اگر بخواهم در آینده به یک توسعه‌دهنده بلاک چین تبدیل بشوم باید از کجا شروع کنم؟ چه زبانی برای شروع برنامه نویسی بلاک چین بهتر است؟ اگر ایده‌ای در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال و سیستم‌های توزیع‌شده داشته باشم با چه زبانی می‌توانم آن را پیادهسازی کنم؟ اینها سؤالاتی است که ممکن است این روزها به ذهن بسیاری از علاقه‌مندان فناوری بلاکچین برسد. به همین خاطر تصمیم گرفتیم در این مقاله به معرفی بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی بلاک چین بپردازیم که به کمک آنها می‌توانید پروژه‌های مختلفی را پیادهسازی کنید. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
معیارهای انتخاب بهترین زبان برنامه‌نویسی بلاک چین
پیش از این که به معرفی زبان های برنامه نویسی بلاک چین بپردازیم، ابتدا باید بدانیم معیارهایی را که در انتخاب باید در نظر بگیریم، چه هستند؟
امنیت (Security)
دیوید شوارتز (David Schwartz) بیان کرده است که بلاک چین‌ها باید همانند دژهای نظامی مستحکم باشند. اول آن که کد آنها عمومی بوده و برای همگی قابل رویت است. همه می‌توانند کد مربوط به آنها را بررسی کرده و نقاط ضعف امنیتی و باگ‌ها را پیدا کنند. با این وجود برخلاف سایر پروژه‌های منبع‌باز (Opensource)، یافتن آسیب‌پذیری در یک بلاک چین تبعات زیان‌بار بیشتری دارد. پیدا کردن چنین باگ‌هایی می‌تواند منجر به هک سیستم و سرقت میلیون‌ها دلار و یا اطلاعات مهم شود. درست به همین دلیل پروسه‌ی توسعه یک بلاک چین معمولا بسیار آهسته پیش می‌رود.
مدیریت منبع (Resource management)
توسعه باید همگام با نیازهای شبکه باشد. نمی‌توان این نیازها را از ابتدا در نظر نگرفته و بعدا به آنها پرداخت. شما باید به خوبی سیستم خود را برای پرسش‌های (queries) و از راه دور (Remote) آماده کنید.
کارایی (Performance)
یک بلاک چین باید همیشه بالاترین قابلیت‌های خود را به نمایش بگذارد. برای این هدف زبان برنامه‌نویسی که انتخاب می‌شود باید بسیار انطباق‌پذیر باشد. نکته‌ی مهم اینجاست که بسیاری از دستورالعمل‌هایی که در بلاک چین انجام می‌شوند قابلیت اجرا به صورت موازی را داشته و تعدادی از آنها چنین قابلیتی را ندارند.
یکی از وظایفی که قابلیت موازی‌سازی در بلاک چین دارد، تایید امضای دیجیتال (digital signature) است؛ چراکه تنها چیزی که برای تایید نیاز دارید یک کلید، یک تراکنش و یک امضا است. تنها با استفاده از سه داده، می‌توانید تاییدات را به موازات وظایف دیگر انجام دهید.
تمام توابع یک بلاک چین، چنین خاصیتی ندارند به عنوان مثال اجرای یک تراکنش را در نظر بگیرید. چندین تراکنش برای جلوگیری از مشکلاتی نظیر دوبار خرج کردن (Double spend) نمی‌توانند به صورت کاملا موازی اجرا شوند. برخی زبان‌های برنامه‌نویسی برای پیادهسازی توابع به شکل موازی مناسب‌تر هستند.
جداسازی (Isolation)
اگر (A + B = C) باشد، بدون در نظر گرفتن هیچ پیش‌شرطی، همواره عبارت (A+B) برابر با C خواهد بود. توابع هش (Hash function) نیز قطعی هستند. این بدین معناست که هش متغیر A، همواره برابر با HA خواهد بود. بنابراین در یک بلاک چین، تمامی عملیات مربوط به تراکنش‌ها باید قطعی باشند. یک تراکنش نمی‌تواند در دو روز رفتاری متفاوت داشته باشد. همچنین یک قرارداد هوشمند نیز نمی‌تواند در دو ماشین رفتاری متفاوت داشته باشد. پیادهسازی چنین المانی تنها از طریق جداسازی و یا ایزوله کردن تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند از عناصری است که عدم قطعیت در آنها وجود دارد.
