چهارمین رویداد هاوینگ بیت کوین تکمیل شد و در نتیجه آن، تورم موجودی هم به میزان ۵۰ درصد کاهش و کمبود صدور (Issuance Scarcity) کوین هم به همین مقدار رشد کرد. در این نسخه از تحلیل گلسنود، به بررسی تکامل شبکه بیت کوین در طول دورههای مختلف پرداخته و عملکرد قیمتی و همچنین شاخصهای بنیادین شبکه را مورد ارزیابی قرار میدهیم.
در ادامه به موضوعات زیر خواهیم پرداخت:
- چهارمین هاوینگ بیت کوین هم انجام شد و همراه آن، نرخ تورم بیت کوین نصف و کمبود صدور آن هم از طلا پیشی گرفت.
- با بررسی دورههای هاوینگ قبلی، کاهش نرخ رشد موجودی در آمارهای مختلف شبکه قابلمشاهده است، درحالیکه قدرمطلق همه این مقادیر و سنجشگرها، با هر هاوینگ به سمت قله تاریخی جدید حرکت میکنند.
- سودآوری سرمایهگذاران با افزایش قیمت نقدی این دارایی و ثبت یک قله تاریخی جدید، جهش بزرگی کرده و در اثر آن، نصفشدن درآمد ماینرها نسبت به ابتدای سال تا حدودی جبران شده است.
موجودی ضد تورم بیت کوین
منحنی موجودی بیت کوین به لطف الگوریتم ماینینگ مبتکرانهای که تنظیم سختی (Difficulty Adjustment) نام دارد، کاملاً قطعی و ازپیشتعیینشده است. این پروتکل سختی فرایند ماینینگ در شبکه بیت کوین را تنظیم میکند؛ بهطوریکه صرفنظر از تعداد یا قدرت دستگاههای ماینر متصل به شبکه، میانگین تولید بلاک در حوالی ۶۰۰ ثانیه (۱۰ دقیقه) باقی بماند.
هر ۲۱۰٫۰۰۰ بلاک (حدود دوره ۴ساله)، یک رویداد کاهش صدور کوین برنامهریزی شده رخ داده و در نتیجه آن، تعداد مینت BTC جدید به میزان ۵۰ درصد کاهش میدهد. حالا در آخر هفته گذشته، چهارمین رویداد هاوینگ بیت کوین به وقوع پیوست و پاداش هر بلاک از ۶٫۲۵ واحد به ۳٫۱۲۵ واحد بیت کوین رسید تا صدور کوین روزانه از ۹۰۰ به ۴۵۰ واحد تنزل یابد (با فرض تولید ۱۴۴ بلاک در هر ۲۴ ساعت).
در زمان ورود به چهارمین دوره (Epoch)، تعداد ۱۹٬۶۸۷٬۵۰۰ واحد BTC استخراج و صادر شده بود که در واقع ۹۳٫۷۵ درصد از موجودی کل (۲۱ میلیون واحد) محسوب میشود. این یعنی در طول ۱۲۶ سال آینده، تنها ۱٬۳۱۲٬۵۰۰ واحد بیت کوین برای استخراج باقی مانده که از این تعداد، ۶۵۶٬۰۰۰ واحد (۳٫۱۲۵ درصد از کل) در همین دوره ۴ساله پیش رو استخراج خواهد شد. نکته جالبتوجه اینجاست که هر هاوینگ، نشاندهنده زمانی است که:
- درصد موجودی باقیمانده با مقدار پاداش بلاک برابر میشود (۳٫۱۲۵ واحد/بلاک، ۳٫۱۲۵ درصد کوین باقیمانده).
- ۵۰ درصد از موجودی باقیمانده (۱.۳۱۲۵ میلیون BTC)، بین هاوینگهای چهارم و پنجم استخراج خواهد شد.
