پولبک (Pullback)؛ فرصتی برای ورود یا هشداری برای خروج؟

استراتژی معاملات پولبک یک تکنیک تریدینگ رایج است که به تریدرها اجازه می‌دهد تا از اصلاحات کوتاه‌مدت بازار در چارچوب یک روند گسترده‌تر، سود ببرند.

احتمالاً در روند بازارهای مالی مثل بازار فارکس یا ارزهای دیجیتال بارها دیده‌اید که قیمتی به سمت بالا حرکت می‌کند و پس از مدتی با افت مواجه می‌شود. این افت قیمت فرصتی را برای سرمایه‌گذارانی که نتوانسته بودند در زمان مناسب وارد بازار شوند، فراهم می‌کند. در واقع یک Pullback اتفاق افتاده و بستر را برای خرید دوباره مهیا کرده است؛ اما در اصل پولبک به چه معناست و چگونه اتفاق می‌افتد؟ تریدرها با چه استراتژی‌هایی از آن سود می‌برند؟

در این مقاله معرفی پولبک، انواع آن و چگونگی رخدادش پرداخته و استراتژی‌های رایج Pullback را بیان می‌کنیم. اگر به دنبال کسب سود بیشتر در دنیای پر از نوسان کریپتو هستید، تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

پولبک چیست؟

پولبک وضعیتی در بازار است که قیمت یک دارایی بعد از یک روند صعودی یا نزولی، بخشی از سود (در روند صعودی) یا زیان (در روند نزولی) را جبران می‌کند، اما همچنان تمایل به ادامه حرکت در جهت قبلی دارد. این پدیده، یک توقف یا افت موقتی در روند کلی قیمت یک دارایی است و گاهی اوقات به‌جای واژه «پولبک» از اصطلاح «اصلاح قیمت» هم استفاده می‌شود.

این وضعیت به ما می‌گوید که روند کلی بازار به طور موقت متوقف شده است. این توقف می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله کاهش مقطعی اعتماد معامله‌گران به بازار بعد از انتشار اخبار یا داده‌های اقتصادی.

پولبک چگونه اتفاق می‌افتد؟

پولبک، اصلاح قیمتی است که در دل یک روند بزرگ‌تر اتفاق می‌افتد. این استراتژی بر این اصل بنا شده که بازار به‌ندرت به‌صورت مستقیم بالا یا پایین می‌رود و معمولاً قبل از اینکه به روند اصلی برگردد، اصلاحات قیمتی کوتاه‌مدتی را تجربه می‌کند.

بنابراین، یک سیستم معاملاتی با استفاده از Pullback به این شکل کار می‌کند:

• شناسایی روند:

اولین قدم برای معامله‌گران، بررسی جهت کلی بازار (روند) از طریق قیمت‌ها است. این روند می‌تواند صعودی (قله‌ها و دره‌های قیمتی بالاتر) یا نزولی (قله‌ها و دره‌های قیمتی پایین‌تر) باشد.

• تعریف معیارهای پولبک:

معامله‌گران باتوجه‌به استراتژی، بازه زمانی و دارایی که معامله می‌کنند، معیارهای مشخصی را برای تشخیص پولبک تعریف می‌کنند. این معیار می‌تواند درصد کاهش نسبت به یک قله قیمتی اخیر یا رسیدن قیمت به یک سطح حمایتی خاص باشد.

• انتظار برای Pullback:

معامله‌گران بادقت بازار را زیر نظر می‌گیرند تا زمانی که قیمت به معیارهای تعریف‌شده آن‌ها برای پولبک برسد. آن‌ها به دنبال نشانه‌هایی هستند که روند فعلی ممکن است به طور موقت متوقف یا معکوس شود.

• تایید و ورود:

وقتی پولبک اتفاق افتاد و قیمت به معیار تعیین‌شده رسید، تریدرها به دنبال نشانه‌های تاییدی برای پایان پولبک می‌گردند. آن‌ها با استفاده از روش‌های تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورها، الگوهای نموداری یا شکل‌های کندل استیک، احتمال برگشت روند را تایید می‌کنند.

• معامله در جهت روند:

پس از تایید اتمام Pullback، تریدرها در جهت روند فعلی وارد معامله می‌شوند. آن‌ها در روند صعودی به دنبال فرصت خرید و در روند نزولی به دنبال فروش استقراضی (Short Selling) هستند. هدف این است که در یک موقعیت قیمتی بهتر، وارد روند شوند.

