بیوگرافی پاول دورف | از کودکی تا روزهای اوج موفقیت تلگرام

این روزها، نام کارآفرینی جوان و جذاب بر سر زبان‌هاست. فردی که با خلق پیام‌رسان محبوب تلگرام توانست محبوبیت زیادی به دست آورد. پاول دورف (Pavel Durov)، میلیاردر روس که با عنوان «مارک زاکربرگ روسیه» شناخته می‌شود، با ثروتی بالغ بر ۱۵میلیارد دلار، حالا یکی از موفق‌ترین چهره‌های دنیای فناوری به‌شمار می‌رود.

داستان زندگی پاول دورف سرشار از فراز و نشیب‌ها، موانع و موفقیت‌های شگفت‌انگیز است. از برنامه‌نویسی در کودکی تا تأسیس شبکه اجتماعی VK در ۲۲ سالگی و سپس راه‌اندازی پیام‌رسان تلگرام، پاول دورف را الهام‌بخش بسیاری از جوانان علاقه‌مند به کارآفرینی و فناوری کرده است.

دورف که به دلیل نبوغ در برنامه‌نویسی و پای‌بندی به حفظ حریم خصوصی کاربران شهرت یافته، بارها در برابر فشارهای دولتی و سودجویی شرکت‌ها ایستادگی کرده است. ماجراجویی‌های او از درگیری با نیروهای امنیتی روسیه تا زندگی در تبعید، بر جذابیت شخصیت وی افزوده است.

ازاین‌رو در این مقاله قصد داریم با بررسی بیوگرافی پاول دورف از کودکی تا به امروز، نگاهی دقیق‌تر به زندگی شخصی و حرفه‌ای این نابغه فناوری داشته باشیم.

بیوگرافی پاول دورف

اگر بخواهیم در جمله‌ای کوتاه بگوییم که پاول دورف کیست، باید بگوییم که او یکی از موفق‌ترین کارآفرینان این روزهای حوزه فناوری جهان است که بیشتر به خاطر تأسیس شبکه اجتماعی وی‌کی (VK) و بعد پیام‌رسان تلگرام شناخته می‌شود. دورف متولد روسیه است؛ اما سال‌هاست که به دلیل مشکلاتی که با دولت روسیه پیدا کرده، این کشور را ترک کرده و هم‌اکنون شهروند امارات متحده عربی و ساکن شهر دبی است.

طبق اطلاعات وبسایت فوربز، ثروت پاول دورف در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۵.۵ میلیارد دلار تخمین زده شده او را در رتبه ۱۲۲ لیست ثروتمندترین افراد جهان قرار می‌دهد. با اینکه تلگرام پیام‌رسانی فریمیوم (رایگان، با ارائه قابلیت‌های بیشتر در ازای خرید اشتراک) محسوب می‌شود، ولی عمده ثروت دورف از همین تلگرام است. 

دوران کودکی تا جوانی زندگی پاول

پاول دورف در ۱۰ اکتبر ۱۹۸۴ در شهر لنینگراد (سن پترزبورگ کنونی) در شوروی سابق به دنیا آمد. پاول به واسطه شغل پدرش، بخشی از دوران کودکی خود را در شهر تورین ایتالیا گذراند، اما چندی بعد به روسیه بازگشت. او در خانواده‌ای تحصیل‌کرده دیده به جهان گشود؛ پدرش والری دورف (Valery Durov) فیلولوژیست مشهور روسی و رئیس دانشکده فیلولوژی دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ بود. مادرش آلبینا (Albina Durova) نیز استاد همین دانشگاه بود.

برادر بزرگتر پاول، نیکلای دورف (Nikolai Durov)، ریاضی‌دان و برنامه‌نویس برجسته و از بنیان‌گذاران تلگرام است. او حدود ۴ سال از پاول بزرگ‌تر است، اما از همان ابتدای کودکی هوش سرشار خود را به خانواده نشان داد. نیکولای برنده سه مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی، سه مدال نقره و یک مدال طلای المپیاد جهانی کامپیوتر است. او در سن ۲۵ سالگی، اولین دکترای خود را از دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ گرفت. 

