بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
بلاک چین‌ها فناوری‌های جدید و نوآورانه‌ای هستند که کاربردهای گسترده و انواع مختلفی دارند؛ بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز دو نوع از این فناوری هستند که با هم تفاوت‌هایی دارند.
استفاده از بلاک چین‌های بدون مجوز (Permissionless) برای هر فردی آزاد است، حتی اگر هدفتان اعمال‌کردن الزامات خاصی باشد هم باز می‌توانید در مکانیسم‌های اجماع آنها شرکت کنید. بیت کوین، اتریوم و زنجیره BNB همگی نمونه‌هایی از بلاک چین‌های بدون مجوز بوده که معمولاً شفاف و غیرمتمرکز هستند.
از سوی دیگر، بلاک چین‌های مجاز (Permissioned) به شبکه‌هایی گفته می‌شود که فقط افراد یا سازمان‌های خاصی می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند و در آنها مشارکت کنند. این شبکه‌ها معمولاً توسط نهادی مرکزی کنترل می‌شوند و برای کاربردهایی مانند مدیریت زنجیره تأمین، رأی‌گیری الکترونیکی و مدیریت دارایی‌های دیجیتال مناسب هستند.
شما برای پیوستن به بلاک چین‌های مجاز به دعوت‌نامه نیاز خواهید داشت؛ آنها معمولاً در مشاغل خصوصی استفاده می‌شوند و برای موارد استفاده خاص طراحی شده‌اند. قدرت به گروه کوچکی از ولیدیتورها محدود می‌شود که بیشتر تصمیمات شبکه را می‌گیرند. شفافیت می‌تواند محدود باشد، اما زمان ارتقای شبکه و مقیاس‌پذیری اغلب تا حد زیادی بهبود می‌یابد.
درک مفهوم بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز
آیا تابه‌حال، فراتر از اثبات کار (PoW) در مقابل اثبات سهام (PoS) و… به نوع بلاک چینی که استفاده می‌کنید فکر کرده‌اید؟ هر بلاک چین در واقع می‌تواند دارای مجوز یا بدون مجوز در نظر گرفته شود. درک این دو دسته می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد ویژگی‌های بلاک چین و روال عملکرد آنها بیشتر بدانید.
ارزیابی جامع تاثیر زیست‌محیطی بیت کوین
بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز چیست؟
ابتدا لازم است بدانید که بیش از یک نوع بلاک چین وجود دارد. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها این است که آیا بلاک چینی مجاز است یا بدون مجوز. احتمالاً قبلاً با انواع بدون مجوز بلاک چین‌ها آشنا شده‌اید، جایی که هر فردی می‌تواند در استفاده از آن و اجرایش مشارکت داشته باشد. استفاده از شبکه و پیوستن به فرایند اعتبارسنجی نیز برای همه آزاد است. بیت کوین، BNB Chain و اتریوم همگی نمونه‌هایی از بلاک چین‌های بدون مجوز هستند.
بلاک چین مجاز تنها به کاربرانی خاص اجازه فعالیت می‌دهد. این بلاک چین‌ها معمولاً در محیط‌های خصوصی، مانند سازمان یا کسب‌وکار استفاده می‌شوند. برای مثال، شرکتی ممکن است از چارچوب بلاک چین Hyperledger Fabric برای ایجاد بلاک چین مجاز برای سیستم زنجیره تأمین خود استفاده کند. اگر می‌خواهید در چنین شبکه‌ای شرکت کنید، به دعوت‌نامه نیاز خواهید داشت تا به طور خاص به شما اجازه دسترسی داده شود.
تاریخچه و پیشینه مختصر
فناوری بلاک چین را می‌توان در وایت پیپر بیت کوین ساتوشی ناکاموتو جستجو کرد. فناوری ارائه شده در این وایت پیپر، معرف بلاک چینی بدون مجوز است که در آن کاربران غیرهم‌سو، اجماع ایجاد می‌کنند. این روندِ بدون مجوز در توسعه صنعت ادامه یافته و مدل بیت کوین بر چندین نسل بلاک چین تأثیر گذاشته است. از سوی دیگر ویژگی‌های بلاک چین برای برنامه‌های خصوصی نیز جذاب بود. تغییرناپذیری، شفافیت (در برخی از جنبه‌ها) و امنیت آن، تمایل به توسعه بلاک چین‌هایی را ایجاد کرده که تجربه مجاز تری را ارائه می‌دهند.
برای تحقق این خواسته، توسعه‌دهندگان بلاک چین، چارچوب‌های مجاز یا بلاک چین‌های سفارشی را برای استفاده شخص ثالث ایجاد کردند. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، Hyperledger Fabric یکی از این چارچوب‌ها است. Quorum، MultiChain و Ethereum Geth نیز ساختارهای خصوصی را برای نیازهای سازمانی ارائه می‌دهند.
