پروتکل اردینالز بیت کوین، بهجرئت یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات حال حاضر بازار ارز دیجیتال از اوایل سال 2023 است و تابهحال، اخبار زیادی حول طرفداران بزرگ این NFTها و افزایش قیمت توکنهای مبتنی بر این استانداردها منتشر شده است.
اگر شما نیز از نحوه راهاندازی NFTها در شبکه بیت کوین کمی متعجب هستید و تا به اکنون متوجه مفهوم اردینالز نشدید، این مقاله برای شما مناسب خواهد بود. در این مقاله، هر آنچه که باید دربارهی پروتکل اردینالز باید بدانید، به همراه نحوه ساخت NFT در شبکه بیت کوین بررسی خواهد شد.
پس از تکمیل این مقاله، به طور کامل با پروتکل اردینال و انواع توکن مبتنی بر آن، در کنار مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد و دیگر در خواندن مقالات و مجلههای اقتصادی دیگر، این واژه برای شما نامفهوم نخواهد بود.
پروتکل اردینالز چیست؟
پروتکل اردینالز بیت کوین که آن را ان اف تی مبتنی بر شبکه بیت کوین نیز مینامند، راهی برای تعریف و اختصاص هر نوعی داده مانند، تصویر، متن، ویدیو و…. به کوچکترین واحد بیت کوین به نام ساتوشی است. ایده اردینالز ابتدا در ژانویه 2023 توسط کیسی رودرمور به عموم مردم معرفی شد و تفاوتهای بسیاری با مفهوم NFTهای دیگر داشت.
در واقع اردینالها یا هنرهای دیجیتالی، نوعی کتیبه یا حکاکی هستند که بر روی ساتوشیها ثبت میشوند و برای همیشه در بلاکچین باقی میمانند. ایده اوردینال تئوری، توسط کیسی رودرمور، به اینگونه است که به هر ساتوشی استخراج شده از جنسیس بلاک تا به اکنون، ترتیب عددی مجزا اهدا شود و به این روش، هر فردی که علاقهمند باشد، میتواند تصویر یا اطلاعاتی را بر روی مجموعهای از ساتوشیها حک کند.
تمامی این توکنها داراییهای اختصاصی هستند و توسط پروتکل اوردینالز قابلردیابی و رصد خواهند بود. این توکنها به طور معمول به قیمتهای مختلفی با ساتوشی قابلخرید و فروشاند و بعضی از آنها ارزش بسیار بالایی دارند.
پروتکل اردینالز چگونه کار میکند؟
نکتهای که ابتدا برای درک چگونگی کار پروتکل اردینالز، باید اشاره کنیم این است که در واقع، این کتیبهها (Inscriptions) و بهطورکلی پروتکل اردینالز، هیچ تغییری در شبکه اصلی بیت کوین ایجاد نمیکنند و قوانین اصلی همچنان به قدرت خود باقی هستند.
پروتکل اردینالز، در نگاهی فنی در بالای بلاکچین اصلی بیت کوین کار میکند و تأثیری در بروی شبکه اصلی ندارد. در این پروتکل برای شناسایی و ردیابی هر ان اف تی بیت کوین یا کتیبه، به آنها شمارهسریالی ترتیبی داده میشود که در بیانی ساده هر اینسکریپشن یا ساتوشی حکاکی شده، پس از استخراج و یا انتقال در هر تراکنش به فرد دیگر قابلشناسایی (آنچین) است.
راه اندازی پروتکل اوردینال، پس از پیادهسازی سافت فورکهایی مانند سگویت (2017) و تپ روت در بلاکچین بیت کوین (2021)، در این شبکه بلاکچینی ممکن شده و با قابلیتهای انعطافپذیرتر تپ روت توسط بهبود تراکنشهای بیت کوینی، امکان ذخیره بیشتر داده بر روی بلاکچین بیت کوین از طریق سافت فورک سگویت و ارتقا سایز بلاک به حداکثر 4 مگابایت، راه برای ظهور اردینالز هموار شد.
در پروتکل اوردینالز، کاربران میتوانند توسط کیف پول سازگار با این پروتکل، مجموعهای از ساتوشیهای خود را با داده یا اطلاعاتی از قبیل تصویر، ویدیو و… که بهعنوان متادیتا شناخته میشوند، پیوست دهند و اثر هنری خود را با ارزش ساتوشی دلخواه خود ضرب کنند.