معرفی زبان‌های برنامه‌نویسی بلاک چین
تعداد زبان‌های برنامه نویسی بلاک چین بسیار بالاست و انتخاب از میان آنها دشوار. انتخاب زبان برنامه‌نویسی مناسب برای توسعه بلاک چین به عوامل مختلفی مانند نوع بلاک چین، هدف پروژه و سطح تجربه برنامه‌نویس بستگی دارد؛ نظر به این توضیحات، می‌توانید یکی از گزینه‌های زیر را برای برنامه‌نویسی بلاک چین استفاده کنید:
سیمپلیسیتی (Simplicity)
Simplicity یک زبان برنامه‌نویسی تایپ‌شده، ترکیبی-مبتنی و کاربردی است که بدون حلقه یا بازگشت (recursion) طراحی شده و برای استفاده در ارزهای دیجیتال و برنامه‌های بلاک چین در نظر گرفته شده است. این زبان قصد دارد با حل برخی مشکلات موجود در زبان‌های ارز دیجیتال مانند اسکریپت بیت کوین و ماشین مجازی اتریوم (EVM)، آنها را بهبود بخشد. Simplicity با مفهوم‌شناسی صوری (denotational semantics) تعریف‌شده در Coq، یک دستیار اثبات نرم‌افزار محبوب و عمومی است. این زبان همچنین شامل مفهوم‌شناسی عملیاتی است که با یک ماشین انتزاعی به نام ماشین بیت (Bit Machine) تعریف می‌شود. از ماشین بیت به عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری فضای محاسباتی و منابع زمانی مورد نیاز برای ارزیابی برنامه‌های Simplicity استفاده می‌شود.
به دلیل ناکامل بودن تورینگ (Turing incompleteness)، سیپلیسیتی مستعد تحلیل ایستا (static analysis) است که می‌تواند برای تعیین حدود بالایی از منابع محاسباتی مورد نیاز قبل از اجرا استفاده شود. همچنین، می‌تواند هر تابع متناهی (finitary function) را بیان کند که به اعتقاد توسعه‌دهندگان برای ساخت «قراردادهای هوشمند» کاربردی در برنامه‌های بلاک چین کافی است.
مزایا:
- تأیید صوری
- قابلیت پیش‌بینی به دلیل ناقص بودن تورینگ
- یادگیری آسان
- خوانایی بالا
- سریع، کارآمد و مقیاس‌پذیر
موو (Move)
Move یک زبان برنامه‌نویسی امن و قابل اعتماد برای طراحی قراردادهای هوشمند بوده و قابلیت اجرا بر روی پلتفرم‌های مختلف را دارد. همین موضوع باعث بروز شباهت‌های زیاد موو با زبان Rust و یک زبان قدیمی‌تر به نام Libra شده است. این زبان در ابتدا توسط متا (فیسبوک سابق) و برای بلاک چین Diem توسعه یافته بود، اما در نهایت پروژه Diem توسط متا کنار گذاشته شد و زبان Move در پروژه‌های دیگر زیادی از جمله Sui و Aptos شناخته‌شده، مورد استفاده قرار گرفت.
محبوبیت روزافزون Move به دلیل مشکلات جدی در امنیت بلاک چین قابل درک است. نقص‌ها و آسیب‌پذیری‌های قراردادهای هوشمند می‌تواند خسارت‌های هنگفتی به بار آورد و اعتماد کاربران را خدشه‌دار کند که بر پذیرش بلاکچین تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که Move، به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی نوآورانه برای لایه ۱، اهمیت پیدا می‌کند.
