توسط اعضای API3 را میتوان حذف واسطهی بین نودهای ارائهدهندهی دادهها و قراردادهای هوشمند معرفی کرد که در نهایت باعث میشود هر ارائهدهنده، خود تبدیل به نود شود.
ایرنود از دو بخش خارج زنجیره (Off-Chain) یا گرهی اوراکل و قرارداد پروتکل روی زنجیره (On-Chain) تشکیل شده که بخش خارج زنجیرهی آن، دادهها را با کمک نودهای اتریوم به قرارداد هوشمند تجمیعکنندهای منتقل میکند. این قرارداد هوشمند در واقع dAPIیی برای فراخوانی سایر قراردادهای هوشمند (Smart Contract) است.
این فناوری را چه گرهی اوراکل تعریف کنیم، چه دروازهای برای ارائهی دادههای API به قرارداد هوشمند، عملکرد ثابتی داشته و تنها تفاوت به مفهوم این دو تعریف بستگی دارد؛ با این حال، شاید استفاده از تعریف دروازه برای یک ارائهدهندهی API قابلفهمتر باشد.
دروازهی API سرویس ابری سبکوزنی است که باطن API را میپوشاند و دسترسی به آن را از طریق اینترنت فراهم میکند. علاوه بر این، ممکن است عملکردهای اضافی مانند مجوز، حافظهی پنهان، محدود کردن نرخ انتقال داد و … را نیز ارائه دهد.
توجه داشته باشید که راهاندازی دروازهای برای استفاده از APIها در بلاک چین در فضای ابری به تنظیمات DNS و تنها چند کلیک نیاز دارد. پس از آن دیگر تا زمانی که این سرویس مدیریتشده را حذف نکنید، خود را حفظ خواهد کرد.
ایرنود؛ بخشی از زیرساخت خدمات ابری
همانطور که گفتیم، ایرنود به عنوان یک دروازهی API عمل میکند. این فناوری یک گرهی بلاک چین نیست، بلکه بخشی از زیرساخت خدمات ابری است؛ بنابراین افرادی که قرار است از فناوری ایرنود استفاده کنند، از قبل تجربهی کار با ارائهدهندگان فضای ابری داشته و کل زیرساخت خود در این فضا راهاندازی کردهاند. با این حال این افراد تجربهی کار با گرههای بلاک چین را ندارند.
پس این عبارت که ابرنود برای ارائهی سرویسی ابری طراحی شده است، به چه معناست؟ به عبارت ساده، یک سرویس ابری مجموعه کاملی از عملکردها را خلاصه میکند و آن را در قالب سرویسی یکپارچه که نیازی به مدیریت خُرد از جانب کاربر ندارد، ارائه میدهد.
قابلیتهای ایرنود
تا اینجا گفتیم که ایرنود گرهی اوراکل کاملاً بدون سرور است و به طور خاص برای ارائهدهندگان API طراحی شده است. این فناوری بسیاری از مشکلات مربوط به گرهی اوراکلهای سنتی را برای این ارائهدهندگان برطرف میکند:
- توسعهدهنده برای کار با ایرنود به دانش خاصی نیاز ندارد. در واقع، حتی نیازی به یادگیری و انجام فرایند خاصی نیست و تنها با یکبار تنظیم ایرنود، دیگر میتوانید آن را فراموش کنید.
- به دلیل وجود فناوری بدون سرور و کاملاً مدیریتشده، به هیچگونه تعمیر و نگهداری روزانه مانند بهروزرسانی سیستمعامل یا نظارت نیازی ندارد؛ از آنجایی که حالتی خاص برای آن تعریف نمیشود، در برابر هر مشکلی بسیار انعطافپذیر است.
- قیمتگذاری آن بر اساس تقاضا انجام شده و هر اپراتور تنها به همان اندازهی استفاده از گره هزینه دریافت میکند. این شرایط به هر ارائهدهنده APIیی اجازه میدهد تا اوراکل را به صورت رایگان اجرا کرده و پس از شروع درآمدزایی نسبت به پرداخت اقدام کند.
- به اپراتوری برای مدیریت ارز دیجیتال نیازی ندارد؛ پروتکل این پلتفرم به گونهای طراحی شده که خودِ درخواستکننده تمام گس فی (Gas Fee) را پوشش میدهد.
مثالی از کاربرد ایرنود
اولین و متداولترین سبک API از الگوی درخواست-پاسخ پیروی میکند و به محض ثبت درخواست کاربر، API در اسرع وقت به آن درخواست پاسخ میدهد. ایرنود هم از همین الگو پشتیبانی میکند؛ نمونهی استفاده از این طرح درخواست نتیجهی اتفاقی خاص در بازار است که میتواند برای پیشبینی آن بازار استفاده شود.
علاوهبراین، ایرنود به گونهای برنامهریزی شده که از الگوی انتشار-اشتراک نیز پشتیبانی کند، در این حالت کاربر از اوراکل درخواست میکند تا در صورت برآورده شدن شرایط پارامتری، روشی خاص را فراخوانی کند. برای مثال، ممکن است صرافی غیرمتمرکزی از بخواهد در صورت کاهش قیمت ETH به زیر قیمتی خاص، تراکنش کاربری را ببندد.
گفتار پایانی
ایرنود میانافزار منبعباز API برای Web3 است؛ نوعی نرمافزار که به APIهای وب اجازه میدهد به راحتی به برنامههای بلاک چین متصل شوند. بسیاری از ارائهدهندگان API در تطبیق خدمات خود در Web 3.0 یا همان اینترنت غیرمتمرکز با مشکلاتی مواجه هستند.
قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاک چین را نمیتوان به APIهایی که مستقیماً به دادههای دنیای واقعی دسترسی دارند مرتبط کرد، چرا که این دادهها در بلاک چین مذکور در دسترس نیستند. به منظور اصلاح این مشکل و پیوند زنجیرهی بلوکی با دادههای دنیای واقعی، از راهحلی به نام اوراکل استفاده میشود.
ایرنود نوعی راهحل اوراکل برای Web 3.0 است که به تعمیر، نگهداری و سرور نیازی ندارد. این ابزار میتواند تمام APIهای وب را با همه برنامههای بلاک چین مرتبط کند و برخلاف اوراکلهای سنتی، به تداخل شخص ثالث نیز نیازی ندارد.
علاوهبراین، سرویسهای اوراکل شخص ثالث از کاربران میخواهند که برای دسترسی به خدمات خود و اتصال به بلاک چین، مبلغی را پرداخت کنند. ایرنود (Airnode) برای کاربران این امکان را فراهم میکند تا تا با حفظ درآمد، پلی برای برنامههای بلاک چین ساخته و کنترل کامل اتصال خود به بلاک چین را در اختیار داشته باشد.
شما دربارهی دستاوردهای فناوری ایرنود چه دیدگاهی دارید؟ با چه کاربردهای دیگری برای استفاده از این پلتفرم آشنا هستید؟
سوالات متداول
ایرنود گرهی اوراکل و دروازهی بلاک چین API است که به راحتی توسط ارائهدهندگان API که میخواهند در پروتکل بلاک چین API3 درگیر شوند و فید دادههای خود را درون زنجیره قرار دهند، مستقر میشود.
- قیمت راهاندازی و استفاده از ایرنود چقدر است؟
پروتکل ایرنود به صورت منبع باز توسط توسعهدهندگان API3 ایجاد شده و استفاده از کاملا رایگان است.