روند آموزشی و تحصیلات دورف

دورف تحصیلات ابتدایی خود را در ایتالیا و مقطع متوسطه را در دبیرستان آکادمی دی.کِی فادیف (D.K. Faddeev) در سن پترزبورگ گذراند. او از همان دوران نوجوانی، علاقه زیادی به برنامه‌نویسی کامپیوتر پیدا کرد و تحت تأثیر برادر بزرگترش نیکلای، مهارت‌های برنامه‌نویسی را فرا گرفت. پاول آنقدر در این زمینه پیشرفت کرد که توانست در دوران دبیرستان، رمزهای شبکه کامپیوتری مدرسه را هک کند.

پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان در سال ۲۰۰۱، پاول دورف تحصیل در دانشگاه ایالتی سن پترزبورگ را در رشته علوم فیلولوژی شروع کرد. او در دوران دانشگاه، سه مرتبه موفق به دریافت جایزه معتبر Potanin شد و در چندین المپیاد برنامه‌نویسی و زبان‌شناسی نیز موفق به کسب مقام شد. در نهایت دورف در سال ۲۰۰۶ با نمره‌ای عالی فارغ‌التحصیل شد.

در دوران تحصیل، پاول دو وب‌سایت به نام‌های durov.com و spbgu.ru را راه‌اندازی کرد. durov.com پایگاه داده آموزشی برای دروس رشته تحصیلی‌اش بود و spbgu.ru هم پلتفرمی آنلاین برای ارتباط دانشجویان و اساتید دانشگاه.

رابطه پاول و خانواده

پدربزرگ پاول، سمیون پتروویچ تولیاکوف (Semyon Petrovich Tulyakov)، در جنگ جهانی دوم جنگیده و نشان‌های نظامی زیادی دریافت کرده است. همانطور که گفتیم، پاول، در والری هم از دانشمندان بزرگ علوم کامپیوتری است و مادرش، آلبینا هم اصالت اوکراینی دارد. پاول به طور کلی علاقه‌ای به افشای زندگی خصوصی خود ندارد، اما با توجه به مصاحبه‌هایی که از وی شده، مشخص است که ارتباط خوبی با خانواده‌اش دارد.

به جرأت می‌توان گفت که نیکولای، بیشترین تأثیر را در زندگی پاول داشته است. رابطه نزدیک پاول با برادر بزرگترش منجر به تأسیس شبکه اجتماعی وی‌کی و پیام‌رسان تلگرام شده است. او تاکنون چندین بار اظهار داشته که مهمترین عامل موفقیت تلگرام، تلاش‌های برادرش نیکولای است. 

مسیر شغلی و حرفه‌ای پاول

پاول دورف فعالیت حرفه‌ای خود را از سال ۲۰۰۶ و با تأسیس شبکه اجتماعی VK به همراه دوستانش لئو لویف و ویاچسلاو میریلاشویلی آغاز کرد. موفقیت فیسبوک در آمریکا، الهام‌بخش آن‌ها برای راه‌اندازی این شبکه اجتماعی برای کاربران روس بود. دورف به عنوان مدیرعامل و توسعه‌دهنده اصلی وی‌کی فعالیت کرد و برادرش نیکلای مسئولیت جنبه‌های فنی را بر عهده داشت.

در ابتدا سایت به صورت بسته و با دعوت‌نامه کار می‌کرد اما بعداً برای عموم باز شد. در کمتر از یک سال، وی‌کی بیش از سه میلیون کاربر جذب کرد و اولین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را از شرکت Digital Sky Technologies دریافت کرد. این شرکت در این معامله، ۲۵٪ از سهام وی‌کی را خریداری کرد.

با تجاری‌سازی سایت و افزودن ارز مجازی، محبوبیت وی‌کی به سرعت افزایش یافت و تا پایان سال ۲۰۰۷، بیش از ۲۰ میلیون کاربر در آن ثبت‌نام کردند. تنها سه سال بعد از تأسیس، وی کی به ارزش حدود ۲۳۴ میلیون دلاری رسید.