مزایا:
- منطق کدنویسی ساده و مستقل از پلتفرم
- امکان ساخت انواع سفارشی از منابع
- امنیت پیشرفته
- عدم وجود فراخوانی پویا (Dynamic Dispatch)
- انعطاف‌پذیری نامحدود
پروژه‌های مبتنی بر جاوا اسکریپت:
- Aptos
- Sui
C#
C# یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا (OOP) و شناخته‌شده در دنیای برنامه‌نویسی است که قابلیت‌های قدرتمندی برای ساخت برنامه‌های سازمانی، راه‌حل‌های ابری و محصولات دیجیتال چندسکویی ارائه می‌دهد. C# دارای ویژگی‌های فراوان و سازگاری با زبان‌هایی مانند C، SQL و فریم‌ورک‌های .NET است که هر کدام مزایای زیادی برای توسعه‌ی بلاکچین دارند. به دلیل موارد زیر، C# به طور گسترده در برنامه‌نویسی dApp و بلاکچین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا:
- متن‌باز بودن
- سادگی و قابل فهم بودن نحو زبان
- شباهت‌های نحوی با C++ و جاوا
- قابلیت حمل کد بین دستگاه‌ها
- هزینه اثربخش بودن
پروژه‌های مبتنی بر C#:
- Stratis
- BaaS (Blockchain as a Service)
- NEO
سی پلاس پلاس (++C)
این زبان نخستین بار در سال ۱۹۸۵ توسط بیارنه استراستروپ به عنوان افزونه‌ی زبان برنامه‌نویسی C به وجود آمد. ایده‌ی استراستروپ این بود که انعطاف‌پذیری (flexibility)، امنیت (security) و کارایی (efficiency) زبان C را حفظ کرده اما به شیءگرایی آن بیفزاید. از همین رو زبان برنامه‌نویسی C به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی ساخت یافته و ++C یک زبان شیءگرا تلقی می‌شود.
++C زبان برنامه‌نویسی قدرتمند، قدیمی و چندمنظوره‌ای است که استفاده از آن برای برنامه‌نویسی هسته بلاک چین بسیار متداول است. با این وجود به توسعه‌دهندگان تازه وارد هشدار داده می‌شود که یادگیری این زبان نسبت به بقیه زبان‌ها به علت وابستگی زیاد به نوع متغیر و دستورات قدیمی‌اش سخت است. با این وجود اگر سختی این راه را تحمل کرده و این زبان را به خوبی یاد بگیرید، درک عمیقی به شما خواهد داد که هیچ زبان دیگری قادر به ایجاد آن نیست.
خبر خوش آنکه منابع بسیاری برای یادگیری این زبان در اختیار شما قرار دارد که تعدادی از آنها را در ادامه آورده‌ایم.
مزایا:
- مدیریت کارآمد CPU و کنترل حافظه
- سهولت اجرای رشته‌های موازی/غیرموازی
- امکان انتقال معنایی برای کپی موثر داده‌ها
- چندریختی صحت‌سنجی در زمان کامپایل برای بهبود عملکرد
- جداسازی کد برای ساختارهای داده مختلف و موارد دیگر
پروژه‌های مبتنی بر C++:
- Bitcoin
- EOS
- Ripple
جاوا اسکریپت (Javascript)
جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی برای وب بوده و تمامی مرورگرها از آن پشتیبانی می‌کنند.
جاوا اسکریپت اولین زبانی بود که برای بهبود صفحات ایستای HTML ،CSS و ایجاد واسط‌های کاربری تکامل یافته به وجود آمده است. تعدادی از این واسط‌های کاربری شامل انیمیشن‌ها، منوهای کاربران، کادرهای گفتگو و نقشه‌های تعاملی هستند.
