رمز ریال چیست؟ آیا رمزریال می‌تواند جایگزین بیت کوین شود؟

ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند؛ به طوری‌که توسط هیچ حکومت یا مرکزی کنترل نمی‌شوند. این در حالی است که ارزهای رایج هر کشور توسط دولت و بانک مرکزی آن کشور ارائه شده و کنترل می‌شود. به همین خاطر بیشتر دولت‌ها در برابر ارزهای دیجیتال جبهه داشتند.

اما با توسعه فناوری بلاکچین و گسترش کاربرد شبکه‌های بلاکچینی مبتنی بر ارزهای دیجیتال، بیشتر کشورها به فکر این افتادند تا ارزهای خود را در نسخه‌های الکترونیکی و قابل برنامه‌نویسی عرضه کنند. این امر در کشور ما نیز تحت رمز ریال صورت گرفته است. ممکن است اخیراً این عنوان را زیاد شنیده باشید. پس اگر شما نیز مایلید بدانید رمز ریال چیست و چه کاربردی دارد، با ما همراه شوید.

رمز ریال چیست؟

رمز ریال، ارز دیجیتال بانک مرکزی ایران و به نوعی نسخه الکترونیکی اسکناس‌های رایج در کشورمان است. البته ارزش رمز ریال با ارزش ریال سنتی کاغذی برابر بوده و به آن متصل است. رمز ریال یا ریال دیجیتال را می‌توان مکمل پول نقد در نظر گرفت که به افزایش سرعت انجام مبادلات پولی و مالی در کشور می‌انجامد. در وصف بیشتر رمز ریال می‌توان گفت:

• در رمز ریال، اصل و ذات پول به صورت الکترونیکی منتقل می‌شود و نیازی به تسویه بین بانکی ندارد. به همین خاطر تراکنش‌های مبتنی بر رمز ریال بلافاصله انجام می‌شوند. به طوری‌که پرداخت و دریافت وجوه در عرضه چند ثانیه انجام خواهد شد.
• رمز ریال با نماد «CBDC» مشخص می‌شود که مخفف عبارت «Central Bank Digital Currency» به معنای «پول دیجیتال بانک مرکزی» است.
• مقدار عرضه رمز ریال توسط بانک مرکزی تنظیم خواهد شد.
• در رمز ریال، فناوری مشابه ارزهای دیجیتال برای انتشار آن صورت می‌گیرد. این اقدام می‌تواند برخی از نگرانی‌های امنیتی مرسوم در سیستم پولی ایران را برطرف نماید.
• عرضه رمز ریال یکی از اهداف بین‌المللی کردن ریال عنوان شده است. البته علاوه‌بر کشورمان، بزرگترین بانک‌های مرکزی جهان مانند بانک مرکزی اروپا و ایالات متحده آمریکا نیز برای انتشار پول‌های دیجیتالی خود دست‌به‌کار شده‌اند.

با توجه به آن‌چه در وصف ریال دیجیتالی گفته شد، حالا تا حد زیادی می‌دانیم که رمز ریال چیست. در ادامه به بررسی دیگر موضوعات حول محور رمز ریال خواهیم پرداخت.

چرا رمز ریال عرضه شده است؟

دولت برای ارائه رمز ریال اهداف مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، دور زدن تحریم‌ها است. در واقع کشورهایی همچون ایران و روسیه که تحت تحریم هستند، در توسعه ارزهای دیجیتال فعالیت بیشتری دارند. به طوری‌که روسیه نیز در پی راه‌اندازی پول دیجیتال ملی خود برای سال 2023 است.

البته کشور چین نیز در این امر پیشتاز بوده و گام‌هایی را در این زمینه برداشته است. در ادامه به بررسی دیگر کاربردها و مزیت‌های ریال دیجیتال خواهیم پرداخت. اما در اصل این سیستم می‌تواند به خود بانک مرکزی برای مقابله با تحریم‌ها کمک کند. البته این سیستم در حال حاضر در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارد و هنوز به‌صورت کامل در چرخه اقتصاد کشور وارد نشده است.

