زیرو ایکس؛ پروتکلی برای تبادل غیرمتمرکز داراییهای اتریوم
تاریخ: 2 بهمن 1402
زمان مطالعه:
11 دقیقه
اتریوم به لطف فناوری بلاک چین، طیف گستردهای از برنامههای کاربردی از جمله امور مالی و بازیهای غیرمتمرکز را ارائه کرده و یکی از برنامههای منحصربهفرد ساخته شده روی بلاک چین اتریوم هم پلتفرم زیرو ایکس (0x) است که توسط توکن خود به نام ZRX تأمین مالی میشود. پلتفرم زیرو ایکس، پلتفرم منبعباز است که به کاربران اجازه میدهد داراییهای دیجیتالی که نمایانگر داراییهای فیزیکی، اوراق بهادار یا سایر رمزارزها هستند را ایجاد کنند. این پلتفرم از بلاک چین اتریوم برای مدیریت و توزیع توکن استفاده میکند.
0x، پروتکلی است که تجارت داراییهای مبتنی بر اتریوم را تسهیل میکند. در صرافیهای غیرمتمرکز، داراییها به صورت همتا به همتا (Peer-to-Peer) معامله میشوند، به این معنی که هیچ نهاد مرکزی این تراکنشها را مدیریت نمیکند و بنابراین کاربران نباید نگران رویدادهایی مانند هکهایی باشند که ممکن است برای صرافیهای متمرکز رخ دهد. علاوه بر این، هیچ نهاد مرکزی برای جمعآوری هزینهها وجود ندارد.
علاوه بر این، 0x دارای رابط برنامهنویسی کاربردی (API) است که به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا بهراحتی با اکوسیستم ادغام شوند و دردسر اجرای DEX و دسترسی به نقدینگی را کاهش دهند. رابط برنامهنویسی کاربردی 0x نقدینگی را از شبکههای آنچین و آفچین جمعآوری کرده و به حل مشکلی که اغلب نقدینگی پایین در صرافیهای غیرمتمرکز ایجاد میکند، میپردازد. تمام اینها بخشی از پیگیری 0x برای تسهیل پذیرش از طریق کاهش دردسرهای راهاندازی صرافی شخصی یا ادغام عملکردهای مهم تبادل در محصول است. زیرو ایکس، پروتکل زیرساختی است که به کاربران اجازه میدهد تا بهراحتی توکنهای ERC-20 و سایر داراییها را در بلاک چین اتریوم بدون تکیه بر واسطههای متمرکز مانند صرافیهای ارزهای دیجیتال سنتی معامله کنند.
زیرو ایکس، این قابلیت تبادل غیرمتمرکز را با استفاده از مجموعهای از قراردادهای هوشمند منبع باز و قابل نظارت عمومی، به دست میآورد و پروتکل تجاری منعطف و سادهای را تولید میکند که توسعهدهندگان میتوانند بهراحتی در محصولات خود آن را پیادهسازی کنند. این پروتکل توسط توکن کاربردی ERC-20 به نام ZRX تأمین مالی میشود. نودهایی که (همچنین بهعنوان رلهها شناخته میشوند) میزبان دفتر سفارشی آفچین هستند و برنامههای کاربردی ارائه میدهند و این امکان را در اختیار کاربران قرار میدهند تا با ارز ZRX، کارمزد تراکنشها را پرداخت کنند. ZRX همچنین میتواند برای مشارکت در حاکمیت پلتفرم یا تصمیمگیری در مورد تغییرات پروتکل پیشنهاد یا رأی دهند.
در سال 2019، 0x از بازنگری ارز ZRX خبر داد و قابلیتهای بیشتری را برای این توکن اعمال کرد؛ دارندگان ZRX پس از این بازنگری میتوانستند دارایی خود را به بازارسازی واگذار کنند تا در عین حفظ ظرفیت رأی، پاداشهای غیرفعال به دست آورند.