در سال‌های بعد، اختلافاتی بین دورف و دیگر سهامداران وی‌کی مانند لویف و میریلاشویلی به وجود آمد. آن‌ها در سال ۲۰۱۳، سهام ۴۸ درصدی خود را به صندوق سرمایه‌گذاری United Capital Partners (UCP) واگذار کردند. پاول هم که مخالف این نفوذ بیرونی بود، کنترل خود بر وی‌کی را از دست داد.

اما مشکل اصلی دورف، درگیری با دولت روسیه بر سر حریم خصوصی کاربران بود. در جریان جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۱۴، پاول از تسلیم اطلاعات معترضان اوکراینی به سرویس امنیتی روسیه خودداری کرد و حاضر نشد صفحه الکسی ناوالنی، فعال مخالف پوتین را مسدود کند. سرانجام او در آوریل ۲۰۱۴ از سمت مدیرعاملی وی‌کی برکنار شد و باقی سهام خود را هم فروخت. به این ترتیب کنترل وی‌کی به دست گروه Mail.ru، نهاد نزدیک به حکومت روسیه افتاد.

بعد از ترک اجباری روسیه، تمرکز پاول دورف بر پروژه بعدی‌اش، پیام‌رسان تلگرام معطوف شد. او پروتکل رمزنگاری MTProto را به همراه برادرش توسعه داد، سیستمی که تا همین امروز هسته اصلی امنیت تلگرام است. سرانجام تلگرام در آگوست ۲۰۱۳ به عنوان پیام‌رسانی متن‌باز، ابری، رایگان و مبتنی بر حفظ حریم خصوصی راه‌اندازی شد.

تلگرام برخلاف دیگر پیام‌رسان‌های رایج، هیچ تبلیغاتی نمایش نمی‌داد و درآمد خود را از طریق کمک‌های مالی کاربران و ارائه قابلیت‌های پیشرفته به کسب‌وکارها به دست می‌آورد. دورف شخصاً بودجه قابل توجهی را صرف نگهداری و ارتقای تلگرام نمود و سعی کرد با بروزرسانی‌های پیاپی، قابلیت‌های متنوعی را به محصول خود اضافه کند. همین رویکرد باعث شد که تلگرام به سرعت محبوب شود و به ۷۰۰ میلیون کاربر فعال برسد.

علیرغم موفقیت تلگرام، دورف همواره با چالش‌های زیادی از جمله فیلتر شدن تلگرام در کشورهایی چون روسیه، ایران و چین، و انتقاد از کنترل نشدن محتوای به اشتراک گذاشته شده در این پلتفرم مواجه بوده است. بااین‌حال، او همچنان بر اصل حریم خصوصی و آزادی بیان در تلگرام تأکید کرده و در نظر دارد با عرضه سهام آن در بازار بورس، به سرعت توسعه این پلتفرم بیفزاید.

پروژه‌ها و افتخارات دورف

پاول دورف بیشتر به خاطر تأسیس دو پروژه بزرگ وی‌کی و تلگرام شناخته می‌شود، اما فعالیت‌های او به این دو پروژه محدود نمی‌شود. در ادامه برخی از بزرگترین پروژه‌های دورف در این چند سال شروع فعالیتش را آورده‌ایم:

• شبکه اجتماعی وی‌کی: او در سن 22 سالگی، وی‌کی را به یکی از بزرگترین شبکه‌های اجتماعی اروپا تبدیل کرد. این سایت که به فیسبوک روسی مشهور شد، هنوز هم در روسیه و کشورهای مجاور آن محبوبیت زیادی دارد.
• پیام‌رسان تلگرام: پس از کناره‌گیری اجباری از وی‌کی، پاول دورف پیام‌رسان تلگرام را با هدف ارائه سرویس پیام‌رسانی امن، سریع و رایگان ایجاد کرد. تلگرام به سرعت با استقبال جهانی مواجه شد.
• پروژه نات کوین (Notcoin): با اینکه مدرک موثقی از نقش دورف در ساخت بازی نات کوین ساده اما محبوب موجود نیست، ولی حمایت‌های گاه‌وبیگاه او از این ارز دیجیتال کریپتویی، باعث شده که بسیاری چنین حدسی بزنند. 
• بلاک چین TON: بلاک چین TON که مخفف عبارت The Open Network است، در زمان نگارش این مقاله به یکی از برترین پلتفرم‌های کریپتویی جهان تبدیل شده است. از تعداد دقیق ارز تن کوین (Toncoin) در اختیار دورف اطلاعاتی در دست نیست.

