بلاک چین لایه 3 چیست و چگونه مقیاس‌پذیری را بهبود می‌بخشد؟

پروژه های لایه 1، بلاک‌چین‌هایی هستند که پایه و اساس را تشکیل می‌دهند، جایی که بلاک‌ها اضافه و تراکنش‌ها نهایی می‌شوند. با این حال، لایه یک‌ها از «سه‌گانه بلاک چین» رنج می‌برند، جایی که باید مقیاس پذیری، تمرکززدایی یا امنیت را قربانی کرد. بلاک چین‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم، تمرکززدایی و امنیت را بر مقیاس‌پذیری ترجیح می‌دهند. به این ترتیب، این شبکه‌ها با افزایش کاربران شبکه، سرعت تراکنش پایینی را تجربه می‌کنند.

اینجاست که پروژه‌های لایه 2 – که مشکل مقیاس‌پذیری را حل می‌کند، وارد می‌شوند. این بلاک چین‌ها، راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری خارج از زنجیره هستند که روی لایه‌های 1 مانند اتریوم اجرا می‌شوند و به کاربران تراکنش‌های سریع‌تر و هزینه های گس کمتر را ارائه می‌دهند. بسیاری از راه حل‌های لایه 2، مانند پالیگان، آربیتروم و zkSync، راه حل‌هایی را منتشر کرده اند که توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا «زنجیره‌های مخصوص اپلیکیشن» را روی لایه 2 ایجاد کنند که ما را به لایه 3 می‌رساند.

بلاک چین لایه 3 چیست؟

لایه 3 پروتکل‌های پیشرفته‌ای هستند که بر اساس راه‌حل‌های لایه 2 موجود ساخته شده‌اند که قابلیت تعامل و عملکردهایِ مختص اپلیکیشن را ارائه می‌دهند. این بدان معناست که لایه‌های ۳ قابل سفارشی‌سازی هستند و می‌توانند با نیازهای خاص یک توسعه‌دهنده مطابقت داشته باشند، مانند فعال کردن راه‌حل‌هایی برای حریم خصوصی، یا پشتیبانی از حجم بالایی از تراکنش‌ها، در حالی که همچنان امنیت بلاک چین لایه ۱ را به ارث می‌برند. در حال حاضر، بیشتر پروژه‌های لایه ۳ بر روی اتریوم ساخته شده‌اند و بلاک‌چین‌هایی مانند بیت‌کوین برای میزبانی برنامه‌های لایه ۳ مناسب نیستند.

دانلود هشتمین ماهنامه دامیننس

ارزیابی جامع تاثیر زیست‌محیطی بیت کوین

Please leave this field empty.

Δ

لایه 3 چه مشکلاتی را حل می‌کند؟

اکنون، با درک چگونگی عملکرد لایه‌های 1، 2 و 3، بیایید نگاهی دقیق‌تر به پروژه‌های لایه 3 و اینکه چگونه آنها بلاک چین را مقیاس پذیرتر می‌کنند، بیاندازیم.

مقیاس‌پذیری

لایه 3 که برای افزایش مقیاس‌پذیری فراتر از قابلیت‌های فعلی لایه 1 و لایه 2 طراحی شده است، بسیار مقیاس‌پذیر است. بنابراین، شبکه می‌تواند حجم بسیار بیشتری از تراکنش‌ها را پردازش و همزمان از طیف وسیع‌تری از اپلیکیشن‌های پیچیده پشتیبانی کند.

پشتیبانی از اپلیکیشن‌های پیچیده

لایه 3 می‌تواند زیرساخت لازم را برای توسعه برنامه های غیرمتمرکز (dApps) پیچیده‌تری که به ویژگی‌های پیشرفته‌تری نیاز دارند، فراهم کند. این به طور بالقوه می‌تواند به بهبود طراحی وب برای گنجاندن ویژگی‌های پیشرفته‌تر در اپلیکیشن کمک و آن را برای کاربران حرفه ای در دسترس‌تر کند. بسته به نیاز توسعه‌دهنده، لایه 3 می‌تواند طرح‌های قرارداد هوشمند پیچیده‌تری را نیز تسهیل کند که لایه‌های 1 و لایه 2 به دلیل مقیاس‌پذیری محدود نمی‌توانند از عهده آن برآیند.