شاید باور آن کمی سخت باشد؛ ولی تا زماننگارش این مقاله، بیش از 17.7 میلیون اینسکریپشن یا ان اف تی در شبکه بیت کوین ایجاد شده است و در طول سال 2023، بخشی عمده ای از حجم تراکنشهای روزانه بیت کوین، مختص به ضرب یا ایجاد این توکنها است.
نحوه کار اینسکریپشنها و پروتکل اردینالز، هیچ تغییری در لایه اصلی و شبکه بیت کوین ندارد و تنها انتقادات وارده به آن، از طرف بعضی از محققان، ناهمخوانی هدف ایجاد پروتکل باهدف ایجاد بیت کوین، افزایش هزینه تأیید تراکنش و هجوم حجم دادههای اضافی بر روی بلاکچین بیت کوین است.
تفاوت بین اردینالز و سایر NFTها در چیست؟
اردینالز به گفتهی رودرمور، راهانداز پروتکل، تفاوت زیادی با سایر NFTها دارد و از این موارد میتوان به سانسور ناپذیری، تغییرناپذیری و ضرب بدون دخالت فرد ثالث اشاره داشت. اگر اصلیترین وجه تمایز اردینالز را با سایر NFTها در نظر بگیریم، بدون شک، فرایند ایجاد آن خواهد بود که باتکیهبر هزینهبربودن (اختصاص ساتوشی یا دارایی بیت کوینی شما)، مشکل عرضه و تولید مجموعههای بیارزش را کاهش میدهد.
اوردینالزها با تکیه و پیروی از بلاکچین پرطرفدار بیت کوین، باعث رشد درآمد ماینرها نیز خواهند شد و از این بابت دارای مزایای زیادی برای پذیرش بیت کوین هستند. این توکنها تماماً قابلیت آنچین و ردیابی دارند، درحالیکه بسیاری از NFTها خارج از زنجیره اصلی و دخالت شخص ثالث ذخیره میشوند.
تفاوت دیگری که در اردینالز و اینسکریپشنها نسبت به NFTها باید به آن اشاره داشت، بهرهوری اردینالز از امنیت بهشدت بالای بلاکچین بیت کوین است. بیت کوین اردینالز، بر خلاف سایر ان اف تیها، کامل و منحصر به فردند و شکافهای امنیتی سایر توکنهای غیرقابلتعویض را ندارند.
باتکیهبر حفظ ارزش بازار NFTها بر مفهوم یونیک یا منحصربهفرد بودن، سایر NFTها بهراحتی با کمترین هزینه قابل ضرب هستند، اما برای ایجاد اینسکریپشن، باید فول نود بیت کوین در اختیار داشته باشید و حک شدن این دادهها بر روی ساتوشیها، آنها را بسیار کمیابتر از سایر توکنهای غیرقابلتعویض میکند.
فرایند اوردینالز اینسکریپشن (Ordinals Inscription) چیست؟
فرایند اوردینالز اینسکریپشن، به پروسهای اشاره دارد که هر ساتوشی، کوچکترین واحد بیت کوین، میتواند بهعنوان مصنوعات دیجیتالی تعریف یا تخصیص داده شود. این پروسه با پیوند یا حککردن هر گونه اطلاعاتی در ساتوشیها از طریق اوردینالز ممکن شده است.
اوردینالز در مفهوم اساسی شبکه، در قسمت اجتماعی بهعنوان یک برنامه عمل میکند و به کاربران امکان ایجاد هرگونه هنر دیجیتالی را بر روی دارایی بیت کوینی خود خواهد داد. تمام این اثرها یا ان اف تیهای بلاکچین بیت کوین، دارای شماره منحصربهفرد خود هستند و امکان تغییرپذیری ندارند.
در مفهومی ساده، شما برای ساخت هر نوع NFT در بلاکچین بیت کوین، نیاز به حکاکی یا ثبتکردن اطلاعات بر روی ساتوشیها مانند یک سنگ را دارید و همانطور که پیداست، دیگر امکان تغییر آن وجود نداشته و این اثر تا انتها در بلاکچین بیت کوین باقی میماند.
برای انجام پروسه اینسکریپشن، ابتدا نیاز به راهاندازی فول نود شخصی خود را دارید تا قادر باشید به ساتوشیهای خود هویت بخشیده و با پیوست آنها به متادیتا آثار هنری جدیدی را ثبت کنید. مراحل ایجاد اینسکریپشن، به دلیل سالهای اولیه اوردینالز کمی پیچیده است و نیاز به توسعه بیشتری دارد.