علاوه‌بر‌این، دورف به خاطر ایستادگی در برابر فشارهای دولتی و حفاظت از حریم خصوصی کاربران، مورد تحسین قرار گرفته است. برخی از جوایز و افتخارات او عبارتند از:

• انتخاب به عنوان امیدبخش‌ترین رهبر زیر ۳۰ سال در شمال اروپا (۲۰۱۴)
• پیوستن به جمع رهبران جوان جهانی مجمع جهانی اقتصاد به نمایندگی از فنلاند (۲۰۱۷) 
• دریافت جایزه اتحادیه روزنامه‌نگاران قزاقستان به خاطر مبارزه با سانسور (۲۰۱۸)
• حضور در فهرست 40 چهره زیر 40 سال مجله فورچِن (۲۰۱۸)
• کسب عنوان ثروتمندترین شخص امارات متحده عربی (۲۰۲۱)

نقطه عطف زندگی و کار پاول دورف

زندگی حرفه‌ای پاول دورف سرشار از نقاط عطف و اتفاقات سرنوشت‌ساز بوده است. یکی از مهم‌ترین آنها، تقابل او با دولت روسیه بر سر حفظ حریم خصوصی کاربران وی‌کی بود.

در سال ۲۰۱۱، نیروهای امنیتی روسیه از دورف خواستند تا اطلاعات شخصی کاربران اوکراینی وی‌کی را که علیه رئیس جمهور طرفدار روسیه تظاهرات می‌کردند، در اختیار آنها قرار دهد. پاول نه تنها از انجام این کار سر باز زد، بلکه با انتشار تصویر سگی که زبانش را بیرون آورده بود، مخالفت صریح خود را با این درخواست نشان داد.

همان شب، گروهی از افراد مسلح که لباس استتار پوشیده بودند، به آپارتمان دورف هجوم آوردند، اما او از در پشتی خانه گریخت. این ماجرا پایان کار پاول در وی‌کی بود.

در سال ۲۰۱۴، فشارهای دولتی برای کنترل وی‌کی به اوج رسید. همانطور که گفتیم، از دورف خواسته شد صفحه الکسی ناوالنی، سیاستمدار مخالف کرملین را مسدود کند، اما او نپذیرفت. در نهایت، پاول مجبور شد از سمت مدیرعاملی وی‌کی کناره‌گیری کرده و سهام خود را بفروشد. 

به گفته دورف، وی‌کی عملاً توسط متحدان ولادیمیر پوتین تصاحب شد و او چاره‌ای جز ترک روسیه نداشت. پس از خروج از روسیه، دورف پاسپورت کشور سنت کیتس و نویس در کارائیب را دریافت کرد و ۳۰۰ میلیون دلار پول نقد خود را در بانک‌های امن سوئیس نگه داشت. 

تلگرام که ابتدا دفتر مرکزی‌اش در برلین بود، بعدها به دبی مهاجرت کرد، تا از این کشور، پیام‌رسان خود را مدیریت کند. در سال ۲۰۱۸، پاول ارز دیجیتال «گرام» و پلتفرم بلاک چینی TON را معرفی کرد تا بتواند کسب درآمد تلگرام را متحول کند. البته در نهایت به دلیل شکایت کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، مجبور به توقف این پروژه شد.