جاوا اسکریپت رفتارهای صفحات وب در مرورگرهای مدرن را پیشرفته‌تر ساخته است. تصور نمی‌شد روزی جاوا اسکریپت لایه‌ی نمایش (presentation layer) وب را ترک کند اما این اتفاق با روی کار آمدن Node JS که آن را به سمت سرور برد و فریم‌ورک انگولار (Angular) و یا سکوی کاربردی تحت وب، کتابخانه‌ی متن‌باز ری اکت (React) و چارچوب متن‌باز ویو (Vue)، این اتفاق افتاده و پشته‌ی HTML/CSS سمت کاربر از نو نوشته شد و جاوا اسکریپت فول استک (هم سمت سرور و هم سمت کاربر) قدرتمندتر از قبل روی کار آمد.
جاوا اسکریپت برای تازه واردان زبانی نسبتا آسان بوده و در حال تکامل است و همچنین در تمامی بخش‌های وب مدرن خود را ثابت کرده است.
پروژه‌ی مبتنی بر بلاک چین لیسک (Lisk)، از جاوا اسکریپت استفاده می‌کند. صفحه‌ی فرود (landing page) آنها اعتقادشان در خصوص اینکه می‌توان با جاوا اسکریپت اکوسیستم کامل بلاکچینی را پیادهسازی کرد را بازگو می‌کند. لیسک به توسعه‌دهندگان امکان ساخت و استقرار برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین با زبان جاوا اسکریپت را می‌دهد.
مزایا:
- زمان آسان‌تر و سریع‌تر به بازار
- توسعه dApp مقیاس‌پذیر
- ادغام‌های ساده
- طراحی اپلیکیشن متقابل بلاک چین
پروژه‌های مبتنی بر جاوا اسکریپت:
- Hyperledger Fabric
- Chaincode
جاوا (Java)
جاوا زبان دیگری است که دانشمندان کامپیوتر و برنامه‌نویسان برای توسعه مهارت‌های برنامه‌نویسی‌شان از آن استفاده می‌کنند. جاوا شاه‌کلید صفحات وب HTML/Css است. شاید همین مساله آن را به یک گزینه‌ی هوشمندانه برای سازگاری با وب‌سایت‌های سنتی و فناوری وب ۳ (بلاک چین) تبدیل کرده است.
زبان جاوا برای ساخت بلاک چین‌هایی که بر خاصیت محرمانگی تمرکز دارند، مناسب است. غیرقابل تغییر بودن (immutability) فاکتور مهمی برای جلوگیری از هک و تقلب است.
مزایا:
- امنیت
- ابزارهای قدرتمند
- کتابخانه‌های بلاک چین
پروژه‌های مبتنی بر جاوا:
- IOTA
- NEO
- Corda
پایتون (Python)
پایتون زبان نسبتا مدرنی است که تازه‌واردان به آن بسیار علاقه دارند. این زبان توسط خیدو فان روسوم (Guido van Rossum) با هدف سادگی و خوانایی دستورات به وجود آمد. پایتون از زمان انتشارش به عنوان یک زبان ساده و در عین‌حال قدرتمند و همراه با یک جامعه‌ی پشتیبانی گسترده شناخته شده است. این منجر به یکپارچه شدن پایتون با تقریبا همه‌ی پلتفرم‌ها از کتابخانه‌های واسط کاربری تحت وب نظیر فلسک (Flask) گرفته تا بسته‌ی نرم‌افزاری (NumPy) در یادگیری ماشین گردید.
با اینکه نمی‌توان با زبان پایتون به تنهایی یک بلاک چین جدید نوشته و یا به قابلیت‌های یک بلاک چین موجود افزود، برنامه‌ی غیرمتمرکز نوشت و یا یک ICO برگزار کرد. اما حذف این زبان از چنین لیستی اشتباه است چراکه در تقریبا تمامی بلاک چین‌ها، یک یا چند ابزار عمومی با پایتون و یا برای این زبان وجود دارد.