قابلیت تعامل

لایه 3 نیز به مشکل قابلیت تعامل می‌پردازد. لایه 3 می‌تواند به عنوان پلی بین بلاک چین‌های مختلف عمل کند تا تراکنش‌ها و داده‌ها بتوانند در پلتفرم‌های مختلف جریان پیدا کنند. این بدان معناست که برنامه‌های غیرمتمرکز لایه 3 قابلیت اتصال به بلاک چین‌های مختلف مانند اتریوم و سولانا را دارد.

سفارشی‌سازی

لایه 3 را نیز می‌توان بر اساس نیازهای منحصر به فرد توسعه‌دهندگان سفارشی کرد. به عنوان مثال، توسعه‌دهندگان می‌توانند مکانیسم‌های مختص اپلیکیشن را معرفی کنند که فقط امکان اجرای تراکنش‌ها و قراردادهای خصوصی را فراهم می‌کند – و تنها به افشای برخی داده‌ها اجازه می‌دهد. با توجه به عملکرد بسیار قابل تنظیم لایه 3ها، توسعه‌دهندگان می‌توانند مکانیسم، قوانین و عملکردهای حاکم بر برنامه‌های غیرمتمرکز خود را، بر اساس نیاز خود، سفارشی کنند.

مقرون‌به‌صرفه

از آنجایی که شبکه‌های لایه 3 برخی از تراکنش‌ها و عملیات را خارج از زنجیره پردازش می‌کنند، این امر به کاهش تراکم در شبکه کمک می‌کند که به نوبه خود هزینه‌های تراکنش را به شدت کاهش می‌دهد. این کارایی هزینه به کاهش موانع برای ورود به این بخش کمک و آن را برای توسعه‌دهندگان و کاربران به طور یکسان در دسترس تر می‌کند.

دسترسی

لایه 3 همچنین می‌تواند به گونه ای ساخته شود که برای همگان قابل دسترسی تر و پیاده سازی آن آسان‌تر باشد. به عنوان مثال، لایه 3 آربیتروم، Arbitrum Orbit، به هر کسی اجازه می‌دهد بدون نیاز به تایید، لایه 3 خود را روی Arbitrum Nitro بسازد و مستقر کند. برای مقایسه، راه‌اندازی لایه ۲ها نیاز به پیشنهادی در مورد مدل اعتماد آن‌ها و نحوه انجام تمرکززدایی کامل دارد.

موارد استفاده بلاک چین لایه 3

اکنون که فهمیدیم پروژه‌های لایه 3 چه مشکلاتی را حل می‌کنند، در ادامه چند مورد احتمالی استفاده از آن‌ها آورده شده است:

برنامه‌های کاربردی بازی

یکی از موارد استفاده بلاک چین لایه 3، بازی های مبتنی بر بلاک چین است. با استقرار بر روی لایه 3، برنامه را قادر می‌سازد تا روی یک بلاک چین اختصاصی کار کند که به تراکنش‌ها اجازه می‌دهد حجم بسیار بیشتری از تراکنش‌ها را با سرعت‌های بالاتر انجام دهند. این امر به ویژه برای اپلیکیشن‌های بازی مهم است تا به توسعه‌دهندگان کمک کند تا تجربه‌ای یکپارچه در بازی را برای کاربران حفظ کنند.

اپلیکیشن‌های بازی، تمایل به پردازش بسیاری از ریزتراکنش‌ها دارند که می‌تواند پرهزینه باشد. به این ترتیب، اجرای برنامه در لایه 3 می‌تواند به توسعه‌دهندگان این امکان را بدهد که به دلیل کاهش فی تراکنش‌های لایه 3، از کارایی هزینه برای کاربران اطمینان حاصل کنند.

برنامه‌های غیرمتمرکز مالی

یکی دیگر از موارد استفاده برای لایه 3، برنامه‌های مالی غیرمتمرکز است. کار بر روی لایه 3 ایده‌آل است؛ زیرا برنامه‌های مالی غیرمتمرکز را قادر می‌سازد تا بر اساس نیازهای برنامه سفارشی شوند. این بدان معنی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند تنظیمات حریم خصوصی و عملکردهای مختلف برنامه را سفارشی‌سازی کنند.