با توجه به اینکه رویداد تنصیف پاداش بلاک، هر ۲۱۰٬۰۰۰ بلاک رخ میدهد، نرخ تورم بیت کوین هم حدوداً هر ۴ سال یک بار نصف میشود. اتفاقی که در هفتهای که گذشت رخ داد، باعث شد که نرخ تورم سالانه از ۱٫۷ درصد، تنها به ۰٫۸۵ درصد برسد. چهارمین هاوینگ همچنین باعث شده که بیت کوین در مبحث مقایسه با طلا، برای اولینبار در تاریخ به دستاوردی قابلتوجه برسد؛ نرخ صدور ثابت پاداش رمزارزها (۰٫۸۳ درصد) هم اکنون پایینتر از طلا (۲٫۳ درصد) است و این یعنی مقام کمیابترین دارایی را از فلز گرانبهای ربوده است.
گسترش دیدگاه
بااینحال، این مسئله بسیار حائز اهمیت است که دیدگاه نسبت به رویداد هاوینگ را گستردهتر و عمیقتر کنیم. با ارزیابی تأثیرات نسبی هاوینگ روی متغیرهای بازار، میبینیم که حجم مینت کوین جدید، در مقایسه با حجم معاملات جهانی انجام شده در اکوسیستم بیت کوین، بهمراتب کوچک است. صدور کوین (Issuance) هم اکنون تنها بخش ناچیزی از حجم نقلوانتقالات آنچین، حجم معاملات بازار نقدی و مشتقات در این روزهاست. همچنین این مقدار هم اکنون مصادف با کمتر از ۰.۱ درصد از مجموع سرمایه جابهجا شده یا معامله شده در هر روز است.
بنابراین، میتوان گفت تأثیر هاوینگ بیت کوین روی موجودی در دسترس معامله، با هر چرخه کمتر و کمتر میشود. علت این پدیده، کاهش تعداد کوینهای صادر شده در هر روز نیست؛ بلکه دلیل آن گسترش اکوسیستم و بازار بیت کوین است.
بررسی انتظارات از این دوره هاوینگ
هاوینگ یک رویداد بسیار مهم و شناختهشده است که طبعاً منجر به افزایش حدس و گمانها حول تأثیر آن روی قیمت نهایی بیت کوین میشود. از این رو، حالا میتوانیم انتظارات خود از رفتار قیمت کنونی را بر اساس دادههای گذشته را متعادل کرده و بر اساس عملکرد گذشته، حدومرزهایی حدودی برای آینده ترسیم کنیم.
عملکرد قیمت در هاوینگهای گذشته بیت کوین، تفاوتهای بسیار گستردهای دارد، بهطوریکه تأثیر هاوینگ در دورههای قبلی بسیار متفاوت از دوره فعلی است. بهمرورزمان میتوانیم کاهش بازدهها و از طرفی کمترشدن دراداونها را در دورههای مختلف ببینیم؛ پدیدهای که نتیجه مستقیم رشد اندازه بازار و مقیاس جریان سرمایه برای ایجاد تغییر در آن است.
- (قرمز) عملکرد قیمت در دوره ۲: ۵۳۱۵ درصد رشد با حداکثر دراداون ۸۵ درصد
- (آبی) عملکرد قیمت در دوره ۳: ۱۳۳۶ درصد رشد با حداکثر دراداون ۸۳ درصد
- (سبز) عملکرد قیمت در دوره ۴: ۵۶۹ درصد رشد با حداکثر دراداون ۷۷ درصد
با ارزیابی عملکرد قیمت از زمان ثبت کف بازار تا زمان هاوینگ، شباهتهای جالبتوجهی بین چرخههای ۲۰۱۵، ۲۰۱۸ و چرخه کنونی میبینیم؛ بهطوریکه همگی رشد حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی را نشان میدهند. البته لازم به ذکر است که چرخه کنونی، تنها باری است که قله تاریخی قیمت تا قبل از تکمیل رویداد هاوینگ شکسته است.
