کارمزد در شبکه بلاک چین چیست؟ چگونه محاسبه می‌شود؟

کارمزد در شبکه بلاک چین، مقدار پولی است که در ازای پردازش تراکنش‌های رمزارزی در شبکه جمع‌آوری می‌شود. هر کاربر برای اطمینان از انجام شدن به موقع نقل و انتقالات رمزارزی خود، باید هزینه شبکه بلاک چین را بپردازد؛ هر چه کاربر، کارمزد کمتری پرداخت کند، اولویت تراکنش او در شبکه بلاک چین، کمتر می‌شود.

هر نوع تراکنشی که روی بلاک چین انجام می‌شود، چه بیت کوین باشد، چه اتریوم، برای کاربر هزینه‌ در بر خواهد داشت؛ این هزینه، بسته به نیروهای بازار و فعالیت شبکه، ممکن است کم یا بسیار زیاد باشد! به این هزینه‌ها، کارمزد در شبکه بلاک چین گفته می‌شود و چه بخواهید، چه نخواهید، به عنوان بخش مهمی از اکوسیستم بلاک چین به شمار می‌روند.  پیش‌تر در مقاله‌ی کارمزد خرید ارز دیجیتال چقدر است؟ درباره‌ی کارمزد تراکنش رمزارز یا همان کارمزد استخراج، صحبت کردیم، حال در این مقاله از بیت پین، قصد داریم درباره‌ی کارمزد در شبکه بلاک چین و اهمیت درک آن توضیح دهیم.

کارمزد در شبکه بلاک چین چیست و چرا وجود دارد؟

وجود کارمزد در شبکه بلاک چین، ضروری است؛ این کارمزد‌ها دو هدف اصلی را دنبال می‌کنند:

• کارمزد در شبکه بلاک چین به ماینرها یا همان نود‌هایی که تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند، انگیزه و پاداش می‌دهند.
• کارمزد در شبکه بلاک چین به محافظت از شبکه در برابر حملات سایبری کمک می‌کنند.

انگیزه و پاداش

تراکنش‌های رمزارزی روی بلاک چین با معجزه انجام نمی‌شوند! هرکدام از آن‌ها ابتدا باید بررسی و اعتبار‌سنجی شده و سپس در مرحله‌ی بعد به بلاک چین اضافه شوند؛ این فرایند به مقدار قابل‌توجهی قدرت محاسباتی نیاز دارد. قدرت محاسباتی لازم برای انجام تراکنش‌ها در شبکه، توسط ماینرها و با نرم‌افزارهایی که مسائل پیچیده ریاضی را حل می‌کنند، تامین می‌شود. بنابراین کارمزد در شبکه بلاک چین، انگیزه‌ای برای مشارکت در حفظ یکپارچگی دفتر کل غیرمتمرکز و پاداشی برای انجام این مشارکت است.

محافظت از شبکه

از نقطه نظر حفظ امنیت هم، پرداخت هزینه برای انجام هر نوع تراکنش را می‌توان عاملی بازدارنده برای کلاه‌برداران دانست؛ درواقع اگر افراد برای انجام تراکنش‌ها در شبکه مجبور باشند، هزینه پرداخت کنند، احتمال کمتری وجود دارد که به فکر خرابکاری در شبکه بیا‌فتند. لازم به ذکر است که کارمزد در شبکه بلاک چین که بابت انجام تراکنش‌ها پرداخت می‌شود با کارمزدهای دریافت شده توسط صرافی‌های ارز دیجیتال یکسان نیست؛ کارمزدهایی که صرافی دریافت می‌کند، مستقیما نصیب صرافی می‌شود، اما در شبکه بلاک چین، به استخراج‌کننده بلوک یا همان ماینر می‌رسد.

دانلود هفتمین ماهنامه دامیننس

سواد اقتصادی و ذهنیت برنده در دنیای کریپتوکارنسی

Please leave this field empty.