بنیانگذاران و تاریخچه زیرو ایکس
پروتکل 0x و سکه ZRX در سال 2016 توسط ویل وارن، دانشمند کامپیوتر با مدرک دکترای مهندسی مکانیک و امیر بندعلی، تریدر سابق پایهگذاری شد؛ ویل وارن بهعنوان مدیرعامل زیرو ایکس و امیر بندعلی مدیر ارشد فناوری پلتفرم 0X است. این پلتفرم عرضه اولیه کوین (ICO) موفقی در سال 2017 انجام داد و در طی آن، با حمایت شرکتهای سرمایهگذاری برجستهای مانند پالی چین، Pantera و FBG، در مجموع 24 میلیون دلار برای پلتفرم زیرو ایکس جمعآوری شد. قبل از ICO، وارن در چندین نقش تحقیقاتی فعالیت داشته و برای مدت کوتاهی نقش مشاور فنی توکن بت (BAT) یا همان بیسیک اتنشن توکن را بر عهده داشت. از سوی دیگر، بندعلی هم با مدرک لیسانس امور مالی از دانشگاه ایلینویز فارغ التحصیل شد و قبل از تأسیس 0x، تریدری موفق بود.
اکنون تیم زیرو ایکس، از بیش از 30 نفر از جمله مهندسان، محققان و طراحانی تشکیل شده است که برای بهروزرسانی پلتفرم و اجرای روان آن تلاش میکنند.
آنچه 0x را منحصربهفرد میکند؟
برخلاف بسیاری از پروتکلهای تبادل غیرمتمرکز اتریوم، 0x از توکنهای قابل تعویض (ERC-20) و غیر قابل تعویض (ERC-723) پشتیبانی میکند. این بدان معناست که میتوان از آن برای تجارت بدون مجوز طیف گستردهای از داراییها استفاده کرد و برای دارندگان راهی برای خرید، فروش و مبادله اکثریتقریببهاتفاق داراییهای اتریوم را از طریق بیش از دهها اپلیکیشن مختلف ارائه دهد. پروتکل زیرو ایکس را میتوان در طیف گستردهای از موارد مانند بازارهای به سبک eBay برای کالاها و خدمات دیجیتال، میزهای معاملاتی OTC، عملکرد تبادل برای پروتکلهای دیفای و صرافیهای غیرمتمرکز قدیمی استفاده کرد. اگرچه 0x را میتوان برای ساخت محصولات مبادلهای بسیار انعطافپذیر هم به کار برد، اما میتوان آن را در محصولاتی که تبادل دارایی برایشان، ویژگی ثانویه است، مانند خریدهای درون بازی و پلتفرمهای مدیریت پورتفولیو هم تعبیه کرد.
در پروتکل 0x، دریافتکنندگان نقدینگی، کارمزد را در قالب ارز ZRX میپردازند، این سازوکار برای تشویق نقدینگی بازارساز پیادهسازی شده اس. کاربران همچنین باید هزینه پروتکل را در قالب اتر (ETH) بپردازند که برای پرداخت گس مورداستفاده در هر تراکنشی که انجام میدهند، استفاده میشود. بهعنوان پروتکل منبع باز، 0x هیچ سهمی از این درآمد دریافت نمیکند و در عوض توسط ارز ZRX، بهعنوان انگیزههای تیم و توسعهدهندگان همراه با بودجه اولیه ICO، پشتیبانی میشود.
از پیوند بلاکچین و هوش مصنوعی، به پول میرسیم؟
جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!
زیرو ایکس چگونه کار میکند؟
زیرو ایکس،، اساساً مجموعهای از قراردادهای هوشمند حسابرسی شده است که امکان دادوستد داراییهای مبتنی بر اتریوم را به صورت همتابههمتا فراهم میکند و بخشی از آنچه که 0x را در سطح عملکردی، به پلتفرمی بسیار موفق تبدیل میکند، این واقعیت است که اکوسیستمی قوی از ارائهدهندگان نقدینگی و مصرفکنندگان نقدینگی دارد؛ این اجزای اکوسیستم از طریق زیرساخت 0x به هم متصل هستند. در ادامه اکوسیستم را به دو بخش اصلی، میکرها (ارائهدهندگان نقدینگی) و تیکرها (مصرفکنندگان نقدینگی) تقسیم میکنیم. اساساً، 0x نقدینگی موجودیتهایی مانند DEX و AMM را که میکر هستند، جمع میکند؛ مانند یونیسواپ (Uniswap) یا سوشی سواپ (Sushiswap) است. میکرها موافقت میکنند که نقدینگی را برای اکوسیستم برای تیکرهایی مانند متامسک یا پالیگان فراهم کرده و از طریق قراردادهای هوشمند حسابرسی شده پروتکل 0x، این معاملات بهراحتی و ایمن تسهیل شوند.