رویکرد دیگر، بررسی عملکرد بازار در بازه زمانی ۳۶۵ روزه بعد از هاوینگ است. در این بازه زمانی، دوره ۲ عملکرد بهمراتب قویتری داشت؛ ولی باید به این نکته توجه داشت که شرایط و مقیاس کنونی بازار، نسبت به سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ بسیار متفاوت است. از این رو، دو دوره قبلی (۳ و ۴) میتوانند اطلاعات دقیقتر و نزدیکتری نسبت به عملکرد بازار به ما بدهند.
- (قرمز) عملکرد قیمت در دوره ۲: ۷٫۲۵۸ درصد رشد با حداکثر دراداون ۶۹٫۴ درصد
- (آبی) عملکرد قیمت در دوره ۳: ۲۹۳ درصد رشد با حداکثر دراداون ۲۹٫۶ درصد
- (سبز) عملکرد قیمت در دوره ۴: ۲۶۶ درصد رشد با حداکثر دراداون ۴۵٫۶ درصد
با اینکه یک سال بعد از هاوینگ شاهد عملکرد بسیار قدرتمند نمودار قیمت بودهایم، ولی دراداونهای قیمت هم در مقاطعی از این بازههای زمانی بسیار عمیق (از ۳۰ تا ۷۰ درصد) بوده است.
گاهی تاریخ تکرار میشود!
در طول روند نزولی سال ۲۰۲۲، تصور عموم بر این بود که نمودار قیمت هیچگاه به زیر قله تاریخی چرخه قبلی (که در آن زمان در ۲۰ هزار دلار بود) کشیده نمیشود. بااینحال دیدیم که این اتفاق به وقوع پیوست به خاطر اهرمزداییهای عظیم بازار، نمودار قیمت تا ۲۵ درصد به زیر قله تاریخی سال ۲۰۱۷ (حوالی ۱۵ هزار دلار) کشیده شد.
تصور مشابه دیگری هم در بازار وجود داشت که نمودار قیمت تا قبل از رویداد هاوینگ قله تاریخی جدیدی را ثبت نمیکند. بار دیگر دیدیم که این تصور هم در ماه مارس تکذیب شد و به خاطر کمبود موجودی کمسابقه و همچنین معرفی ETFهای نقدی جدید در بازار آمریکا، قله تاریخی جدیدی در این ماه به ثبت رسید.
این افزایش قیمت تأثیر شگرفی روی سود محقق نشده نزد سرمایهگذاران گذاشت. طبق دادههای شاخص MVRV، مقدار کنونی سود محقق شده بازار، بزرگترین مقداری است که در زمان تکمیل رویداد هاوینگ ثبت شده است. بهعبارتدیگر، در زمان انجام هاوینگ هفته گذشته، سود روی کاغذ نزد سرمایهگذاران به نسبت مبنای هزینه آنها، از زمانهای مشابه قبلی بیشتر بوده است. لازم به ذکر است که نسبت MVRV به مقدار ۲٫۲۶ رسیده و این یعنی متوسط هر واحد BTC روی کاغذ ۱۲۶ درصد سود دارد.
رشد بنیادین شبکه بیت کوین
در بخش قبلی، به بررسی سابقه رفتار نمودار قیمت حول رویداد هاوینگ پرداختیم. حالا در این بخش، تمرکز خود را روی رشد پایه و اساس شبکه، یعنی از امنیت فرایند ماینینگ گرفته تا درآمد ماینرها، نقدینگی بازار و حجم توافقات مالی در هر دوره میگذاریم.
نرخ هش (Hashrate) یک آمار مرتبط با شبکه است که «قدرت» کلی ماینرهای شبکه را اندازهگیری میکند. در طول دورههای هاوینگ قبلی، نرخ رشد نرخ هش کاهش یافته ولی مقدار اصلی هش در ثانیه به رشد بیوقفه خود ادامه داده است و حالا به ۶۲۰ اگزاهش در ثانیه رسیده است؛ این مقدار معادل آن است که تمامی ۸ میلیارد نفر جمعیت زمین در هر ثانیه ۷۷٫۵ میلیارد هش را کامل کنند. نکته جالبتوجه اینجاست که در روزهای منتهی به هر هاوینگ، نرخ هش در نزدیکی یا خود رکورد تاریخی خود بوده است و این یعنی احتمال وقوع دو سناریوی زیر وجود دارد:
- دستگاههای ASIC بیشتری به شبکه متصل میشود و/یا
- دستگاههای ASIC با بهرهوری بیشتری تولید میشود.