مزایا:
- مناسب برای رویکردهای مبتنی بر پایه (Base) و اسکریپت نویسی
- قابلیت مقیاس‌گذاری برای پیچیده‌ترین برنامه‌ها
- کاهش زمان اشکال‌زدایی به دلیل وجود قابلیت‌های تست داخلی
- مناسب برای هر دو بلاکچین و قراردادهای هوشمند
- جامعه‌ی گسترده و دسترسی خوب به پشتیبانی
پروژه‌های مبتنی بر پایتون:
- Vyper
- Celo
- Algorand
راست (Rust)
Rust یک زبان برنامه‌نویسی نسبتاً جدید است که به اندازه‌ی Simplicity یا C++ شناخته‌شده نیست، اما به طور گسترده‌ای برای ساخت راه‌حل‌های بلاکچین امن، نوآورانه و غیرقابل تغییر استفاده می‌شود.
مزایا:
- دستورالعمل‌های توسعه‌ی واضح
- تجريد بدون هزینه (Zero-cost abstractions)
- سرعت بالا
- بهره‌وری حافظه
- قابلیت اطمینان
- قابلیت ارتقاء خودکار به دلیل استفاده از WASM
- امکان برنامه‌نویسی همزمان (Concurrency)
- مدیریت حالات تغییرپذیر
- یادگیری آسان برای برنامه‌نویسان C++
پروژه‌های مبتنی بر راست:
- سولانا (Solana)
- نیر (NEAR)
- پولکادات (Polkadot)
گو (Go)
زبان Go که فرم اختصاری واژه‌ی Golang است، یک زبان برنامه‌نویسی عمومی نسبتا جدید است که در سال ۲۰۰۷ در گوگل توسعه یافته و برای کاربرد عموم در سال ۲۰۱۲ رونمایی شد. زبان Go ، یک زبان قوی و چندمنظوره است که با هدف ترکیب سادگی و کاربر پسند بودن زبان‌های مدرنی مانند پایتون و جاوا اسکریپت، و کارایی و امنیت زبان‌های قدیمی‌تری نظیر C توسعه یافت.
زبان Go یک زبان مفسری است و این بدین معنی است که می‌تواند به صورت مستقیم با سیستم عامل کار کند. این ویژگی انعطاف‌پذیری بالایی را به هنگام استفاده از این زبان در بخش‌های مختلف توسعه‌ی یک پروژه‌ی مبتنی بر بلاک چین می‌دهد. اگر قصد تغییر یک بلاک چین موجود را داشته باشید، اتریوم SDK پروتکلی دارد که به زبان Go نوشته شده است. اگر قصد نوشتن یک قرارداد هوشمند را نیز داشته باشید، بنیاد لینوکس پروژه‌ی هایپرلجر فابریک را با زبان Go توسعه داده است.
مزایا:
- ویژگی‌های همزمانی
- خوانایی و سهولت استفاده
- عملکرد پر سرعت
- نگهداری آسان
- کارآمد
- مناسب برای برنامه‌های با عملکرد بالا
پروژه‌های مبتنی بر گو:
- Cosmos
- Kubo
- Ethereum Go
سالیدیتی (Solidity)
سالیدیتی یک زبان با دامنه خاص مشابه جاوا اسکریپت است. این زبان توسط تیم اتریوم برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در پلتفرم اتریوم ایجاد شده است. سالیدیتی تا به امروز سازگارترین و محبوب‌ترین زبان دامنه خاص (DSL) است که از سوی جامعه‌ی اتریوم و صنعت بلاک چین مورد پذیرش قرار گرفته است.
هر فردی که قصد ساختن یک اپلیکیشن غیرمتمرکز (Dapp) و یا برگزاری یک ICO را داشته باشد، زبان سالیدیتی یکی از مستقیم‌ترین و بهترین راه‌هایی است که می‌تواند از آن استفاده کند. از آنجایی که سالیدیتی پیش از هاردفورک اتریوم توسعه یافته، اتریوم و اتریوم کلاسیک هر دو از آن پشتیبانی می‌کنند. تیم کاردانو نیز به تازگی پشتیبانی خود از سالیدیتی را اعلام کرده است.