نرمافزار زیرو ایکس هم به کاربران این امکان را میدهد تا داراییهای دیجیتالی سفارشی و توکنهای تجاری میزبانیشده در بلاک چین اتریوم را ایجاد کنند. این امر تبادل همتا به همتا را بدون نیاز به واسطه تسهیل میکند. چهار جنبه کلیدی برای درک نحوه عملکرد 0x وجود دارد:
رله: بازارهای غیرمتمرکز معروف به رله، خریداران و فروشندگان را در پلتفرم 0x به هم متصل میکنند. آنها کتابهای سفارش را میزبانی و در به شبکه پخش میکنند. هر فردی میتواند رلهای را اجرا کند و چندین گزینه با ویژگیهای مختلف در دسترس است.
سفارشها: بازارسازانی که نقدینگی را تأمین میکنند، با تعیین قیمت، تاریخ انقضا و میزان معامله، سفارش ایجاد میکنند.
قراردادهای هوشمند: زیرو ایکس از قراردادهای هوشمند برای فعالکردن تسویهحسابهای ایمن بین خریداران و فروشندگان در پلتفرم استفاده میکند. این قراردادها توکنها را تا پایان معامله نگه داشته و از انتقال ایمن توکن بین طرفین اطمینان حاصل میکنند.
ارز ZRX: ارز ZRX به میکرهای بازار انگیزه میدهد تا نقدینگی ارائه کرده و همچنین بهعنوان توکن حاکمیتی در پلتفرم 0x عمل میکند.
نحوه استیکینگ ارز ZRX
استیکینگ ارز ZRX، روشی است که طی آن، شما میتوانید با قفل کردن توکنهای ZRX خود در کیف پولی هوشمند، از عملکرد و امنیت پروتکل 0x حمایت و در ازای این کار پاداش دریافت کنید. دارندگان ZRX میتوانند با استیکینگ توکنهای خود، به انتخاب اعتبارسنجها (market makers) کمک کنند و در مسائل مربوط به توسعه و بهبود پروتکل رأی دهند. برای استیکینگ ارز ZRX، نیاز به کیف پول اتریوم دارید که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند. میتوانید از کیف پولهایی مانند متامسک (MetaMask)، لجر (Ledger) یا تراست والت (Trust Wallet) استفاده کنید. سپس، میتوانید به وبسایت رسمی 0x رفته و روی گزینه Stake ZRX کلیک کنید.
در این صفحه، میتوانید مقدار ZRX خود را وارد و اعتبارسنجی را انتخاب کنید. اعتبارسنجها نقش مهمی در پردازش تراکنشهای 0x دارند و برای این کار، پاداشی دریافت میکنند. شما با استیکینگ ZRX خود به یک اعتبارسنج، میتوانید از پاداش او سهم بگیرید. هر چه بیشتر ZRX استیک کنید، از پاداش بیشتری بهرهمند میشوید. استیکینگ ارز ZRX، فرایندی آسان و سودآور است که به شما امکان میدهد تا از رشد و توسعه پروتکل 0x حمایت کرده و در عوض، پاداش دریافت کنید.
مزایای زیرو ایکس
زیرو ایکس نامهای بزرگ زیادی در اکوسیستم خود دارد، از کرو (Curve) و پالیگان (Polygon) گرفته تا کوین بیس (Coinbase) و کریپتو داتکام (Crypto.com). اما این پلتفرم دقیقاً چه مزایایی ارائه میدهد؟
عملکرد
زیرو ایکس میتواند از تمام استانداردهای اتریوم پشتیبانی کند، به این معنی که کاربران میتوانند توکنها و همچنین NFTهایی را که بر اساس پروتکلهای ERC-721 و ERC-1155 عمل میکنند را معامله کنند. پشتیبانی از توکنهای مبتنی بر اتریوم نیز به طور مداوم در حال افزایش است. همانطور که قبلاً ذکر شد، پروتکل 0x نقدینگی را تجمیع میکند، به این معنی که هر زمان پروژهای به اکوسیستم زیرو ایکس متصل شود، دسترسی آزاد به مجموعه مشترکی از داراییهای دیجیتالی خواهد داشت و به همان اندازه که شبکه نقدینگی آن مفید است، عملکرد مبادلهای برای پروژههایی که میخواهند آن را بهعنوان بخشی از محصول خود ارائه دهند، دارد.