Δ

کارمزد در شبکه بلاک چین چگونه محاسبه می‌شود؟

به طور کلی، کارمزد در شبکه بلاک چین به مقدار تراکنش و توان عملیاتی شبکه، بستگی دارد. هرچه تراکنش پیچیده‌تر باشد، کارمزد هم بیشتر می‌شود؛ برای مثال، اجرای یک قرارداد هوشمند در اتریوم به قدرت محاسباتی بیشتری نسبت به انجام تراکنشی استاندارد نیاز دارد، بنابراین هزینه‌ی بیشتری هم باید بابت آن پرداخت شود.

در زمان شلوغی شبکه بلاک چین، کاربران می‌توانند با پرداخت کارمزد تراکنش بالاتر، ماینر‌ها را برای اولویت‌بندی تراکنش‌ها و اعتبارسنجی آن‌ها، ترغیب کنند. درواقع از آنجا که بلاک‌ها فضای محدودی دارند، ماینرها هم ترجیح می‌دهند تا ابتدا تراکنش‌هایی را به شبکه اضافه کنند، که کارمزد بالاتری داشته باشند.

همین اولویت‌بندی، کاربران را وارد رقابت کرده و هرکدام تلاش می‌کنند تا تراکنش‌های‌شان سریع‌تر از دیگری اعتبارسنجی شود؛ پس رفته‌رفته کارمزد در شبکه بلاک چین افزایش پیدا می‌کند. این کارمزد به بلاک چینی که در آن تراکنش‌ را انجام می‌دهید، نیز بستگی دارد. برای روشن شدن موضوع در ادامه روی دو شبکه بزرگ تمرکز خواهیم کرد: بیت کوین و اتریوم.

کارمزد در شبکه بلاک چین بیت کوین

هدف از راه‌اندازی بیت کوین، از بین بردن تورم و افزایش قدرت خرید، در طول زمان است. برای رسیدن به این هدف، مفهوم کمیابی یا محدود بودن در ارز دیجیتال بیت کوین گنجانده شد و آن را به دارایی ارزشمندی مشابه طلا تبدیل کرد.

کمیابی بیت کوین از طریق فرآیند هاوینگ یا نصف شدن، ایجاد می‌شود؛ براساس ساختار شبکه‌ بلاک‌ چین بیت کوین، تنها ۲۱ میلیون واحد از این ارز دیجیتال تا سال ۲۱۴۰ تولید خواهد شد و در این مدت، پاداش‌های استخراج در فاصله‌های زمانی مشخص شده و پس از هر ۲۱۰ هزار بلوک نصف می‌شود. همین محدودیت باعث شده تا بیت‌ کوین با عنوان طلای دیجیتال لقب بگیرد.

محدود بودن و کمیابی مشخصه‌ی اصلی طلا است؛ یافتن معادن جدید طلا نیز مانند استخراج بیت‌ کوین‌های جدید، رفته‌رفته سخت‌تر می‌شوند.با هربار هاوینگ هزینه استخراج بیت کوین، افزایش پیدا کرده و هم‌زمان پاداش ماینرها هم کاهش می‌یابد؛ بنابراین، کارمزد در شبکه بلاک چین، برای تشویق ماینر‌ها و ادامه‌ی اعتبارسنجی بلاک‌های جدید، بسیار مهم است.

کارمزد در شبکه بلاک چین بیت کوین، به مقدار ارز دیجیتال در هر تراکنش بستگی ندارد، بلکه براساس حجم تراکنش (برحسب بایت) محاسبه می‌شود. تراکنش‌های پیچیده‌تری که ورودی و خروجی بیشتری دارند، داده‌های بیشتری را شامل می‌شوند و بنابراین گران‌تر خواهند بود.