نتیجهای که از این دو سناریو به دست میآوریم این است که با اینکه صدور کوین با هر هاوینگ نصف میشود، امنیت جمعی بودجه به حدی است که نه تنها هزینههای OPEX کنونی را ثابت میکند، بلکه سرمایهگذارهای بیشتر در حوزههای CAPEX و OPEX را هم تشویق و تسهیل میکند.
به طور مشابه، نرخ رشد درآمد ماینرها در مبنای دلار هم کاهش یافته است، ولی گسترش خالص آن هنوز هم ادامه دارد. مجموع درآمد ماینرها در طول چهار سال گذشته به اوج ۳ میلیارد دلار رسید که رشدی بیشتر از دوبرابری را نسبت به دوره قبل نشان میدهد.
کپ محقق شده ابزاری قدرتمند برای اندازهگیری سرمایه ورودی و ذخیرهشده در بیت کوین در طول زمان است و میتواند رشد نقدینگی دلاری در چرخههای مختلف را با هم مقایسه کند. این شاخص نشان میدهد که هم اکنون ۵۶۰ میلیارد دلار سرمایه در بازار بیت کوین «ذخیره» شده است. در طول دوره اخیر، کپ محقق شده به میزان ۴۳۹ درصد رشد کرده که مارکت کپ ۱٫۴ تریلیون دلاری کنونی بازار را حمایت میکند. همچنین لازم به ذکر است که با وجود نوسانات شدید قیمت، اخبار منفی و دراداونهای قیمت در هر چرخه، جریان سرمایه ورودی به بیت کوین ادامه یافته است.
در آخر اگر حجم نقلوانتقالات در دورههای هاوینگ مختلف را ارزیابی کنیم، خواهیم دید که در طول چهار سال گذشته، مقدار قابلتوجه ۱۶۰ تریلیون دلار ارزش مالی در شبکه انتقالیافته است. البته این نکته حائز اهمیت است که این مقدار، خام و فیلترنشده است، این یعنی نقلوانتقالات داخلی بین اشخاص تفکیک نشده است. صرفنظر از این موضوع، هر تراکنشی که بدون نیاز به واسطه در شبکه نهایی میشود، ظرفیت توان خروجی خارقالعاده بیت کوین را نشان میدهد.
جمعبندی نهایی
با تکمیل رویداد هاوینگ، صدور کوین هر بلاک نصف و در نتیجه بیت کوین به پول سختتری تبدیل شد؛ بهطوریکه کمبود صدور BTC هم اکنون از طلا کمتر شده و این یعنی بیت کوین از فلز گرانبهای زردرنگ کمیابتر است. با مقایسه دورههای (Epoch) گذشته، میبینیم که سرعت رشد نرخ هش، توافقات شبکه، نقدینگی و درآمد ماینرها کمتر شده است. البته قدرمطلق این شاخصها همواره درحالرشد است؛ پدیدهای که با توجه بهاندازه و مقیاس کنونی بازار بیت کوین بسیار تحسینبرانگیز است.
همچنین لازم به ذکر است که سودآوری شبکه در میان همه انواع سرمایهگذاران بازار به نسبت هاوینگهای قبلی بهبود چشمگیری داشته است. این شامل ماینرهای شبکه هم میشود؛ کسانی که در رکورد تاریخی نرخ هش وارد هاوینگ شدند و همین امر هم خبر از معقول بودن OpEx و CapEx شبکه میدهد.
عالی 🌺🙏🏽