حواشی و اتفاقات مهم زندگی دورف

پاول دورف علاوه بر فعالیت‌های تأثیرگذارش در حوزه فناوری، به دلیل برخی حواشی و اتفاقات جنجالی نیز مشهور است. در اینجا به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:

• پرتاب هواپیماهای کاغذی پول: در سال ۲۰۱۲، دورف و چند تن از کارمندانش در دفتر وی‌کی، هواپیماهای کاغذی درست کردند که از اسکناس‌های ۵۰۰۰ روبلی (حدود ۱۵۰ دلار) ساخته شده بودند و آنها را از پنجره به بیرون پرتاب کردند. جمعیتی که برای جمع‌آوری پول‌ها هجوم آورده بودند، باعث ایجاد ترافیک سنگین در خیابان شدند.
• شایعه ازدواج با مدل مشهور: در سال‌های اخیر، شایعاتی مبنی بر ارتباط عاشقانه پاول دورف با آلنا شیشکووا، مدل و بلاگر مشهور روس منتشر شده است. هرچند دورف رسماً این موضوع را تأیید نکرده، اما حضور او در جشن تولد آلنا، به این شایعات دامن زده است.
• چالش سلفی نیمه‌برهنه: در سال ۲۰۱۷، پاول دورف با انتشار پستی در اینستاگرام، از طرفدارانش خواست با بالاتنه برهنه از خود عکس بگیرند و آن را با هشتگ PutinShirtlessChallenge# منتشر کنند. این کمپین که با هدف طنز سیاسی و تمسخر ولادیمیر پوتین راه‌اندازی شد، بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت.
• محبوبیت در تیندر: بلومبرگ در سال ۲۰۱۷ گزارش داد که پروفایل پاول دورف در اپلیکیشن دوست‌یابی تیندر رؤیت شده است. بیوگرافی او در تیندر، «به دنبال چیز جدی یا غیرجدی نیستم. فقط دارم با این اپ بازی می‌کنم» بود. عکس نیمه‌برهنه او نیز به این حواشی دامن زد.
• سبک زندگی منحصربه‌فرد: پاول دورف به سبک زندگی زاهدانه، گیاهخواری، مصرف نکردن الکل و دخانیات و پوشیدن لباس‌های مشکی مشهور است. او مدت‌ها به صورت مداوم با تیم کوچکی در سراسر جهان سفر می‌کرد و معتقد بود که به هیچ مکانی تعلق ندارد. دورف از نظر ظاهری بارها با نئو، شخصیت فیلم ماتریکس مقایسه شده و سبک زندگی‌اش الهام‌بخش بسیاری از طرفدارانش بوده است.

نقل قول‌های مهم پاول دورف

پاول دورف زندگی پرفراز و نشیبی داشته و به همین خاطر تجربه‌های زیادی در طول زندگی خود دارد. بیایید در زیر نقل‌وقول‌های معروف او را که همگی از تجربه‌های او نشات می‌گیرند، بخوانیم:

• «دنیا متعلق به کسانی است که رها می‌کنند.»
• «یادگیری زبان‌های خارجی، عمق درک دنیا را افزایش داده و چشم‌اندازهای بی‌سابقه‌ای را برای یادگیری، توسعه و پیشرفت شغلی می‌گشاید.»
• «برای واقعاً آزاد بودن، باید آمادگی ریسک همه چیز را برای آزادی داشته باشید.»
• «جایی که رقابت نباشد، پیشرفت هم نیست.»
• «نیکوتین و الکل خطرناک‌ترین مواد مخدر هستند. من تبلیغ سیگار و نوشیدنی‌های الکلی در وی‌کی را ممنوع کردم. عشق هم نوعی ماده مخدر است. به همین دلیل عاشق نمی‌شوم.»
• «به ارتباط بیش از حد بها داده می‌شود. یک ساعت تنهایی از یک هفته حرف زدن مفیدتر است.»
• «من طرفدار دولت‌های کوچک یا بی‌دولتی هستم. فکر می‌کنم اکثر مردم می‌خواهند دولت بزرگ و یک برادر بزرگ (اشاره به کتاب ۱۹۸۴) داشته باشند که از آنها مراقبت کند.»
• «حریم خصوصی برای فروش نیست و نباید حقوق بشر را به خاطر ترس یا طمع به مصالحه گذاشت.»
• «پول بیش از حد ارزش‌گذاری می‌شود زیرا خلق کردن از مصرف کردن جالب‌تر است و حالت درونی به مراتب مهم‌تر از وضعیت بیرونی است.»