سالیدیتی به مرور به زبان دامنه خاص برنامه‌نویسی که توسط بسیاری از بلاک چین‌ها پشتیبانی می‌شود تبدیل خواهد شد. این زبان با اولویت دادن به توسعه‌دهنده طراحی شده و دستورات آن شباهت زیادی به جاوا اسکریپت دارد.
مزایا:
- پشتیبانی از ویژگی‌های توارث در ساختارها
- پشتیبانی از سلسله‌مراتب نمایش
- استفاده از متغیرهای عضو در کلاس‌ها و اشیاء
- استفاده از ABI
پروژه‌های مبتنی بر سالیدیتی:
- Ethereum
- Compound
- Uniswap
وایپر (Vyper)
استفاده روزافزون از وایپر در توسعه بلاک چین به این دلیل است که این زبان برنامه‌نویسی قراردادمحور است و بخش زیادی از ساختار و منطق خود را از پایتون به ارث می‌برد. وایپر به طور خاص برای ماشین‌های مجازی اتریوم (EVM) طراحی شده و سادگی در زبان و کامپایلر را به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد. این زبان برنامه نویسی با تأکید زیاد بر امنیت ساخته شده، به گونه‌ای که در فرآیند توسعه امکان ایجاد حلقه‌های بی‌نهایت (loop) و خطاهای توارث وجود ندارد.
متخصصان بلاکچین اغلب به دلیل طراحی مینیمالیستی زبان و عملکرد سریع‌تر، وایپر را انتخاب می‌کنند، اما هزینه‌ای که باید برای آن بپردازند، مجموعه‌ی محدود ویژگی‌ها و تعامل محدود قراردادهاست.
مزایا:
- سادگی نحو زبان، شبیه به پایتون
- امنیت پیشرفته
- شناسایی زودهنگام خطاها
- سرعت بالاتر توسعه و کامپایل
- بهینه‌سازی فوق‌العاده عملکرد
- قابلیت تفتیش‌پذیری که شفافیت منطق کد را تضمین می‌کند
- توجه ویژه به ماشین مجازی اتریوم (EVM) و قراردادهای هوشمند
پروژه‌های مبتنی بر وایپر:
- yEarn
- Curv
- Lido
پی اچ پی (PHP)
برنامه‌نویسی PHP علیرغم محبوبیت برای توسعه وب، برای بلاک چین نیز راه‌حلی بالقوه به شمار می‌رود. PHP یک زبان متن‌باز و مستقل از پلتفرم است که توسط Zend Engine پشتیبانی می‌شود. این زبان را می‌توان روی سیستم‌عامل‌های مختلف اجرا کرد و کتابخانه‌های قابل تنظیم زیادی در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد که کار آنها را در حوزه بلاک چین آسان‌تر می‌کند.
مزایا:
- نصب و راه‌اندازی آسان
- مناسب برای قراردادهای هوشمند
- سازگاری با سیستم‌عامل‌ها
- سادگی و سهولت یادگیری
پروژه‌های مبتنی بر پی اچ پی:
- Ethereum Mist
- Komodo
- Substratum
روبی (Ruby)
روبی یک زبان برنامه‌نویسی با قابلیت‌های عالی در مدیریت حافظه است. تمرکز اصلی این زبان بر سادگی و بهره‌وری است که آن را به زبانی کاربرپسند و یکی از بهترین گزینه‌ها برای توسعه بلاک چین تبدیل می‌کند. همچنین روبی از توسعه چندسکویی پشتیبانی می‌کند. روبی یک زبان چندالگویی است، به این معنی که قابلیت اجرا روی پلتفرم‌های مختلف را دارد.