این سیستم اگرچه از دفتر کل توزیع شده استفاده می‌کند، اما ساختار متفاوتی دارد که آن را از غیرمتمرکز بودن خارج کرده . همچنان آن را متمرکز نگه‌می‌دارد!

آیا رمز ریال قابل استخراج است؟

همان‌ طور که گفته شد، عرضه رمز ریال توسط بانک مرکزی تنظیم می‌شود. بنابراین طبیعتاً امکان استخراج آن وجود ندارد. بلکه بانک مرکزی به هر مقدار که نیاز باشد، به‌صورت برنامه‌ریزی شده و نامحدود برای عرضه بیشتر رمز ریال اقدام خواهد کرد.

حتما بخوانید: بزرگ‌ترین فارم‌های استخراج ارز دیجیتال دنیا کجاست؟ آشنایی با فارم‌ ارز دیجیتال

بنابراین رمز ریال را نمی‌توان مانند بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز به حساب آورد. بلکه صرفاً همان ریال کاغذی سنتی است که به‌صورت الکترونیکی عرضه می‌شود تا بتواند سرعت و دقت بیشتری به مبادلات مالی کشور بخشیده و آن را از حالت سنتی خارج کند. بنابراین نباید انتظار یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز را از رمز ریال یا ریال الکترونیکی عرضه شده توسط بانک مرکزی داشته باشیم!

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

آیا رمز ریال می‌تواند جایگزین بیت کوین شود؟

هدف از ایجاد و عرضه رمز ریال به هیچ وجه جایگزینی آن با بیت‌کوین نبوده است. چراکه بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه بلاکچین است که توسط هیچ نهاد یا جکومتی کنترل نمی‌شود. اما رمز ریال مکملی برای ارزهای فیات در سهولت مبادلات مالی یک کشور است که توسط بانک مرکزی همان کشور ارائه شده و مقدار عرضه آن کنترل می‌شود.

از این رو هم هدف از ایجاد رمز ریال و هم کاربرد آن با بیت‌کوین تفاوت دارد. بنابراین رمز ریال جایگزین بیت کوین نیست. بلکه صرفاً به ارز دیجیتال ملی کشورمان اشاره دارد!

انواع رمز ریال

به‌صورت کلی دو نوع رمز ریال یا «CBDC» وجود دارد که بر دو نوع عمده فروشی و خرده فروشی هستند و هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. توضیحات و ویژگی‌های هریک از این ارزها به قرار زیر است:

• رمز ریال عمده‌فروشی

رمز ریال‌های عمده فروشی مانند ذخایر سنتی بانک مرکزی عمل کرده و از مؤسسات بانکی و مالی موجود برای انجام تراکنش‌ها و تسویه آن‌ها استفاده می‌کنند. رمز ریال‌های عمده فروشی می‌توانند به افزایش سرعت انتقال بین مرزی کمک کنند. از این رمز ریال‌ها برای پرداخت‌های بین بانکی نیز استفاده می‌شود.

• رمزریال خرده‌‌فروشی

رمز ریال‌های خرده فروشی در کنار پرداخت بین بانکی رمز ریال‌های عمده فروشی، انتقال مستقیم ارز دیجیتال تحت حمایت بانک مرکزی به مصرف کنندگان را بر عهده دارند. بنابراین به کمک آن‌ها ریسک واسطه‌ها، عدم نقدشوندگی مؤسسات بانکی و کاهش وجوه سپرده‌گذاران از بین می‌رود.
البته رمز ریال‌های خرده‌فروشی خود بر دو نوع هستند. یکی «رمز ریال دسترسی مبتنی بر ارزش یا پول نقد» است که با نام مستعار از طریق کیف‌پول دیجیتالی برای گیرنده ارسال می‌شود. گفته می‌شود که توسعه این سیستم سریع‌تر و آسان‌تر از دسترسی مبتنی بر توکن است.
نوع دیگر نیز «رمز ریال رمزعبور یا دسترسی به حساب» بوده که همانند دسترسی حساب بانکی است. بنابراین یک واسطه احراز هویت گیرنده، نظارت بر فعالیت‌ها و پرداخت‌های غیرقانونی بین حساب‌ها را برعهده خواهد داشت. این سیستم حریم خصوصی بهتری را به همراه دارد. به طوری‌که اطلاعات تراکنش‌های شخصی از طریق احراز هویت خصوصی توسط مقامات تجاری و دولتی محافظت می‌شود!