تأثیر پروتکل اوردینالز بر شبکه لایتنینگ (Lightning) چیست؟
تأثیر پروتکل اوردینالز بر شبکه لایتنینگ (Lightning)، از پر جستجو ترین و مهمترین مباحث امروزی جامعه بیت کوین است و بهتر است با تمامی عواملی که در ساخت و توسعه اوردینالز بررسی شد، به این مورد نیز اشاره داشته باشیم.
شبکه لایتنینگ، بهمنظور افزایش مقیاسپذیری بلاکچین بیت کوین، بهعنوان پروتکلی لایه دومی ایجاد شده که قصد استفاده از این شبکه، سرعت بالای تراکنش، کارمزد بسیار کم و بهطورکلی مقیاسپذیری بیشتر، توسط ایده کانالهای پرداخت است.
پس از راهاندازی بیت کوین اردینالز و تکیه این فضا بر روی آدرسهای تپ روتی، رشد شدیدی در پذیرش تپ روت دیده شده است و با تخصیص بخش زیادی از حجم بلاکهای در انتظار تأیید به کتیبههای اردینالز، کارمزد بیشتری نیز نصیب ماینرها میشود.
با دخیل کردن اطلاعات بالا، برخی معتقدند که افزایش فی یا کارمزد تراکنش شبکه بیت کوین، میتواند افراد بیشتری را نسبت به استفاده از شبکه لایتیتنگ سوق دهد و با این اتفاق، پذیرش رویکردهای لایه دومی به همراه شبکه اصلی بیت کوین بسیار پویاتر خواهد بود.
همچنین، اردینالز میتواند با افزایش درآمد ماینرها، مشوق بیشتری برای فعالیت کارآمدتر، بهخصوص در هنگام رویدادهایی مانند هاوینگ باشد و امنیت شبکه را از این طریق تأمین کرده و بیت کوین را بهعنوان شبکهای پرداخت، به همراه شبکهای کارآمدتر به عموم معرفی کند.
با این حال، نظرات بسیار گوناگون و متفاوتی حول پروتکل اردینالز وجود دارد و بسیاری بر این عقیدهاند که رشد بیشتر سایز بلاکها، در آینده میتواند به امنیت و تمرکززدایی بلاکچین بیت کوین و حتی شبکههای لایه دومی مانند لایتنینگ ضربه بزند. این مشکلات از سوی برخی از بیتکوینرها، با عنوان مشکل ایجاد کانالهای پرداخت با فی بیشتر پس از آپگرید تپ روت و باگهای اوردینالها در ممپول به میان آمده است.
در نمای کلی، نتیجهگیری بر آنکه در واقع چه تأثیر اصلی از سوی اوردینالز چه مثبت یا منفی متوجه بلاک چین بیت کوین خواهد بود، کمی دور از پیشبینی است، اما، آنچه که اکنون دیده میشود، افزایش هزینه تراکنشها که ارتباط مستقیمی با درآمد ماینرها دارد، برای تقویت امنیت شبکه و سوق کاربران به استفاده از لایتنینگ نتورک کمک پویایی کرده است.
مزایا و معایب پروتکل اردینالز
پروتکل اردینالز، به گفتهی بسیاری از محققین حوزه بیت کوین و بلاکچین، دارای مزایا و معایب مختص به خود است و زمانی که بخواهیم آنها را با سایر NFTها مقایسه کنیم، نکات مثبت و منفی زیادی یافت خواهیم کرد.
مزایا
- بر خلاف اکثر NFTها که در سرورهای متمرکز خارج از زنجیره یا شبکههای ذخیرهسازی غیرمتمرکز مانند (IPFS) ذخیره میشوند، اینسکریپشنها بر روی اوردینالز در بالای بلاکچین بیت کوین ذخیره میشوند. (آنچین)
- اوردینالز، پتانسیل زیادی برای افزایش درآمد ماینرها به دلیل افزایش سایر بلاک دارند و باتوجهبه نزدیکی به هاوینگ بعدی، نقش مهمی را برای حفظ هش ریت شبکه ایجاد کردهاند.
- با ذکر پیادهسازی کتیبهها بر روی اوردینالز، آنها اندازه بیت کوین تغییرناپذیر و دائمی هستند.
- اوردینالز میتواند به توسعه بیشتر تپ روت و رویکردهای لایه دومی بیت کوین مانند، شبکه لایتنینگ کمک کند.
معایب
- ان اف تیهای مبتنی بر اوردینالز، بر خلاف سایر NFTها کاربرد بسیار کمتری دارند.
- افزایش کارمزد تراکنشها به دلیل اوردینالز، شاید برای بسیاری از کاربران بیت کوین ناخوشایند باشد.