کارمزدها با ساتوشی – کوچکترین واحد قابل تقسیم بیت کوین – اندازه گیری می‌شوند؛ هر ساتوشی (Sat) برابر با صد میلیونیم یک واحد بیت کوین است که به صورت ۰٫۰۰۰۰۰۰۰۱ BTC نمایش داده می‌شود. برای مثال اگر تراکنشی ۴۰۰ بایت بوده و میانگین کارمزد تراکنش هم ۸۰ ساتوشی به ازای هر بایت باشد، هر کاربر باید ۳۲ هزار ساتوشی (یا ۰٫۰۰۰۳۲ بیت کوین) به عنوان کارمزد در شبکه بلاک چین بپردازد تا تراکنش به بلوک بعدی اضافه شود.

معمولاً کیف پول یا صرافی که برای انجام تراکنش انتخاب می‌کنید، به ازای سرعت‌های مختلفی که برای پردازش تراکنش‌ها ارائه می‌دهند؛ نرخ‌های متفاوتی هم به عنوان کارمزد صرافی دریافت می‌کنند. برای مثال، ممکن است برای انجام تراکنش سه گزینه‌ی سریع، آهسته یا استاندارد را پیش رو داشته باشید؛ با انتخاب بالاترین سرعت، هزینه‌ی بیشتری هم پرداخت خواهید کرد و کند‌ترین روش هم، با وجود هزینه‌ی پایین‌تر، مدت زمان معطلی بیشتری در پی خواهد داشت.

کارمزد در شبکه بلاک چین اتریوم

برخلاف کارمزد در شبکه بلاک چین بیت کوین، که براساس بایت محاسبه می‌شود؛ کارمزدهای اتریوم براساس قدرت محاسباتی موردنیاز برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها است. این قدرت محاسباتی، گَس نامیده می‌شود؛ درواقع همانطور که یک خودرو برای حرکت، به بنزین نیاز دارد، کاربر هم برای انجام تراکنش در بلاک چین اتریوم به گس نیاز دارد.

اتر (ETH) سوخت شبکه‌ی اتریوم است و شما برای جابجایی اتر (ETH) بین آدرس‌ها، ضرب NFT، اجرای قراردادهای هوشمند یا مبادله ETH با توکن‌های دیگر و در کل هر نوع فعالیتی در شبکه اتریوم باید مبلغی را پرداخت کنید.

هزینه‌ی کل تراکنش (گس فی) = حد گس × قیمت گس

گس فی، با gwei (مخفف گیگا wei) اندازه‌گیری می‌شود که wei در آن کوچک‌ترین واحد اتریوم است. حد گس، حداکثر مقدار گسی که کاربر حاضر است در ازای انجام تراکنش پرداخت کند. مقدار گس مورد نیاز برای انجام هر تراکنش، براساس مقدار کد اجرا‌شده روی بلاک‌ چین تعیین می‌شود و مقدار گسی که در تراکنش استفاده نشود، پس از اتمام کار به کاربر برگردانده خواهد شد.

برای مثال، اگر از والت خود ۱ اتر به مقصدی بفرستید و حد گس ۴۰۰ هزار wei پرداخت کنید، با توجه به اینکه گس استاندارد برای انتقال در اتریوم ۲۱ هزار wei است، با کسر ۲۱ هزار از ۴۰۰ هزار، مابقی گس به حساب شما برگردانده خواهد شد؛ اما اگر در هنگام ارسال، گس کافی پرداخت نکرده باشید و تراکنش نیز ناموفق باشد، هزینه‌ی گس به دلیل صرفِ منابع محاسباتی از شما کم خواهد شد؛ چرا که ماینرها در هر صورت باید به اعتبارسنجی و بررسی تراکنش‌ها بپردازند.

کارمزد در شبکه بلاک چین اتریوم، به ماینری تعلق می‌گیرد که بلاک شما را ماین می‌کند. این ماینر است که تصمیم می‌گیرد در هنگام استخراج یک بلوک، کدام تراکنش را انجام دهد و شما برای تشویق ماینرها به انجام تراکنش بلاکِ شما، نیاز خواهید داشت تا گس فی را تا حدی بالا ببرید که ماینرها تشویق شوند، تراکنش شما را در اولویت قرار دهند.

