یکی از پروژههایی که دائما در کنفرانسهای بلاکچین و بین اخبار روزانه کریپتوکارنسی در موردش میشنویم، هایپر لجر (Hyperledger) است. اگرچه درک مفهوم هایپر لجر سختتر از درک بلاکچین ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم است اما برای شناخت پروژههای هیجانانگیزی برای برنامههای بلاکچین غیر ارزی و صنعتی باید با مفهوم هایپر لجر آشنا شوید. در این نوشتار به آموزش مختصری در درک مفهوم هایپر لجر خواهیم پرداخت. ابتدا درصدد پاسخ سوال «هایپر لجر چیست» برخواهیم آمد.
هایپر لجر چیست؟
هایپر لجر چیزی شبیه به یک ارز دیجیتال، یک شرکت، یک بلاکچین یا کوین دیجیتالی نیست؛ بلکه شبیه به هاب توسعه بلاکچین صنعتی است. در اصل هایپر لجر یک تلاش مشترک منبع باز است که برای پیشرفت فناوریهای بلاکچین بین صنعتی ایجاد شده است. این یک همکاری جهانی است که توسط بنیاد لینوکس، رهبران در امور مالی، بانکداری، اینترنت اشیا، زنجیره تامین، تولید و فناوری میزبانی میشود.
هایپر لجر از بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری پشتیبانی نمیکند.
جالب است بدانید تکنولوژی، نوید انقلابی گستردهتر و اساسیتر از فناوری بلاکچین را نخواهد داد. این بلاکچین است که نسل جدیدی از برنامههای کاربردی تراکنشی را میسازد که اعتماد، مسئولیتپذیری و شفافیت را در سازوکار صنایع ایجاد میکند و در عین حال فرآیندهای تجاری و محدودیتهای قانونی را نیز ساده میکند.
در مورد هایپر لجر بیشتر بدانیم!
بنابراین هایپر لجر چیست؟ و چگونه بنیاد لینوکس یک پلتفرم باز پیرامون پروژههای بلاکچین اینتل و IBM را ایجاد میکند؟
با هایپر لجر، بنیاد لینوکس قصد دارد محیطی ایجاد کند که در آن جوامع توسعه دهنده نرمافزار و شرکتها برای ایجاد چهارچوبهای بلاکچین با یکدیگر هماهنگ شوند. شرکت لینوکس این پلتفرم را در دسامبر ۲۰۱۵ تأسیس کرد. در فوریه ۲۰۱۶ اولین اعضای موسس را اعلام کرد و نهایتا در مارس ۲۰۱۶ ده عضو دیگر به آن پیوستند. امروزه هایپر لجر فهرستی چشمگیر از بیش از ۱۰۰ عضو دارد. این فهرست دامنه وسیعی از رهبران شناخته شده صنعت را پوشش میدهد که شامل غولهای فناوری مانند ایرباس و دایملر، شرکتهای فناوری اطلاعات مانند IBM، فوجیتسو، SAP، هواوی، نوکیا، اینتل و سامسونگ، موسسات مالی مانند Deutsche Börse، American Express، JP Morgan، BBVA، BNP Paribas و Well Fargo نیز است. بسیاری از بزرگترین شرکتهای جهان و استارت آپها نیز در حوزه فناوری و مالی با هایپر لجر کار میکنند.
هایپر لجر متشکل از بیش از ۱۰ مدیر اجرایی است که اکثر آنها دارای چندین دهه تجربه در زمینه فناوریهای منبع باز و ارتباطات تنگاتنگ با چندین صنعت هستند. رهبران بنیاد آپاچی و کنسرسیوم W۳C و همچنین مهندسان IBM و افراد تاثیرگذار دیگر در پروژه هایپر لجر هستند. برخی از اعضای هایپر لجر مانند ریچارد براون و تاماس بلومر، سالها با فناوری بلاکچین کار کردهاند. هایپر لجر دانش فنی و چهارچوبهای نرمافزاری را برای اعضای خود و همچنین ارتباطات مختلفی را با صنایع و توسعهدهندگان مختلف فراهم میکند. در اوایل توسعه هایپر لجر میبایست تصمیم مهمی گرفت میشد. از مدیر اجرایی این پروژه، برایان بهلندورف پرسیده شد که آیا یک هایپر لجر کوینی خواهد داشت؟ یعنی یک واحد پولی که روی بلاکچین هایپر لجر اجرا شود؛ که بهلندورف پاسخ داد که پروژه هایپر لجر هرگز ارز دیجیتال خود را نخواهد ساخت!
اهداف استراتژیک هایپر لجر چیست؟!
این تصمیم به شدت اهداف استراتژیک هایپر لجر را برای ساخت برنامههای صنعتی فناوری بلاکچین و جدا کردن آن از طرحهای ثروتمند شدن که معمولاً از زنجیرههای بلوکی مبتنی بر ارز تکامل مییابند، شکل داد. این پروژه ممکن است نسبت به پروژههای دیگر که دارای ارزهای دیجیتال مخصوص به خود هستند خسته کنندهتر باشد، اما در عین حال برای پیادهسازی و اجرای یک فناوری سادهتر بسیار هوشمندانه است. این پلتفرم با هدف «ایجاد یک چهارچوب دفتر کل توزیع شده منبع باز در سطح سازمانی و پایگاه کد» و همچنین ایجاد، ترویج و حفظ یک زیرساخت باز است.
