وب 3 هنوز با انقلابی که آیفون ایجاد کرد، فاصله زیادی دارد

در 9 ژانویه 2007، مردی با ژاکت یقه‌اسکی مشکی، سخنرانی را در Macworld 2007 در سانفرانسیسکو ایراد کرد. او شلوار جین و کفش دویدن سفید پوشیده بود و سه محصول را به دنیا وعده داد: یک آی‌پاد با صفحه نمایش عریض و لمسی، یک نوع انقلابی جدید از تلفن همراه و یک دستگاه ارتباط اینترنتی؛ اما در واقع فقط در مورد یکی صحبت می‌کرد: آیفون، اولین محصول از این دست در نوع خود.

آیفون‌ها به سرعت تبدیل به پرفروش‌ترین محصول تمام دوران شدند. استیو جابز محصولات تستی رایگان ارائه نداد. کمپینی همراه با هدایا برگزار نکرد یا به تلویزیون نمی‌رفت و برای خرید به کاربران التماس نمی‌کرد. او و اپل به‌تازگی محصولی غیر قابل انکار برتر و متحول‌کننده را به بازار عرضه کردند، و پذیرش انبوه آن به طور طبیعی اتفاق افتاد.

آیفون صفحه‌کلیدهای فیزیکی و قلم را حذف کرد تا گوشی‌ها را برای هر کسی در جهان بصری کند. رهبران وب 3 نیز بهتر است پروژه‌های خود را به همان اندازه شهودی و در دسترس قرار دهند. آیا کسی در کریپتو یقه‌اسکی مشکی ندارد؟

درس‌هایی از جذب نسل قبلی به عنوان مشتری توسط کمپانی‌های بزرگ فناوری

بسیاری از مادران ما هرگز در زندگی خود کامپیوتر نداشته‌اند؛ اما بسیاری از آنها اکنون گوشی‌های هوشمند و حتی آیفون دارند. این درسی است که وب 3 باید بیاموزد تا بتواند به سرزمین افسانه‌ای موعود «پذیرش انبوه» برسد.

والدین ما از آیفون و گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند؛ چون چاره‌ای غیر از این ندارند. شاید راضی به این استفاده نباشند؛ اما آن‌قدر این تکنولوژی در همه جا حضور پیدا کرد و زندگی روزمره به آن وابسته شد که روش کار دنیا را تغییر داده است.

اگر قرار است وب 3 به این سطح از تأثیر تغییر پارادایم برسد، اگر قرار باشد به پذیرش انبوه دست یابد، باید سیستمی بسازند و به بازار عرضه کنند که غیر قابل انکار است و بهتر از آنچه در حال حاضر وجود دارد (وب 2)، باشد.

استیو جابز و یقه‌اسکی مشکی نمادین او از بین رفته‌اند، اما اپل همچنان برای برنامه‌ها و خریدهای درون برنامه‌ای در iOS، iPadOS، watchOS و macOS App Store کارمزد 30 درصدی دریافت می‌کند. از 279.81 میلیارد دلار درآمدی که گوگل در سال 2022 ایجاد کرد، 162.45 میلیارد دلار از درآمدزایی از داده‌های کاربران خود از طریق فروش تبلیغات جستجو (و به اشتراک گذاشتن این درآمد با کاربران خود) به دست آمد. ایلان ماسک برای راه‌اندازی یک برنامه اشتراک درآمد تبلیغاتی در جولای 2023، توییتر را خرید و آن را به عنوان X ری برند کرد تا درآمد حاصل از تبلیغات را با دیگران سهیم شود.

وب 3 وعده داده است که اینترنتی ایجاد کند که در آن کاربران مالک داده‌های خود هستند: فرصتی برای داشتن هویت دیجیتال و حقوق مالکیت دیجیتال. این وعده جذاب است، اما نتایج هنوز محقق نشده است.

جایی که وب 3 کوتاهی می‌کند

کریپتو به کاربران این فرصت را می‌دهد تا از دارایی‌های خود محافظت کنند و به آنها کنترل کامل بر ارزش را بدون دولت‌ها و واسطه‌هایی نظیر بانک‌های مرکزی یا صاحبان شرکت‌ها بدهد. با این حال، کلیدهای خصوصی ممکن است گم شوند و دارایی‌ها غیر قابل بازیافت شوند. داده‌ها تخمین می‌زنند که حدود 25 درصد از بیت کوین‌ها برای همیشه از دست رفته‌اند.

فراموش نکردیم که سلسیوس وعده داد که حضانت دارایی کاربران را بر عهده بگیرد و به آنها سود بدهد؛ اما ناگهان همه چیز به هم ریخت و عده زیادی ورشکسته شدند. داستان صرافی FTX هم به همین شکل است که با شعار «ساخته شده توسط تریدرها برای تریدرها» شروع کرد و در پایان فاجعه آفرید.

حال سولانا و اتریوم هر دو به تازگی گوشی‌های خود را برای رقابت با آیفون عرضه کرده‌اند، اما احتمالاً هنوز نگرانی برای اپل ایجاد نشده است.

اگرچه وب 3 هنوز جایی نیست که باید باشد، اما دلایل وجود آن را فراموش نکنیم: امور مالی سنتی و وب 2 بارها و بارها باعث شکست افراد زیادی شده‌اند.

درس‌هایی برای وب 3

ارزش مالکیت داده باید مورد بحث قرار گیرد و نتایج ملموسی در دنیای مالی واقعی داشته باشد. امنیت و یکپارچگی داده‌ها باید تضمین شود و به حفظ کلیدهای خصوصی پیچیده توسط کاربران وابسته نباشد. دیفای باید در واقع غیرمتمرکز شود و در معرض دستکاری چند بازیکن بزرگ قرار نگیرد. باید در دسترس و شامل همه فعالان بازار باشد. زبان وب 3 باید ساده باشد و استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) باید مانند آیفون آسان باشد.

مهم‌تر از همه، وب 3 باید ایمن، شفاف و قابل اعتماد باشد. دیگر نمی‌تواند به بازیگران بد متمرکز اجازه دهد که باور بازار به وعده «اینترنت بر پایه ارزش» را از بین ببرند.