اخیراً اتریوم از مدل کارمزد حراج قیمت اول، به مکانیسم قیمت‌گذاری تراکنش‌ها، عملکرد شبکه خود را تغییر داده است. این هاردفورک که به‌روزرسانی لندن نامیده می‌شود، شاهد اجرای EIP-1559 (یا همان پیشنهاد بهبود اتریوم) بود و طبق آن، کارمزد‌ها از طریق شبکه‌ای ثابت به ازای هر بلوک محاسبه می‌شوند؛ هدف از این تغییر، کاهش نوسانات گس فی و ازدحام شبکه است. نحوه‌ی عملکرد پیشنهاد بهبود اتریوم به شرح زیر است:

یک کارمزد پایه، برای هر بلوک تعیین می‌شود، اما این مقدار پایه می‌تواند بسته به شلوغی شبکه افزایش یا کاهش یابد. زمانی که شبکه بیش از ۵۰ درصد بهره‌برداری داشته باشد، هزینه پایه افزایش پیدا کرده و در غیر این صورت، هزینه‌ی پایه کاهش پیدا می‌کند.

تغییر در کارمزد پایه، به حداکثر افزایش یا کاهش ۱۲٫۵ درصد محدود می‌شود و این موضوع امکان تخمین و پیش‌بینی کارمزد را فراهم می‌کند؛ علاوه بر کارمزد پایه، EIP-1559 کارمزد جداگانه‌ای به نام انعامِ ماینر را نیز معرفی کرد. برای جلوگیری از خطر افزایش مصنوعی کارمزد ماینرها، هزینه پایه، سوزانده می‌شود (از بین می رود) و فقط انعامِ ماینری که کاربر پرداخت کرده، به عنوان پاداش به ماینر تعلق می‌گیرد.

چرا درک کارمزد در شبکه بلاک چین مهم است؟

با ظهور dAppها و پذیرش ارزهای دیجیتال به عنوان پول قانونی، کسب و کارهای بیشتری در حال ادغام خدمات خود با بلاک چین‌ها هستند. بنابراین، داشتن درکی درست از مفهوم کارمزد در شبکه بلاک چین، برای پیش بینی هزینه‌ها ضروری است و هر کاربر قبل از اجرای تراکنش، باید بداند که هزینه آن چقدر خواهد بود.

در برخی موارد، کاربران بیشتر از مقدار ارز دیجیتالی که سعی در خرید، فروش یا مبادله داشته‌اند، هزینه پرداخت کرده‌اند! پس در این مسیر، درکِ کارمزد در شبکه بلاک چین و دانستن نحوه‌ی محاسبه‌ آن به شما کمک می‌کند بتواند تصمیمات عاقلانه‌تری در مورد هزینه‌ها بگیرید.

کارمزد تراکنش‌ها در صرافی بیت پین

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، کارمزد در شبکه بلاک چین که بابت انجام تراکنش‌ها پرداخت می‌شود با کارمزدهای دریافت شده توسط صرافی‌های ارز دیجیتال متفاوت است. در این صرافی ارز دیجیتال بیت پین با هدف تسهیل فرآیند انجام معاملات و ایجاد بستری امن برای جلوگیری از هرگونه سواستفاده‌های احتمالی، کاربران خود را بر مبنای میزان فعالیت، در سطوح مختلف کاربری تقسیم می‌کند.

این سطوح علاوه بر مدارک لازم برای احراز هویت، در میزان کارمزد دریافتی در معاملات مختلف و سقف برداشت روزانه دارایی نیز با یکدیگر متفاوت هستند. برای مشاهده سطوح معاملاتی صرافی بیت پین و همچنین کارمزد برداشت هر رمزارز می‌توانید به صفحه کارمزد‌ها در این پلتفرم مراجعه کنید.