بهرهوری
این پروژه به دلیل رله سفارش آفچین و نشست آنچین، بهرهوری گس را به رخ میکشد. به این معنی که 0x سفارشها را در بلاک چین ذخیره نمیکند، بنابراین اعتبارسنجی تراکنشهای مذکور از طریق سیستم استخراج یا سهام انجام نمیشود و فقط تسویه سفارش آنچین رخ میدهد؛ بنابراین تراکنشها بسیار امن هستند و همزمان به کارمزد بسیار کمتری هم نیاز دارند.
امنیت
قراردادهای هوشمند 0x برای کمک به امنیت کلی اکوسیستم از دو دور ممیزی میگذرند. این موضوع، آسیبپذیریها را در صرافیهایی که ممکن است خدمات خود را با استفاده از فناوری 0x راهاندازی کنند، کاهش داده و روند حفظ مبادلات مذکور را هموار میکند.
ارز ZRX چیست و چه کاری میتوان با آن انجام داد؟
ارز ZRX، توکن حاکمیتی بومی زیرو ایکس و بر اساس استاندارد توکن ERC-20 است. این توکن برای پرداخت هزینه تراکنشها در پلتفرم 0x استفاده میشود و ازآنجاییکه توکنی حاکمیتی است، دارندگان آن میتوانند از آن برای رأیدادن به تغییرات در پروتکل استفاده کنند.
چند توکن ZRX در گردش وجود دارد؟
مانند بسیاری از داراییهای دیجیتال، ارز ZRX دارای حداکثر عرضه ثابت است و هرگز از آن فراتر نمیرود. این عرضه ثابت، ۱ میلیارد ZRX تنظیم شده است و در حال حاضر، حدود سهچهارم از این حداکثر عرضه در گردش است و تنها بخش کوچکی از آن برای پاداشدهی استیکینگ قفل شده است. عرضه اولیه کوین ZRX در سال 2017 انجام شد و تقریباً 27 میلیون دلار سرمایه را برای پلتفرم زیرو ایکس به ارمغان آورد. در طول ICO که روی بلاک چین اتریوم انجام شد، حدود 50 درصد از عرضه به عموم فروخته شد. برخلاف بسیاری از پروتکلها، 0x هرگز نرخ انتشار توکنهای جدید ZRX را به طور عمومی مشخص نکرده است، بنابراین بیان اینکه چقدر طول میکشد تا کل توکنها در بازار عرضه شوند، دشوار است، اما با انتشار ۵۰ درصد از عرضه در گردش در زمان عرضه توکن در آگوست 2017 و 75 درصد عرضه در اکتبر 2020، ممکن است تمام توکنها در اوایل دهه 2020 به بازار عرضه شوند.
طبق پست وبلاگی ویل وارن، مدیرعامل شرکت 0x، نیمی از کل عرضه ارز ZRX در ICO در سال 2017 به سرمایهگذاران فروخته شده، 15 درصد برای سازمان توسعه هسته 0xو صندوق توسعه پروژه خارجی محفوظ است، 10 درصد دیگر به سرمایهگذاران اختصاص دارد. درصدی برای تیم موسس با برنامه چهارساله واگذاری و 10 درصد باقیمانده هم برای حامیان و مشاوران اولیه حفظ میشود.