ویژگی‌های کلیدی بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز
ویژگی‌های زیر همیشه برای هر بلاک چین مجاز یا بدون مجوز اعمال نمی‌شود. بااین‌حال، به‌طورکلی، بیشتر آنها را متناسب با الگوهای ارائه شده خواهید یافت.
| ویژگی | بلاک چین مجاز | بلاک چین بدون مجوز |
| دسترسی | فقط افراد یا سازمان‌های خاصی می‌توانند به شبکه دسترسی داشته باشند و در آن مشارکت کنند. | هر فردی می‌تواند به شبکه دسترسی داشته باشد و در آن مشارکت کند. |
| کنترل | توسط نهادی مرکزی کنترل می‌شود. | توسط هیچ نهاد مرکزی کنترل نمی‌شود. |
| امنیت | امنیت بیشتری دارد، زیرا دسترسی به شبکه محدود است. | امنیت کمتری دارد، زیرا دسترسی به شبکه نامحدود است. |
| انعطاف‌پذیری | انعطاف‌پذیری کمتری دارد، چرا که به تأیید نهاد مرکزی نیاز است. | انعطاف‌پذیری بیشتری دارد، چرا که تأیید نهاد مرکزی نیاز نیست. |
| کاربردها | کاربردهایی مانند مدیریت زنجیره تأمین، رأی‌گیری الکترونیکی و مدیریت دارایی‌های دیجیتال | کاربردهایی مانند ارزهای دیجیتال، ذخیره‌سازی داده‌ها و ایجاد قراردادهای هوشمند |
مزایا و معایب بلاک چین‌های بدون مجوز و بلاک چین‌های مجاز
مزایای بلاک چین‌های بدون مجوز
- پتانسیل غیرمتمرکز بودن: هر بلاک چین بدون مجوز، غیرمتمرکز نیست، اما معمولاً این پتانسیل را دارند که به‌شدت غیرمتمرکز شوند. هرکسی می‌تواند در مکانیزم اجماع شرکت کرده یا در صورت تمایل و داشتن منابع لازم از شبکه‌ای بدون مجوز استفاده کند.
- اجماع گروهی: کاربران می‌توانند فعالانه در تغییرات شبکه شرکت کرده و در مورد آن تصمیم بگیرند. ولیدیتورها و کاربران شبکه همچنین می‌توانند رأی داده و تغییرات نامطلوب می‌تواند منجر به نسخه‌های فورک از شبکه شود.
- سهولت دسترسی: هرکسی می‌تواند کیف پولی ایجاد کند و به شبکه‌ای بدون مجوز بپیوندد، چرا که این شبکه‌ها به‌راحتی قابل‌دسترسی هستند و موانع ورود نسبتاً کمی دارند.
معایب بلاک چین بدون مجوز
- چالش‌های مقیاس‌پذیری: بلاک چین‌های بدون مجوز باید پایگاه‌های کاربری بزرگ و حجم ترافیک بالا را مدیریت کنند. ارتقای شبکه برای بهبود مقیاس‌پذیری باید با اجماع گروهی انجام شود تا به طور مؤثر اجرا شود.
- بازیگران بد: ازآنجایی‌که هر فردی می‌تواند به بلاک چین‌های بدون مجوز بپیوندد، همیشه خطر حضور بازیگران بد در چنین شبکه‌هایی وجود دارد.
- شفافیت بیش از حد: بیشتر اطلاعات مربوط به بلاک چین‌های بدون مجوز برای همه رایگان است که به نگرانی‌های بالقوه حفظ حریم خصوصی و امنیتی منجر می‌شود.
مزایای بلاک چین‌های مجاز
- مقیاس‌پذیری: بلاک چین مجاز معمولاً توسط نهادی با درجه‌ای از کنترل بر ولیدیتورها اجرا می‌شود؛ بنابراین ارتقا را می‌توان به‌راحتی اجرا کرد.
- سفارشی‌سازی آسان: بلاک چین مجاز می‌تواند برای هدفی خاص ساخته شود و آن را در عملکردی خاص کارآمد کند. در صورت نیاز به تغییر، بلاک چین را می‌توان به‌راحتی سفارشی کرد.
- درجه شفافیت کنترل شده: اپراتور بلاک چین مجاز می‌تواند سطح شفافیت مناسبی را برای شبکه، بسته به مورداستفاده آن تعیین کند.
- ورود فقط با دعوت‌نامه: شما می‌توانید دقیقاً کنترل کنید که چه شخصی می‌توانند و چه شخصی نمی‌توانند در بلاک چین مشارکت داشته باشند.