حتما بخوانید: آیا استفاده از سولار ماینینگ در ایران به صرفه است؟

می‌بینید که در ارائه رمز ریال نیز جنبه‌های گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است تا در نهایت این سیستم بتواند جایگاه خود را به‌عنوان یک سیستم مالی ملی پیدا کند. با شناخت انواع ریال‌های دیجیتال، بهتر می‌توانیم بفهمیم که ماهیت و کاربرد رمز ریال چیست.

مزایای رمز ریال

طبیعتاً عرضه ریال دیجیتالی باید مزایای بسیاری را هم برای سیستم مالی کشور و هم برای کاربران و مردمی که از آن استفاده می‌کنند در پی داشته باشد. مزایایی که می‌توان برای این سیستم در نظر گرفت به این قرار هستند:

• سهولت در اجرای سیاست‌های پولی و اوراق قرضه دولتی
• خودکارسازی فرآیندهای بین بانکی
• برقراری پیوند مستقیم بین مصرف کنندگان و بانک‌های مرکزی
• محافظت از حریم خصوصی با نام مستعار تراکنش

موارد فوق جزو مزیت‌هایی هستند که برای رمز ریال در نظر گرفته می‌شود که می‌توانند موارد بیشتری را هم در بر بگیرند. البته باید دید که آیا این مزایا در عمل و در طولانی‌مدت می‌توانند به نفع مردم و شهروندان باشند یا خیر؟!

معایب رمز ریال

طبیعتاً رمز ریال در کنار مزایای خود معایب و مشکلاتی هم دارد که باید از آن‌ها آگاهی داشت. این معایب به قرار زیر هستند:

• متمرکز بودن
• امکان ممنوعیت تراکنش کاربران توسط بانک مرکزی
• امکان حمله به اطلاعات کاربران توسط هکرها

شاید متمرکز بودن را بتوان بزرگ‌ترین مشکل رمز ریال دانست که نمی‌توان آن را مانند ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در نظر گرفت. اما بهرحال می‌تواند برای تراکنش‌های داخلی مزیت‌های بهتری به نسبت سیستم‌های سنتی قبلی را به همراه داشته باشد. بهرحال باید تفاوت آن با ارزهای دیجیتال دیگر درک شود!

گفتار پایانی!

سؤالات متداول

• رمز ریال چیست؟

رمز ریال به شکل مجازی ارز فیات گفته می‌شود؛ به همین خاطر این نوع ارز دیجیتال، همانند ارز فیات از توافق، اعتماد و حمایت کامل دولت صادر کننده خود برخوردار است.

• کاربردهای رمز ریال چیست؟

هدف اصلی از ایجاد رمز ریال، کاهش هزینه تراکنش‌های داخلی و بین‌المللی، سهولت در مبادلات مالی و شفافیت فعالیت‌های کاری بوده است.

• آیا رمز ریال را می‌توان استخراج کرد؟

خیر، رمز ریال قابل استخراج نیست. بلکه مقدار عرضه آن توسط بانک مرکزی تنظیم می‌شود و مقدار عرضه آن می‌تواند نامحدود باشد. در حالی‌که عرضه برخی از ارزهای دیجیتال محدود است!

• آیا می‌توان روی رمز ریال سرمایه‌گذاری کرد؟

با توجه به اینکه رمز ریال مانند سایر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز نیست و صرفاً برای سهولت در تراکنش‌های مالی ملی طراحی شده است، برای سرمایه‌گذاری مناسب نیست!!