- فرایند ساخت و ایجاد آنها به نسبت باقی NFTها بسیار پیچیده است.
- برای ضرب اینسکریپشنها، نیاز به فول نود بیت کوین دارید و این امر برای کاربران تازهکار کمی سخت است.
- فایلهای اضافی حاوی اینسکریپشنها، باعث افزایش حجم بلاکچین میشود و برای راهاندازی فول نود، باید حجم بیشتری از داده را دانلود کنید.
- در بسیاری از کیف پولهای بیت کوینی و پلتفرمهای خریدوفروش NFT پشتیبانی نمیشوند.
با این تفاسیر، اوردینالز بهعنوان پروتکلی نوظهور، برای آزمون و خطای خود نیاز به گذر زمان دارد و جامعه بیت کوین نیز در گذشت سالها و تغییرات حاصل از توسعه این پروتکل، به نتایجی بهتری برای تصمیمگیری خواهد رسید.
معروف ترین توکنهای اردینال بیت کوین
تا به اکنون توکنهای زیادی مبتنی بر پروتکل اردینال بیت کوین، راهاندازی شدهاند که از معروفترین آنها میتوان به Taproot Wizard، Ordinal Maxi Biz، Ordinal Punks و… اشاره داشت. این توکنها همگی بر مبنای پروتکل اوردینالز ایجاد شده و میتوانند متادیتا یا اطلاعاتی گوناگونی از قبیل نوشته، تصویر، ویدیو، بازی و… داشته باشند.
توکنهای اردینال بیت کوین، تا به اکنون در بسیاری از پلتفرمهای خرید و فروش NFT در دسترس هستند و بازار بسیار داغی دارند و اگر به پلتفرمهایی که خریدوفروش این NFTها را ارائه میدهند، مراجعه کنید، بهخوبی متوجه حجم بالای معاملات آنها میشوید.
برایآنکه بهتر با گسترش اوردینالهای بیت کوین آشنا و شاید هم بیشتر متعجب شوید، باید بگوییم که حتی امکان بازی در بلاکچین بیت کوین نیز فراهم شده است. اسم این اوردینال که نوعی بازی بر روی بلاکچین بیت کوین است، Doom نام دارد و تا به امروز توانسته کاربران زیادی را درگیر کند.
آموزش خرید و فروش بیت کوین اوردینالز
حال که با مفهوم اردینالز، اینسکریپشن یا کتیبهها آشنا شدیم، بهتر است به سراغ آموزش خریدوفروش بیت کوین اوردینالز برویم. مهمترین نکتهای که در آموزش خریدوفروش اردینالهای بیت کوین، باید موردتوجه قرار گیرد، استفاده از پلتفرمها و کیف پولهای سازگار است.
در بیانی ساده، برای خریدوفروش این NFTهای مبتنی بر اوردینالز، باید از پلتفرمها یا کیف پولی استفاده کنید که قابلیت شناسایی روند ترتیبی اینسکریپشنها را دارا باشند، در غیر این صورت امکان معامله آنها وجود ندارد.
از معمولترین و پرطرفدارترین پلتفرمهای خریدوفروش اوردینالزها، میتوان به Gamma, Ordinals Market و Magic Eden اشاره داشت که برای خریدوفروش اردینالز در آنها، باید از کیف پولهای سازگاری مانند Xverse یا Sparrow Wallet استفاده کنید.
برای خریدوفروش ساده بیت کوین اوردینالز، تنها کافی است وارد سایت Gamma شده و مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید:
- در بالای سایت بر روی گزینه “Ordinals” کلیک کرده و به لیست آنها وارد شوید.
- کیف پول Xverse را که مقداری بیت کوین در آن واریز کردهاید، به سایت ذکر شده در بالا متصل کنید.
- پس از اتصال کیف پول و جستجو اوردینالهای دلخواه، قیمت آنها به ساتوشی درج شده است و تنها باید در بین آنها انتخاب کنید.
- بهتر است قبل از خریدوفروش دربارهی هر مجموعه تحقیق کنید تا سردرگم نشوید.
- پس از انجام فرایند بالا، خرید شما تکمیل میشود و میتوانید از آن در کیف پولهای قابل پشتیبانی، نگهداری کنید.
- فروش بیت کوین اوردینالز نیز بهسادگی فرایند بالا است. تنها کافی است، کیف پول خود را متصل و برای فروش دارایی خود، قیمت پیشنهادی را تنظیم کنید.