این روزهای پاول دورف

پاول دورف اکثر این روزهای خود را در دبی می‌گذراند و تمرکزش را بر توسعه پیام‌رسان محبوبش، تلگرام گذاشته. او که حالا یکی از جوان‌ترین میلیاردرهای خودساخته دنیاست، همچنان سبک زندگی جالب و ساده خود را حفظ کرده است. زندگی‌ای که گاهی گوشه‌هایی از آن را در استوری‌های تلگرام خود به نمایش می‌گذارد. 

دورف ازدواج نکرده اما گفته می‌شود که پدر دو فرزند است. با اینکه زندگی شخصی‌اش را محرمانه نگه می‌دارد، اما در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه اینستاگرام فعال است. 

هرچند تحریم‌های آمریکا علیه ارز دیجیتال تلگرام یعنی «گرام»، یکی از بزرگترین پروژه‌های دورف را متوقف کرد، اما او همچنان در حال برنامه‌ریزی برای آینده این پیام‌رسان و عرضه عمومی سهام آن در سال‌های پیش روست. 

دورف علاوه بر مصاحبه‌ای با تاکِر کارلسون (Tucker Carlson)، در پستی در کانال تلگرامی خود نیز تأکید کرد که برخلاف بسیاری از میلیاردرها، صاحب جت شخصی، قایق تفریحی، خودرو و خانه‌های لوکس نیست و به داشته‌های مادی اهمیت نمی‌دهد.

همچنین به‌رغم مشغله فراوان، پاول دورف وقت و پول زیادی را صرف امور خیریه و کمک به پروژه‌های مرتبط با حفظ حریم خصوصی کاربران در فضای مجازی می‌کند.

پاول دورف شخصیتی بحث‌برانگیز اما بی‌شک تأثیرگذار در عصر دیجیتال است. داستان زندگی او از جوانی آرمان‌گرا تا تبدیل شدن به یکی از ثروتمندترین افراد دنیا، برای بسیاری الهام‌بخش است. امیدواریم مطالعه این بیوگرافی به شناخت شما از این جوان نابغه کمک کرده باشد.

نظر شما درباره پاول دورف چیست؟ به نظر شما چه خصوصیاتی منجر به موفقیت او شده است؟ اگر سوالی هم در رابطه با خالق تلگرام دارید، می‌توانید در بخش نظرات این مقاله مطرح کنید. 

سوالات متداول

• ثروت پاول دورف چقدر است؟

طبق اطلاعات وبسایت فوربز، ثروت پاول دورف در سال ۲۰۲۴ حوالی ۱۵.۵ میلیارد دلار تخمین زده شده که او را در رتبه ۱۲۲ ثروتمندترین افراد جهان قرار می‌دهد.

• پروژه‌های پاول دورف کدامند؟

شبکه اجتماعی وی‌کی، پیام‌رسان تلگرام، بلاک چین TON و احتمالاً ارز دیجیتال نات کوین از جمله پروژه‌های مطرح پاول دورف هستند. 

• پاول دورف در کجا زندگی می‌کند؟

دورف بعد از فرار از دولت روسیه، هم‌اکنون در شهر دبی، ایالات متحده عربی که به گفته بسیاری، بهشت میلیاردرهای جهان است زندگی می‌کند.

• پاول دورف روی کدام ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده است؟

در یکی از مصاحبه‌های خود، پاول دورف اعلام کرده که به میزان چند صد میلیون دلار بیت کوین و تن کوین دارد. در ضمن کاربران نات کوین هم حدود ۶.۸ میلیون دلار NOT به او اهدا کرده‌اند. او اعلام کرده که بعد از ۱۰۰ برابر شدن قیمتش، آن را خواهد فروخت.