پروژههای هایپر لجر چیست؟
«استراتژی چتر» هایپر لجر، طیف وسیعی از فناوریهای بلاکچین، چهارچوبها، کتابخانهها، رابطها و برنامههای کاربردی را افزایش داده و ترویج میکند. در حال حاضر هایپر لجر میزبان پروژههای زیر است:
پروژه Hyperledger Sawtooth یک مجموعه بلاکچین ماژولار است که توسط شرکت اینتل توسعه یافته است. از یک الگوریتم اجماع جدید به نام اثبات زمان سپری شده (PoeT) استفاده میکند.
پروژه Hyperledger Iroha پروژهای است که چند شرکت ژاپنی برای ایجاد یک چهارچوب آسان برای ترکیب یک بلاکچین در تلاش هستند.
- Hyperledger Fabric (Hyperledger IBM)
پروژه Hyperledger Fabric (Hyperledger IBM) توسط شرکت IBM هدایت میشود. Fabric یک پلاگین برای اجرای فناوری بلاکچین است که به عنوان پایهای برای توسعه برنامههای بلاکچین با مقیاس بالا با مجوزهای انعطافپذیر طراحی شده است.
پروژه Hyperledger Burrow یک ماشین قرارداد هوشمند مجاز در امتداد مشخصات اتریوم توسعه میدهد.
پروژه Hyperledger Composer ابزاری برای ساخت شبکههای تجاری بلاکچین است.
پروژه Hyperledger Explorer یک ماژول بلاکچین و یکی از پروژههای هایپر لجر است که توسط بنیاد لینوکس میزبانی میشود. این پروژه که برای ایجاد یک برنامه کاربردی وب کاربر پسند طراحی شده است، میتواند بلوک ها، تراکنشها و دادههای مرتبط، اطلاعات شبکه (نام، وضعیت، لیست گره ها)، کدهای زنجیره ای، تراکنشها و همچنین موارد دیگر را مشاهده، فراخوانی، استقرار یا پرس و جو و جستجو کند.
پروژه Hyperledger Indy مجموعهای از ابزارها، کتابخانهها و اجزای بیشتر برای هویتهای دیجیتالی است که در بلاکچینها ریشه دارند.
پروژه Hyperledger Cello یک مدل استقرار بلاکچین به عنوان یک سرویس است.
خدمات هایپر لجر چیست؟
هایپر لجر علاوه بر پروژههایی که در بالا ذکر شد دارای چندین پروژه ابزاری است که هدف آن آسانتر و مؤثرتر کردن دسترسی و توسعه بلاکچینها است. همچنین در حوزه گستردهای از پروژههای بلاکچین غیر ارزی مشارکت دارد. اما در این قسمت قصد داریم نگاهی دقیقتر به دو پروژه برجسته هایپر لجر بیاندازیم:
پروژههای Sawtooth و Fabric دو پروژه مهم هستند که توسط شرکتهای بزرگ Intel و IBM، ایجاد شده و به عنوان کد منبع باز به هایپر لجر داده شده اند. با هایپر لجر، شرکتها به پیشبرد پروژههای بلاکچین خود ادامه میدهند در حالی که از همه افراد دعوت میشود که در آن مشارکت کنند.
پروژه Hyperledger Sawtooth
این پروژه مربوط به شرکت اینتل است. به زبان پایتون نوشته شده و برای موارد استفاده در بسیاری از زمینهها از اینترنت اشیا گرفته تا امور مالی طراحی شده است. ویژگیهای مهم Sawtooth Lake این است که از برنامهها و استقرارهای مجاز و بدون مجوز پشتیبانی میکند و از یک الگوریتم اجماع جدید توسعهیافته به نام اثبات زمان سپری شده (PoET) استفاده میکند.
PoET از دستورالعملهای امن CPU استفاده میکند که در پردازندههای جدید در دسترس باشد. با این دستورالعملها، PoET یک انتخاب ایمن و تصادفی از یک به اصطلاح «رهبر» را تضمین میکند. این فرآیند را میتوان با استخراج بیت کوین مقایسه کرد که در آن ماینرها برای دسترسی یکباره برای نوشتن بلاکچین رقابت میکنند. برای تبدیل شدن به یک رهبر، هر «تأیید کننده» (که همان اصطلاح گره یا یک ماینر است) باید از دستورالعمل امن CPU برای درخواست زمان انتظار استفاده کند. اعتبارسنجی با کمترین زمان انتظار به عنوان رهبر (مانند یک ماینر سریع) انتخاب میشود. در نظر داشته باشید در این فرایند هیچ مصرف انرژی مانند استخراج رمزارزها وجود ندارد. هر گره به سادگی میتواند از CPU خود استفاده کند تا بدون هیچ هزینهای در انتخاب رهبر شرکت کند.