آموزش ساخت و مینت کردن NFT در بیت کوین
آموزش ساخت و مینت کردن NFT در بیت کوین، شاید کمی با سایر NFTها متفاوت باشد، اما با انجام پروسه زیر بهراحتی ممکن خواهد بود. برای ساخت یا ضرب بیت کوین اوردینالز، ابتدا باید فول نود بیت کوین خود را راهاندازی کنید تا قادر به مینت یا ضرب آنها باشید. با این حال، در پلتفرمی مانند Gamma، بدون داشتن فول نود نیز امکان مینت اردینالهای بیت کوین وجود دارد.
قبل از انجام پروسه، مهمترین نکتهای که بهعنوان هشدار باید به هر فردی تذکر داده شود، این است که امکان کاهش ارزش دارایی شما بهاندازه پتانسیل رشد، وجود دارد. پس توصیه میشود برای ضرب یا مینت NFT در بیت کوین، بهخوبی به موارد بالا فکر کنید.
در پلتفرم Gamma، امکان ضرب اینسکریپشنهای موجود، ساخت کالکشنهای جدید و ایجاد NFT شخصی بر بلاکچین بیت کوین موجود است و در این بخش ما به سراغ ایجاد اینسکریپشن شخصی خواهیم رفت:
پس از توضیحات بالا، با انجام مراحل ساده زیر در پلتفرم Gamma، امکان ایجاد NFT در بلاکچین بیت کوین ممکن خواهد شد:
- پس از مراجعه به سایت Gamma، در بالای صفحه بر روی گزینه “Create” کلیک کنید. در صفحه پیش رو، آخرین گزینه را انتخاب و به مرحله بعدی بروید.
- اکنون باید کیف پولهای سازگار با پروتکل اردینالز را به آن متصل کنید. (کیف پولهای The Ordinals Wallet، Xverse و Sparrow مناسبترین گزینهها هستند)
- پس از اتصال کیف پول، بایستی نوع NFT که قصد ایجاد دارید را انتخاب کنید. اینسکریپشنهای این سایت، تا به اکنون به دو صورت تصویر و متن موجودند.
- پس از انتخاب نوع اینسکریپشن، اکنون بایستی فایل خود را آپلود کنید که نباید بیش از 4 مگابایت باشد. ( اندازه ایده آل در زیر فایل برای شما نمایش داده می شود)
- پس از تکمیل و تأیید مراحل بالا، اکنون باید فی یا کارمزد پرداختی خود را تعیین کنید که هرچه این مقدار بیشتر باشد، تراکنش سریعتر تأیید خواهد شد.
- حال باید آدرسی بیت کوینی که قصد دریافت اردینال خود را دارید، در این صفحه وارد کنید. (یادتان باشد که از آدرسهای کیف پول سازگار با اردینالز استفاده کنید.)
- پس از بررسی نهایی اطلاعات و فایل پیوست شده، باید قوانین سایت را بهخوبی مطالعه و تأیید کنید.
- اکنون مطابق تصویر زیر، باید مقدار ساتوشی مشخص شده را به آدرس درج شده ارسال کنید تا تراکنش شما نهایی شود.
- سرانجام، پس از تکمیل تمامی مراحل، بعد از تأیید تراکنش در ممپول، اینسکریپشن شما ارسال میشود و قادر خواهید بود آن را نگهداری کرده یا در پلتفرم Gamma به فروش برسانید.
سؤالات متداول
پروتکل اردینالز بیت کوین که آن را ان اف تی مبتنی بر شبکه بیت کوین نیز مینامند، راهی برای تعریف و اختصاص هر نوعی داده مانند، تصویر، متن، ویدیو و…. به کوچکترین واحد بیت کوین به نام ساتوشی است.
- اردینالز بیت کوین چگونه کار میکند؟
پروتکل اردینالز بیت کوین که در واقع یک برنامه پیادهسازی شده در بالای بلاکچین بیت کوین است که از طریق سیستم شمارهگذاری یا ترتیبی ساتوشیها در پروتکل، امکان ایجاد مصنوعات دیجیتالی را با پیوست هر گونه دادهها به ساتوشیها ممکن میکند. این فایلهای که بهعنوان متادیتا شناخته میشوند، میتوانند متن، تصویر، ویدیو، بازی و هر گونه پیوستی باشند.
- مزایای مهم و کاربردی اردینالز چیست؟
مهمترین مزایا و کاربرد اردینالز، امکان ایجاد NFTها در شبکه بیت کوین است. این توکنها به دلیل قابلیت آنچین و بهره روی از پروتکل اوردینالز، میتوانند خریداری و فروخته شده و حتی توسط افراد و کیف پولهای سازگار ضرب یا مینت شوند.