معایب بلاک چین‌های مجاز
- تمرکز: قدرت به‌احتمال زیاد توسط نهاد مرکزی یا گروه کوچکی از اعتبارسنجی‌ها که توسط مالک بلاک چین انتخاب می‌شوند، کنترل می‌شود. این بدان معنی است که تصمیمات شبکه احتمالاً شامل همه کاربران نمی‌شود.
- آسیب‌پذیری در برابر حملات: بلاک چین‌های مجاز معمولاً ولیدیتورهای کمتری دارند، که باعث می‌شود مکانیسم اجماع آنها در برابر حملات مقاومت کمتری داشته باشد.
- خطر سانسور: تبانی در شبکه یا به‌روزرسانی‌های معرفی‌شده توسط اپراتور بلاک چین خطر سانسور را به همراه دارد. اگر کاربران به تعداد کافی با این کار موافقت کنند، اطلاعات مربوط به بلاک چین ممکن است تغییر کند.
از کدام بلاک چین استفاده کنیم؟ مجاز یا بدون مجوز؟
پاسخ به این سؤال نسبتاً ساده است. اگر به دنبال ایجاد سرویسی برای همه هستید، به بلاک چین بدون مجوز نیاز دارید. بااین‌حال، داشتن بلاک چین بدون مجوز به این معنی نیست که باید از مجموعه استانداردی از اصول و اهداف پیروی کنید. در واقع، زنجیره شما می‌تواند متمرکز و بدون مجوز باشد. همچنین می‌توانید در صورت تمایل، عناصر بیشتری از حریم خصوصی را وارد کنید.
اگر به دنبال استفاده از بلاک چین در محیطی خصوصی، مانند محیطی تجاری یا دولتی هستید، بلاک چین مجاز مناسب‌تر است. باز هم بلاک چینِ شما مجبور نیست از ویژگی‌های معمول مرتبط با بلاک چین‌های مجاز پیروی کند. می‌تواند کاملاً شفاف و برای بازدید عموم باز باشد.
گفتار پایانی
حتی اگر فقط به‌عنوان سرمایه‌گذار یا تریدر بازار کریپتو با بلاک چین‌های بدون مجوز مواجه می‌شوید، درک تفاوت آنها با بلاک چین‌های مجاز مفید است. داشتن نمایی منحصربه‌فرد از فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) که متناسب با مدل رمزنگاری شفاف، عمومی و غیرمتمرکز باشد، آسان است. بااین‌حال، این پارامترها می‌توانند تغییر کنند – در واقع، بسیاری از شرکت‌های خصوصی از بلاک چین‌های مجاز استفاده می‌کنند که با ویژگی‌های معمولی چنین بلاک چین‌هایی مطابقت ندارند.
بلاک چین‌های مجاز و بدون مجوز هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. بلاک چین‌های مجاز امنیت و کنترل بیشتری ارائه می‌دهند، اما انعطاف‌پذیری کمتری دارند. بلاک چین‌های بدون مجوز انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌دهند، اما امنیت و کنترل کمتری دارند. انتخاب نوع بلاک چین مناسب برای کاربردی خاص، به عوامل مختلفی مانند نیازهای امنیتی، نیازهای کنترلی و نیازهای انعطاف‌پذیری بستگی دارد.
شبنم توایی
علاقه زیادی به حوزه فناوری و فین تک دارم، درباره ارزهای دیجیتال، بلاک چین، هوش مصنوعی، وب ۳ و سایر موضوعات مرتبط با فناوری می‌نویسمو تحقیق می‌کنم. عاشق سفر و عکاسی هستمو اوقات فراغتم را با کشف جاذبه‌ها و ثبت لحظات زیبا سپری می‌کنم. بزرگترین هدفم تو زندگی یاد گرفتنه و لذت می‌برم از اینکه یادگرفته‌هامو دانش و تجربه‌ام را با دیگران به اشتراک بگذارم و از اونها هم یاد بگیرم.
مطالب نویسندهمطالب مشابه
دیالکتیک ارباب و برده؛ دلیل برنده شدن بیت کوین در پایان داستان
بیت کوین یک انقلاب واقعی و چندوجهی است که اکنون بیش از 14 سا ...
اگر پول فیات منطقه آسایش شماست، بیت کوین منطقه رشد شماست
احتمالاً پیش از این شنیده‌اید که برای دستیابی به چیزهای بزرگ ...
حسابداری بیت کوین؛ تفسیر داده‌های مبتنی بر UTXO
«یک نسخه‌ی تماماً همتا به همتا از پول نقد الکترونیکی که این ...