از دیگر نوآوری های این پروژه هایپر لجر چیست؟
یکی دیگر از نوآوریهای این پروژه، ایجاد و انتشار معاملات است. یک مشتری تراکنشها را ایجاد میکند و آن را به اعتبارسنجیها ارسال میکند. این تراکنشها در یک دسته جمع شده و به طور کامل به دولت متعهد میشوند. این فرآیند مشابه زمانی است که ماینرهای ارزهای دیجیتال تراکنشها را در یک بلوک قرار میدهند اما دقیقا مانند آن عمل نمیکند؛ زیرا با این دسته بندی، Sawtooth مشکل اعتبارسنجی ایمن تراکنشهایی که به یکدیگر وابسته هستند را حل میکند.
تا به امروز از Sawtooth در چندین برنامه آزمایشی استفاده شده است. این آزمایش برای سرو غذاهای دریایی از مرحله ماهیگیری در اقیانوس تا انتقال آن به میز غذا، با استفاده از حسگرهای اینترنت اشیا و پارامترهایی در کل زنجیره تامین انجام میشود. خریدار میتواند به یک رکورد کامل و قابل اعتماد از کل زنجیره زنده غذاهای دریایی دسترسی داشته باشد.
پروژه Sawtooth همچنین برای ساده کردن فرآیند انتقال پیوندها مورد آزمایش قرار گرفته است. توسعه دهندگان یک رابط کاربری برای ردیابی و انتقال اوراق قرضه ایجاد کردند. با استفاده از این روند، کاربران میتوانند مجموعه کاملی از اوراق قرضه را در بلاکچین مدیریت کنند. مورد دیگر، مدیریت داراییهای دیجیتالی هستند. توسعه دهندگان این پروژه از هایپر لجر پلتفرمی را برای مدیریت مالکیت داراییهای دیجیتال در بلاکچین Sawtooth ایجاد کردند که میتواند دامنه وسیعی از داراییهای دیجیتال را مدیریت کند.
پروژه Hyperledger Fabric
این پروژه شاید جالبترین پروژه در IBM باشد. پروژه Fabric پایه و اساسی برای توسعه راه حلهای مبتنی بر بلاکچین با معماری ماژولار است. اجزای مختلف بلاکچین مانند خدمات اجماع و عضویت، میتوانند به پلاگین و بازی تبدیل شوند. Fabric به گونهای طراحی شده است که چهارچوبی را ارائه دهد که با آن شرکتها بتوانند شبکه بلاکچین مجزای خود را که میتواند به سرعت به بیش از ۱۰۰۰ تراکنش در ثانیه برسد، جمعآوری کنند.
Fabric به شرکتکنندگان اجازه میدهد یک کانال مجزا برای داراییهای خود بسازند و از این رو تراکنشها و دفتر کل را از هم جدا کنند. با این روش کد زنجیرهای مورد نیاز برای خواندن و تغییر وضعیت یک دارایی، فقط روی همتایان درگیر معاملات نصب میشود. بلاکچینهای Fabric به کاربر اجازه میدهند در تعاملات باز و خصوصی شرکت کنند. فراتر از این، شرکت IBM یک طرح جایگزین برای بلاکچینهای عمومی و بدون مجوز پیشنهاد میکند و آن هم این است که این پروژه از یک زیرساخت کلید عمومی برای تولید گواهیهای رمزنگاری مرتبط با سازمانها و کاربران استفاده میکند. بنابراین امکان محدود کردن دادهها و دسترسی کانال به کاربران خاص وجود دارد. بنابراین این پروژه هایپر لجر از انعطافپذیری بالایی در مجوزها و حریم خصوصی برخوردار است.
گفتار پایانی!
امیدواریم اطلاعات درج شده در این مقاله به پرسش هایپر لجر چیست به خوبی پاسخ داده باشد. در حالی که بیشتر پروژههای بلاکچین روی ارزهای دیجیتال و توکنها تمرکز دارد، پروژههای پیرامون هایپر لجر پتانسیل قوی برای ایجاد ستون فقرات برنامههای صنعتی غیرارزی و با مقیاس بالای فناوری بلاکچین را نشان میدهد.
پرسشهای متداول!
هایپر لجر چیست؟
هایپر لجر پروژه متن بازی است که به شرکتها و افراد کمک میکند شبکه بلاکچین خود را راهاندازی کنند. با کمک هایپر لجر شرکتها میتوانند بهترین راه کار را برای سیستمهای مدیریتی خود با استفاده از بلاکچین پیادهسازی کنند و ارتباطات و همکاری بین توسعهدهندگان بلاکچین را آسانتر کنند.
هایپر لجر روی چه پروژههایی تمرکز دارد؟
هایپر لجر روی پروژههای غیرارزی متمرکز است. به عبارتی استفاده از تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند در صنایع غیرارزی از برنامههای هایپر لجر است.