مزایا:
- زبان چند الگویی
- جامعه‌ی توسعه‌دهندگان بزرگ و قدرتمند
- سازگاری با سیستم‌عامل‌ها
پروژه‌های مبتنی بر روبی:
- شبکه روبی
بهترین زبان برای برنامه‌نویسی بلاک چین چیست؟
پاسخ این است که زبان یکتایی وجود نداشته و بر اساس اینکه چه پروژه‌ای می‌خواهید انجام دهید کاملا متغیر است. زبان‌های برنامه‌نویسی متعددی برای اینکار وجود دارد. ابتدا باید ببینید کدام‌یک از ارزهای دیجیتال، پلتفرم پایه پروژه‌ی شما را تشکیل داده و چه عملکردی از آن انتظار دارید. شما می‌توانید لیست محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی در سال ۲۰۲۱ را از وب‌سایت‌های ieee و یا tiobe ببینید. ممکن است توسعه‌دهنده‌ای زبان C# را برای کار خود انتخاب کند درحالی‌که توسعه‌دهنده دیگری اسکریپت‌های پایتون و یا جاوا اسکریپت همیشه محبوب را ترجیح دهد.
به طور کلی برنامه‌نویسی بلاک چین چهار حوزه زیر را پوشش می‌دهد:
- راه‌اندازی یک ICO
- ساخت یک قرارداد هوشمند و یا برنامه غیرمتمرکز (Dapp)
- ارتقاء یک بلاک چین موجود و یا ایجاد یک بلاک چین جدید
- ساخت یک دفتر کل غیرمتمرکز نظیر هایپرلجر فابریک (fabric)
اگر قصد برنامه‌نویسی در هر یک از حوزه‌های بالا را داشته باشید، ابتدا باید فناوری بلاک چین را کاملا درک کرده باشید. منابع بسیاری برای درک این فناوری بر بستر اینترنت موجود است. پیشنهاد می‌شود ابتدا مفاهیم پایه‌ای بلاک چین و کاربردهای آن را مطالعه کرده و سپس حوزه‌ی مورد علاقه‌ی خود را انتخاب کنید. ما دو کتاب زیر را برای آشنایی با مفاهیم کلی پیشنهاد می‌کنیم:
- تسلط بر بلاک چین: Mastering Blockchain by Imran bashir
- تسلط بر بیت کوین: Mastering bitcoin By Andreas M Antonopolos
پس از مطالعه مبانی این کار، قادر به تصمیم‌گیری خواهید بود. اگر قصد توسعه کامل یک بلاک چین جدید را داشته باشید، احتمالا به زبان برنامه‌نویسی ++C نیاز خواهید داشت. اما ممکن است تصمیم بگیرید به جای توسعه یک بلاک چین از صفر، از پروژه‌های متن‌بازی مانند بیت کوین و یا اتریوم استفاده کنید.
- اگر قصد ساختن یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) بر بستر اتریوم را داشته باشید، به یادگیری زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) نیاز خواهید داشت.
- برای توسعه‌ی پروژه‌هایی نظیر هایپرلجر فابریک، به زبان‌های برنامه‌نویسی‌ای نظیر زبان گو (Go) نیاز خواهید داشت.
این نکته را در نظر داشته باشید که بلاک چین تنها فناوری زیرساختی شما بوده و به برنامه‌نویسی فرانت‌اند (Front end) نیز برای امکان تعامل کاربران با برنامه‌ی خود نیاز خواهید داشت. برای فرانت‌اند شاید زبان جاوا اسکریپت بهترین گزینه برای شما باشد.
جمع بندی
بیت کوین و فناوری بلاک چین راه خود را در دگرگون کردن انتقال داده‌ها و دارایی‌ها ادامه خواهند داد. واضح است که این تاثیر جهانی بوده و تمامی صنایع را تحت تاثیر قرار خواهد داد. مهم نیست از کجا شروع کنید. اولین گام را برای یادگیری یکی از این زبان‌ها بردارید. اگر بگوییم تعداد توسعه‌دهندگان امروزه از میزان افرادی که صنایع بدان نیاز دارند بسیار کمتر است، اغراق نکرده‌ایم. پس فرصت را غنیمت شمرده و اگر به این حوزه علاقه دارید هر چه سریع‌تر به آن بپردازید تنها کافی است از خودتان بپرسید قصد انجام چه نوع پروژه‌ای را داشته و چه مشکلی را می‌خواهید برطرف سازید؟
