حل و فصلِ غیرمتمرکز اختلافات (DDR): از دادگاه تا بلاک چین؛ در تقاطع عدالت و تمرکززدایی

به عنوان شکلی نوظهور از سازماندهی و هماهنگی فعالیت‌ها، سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار (DAO) در حال تغییر چشم‌انداز حکمرانی هستند. دائوها اساساً نهادهایی هستند که بدون یک مرجع مرکزی، از طریق قوانین کدگذاری شده در برنامه‌های کامپیوتری معروف به قراردادهای هوشمند، عمل می‌کنند و به این ترتیب، دائوها به بازیگران مهمی در اقتصاد دیجیتال تبدیل شده‌اند.

دائوها پارادایم جدیدی برای حاکمیت و هماهنگی سازمانی ارائه می‌دهند. با این حال، مانند هر مدل سازمانی، دائوها از تضاد مستثنی نیستند. همراه با رشد پذیرش دائو، مکانیسم‌های موثر حل تعارض، متناسب با این ساختارها، بسیار مهم خواهد بود. در حالی که دائوها پاسخگویی و شفافیت را تضمین می‌کنند، اختلافات بین اعضا در هر تلاش جمعی اجتناب‌ناپذیر است. هرچه این سیستم‌ها بیشتر مورد پذیرش قرار گیرند، وجود راه‌های مؤثر برای حل چنین تعارضاتی که به طور ویژه برای این ساختار منحصربه‌فرد طراحی شده‌اند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

اینجا جایی است که حل غیرمتمرکز اختلاف Decentralized Dispute Resolution (DDR) وارد گود می‌شود. فناوری DDR از ویژگی‌های بلاک چین برای ارائه مکانیسم‌هایی شفاف، کارآمد و به ویژه برای محیط دیجیتالی که دائوها در آن فعالیت می‌کنند، استفاده می‌کند. در اصل، DDR را می‌توان به عنوان یک سیستم قضایی در نظر گرفت که به طور خاص برای دنیای غیرمتمرکز ساخته شده است.

نظام‌های حقوقی سنتی برای ارائه راه‌حل‌های کارآمد، برای طرف‌هایی که به شیوه‌ای غیرمتمرکز و بدون مرز در تعامل هستند، تلاش می‌کنند. دعوی قضایی برای دائوهای بین‌المللی می‌تواند آهسته، مبهم و از نظر قضایی پیچیده باشد. رویه‌های دادگاهی موجود برای اختلافات متمرکز بر فعالیت و دارایی‌های روی بلاک چین بهینه نشده است. دادگاه‌های سنتی، با سرعتی آهسته و گاهی اوقات قوانین نامشخص، ممکن است راه‌حل ایده‌آلی برای دائویی با اعضای بین‌المللی نباشد.

صرافی کریپتوکارنسی کانادایی QuadrigaCX نمونه بارزی از این موضوع است که چگونه دادخواهی برای سازمان‌های مبتنی بر بلاک چین، می‌تواند آهسته، مبهم و از نظر قضایی پیچیده باشد. هنگامی که بنیانگذار QuadrigaCX، جرالد کاتن، در سال 2018 به طور غیرمنتظره‌ای از دنیا رفت، ابهامات زیادی در مورد ارزهای دیجیتال گمشده به ارزش 190 میلیون دلار را از خود به ارث گذاشت.

با توجه به ماهیت بین‌المللی فعالیت‌های صرافی، تحقیقات در این زمینه شامل چندین حوزه قضایی می‌شد که این روند را به طور باورنکردنی پیچیده و آهسته کرد. تا به امروز، حل و فصل این پرونده همچنان در حال انجام است، که نشان‌دهنده ناکارآمدی سیستم‌های حقوقی سنتی در برخورد با چنین سناریوهایی است.

در سال 2017، تزوس، یک پروژه بلاک چین، با یک سری شکایت‌های دسته‌جمعی در مورد عرضه اولیه کوین خود (ICO) مواجه شد که 232 میلیون دلار جمع‌آوری کرده بود. این شکایت‌ها که در ایالات متحده تنظیم شد، به یک نبرد حقوقی دو ساله منجر شد. اختلافات بر سر این بود که آیا توکن‌های تزوس باید طبق قوانین ایالات متحده به عنوان اوراق بهادار طبقه‌بندی شوند و اینکه آیا فروش با مقررات مطابقت داشته است یا خیر.