امنیت شبکه زیرو ایکس چگونه تأمین میشود؟
پلتفرم 0x روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است، در نتیجه، با تلاشهای ترکیبی ماینری و شبکه نودهای عظیم اتریوم در برابر حملات محافظت میشود. در مورد قراردادهای هوشمند زیربنایی هم نسخه 3 پروتکل، توسط چندین شرکت شخص ثالث ممیزی شده و بررسی کردهاند که آیا آسیبپذیریها، بکدورها و عملکردهای اضافی از جمله ConsenSys Diligence وجود دارد یا خیر، هیچ مشکل عمدهای پیدا نشد. البته آسیبپذیری در قرارداد هوشمند دومین نسخه یافت شده بود که بعداً توسط تیم هسته 0x اصلاح شد، این آسیبپذیری توسط محققی مستقل شناسایی شد و مورد سوءاستفاده قرار نگرفت.
عوامل مؤثر بر قیمت ارز ZRX
قیمت ارز ZRX تحتتأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. برخی از این عوامل مختص پروتکل زیرو ایکس هستند، مانند پذیرش و نقدینگی در شبکه، درحالیکه برخی دیگر برای همه توکنها، از جمله احساسات بازار، تحولات نظارتی و رقابت از سوی صرافیهای غیرمتمرکز اعمال میشوند.
فرصتهای پیش روی زیرو ایکس
فرصتهای پیش روی زیرو ایکس بسیار زیاد و جذاب هستند. این پروتکل با هدف ایجاد زیرساخت متقابل برای صرافیهای غیرمتمرکز و برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) طراحی شده و برخی از فرصتهای پیش روی آن هم عبارتند از:
افزایش نقدینگی و کارایی بازارها: زیرو ایکس با استفاده از الگوی معاملاتی به نام رله سفارشگذای آفچین با واگذاری آنچین (off-chain order relay with on-chain settlement) امکان انجام تراکنشهای سریع و ارزان را برای کاربران فراهم میکند. در این الگو، سفارشهای خرید و فروش روی شبکههای خارج از بلاک چین (off-chain) انتقال داده میشوند و فقط نهاییسازی تراکنشها روی بلاک چین (on-chain) انجام میشود. این کار باعث کاهش هزینهها و افزایش سرعت انجام معاملات میشود.
گسترش انواع داراییهای قابل تبادل: زیرو ایکس از هر نوع دارایی که بر اساس استاندارد ERC-20 یا ERC-721 ساخته شده باشد پشتیبانی میکند. این داراییها میتوانند ارزهای دیجیتال، توکنهای نمایندهی اموال فیزیکی یا مجازی، توکنهای حق رأی، توکنهای امنیتی و غیره باشند. این امر باعث افزایش تنوع و انعطافپذیری بازارهای غیرمتمرکز میشود.
توسعه برنامههای مالی غیرمتمرکز: زیرو ایکس به برنامهنویسان این امکان را میدهد تا برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) را روی آن ایجاد و اجرا کنند. این برنامهها میتوانند شامل صرافیهای غیرمتمرکز، برنامههای وامدهی و قرضگیری، برنامههای پیشبینی بازار، برنامههای مشارکت در حاکمیت و غیره باشند.
اینها فقط برخی از فرصتهای پیش روی زیرو ایکس هستند که نشان میدهند این پروتکل چقدر پتانسیل تغییر چشمانداز امور مالی غیرمتمرکز را دارد. زیرو ایکس با هدف ایجاد پروتکلی استاندارد و باز برای تبادل داراییهای دیجیتال روی بلاک چین اتریوم شکل گرفته و با ارائه امکانات و ابزارهای متنوع، به توسعه صرافیهای غیرمتمرکز و برنامههای مالی غیرمتمرکز کمک میکند.
ارز ZRX را از کجا بخریم؟
ارز ZRX تا به امروز در بسیاری از صرافیهای معتبر بینالمللی لیست شده و در کشور خودمان ایران نیز، در صرافی بیت پین قابلمعامله یا خریدوفروش است. صرافی ارز دیجیتال بیت پین با ارائه کمترین کارمزد و بهترین قیمت رمزارز زیرو ایکس، بهترین گزینه برای فارسیزبانان عزیز در جهت خرید ارز ZRX خواهد بود.
برای خریدوفروش رمزارز زیرو ایکس، تنها کافی است که به صفحه خرید این توکن در بیت پین مراجعه کرده و پس از تحلیل نمودار قیمت به دلار یا تومان، سفارش خرید خود را ثبت کنید. در پلتفرم بیت پین، امکان خرید لحظهای، به همراه سفارشگذاری برای شما فراهم شده و هیچ نگرانی از بابت هزینه کارمزدهای سنگین نخواهید داشت.
