مدتی است که مبحث «عصر پس از کنسرسیوم: چگونه شرکتها ساختارهای Web3 را پذیرفتهاند؟!» در بسترهای زیادی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. اما قبل از این که بخواهیم این مسئله را باز کنیم، بهتر است تعریفی از دو مفهوم «کنسرسیوم» و «وب 3» داشته باشیم تا ببینیم به چه معنا هستند. آنگاه بهتر میتوانیم این موضوع را درک کنیم. اگر شما نیز اخیراً این اصلاحات را به کرات شنیدهاید و مایلید بیشتر در این باره بدانید، با ما همراه شوید.
کنسرسیوم چیست؟
کنسرسیوم «Consortium» به معنای «شراکت، ائتلاف، انجمن، جامعه، همکاری» و دیگر معانی از این دست است. در واقع، کنسرسیوم به اتحاد و مشارکت دو یا چند نفر یا حتی چند سازمان، شرکت یا ترکیبی از آنها باهم اشاره دارد که برای رسیدن به یک هدف واحد، فعالیتها و منابع خود را با هم ادغام میکنند. در وصف بیشتر کنسرسیوم میتوان گفت:
- هدف اصلی تشکیل کنسرسیومها، سودآوری است.
- معمولاً موضوع تشکیل یک کنسریوم، دنبال کردن اهداف بزرگی همچون اجرای پروژههای عمرانی، تولید یک محصول دشوار، انجام مطالعات گسترده در یک زمینه خاص، بدست گرفتن سهم بزرگی از یک بازار و … است.
حالا که با مفهوم کنسرسیوم آشنا شدیم، باید به سراغ تعریف وب 3 برویم تا ببینیم که این دو مفهوم در نهایت چه ارتباطی با هم دارند.
وب 3 چیست؟
وب 3 «web3» به نسل سوم اینترنت گفته میشود. اینترنت نسل اول یا «وب 1» به اولین دوره استفاده از این تکنولوژی قبل از سال 2000 گفته میشد که حالت ایستا داشت. در واقع با استفاده از اینترنت نسل اول، فقط عدهای مطالب را منتشر کرده و عدهای هم آن را مطالعه میکردند. پس از سال 2000، نسل دوم اینترنت آغاز شد که در آن اینترنت حالت پویا پیدا کرد. بهطوری که حالا کاربران هم میتوانستند به تولید محتوا بپردازند. اینترنت نسل دوم با پیشرفتهای بسیار همراه بود، تا جاییکه امروزه استفاده از شبکههای اجتماعی، امکان تعامل کاربران در تمام سطح جهان را امکانپذیر کرده است. در واقع اینترنتی که هماینک از آن استفاده میکنیم، همان اینترنت نسل دوم یا «وب 2» است. ممکن است اینترنت کنونی بسیار کامل به نظر برسد، اما مشکل بزرگی به آن وارد است که همانا قرار داشتن این تکنولوژی در انحصار غولهای تکنولوژی مانند گوگل، متا (فیسبوک سابق) و … است.
ایده ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز که در آن حریم خصوصی و اطلاعات هویتی افراد در اختیار هیچ سازمانی نباشد، سبب شده تا ایده وب 3 مطرح شود. با توجه به ساختار تمرکز گریز شبکه بلاکچین و ارزهای دیجیتال، به نظر میرسد که وب 3 توسط بلاکچین و دیگر شبکههای غیرمتمرکز محقق شود!
کنسرسیوم بلاکچین
کنسرسیوم بلاکچین به مدلی از شبکههای بلاکچین گفته میشود که هم ویژگی شبکههای بلاکچین عمومی و هم ویژگیهای مربوط به شبکههای بلاکچین خصوصی را در خود دارند. با توجه به مفهوم کنسرسیوم، این گروه از بلاکچینها توسط بیش از یک نفر یا یک سازمان کنترل میشوند.
عصر پس از کنسرسیوم: چگونه شرکتها ساختارهای Web3 را پذیرفتهاند؟!
کنسرسیومهای بلاکچین به شیوهای برای شرکتها تبدیل شدهاند، به همین خاطر امروزه آنها در یک چشمانداز متفاوت تحت وب 3 قرار دارند؛ بنابراین باید به خوبی تنظیم شوند. به نظر میرسد که هیاهوی اولیه پروژههای بلاکچینی تمام شده باشد. به همین خاطر در چشمانداز جدیدی که نسبت به این تکنولوژیها ایجاد شده، به سازمانها کمک میکند تا نحوه ارائه ارزش خود را دوباره ارزیابی کنند. بر اساس گزارشات اعلام شده، انتظار میرود تا سال 2030 میلادی، حوزه بلاکچین بتواند 76/1 تریلیون دلار به اقتصاد جهانی بیفزاید. همچنین انتظار میرود که بخش زیادی از این افزایش سرمایه از طریق پیادهسازی مدل «Business To Business» حاصل شود که اختصاراً بیتوبی «B2B» نامیده میشوند. این مفهوم به فعالیت شرکتها با هم اشاره دارد!