صلاحیت قضایی به یک موضوع بحث‌برانگیز تبدیل شد؛ زیرا تزوس، اگرچه توسط یک شرکت مستقر در ایالات متحده اداره می‌شد، اما به طور رسمی در سوئیس مستقر بود. این نشان می‌دهد که رویه‌های دادگاهی موجود برای اختلافات متمرکز بر بلاک چین و دارایی‌های کریپتویی بهینه نشده است.

همان فناوری که فعالیت دائوها را ممکن می‌کند، راه‌حلی برای حل تعارضات آنها نیز ارائه می‌دهد: حل غیرمتمرکز اختلافات (DDR).

این قبیل فناوری‌ها راهی را برای اعضای دائو فراهم می‌کنند تا با استفاده از همان اصول بلاک چین که زیربنای سازمان‌هایشان است، اختلافات خود را به طور موثر و شفاف حل و فصل کنند.

DDRها شبیه دادگاه‌های مجازی هستند که در آن اختلافات توسط هیئت‌منصفه به صورت جمعی حل می‌شود. این اعضای هیئت‌منصفه با استفاده از توکن‌های کریپتویی که برای قضاوت‌هایشان استیک شده است، انگیزه دارند تا تصمیمات منصفانه و قابل دفاع بگیرند. همه چیز به صورت شفاف در بلاک چین اتفاق می‌افتد و این فرایند را نه تنها کارآمد بلکه شفاف نیز می‌کند.

دانلود کتابچه نحوه دریافت وام با ارزهای دیجیتال

در این کتابچه با نحوه دریافت وام با ارزهای دیجیتال آشنا می‌شوید. از نحوه ثبت‌نام تا آشنایی با مزایا و معایب این گونه وام‌ها مطلع می‌شوید.

Please leave this field empty.

Δ

داوری مبتنی بر قرارداد هوشمند

پلتفرم‌هایی مانند کلروس (Kleros) و دادگاه آراگون (Aragon Court) پتانسیل داوری مبتنی بر قرارداد هوشمند را به نمایش می‌گذارند. در این پلتفرم‌ها، شرکت‌کنندگان هیئت‌منصفه‌ای را منصوب می‌کنند که توکن‌های دیجیتالی را در حکم خود سپرده (استیک) می‌کنند و به طور مؤثر نوعی ارز دیجیتال را در تصمیم خود متعهد می‌سازند. این به عنوان یک مکانیسم پاسخگویی عمل می‌کند. از طریق انگیزه‌های ارزی – اقتصادی و تئوری بازی، داوری غیرمتمرکز با هدف تولید قضاوت‌های «خرد جمعی» است.

به‌عنوان‌مثال، کلروس که موارد واقعی مانند فروش دامنه‌هایی که مورد مناقشه است را داوری می‌کند، اکنون در حال بررسی یکپارچه‌سازی با دائوهای بین‌المللی مانند dxDAO است. با این حال، نگرانی‌ها در مورد صلاحیت هیئت‌منصفه وجود دارد. شرکت‌کنندگان ناشناس هستند و تأیید تخصص را دشوار می‌کند. اجازه دادن به هیئت‌منصفه برای افشای صلاحیت‌ها یا فعال کردن انتخاب هیئت‌منصفه سفارشی می‌تواند عدم اعتماد را برای اختلافات پیچیده افزایش دهد.