علاوه بر این، لایه‌های 3 بسیار مقیاس‌پذیر هستند، که تضمین می‌کند که حجم بالای تراکنش‌ها می‌تواند به سرعت پردازش شود که برای معاملات لحظه ای بسیار مهم است. لایه 3 همچنین امکان تعامل بین شبکه‌های مختلف بلاک چین را فراهم می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد تا دارایی‌های خود را در شبکه‌های مختلف جابجا کنند.

پروژه‌های بلاک چین لایه 3

در حالی که مفهوم لایه 3 هنوز به عنوان یک توسعه نسبتاً جدید در کریپتو در نظر گرفته می‌شود، در ادامه چند پروژه قابل توجه نام برده خواهد شد که باید به آنها توجه کرد.

پروژه Orbs

Orbs در ارتباط با پروتکل‌های لایه 1 و لایه 2 موجود، یک بلاک چین لایه 3 است که بر حل مشکلات مقیاس‌پذیری که بلاک چین اتریوم با آن مواجه است، تمرکز دارد. طبق وب سایت این پروژه، Orbs لایه 3 خود را به عنوان یک «اجرای پیشرفته» می‌بیند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند خود را به عنوان یک ابر غیرمتمرکز و بدون سرور توسعه دهند.

این بدان معنی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند قراردادهای هوشمند خود را روی شبکه غیرمتمرکز Orbs بنویسند و مستقر کنند و نگران زیرساخت‌های زیربنایی شبکه نباشند. این به توسعه‌دهندگان این راحتی را می‌دهد که نیازی به نگهداری سرورهای فیزیکی نیز نداشته باشند. در حال حاضر، Orbs با چند پروتکل لایه 1 و لایه 2 کار می‌کند، از جمله Ethereum، BNB Chain، Avalanche، Polygon و غیره.

پروژه آربیتروم اوربیت

در سال 2023، بنیاد آربیتروم نیز ویژگی جدید خود را منتشر کرد: Arbitrum Orbit که به عنوان یک بلاک چین لایه 3 ساخته شده بر روی پلتفرم Arbitrum Nitro پیش بینی شده است. به غیر از هزینه‌های تراکنش کمتر و مقیاس‌پذیری پیشرفته، توسعه‌دهندگان می‌توانند بلاک چین‌های تخصصی خود مدیریت شونده را در پلتفرم Arbitrum Nitro ایجاد کنند. این به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا از بلاک چین‌های سفارشی شده با توجه به نیازهای خاص خود استفاده کنند.

پروژه ZkSync Hyperchains

ZkSync Hyperchains که توسط تیم zkSync راه‌اندازی شده است، می‌تواند به لایه 3 تبدیل شود که از لایه 2 برای تسویه حساب استفاده می‌کند. این پروژه توسط همان موتور zkEVM موجود در ZK Stack تقویت می‌شود، جایی که تمام مدارهای ZKP یکسان باقی می‌مانند و امنیت لایه 1 را به ارث می‌برند، صرف نظر از اینکه چه کسی آنها را مستقر کرده است. یک مزیت این است که لایه‌های ۳ که در همان لایه ۲ قرار می‌گیرند، پیام‌رسانی سریع‌تری بین یکدیگر و قابلیت تعامل گسترده‌تری دارند.

گفتار پایانی

توسعه پروژه‌های لایه 3 یک نوآوری چشمگیر در فضای ارزهای دیجیتال است. با گردآوری بهترین بخش‌های لایه 1 و لایه 2 – مانند مقیاس‌پذیری بیشتر و در عین حال ایمن‌تر کردن شبکه، آنچه قبلاً داشتیم، بهبود می‌یابد. با وجود این، به یاد داشته باشید که هر یک از این لایه‌ها نقش مهمی در اکوسیستم بلاک چین ایفا می‌کنند و با یکدیگر رقابت نمی‌کنند. در حال حاضر، لایه 3 هنوز در مراحل توسعه است، اما واضح است که نقش محوری در شکل دادن به چگونگی استفاده از فناوری بلاک چین در آینده ایفا خواهد کرد، زیرا مدیریت حجم بالای تراکنش‌ها را برای بلاکچین‌ها آسان‌تر می‌کند.