انواع پولبک

حالا که با پولبک آشنا شدیم، بهتر از بدانیم انواع پولبک چیست. Pullback سه نوع اصلی دارد: پولبک معمولی، پولبک داخلی و پولبک خارجی. در زیر هر یک از آن‌ها را به‌صورت جداگانه تعریف می‌کنیم.

پولبک معمولی (Normal Pullback)

پولبک معمولی رایج‌ترین نوع Pullback بوده و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت بعد از رسیدن به سطح حمایت یا مقاومت شکسته شده، به روند قبلی خود ادامه می‌دهد. این افت بسیار کوتاه‌مدت به میزان ۵-۱۰٪ است.

پولبک داخلی (Inside Pullback)

در این نوع پولبک، قیمت پس از شکست یک سطح حمایتی یا مقاومتی در داخل الگو، به طور موقت به سمت سطح قبلی خود باز می‌گردد. در این Pullback قدرت خرید کمتر از فروش است و ریسک بسیار بیشتری نسبت به پولبک‌های دیگر دارد.

پولبک خارجی (Outside Pullback)

با بروز پولبک داخلی، قیمت از سطح حمایت یا مقاومت عبور کرده و دیگر به سطح شکسته‌شده برخورد نمی‌کند. در واقع، نمودار به خارج از محدوده قیمتی قبلی خود حرکت می‌کند. این امر حاکی از تمایل دارایی به حرکت در مسیر صعودی است.

دلیل شکل‌گیری پولبک چیست؟

برخلاف تصور ما از یک بازار کاملاً کارآمد، قیمت‌ها در بازارهای واقعی به‌صورت خط مستقیم از نقطه A به نقطه B حرکت نمی‌کنند. این حرکت معمولاً با فراز و نشیب همراه است، به این معنی که بعد از حرکت به سمت بالا، کمی پولبک می‌کند، دوباره بالا می‌رود (بیشتر از میزان Pullback قبلی)، و دوباره پولبک می‌کند و الی‌آخر؛ اما چرا این پولبک‌ها یا اصلاح قیمت‌ها (ری‌ترِیسمنت) اتفاق می‌افتند؟

عوامل متعددی باعث ایجاد پولبک می‌شوند. بیایید برای سادگی فرض کنیم در حال صحبت درباره یک روند صعودی هستیم.

• پویایی طبیعی عرضه و تقاضا: با افزایش قیمت، تعداد خریداران کاهش می‌یابد. برخی منتظر Pullback برای خرید و برخی دیگر به دنبال فروش هستند. با ورود فروشندگان، قدرت خرید کاهش و روند نزولی آغاز می‌شود. در واقع، عرضه افزایش می‌یابد. افزایش عرضه از سوی بازیگران بزرگ بازار، باعث بروز پولبک می‌شود.
• دست‌کاری قیمت توسط بازیگران بزرگ بازار: بازیگران بزرگ برای بازیافت سرمایه و حمایت از روند صعودی، اقدام به فروش بخشی از سهام خود می‌کنند. این امر باعث افت قیمت و ایجاد پولبک می‌شود. سپس با جمع‌آوری سهام در قیمت پایین، قدرت خود را برای ادامه روند صعودی افزایش می‌دهند.
• حذف معامله‌گران ضعیف: بازار برای صعود به سطوح بالاتر، نیاز به حذف معامله‌گران ضعیف (فروشندگان در کف قیمت) دارد. این کار با ایجاد Pullback انجام می‌شود. پس از پولبک، معامله‌گران باقیمانده از ورود معامله‌گران بلندمدت جدید سود می‌برند. همچنین، خروج اجباری معامله‌گران ضعیف، فرصتی را برای بازیگران بزرگ برای افزایش قیمت به سطوح بالاتر فراهم می‌کند.
• شکار حد ضرر: بازیگران بزرگ از وجود حد ضرر (سطوح ضرر خودکار) در بین معامله‌گران آگاه هستند. آن‌ها می‌دانند که با صعود قیمت، بازار به دنبال فعال کردن حد ضررها و افزایش عرضه خواهد بود؛ بنابراین، به دنبال شکار حد ضررها و ایجاد پولبک هستند.
• احساسات بازار: گاهی ترس یا طمع بر تریدرها غالب شده و آن‌ها را مجاب به خرید یا فروش بدون استراتژی می‌کند. این امر موجب صعود یا نزول ناگهانی بازار می‌شود و پولبک‌هایی در آن رخ می‌دهد.