کلروس بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است و به کاربران اجازه می‌دهد تا اختلافات را به شیوه‌ای منصفانه و شفاف و بدون نیاز به یک مرجع متمرکز حل و فصل کنند. اعضای هیئت‌منصفه به صورت تصادفی از کامیونتی کلروس انتخاب می‌شوند و برای مشارکت در این کار، پاداش‌های خود را به صورت توکن PNK (توکن بومی کلروس) دریافت می‌کنند. برای عضویت در هیئت‌منصفه، کاربران باید مقدار مشخصی از توکن‌های PNK را استیک کنند. هنگامی که یک اختلاف به کلروس ارائه می‌شود، به هیئتی از هیئت‌منصفه واگذار می‌شود. سپس هیئت‌منصفه در مورد نتیجه اختلاف رأی می‌دهند. رای اکثریت نتیجه اختلاف را تعیین می‌کند.

اگر رأی هیئت‌منصفه با تصمیم نهایی مطابقت داشته باشد، آنها هزینه داوری و توکن‌های PNK را دریافت می‌کنند. با این حال، اگر رأی آنها با تصمیم نهایی مغایرت داشته باشد، ممکن است برخی از توکن‌های PNK را از دست بدهند.

این سیستم اعضای هیئت‌منصفه را تشویق می‌کند تا پرونده‌ها را با دقت بررسی کنند و صادقانه رای دهند تا با نتیجه نهایی هماهنگی داشته باشند. برای جلوگیری از تبانی یا سوگیری، کانال‌های ارتباطی مانند واتس‌اپ یا گروه‌های تلگرامی بین اعضای هیئت‌منصفه مجاز نیستند. اعضای هیئت‌منصفه به طور تصادفی برای هر پرونده انتخاب می‌شوند و از مجموعه‌ای متنوع و بی‌طرفانه از تصمیم‌گیرندگان اطمینان حاصل می‌شود.

دادگاه آراگون نیز به طور مشابه از شبکه اتریوم برای داوری استفاده می‌کند. هیئت‌منصفه توکن‌های شبکه آراگون (ANT) را استیک می‌کنند و در مورد اختلافات رای می‌دهند. پروتکل دادگاه آراگون اختلافات غیر عینی را مدیریت می‌کند که نیاز به ارزیابی هیئت‌منصفه انسانی دارد. این سیستم از یک اوراکل غیرمتمرکز برای رسیدگی به اختلافات مطرح شده توسط اعضای اکوسیستم استفاده می‌کند.

ANT برای حاکمیت یا همان گاورننس پلتفرم استفاده می‌شود. سازمان‌های دادگاه آراگون می‌توانند از این پلتفرم برای داوری اختلافاتی که قادر به حل آن‌ها در داخل نیستند، استفاده کنند. هنگامی که اختلاف به سیستم قضایی کشیده می‌شود، سازمان باید وثیقه و هزینه پرداخت کند. سپس اعضای هیئت‌منصفه به طور تصادفی از مجموعه هیئت‌منصفه انتخاب می‌شوند، که افراد می‌توانند با استیک کردن توکن‌های ANT که به ANJ تبدیل می‌شوند، به آنها بپیوندند.

در ادامه برخی از مزایای استفاده از DDR برای حل اختلاف آورده شده است:

• شفافیت: تمام اختلافات DDR روی بلاک چین ثبت می‌شود، به این معنی که شفاف و قابل تایید هستند.
• انصاف: سیستم DDR به گونه‌ای طراحی شده است که منصفانه و بی‌طرفانه باشد، زیرا اعضای هیئت‌منصفه به طور تصادفی انتخاب می‌شوند و آرای آنها به طور مساوی وزن می‌شود.
• کارایی: اختلافات DDR را می‌توان به سرعت و به راحتی حل کرد، زیرا نیازی به مداخله یک مرجع متمرکز نیست.
• مقرون‌به‌صرفه بودن: اختلافات DDR نسبتاً ارزان هستند، زیرا تنها هزینه، استیک کردن توکن‌ها توسط هیئت‌منصفه است.