به نظر میرسد که همکاری شرکتها و سازمانها با هم، بیشترین سود از امنیت، تغییرناپذیری و معاملات و روابط مبتنی بر بلاکچین را به همراه دارد. با همکاری شرکای متعدد (دهها و گاهاً صدها مورد) و صدها محصول و بورکراسی متعدد سبب میشود تا سوآوری را نتوان به خوبی ارزیابی کرد. اما، وقتی کسبوکارهای کوچک و متوسط (SMB) در پذیرش فناوری و محصولات جدید سریعتر و زیرکتر عمل کنند، پذیرش سازمانی کند خواهد بود!
وارد کنسرسیوم شوید
بخشی از برتری بلاکچین سازمانی، ناشی از تمایل روزافزون شرکتها جهت پیوستن به دیگران برای توسعه و کار روی راهحلهای مشابه است. همه امیدوار بودند که نهادهایی که در توسعه مفاهیم یا مراحل آزمایشی با هم کار میکنند، بتوانند پیشرفتهای ارزشمندتری داشته باشند. این تلاشها از طریق عضویت در سازمانهای مشارکتی بزرگتر یا کنسرسیومی انجام شده است. به همین دلیل شروع به دیدن پایه و اساس کنسرسیومهای مختلف بلاکچینی تعیین شده برای صنایعی چون «RiskStream» و «B3i» آغاز شد. کنسرسیومهای صنعتی و نهادهای حاکمیتی موجود نیز شروع به راهاندازی شبکههایی برای اعضای خود کردند؛ مانند تلاشی که در مجموعه «GSMA» برای فضای موبایل انجام شد. در سال 2019، حدود 92 درصد از مدیرانی که به نظرسنجی جهانی بلاکچین «Deloitte» پاسخ دادند، اظهار داشتند که قبلاً به یک کنسرسیوم تعلق داشتهاند یا قصد دارند به آن بپیوندند!
تاثیر اقتصاد بلاک چین در سرتاسر جهان
با نگاهی به گذشته، میتوان نتیجه گرفت که استقرار تولید بلاکچین سازمانی یک چیز مشترک دارد؛ به این معنی که تعداد کمی از آنها توسط کنسرسیومها رهبری میشوند. در واقع، برخی از شرکتها، کنسرسیومهای موقتی ایجاد کردهاند که معمولاً با هدف پذیرش زودهنگام و رسیدن به اجماع اولیه با هم همکاری میکنند. نهادهای «Mediledger» و «Tradelens» دو نمونه از این موارد هستند. اما نکته قابل توجه این است که معمولاً راهحلها توسط ارائهدهندگان انتفاعی توسعه یافته و به کار گرفته شدهاند. در واقع این امر توسط شرکتهای انتفاعی، حتی بدون تأیید یا چراغ سبز توسط کنسرسیومهای صنعت در هر مرحله از راه برای اجرا، اتخاذ شدهاند!
توجیه سیلوهای صنعت در حال کاهش است
شرکتهایی که میخواهند با این فناوری آزمایش کنند، موارد استفاده بسازند و کشش ایجاد کنند، اغلب به دلیل محدودیتهایشان از انجام این کار در زنجیرههای عمومی دچار مشکل میشوند. این مورد بهخصوص شامل آنهایی میشود که تمایل داشتند عملیات خود را داخلی و خصوصی نگهدارند. قبل از این که قابلیت همکاری به یک کانون توجه صنعت تبدیل شود، توسعه دهندگان مجبور به توسعه بلاکچین به روشهای پنهانی بودند. آنها دارای مجوز، مالکیت یا اداره کنسرسیوم بودند. اما، اکنون یک دهه از آن زمان میگذرد و کنسرسیومها هنوز به پیادهسازیهایی با مجوز خصوصی گره خوردهاند. فضای بلاکچین سازمانی نمیتواند به آسانی تکامل را نادیده بگیرد. قابلیت همکاری بیشتر و موج ورودی Web3 به این معنی است که ما باید نقش محوری کنسرسیومهای بلاکچین را در معادله ارزیابی کنیم!