بهترین کیف پول برای نگهداری توکن ZRX
بهترین کیف پول برای نگهداری توکن ZRX بستگی به نیازها و ترجیحات شما دارد. شما میتوانید از هر کیف پولی که از توکنهای ERC-20 پشتیبانی کند، برای نگهداری ارز ZRX استفاده کنید. برخی از گزینههای موجود عبارتند از:
کیف پولهای نرم افزاری اتمیک، تراست، اکسودوس و گواردا.
کیف پولهای وب مای اتر ولت و متاماسک.
اگر به دنبال راحتی استفاده هستید، استفاده از کیف پولهای نرمافزاری توصیه میشود. برای خریدوفروش آسان و انجام معاملات با رمزارز ZRX بدون کارمزد، میتوانید از کیف پول صرافی بیت پین نیز استفاده کنید. این کیف پول با قابلیت ذخیرهسازی سختافزاری، از دارایی شما محافظت کرده و استفاده از آن بسیار ایمن و راحت خواهد بود.
چشمانداز آینده کوین ZRX
ارز ZRX از نظر نقشه راه، جامعه و سودمندی رتبهبندی مثبت جامعه را دریافت کرده است. هدف آن ایجاد داراییهای کریپتو بدون تکیه بر واسطهها است و به کاربران اجازه میدهد تا نسخه دیجیتالی داراییهای فیزیکی را معامله کنند. با اینکه ZRX سود قابلتوجهی را نشان میدهد. سرمایهگذاران باید عوامل مختلفی را در نظر گرفته و قبل از خرید یا فروش مشاوره بگیرند.
چالشهای پیش روی ارز ZRX
مانند دیگر توکنها، ZRX با چالشهایی مانند پذیرش پروتکل 0x و تغییرات نظارتی مواجه است. ریسکهای نقدینگی و ریسکهای امنیتی نیز چالشهای رایج برای پلتفرمهای غیرمتمرکز هستند. بااینحال، جامعه کریپتو به طور فعال برای رسیدگی به این چالشها و محافظت از امنیت دارایی و احساسات سرمایهگذار تلاش میکند.
گفتار پایانی
پروتکل زیرو ایکس و کوین ZRX فرصتی منحصربهفرد برای ایجاد داراییهای جدید و مبادله توکنهای ERC-20 ارائه میدهد، تعامل کاربر با شبکه اتریوم را افزایش داده و زمینبازی را برای علاقهمندان به امور مالی و توکنهای قابل تعویض تغییر میدهد. سرمایهگذاران باید قبل از تصمیمگیری برای سرمایهگذاری، مزایا و معایب را بهدقت ارزیابی کنند.
سوالات متداول
توکن زیرو ایکس روی چه شبکهای است؟
توکن ZRX روی شبکه اتریوم (Ethereum) با استاندارد ERC-20 است که برای پرداخت هزینههای تراکنش و حاکمیت در پروتکل 0x استفاده میشود.
آیا ارز ZRX برای سرمایهگذاری مناسب است؟
زیرو ایکس، پروتکل منبعبازی است که امکان تبادل همتابههمتای داراییهای دیجیتال روی بلاکچین اتریوم را فراهم میکند. این پروتکل با هدف ایجاد زیرساختی متقابل برای صرافیهای غیرمتمرکز و برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) طراحی شده و ممکن است آینده روشنی داشته باشد.
شبنم توایی
علاقه زیادی به حوزه فناوری و فین تک دارم، درباره ارزهای دیجیتال، بلاک چین، هوش مصنوعی، وب ۳ و سایر موضوعات مرتبط با فناوری مینویسمو تحقیق میکنم.
عاشق سفر و عکاسی هستمو اوقات فراغتم را با کشف جاذبهها و ثبت لحظات زیبا سپری میکنم.
بزرگترین هدفم تو زندگی یاد گرفتنه و لذت میبرم از اینکه یادگرفتههامو دانش و تجربهام را با دیگران به اشتراک بگذارم و از اونها هم یاد بگیرم.