برخی از چالش‌های فعلی این فناوری عبارتند از:

• عدم بلوغ: به عنوان یک فناوری نسبتاً جدید، سیستم‌های DDR هنوز در حال تکامل هستند. ممکن است آسیب‌پذیری‌هایی وجود داشته باشد که به طور کامل تست نشده باشند.
• قابلیت اجرایی محدود: در حال حاضر مشخص نیست که چگونه احکام غیرمتمرکز تحت چارچوب‌های قانونی سنتی اجرا می‌شوند.
• اعتماد: کاربران باید به پروتکل حل اختلاف و هیئت‌منصفه اعتماد کنند؛ اما همچنان دستکاری توسط بازیگران بد به عنوان یک چالش مطرح است.
• مقیاس‌پذیری: آیا مکانیسم‌های غیرمتمرکز می‌توانند حجم بالایی از اختلافات را مدیریت کنند؟ توان عملیاتی و مقیاس‌پذیری هنوز در حال بهینه‌سازی است.
• اختلافات پیچیده: سیستم‌هایی مانند Kleros ممکن است برای اختلافات بسیار پیچیده یا ذهنی ایده‌آل نباشند.
• پذیرش کاربر: برای هیئت‌های منصفه موفق، پروتکل‌ها باید اعضای قابل توجهی از هیئت‌منصفه تایید شده را ایجاد کنند. بوت‌استرپ کردن کاربران جدید می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
• حملات: هکرها به طور بالقوه می‌توانند در صورت وجود آسیب‌پذیری از مکانیسم‌های استیکینگ یا رأی‌گیری سوءاستفاده کنند و موضوع انصاف را به چالش بکشند.

آینده حل اختلاف غیرمتمرکز (DDR)

حل و فصل اختلافات به صورت غیرمتمرکز هنوز در مراحل اولیه توسعه و پذیرش است. با این حال، با توجه به محدودیت‌های سیستم‌های قانونی سنتی و همسویی با ارزش‌های وب 3، پتانسیل این را دارد که سیستم‌های سنتی را به چالش بکشد.

همانطور که فناوری بلاک چین در سراسر امور مالی، حاکمیت، هویت، زنجیره تامین و سایر بخش‌ها گسترش می‌یابد، تقاضا برای حل سریع و منصفانه مناقشات متناسب با تعاملات دیجیتالی افزایش می‌یابد. با ادامه پذیرش دائو، حل و فصل اختلافات غیرمتمرکز احتمالاً به عنوان راه حل ترجیحی ظاهر می‌شود.

فناوری DDR این فرصت را دارد که به صورت تصاعدی مقیاس‌پذیر شود. طرفداران پیش‌بینی می‌کنند که DDR فراتر از مناقشات بلاک چین گسترش یابد و موارد استفاده‌ای مانند داوری تجاری، اختلافات تجاری فرامرزی، ادعاهای مصرف‌کننده و حتی درگیری‌های بین‌فردی را در بر گیرد. پیشرفت در چارچوب‌های قضایی و ادغام با سیستم‌های حقوقی نیز قابلیت اجرا را گسترش خواهد داد.

حل و فصل اختلافات به صورت غیرمتمرکز از دیدگاه شکل جدیدی از عدالت پشتیبانی می‌کند: شفاف و کارآمد، مبتنی بر فناوری و مشوق‌های مشترک.

ثبت‌نام کن و ۳۰۰ هزار پپه، پاداش بگیر!

با ثبت‌نام در بیت‌پین و احراز هویت سطح ۲، ۳۰۰۰۰۰ ارز دیجیتال پپه پاداش دریافت کنید!

ثبت‌نام و دریافت پاداش

در حالی که چالش‌های مربوط به بلوغ و پذیرش همچنان وجود دارد، DDR برای رشد عظیم در سال‌های آینده آماده است. روحیه کارآمدی، شفافیت و تمرکززدایی آن، آن را به عنوان جایگزینی برای سیستم فعلی قرار می‌دهد، زیرا نهادهای قدیمی با عدم شفافیت مواجه هستند. فضای بلاک چین هنوز در حال بررسی مکانیسم‌های بهینه برای امنیت، انصاف و مقیاس پذیری است. اما حل و فصل اختلافات غیرمتمرکز یک مدل قانع‌کننده برای حل تعارض در آینده ارائه می‌دهد. ترکیبی از نوآوری و اثربخشی آن استاندارد جدیدی را ایجاد می‌کند و مسیر روشنی را در قلمرو دیجیتالی که در آن اجماع حاکم است، ارائه می‌دهد.