آیا DAOها جایگزین کنسرسیومها در فضای سازمانی خواهند شد؟
دائو «DAO» مخفف عبارت «Decentralized Autonomous Organization» به معنی «سازمان خودگردان غیرمتمرکز» است. حالا برای شرکتها، زیرساختهای ورودی جدید و نقشی که توسط سازمانهای دائو ایفا میشود، که توسط قراردادهای هوشمند و پروتکلهای حاکمیتی اعمال میشود، میتواند جایگزین کنسرسیوم بلاکچین به عنوان نقطه کانونی صنعت شود. دائوها حتی توجه سرمایهگذاران متعارف بیشتری از جمله میلیاردری همچون مارک کوبان «Mark Cuban» را به خود جلب کردهاند که آنها را «ترکیب نهایی سرمایهداری و ترقیگرایی» نامیده است. کوبان در ماه مه 2021 در توئیتی نوشت:
« آینده شرکتها میتواند بسیار متفاوت باشد زیرا DAOها در تجارتهای قدیمی شرکت میکنند. این ترکیب نهایی سرمایهداری و ترقیگرایی است. کارآفرینانی که DAO را فعال میکنند، میتوانند درآمد دلاری داشته باشند. اگر جامعه در حکمرانی برتر باشد، همه در روند صعودی سهیم هستند.»
شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر «Andreessen Horowitz» یا «a16z» نیز دورهای جمعآوری سرمایه چند میلیون دلاری را هم در شرکتهای دائو و هم در شرکتهایی که از ایجاد دائو حمایت میکنند، رهبری کرده است. اما دائوها فقط در زمینههای خاص معنا دارند و همه زمینههای شرکتهایی که به دنبال همسویی هستند نمیتوانند واقعاً این مفهوم را اجرا کنند. ممکن است در سال 2022، اختیار هیجانانگیزتری در این باره به گوش برسد!
کنسرسیومها کجا میتوانند بهترین خدمات را داشته باشند؟ (تعریف استانداردها نه شبکه)
به عنوان مثال، توافق بر روی یک مدل داده یکپارچه، جهشی بزرگ به جلو برای اکثر اکوسیستمها خواهد بود و این مهم غیرممکن نیست. پلتفرمهای «Contour» و «GSBN» که تصور میشود رقیب هستند، زمانی روی مدلی برای پیشبرد دیجیتالی شدن در سراسر صنعت حملونقل جهانی با یکدیگر همکاری کردند. این امر به طور مثبت باعث ایجاد قابلیت همکاری برای کاربران راهحلهای Contour و GSBN شد. اینجاست که کنسرسیومها نقش خود را ایفا میکنند تا به شرکتها و مشاغل توانایی کار مشترک و دستیابی به یک هدف مشترک را بدهند. کنسرسیومهای صنعتی، با تلاشهای فراوان، راهی واقعی برای رقابت با سرعت دیوانه کننده صنعت فناوری ندارند که دائماً راهحلها، پلتفرمها و شبکهها را ایجاد میکنند اگر آنها تصمیم بگیرند که دقیقاً تعریف کنند که پشته باید چگونه باشد، خیلی سریع بیربط باقی میمانند.
اگر آنها استانداردهایی را تعریف کنند که میتواند هر پشته را برای تغییر ایجاد کند، برای شرکتهایی که به آنها خدمت میکنند ارزش ایجاد میکنند. رأیگیری و دستیابی به اجماع در مورد ویژگیها یا یک نقشه راه مشترک بدون واسطه در عصر Web3 اتفاق میافتد!!
گفتار پایانی!
کنسرسیوم به معنای مشارکت دو شرکت در رسیدن به اهداف مشترکشان است و در این راستا منابع و اطلاعات دوطرف مورد استفاده قرار میگیرد. کنسرسیوم بلاکچین نیز به نوعی شبکههای بلاکچین گفته میشود که در آن امکانات شبکههای بلاکچین عمومی و شبکههای بلاکچین خصوصی باهم وجود دارند و مورد استفاده قرار میگیرند. اطلاعات کامل درباره کنسرسیوم را میتوانید در این مطلب مطالعه فرمایید.
سوالات متداول
کنسرسیوم «Consortium» به معنای «شراکت، ائتلاف، انجمن، جامعه، همکاری» و دیگر معانی از این دست است. در واقع، کنسرسیوم به اتحاد و مشارکت دو یا چند نفر یا حتی چند سازمان، شرکت یا ترکیبی از آنها باهم اشاره دارد که برای رسیدن به یک هدف واحد، فعالیتها و منابع خود را با هم ادغام میکنند.