تفاوت پولبک و اصلاح قیمت و برگشت روند چیست؟

بسیاری از تریدرها Pullback را با «ریورسال (Reversal)» اشتباه می‌گیرند. پولبک را نباید با ریورسال اشتباه گرفت. چرا که با یکدیگر متفاوت‌اند. تفاوت ریورسال و پولبک چیست؟

تشخیص اینکه افت قیمت پولبک است یا reversal، اهمیت زیادی دارد. مهم‌ترین تفاوت بین پولبک و reversal، موقتی بودن پولبک و دائمی بودن ریورسال است. Pullback معمولاً طی چندین جلسه معاملاتی رخ می‌دهد، درحالی‌که ریورسال می‌تواند نشانه تغییر کامل در احساسات بازار باشد. همچنین برای تشخیص این موضوع، می‌توان از چندین اندیکاتور تکنیکال مانند میانگین‌های متحرک و نقاط محوری (pivot points) استفاده کرد. این اندیکاتورها سطوح حمایت را مشخص می‌کنند. اگر Pullback باعث شکسته شدن این سطح حمایتی شود، به‌احتمال زیاد با یک ریورسال مواجه هستیم.

استراتژی‌های معاملاتی بر اساس پولبک

استراتژی‌های Pullback گوناگونی در معامله وجود دارند که هر یک نتایج مختلفی را در پی دارند. ۳ استراتژی رایج و مطرح در میان معامله‌گران شامل موارد زیر است:

خرید پس از پولبک به سطح مقاومت شکسته شده

استراتژی شکست (Breakout Strategy) یکی از رایج‌ترین استراتژی‌های پولبک است. پولبک‌های شکست بیشتر در نقاط عطف بازار اتفاق می‌افتد و شامل الگوهایی نموداری مانند مثلث، سر و شانه و مستطیل است.

معامله‌گران با این استراتژی نباید حد ضرر (stop loss) را به قیمت سربه‌سر (نقطه بدون سود و زیان) منتقل کنند، چون ریسک بالایی دارد.

خرید پس از پولبک به خط روند یا همان Trend Line

استراتژی ترند لاین نیز جزو استراتژی‌های رایج Pullback است. برای استفاده از آن، اعتبارسنجی بر اساس حداقل ۳ نقطه تماس با خط روند ضروری است. اتصال دونقطه به‌صورت اتفاقی خط روند ایجاد نمی‌کند، بلکه نیاز به نقطه سوم برای اتصال وجود دارد. اعتبارسنجی در این استراتژی زمان زیادی می‌برد که یک نقطه‌ضعف بزرگ محسوب می‌شود.

لازم است بدانید که معامله پولبک با استفاده از خط روند فقط در نقطه تماس سوم، چهارم یا پنجم امکان‌پذیر است. معامله‌گران می‌توانند با ترکیب استراتژی خط روند با سایر استراتژی‌ها، آن را به طور صحیح اجرا کنند. استفاده از این استراتژی به‌تنهایی می‌تواند به دلیل زمان‌بر بودن اعتبارسنجی خط روند، منجر به ازدست‌دادن فرصت‌های مهم شود.

خرید پس از پولبک به میانگین متحرک یا همان Moving Average

استراتژی میانگین متحرک پرکاربردترین استراتژی در تحلیل تکنیکال است. همچنین از این استراتژی در معاملات Pullback استفاده می‌شود. معامله‌گران بر اساس اینکه در کوتاه‌مدت یا بلندمدت معامله می‌کنند، از میانگین متحرک ۲۰، ۵۰ یا ۱۰۰ دوره‌ای استفاده می‌کنند.

معامله‌گران کوتاه‌مدت از میانگین‌های متحرک کوتاه‌تر و معامله‌گران بلندمدت از میانگین‌های طولانی‌تر استفاده می‌کنند. درحالی‌که میانگین‌های متحرک بلندمدت کندتر از کوتاه‌مدت حرکت می‌کنند، کمتر در برابر سیگنال‌های اشتباه آسیب‌پذیر هستند.

گفتار پایانی

معامله در پولبک‌های روند می‌تواند یکی از سودآورترین استراتژی‌های معاملاتی باشد. این روش بارهاوبارها کارآمدی خود را ثابت کرده است. کلید اصلی نرخ موفقیت بالای آن، معامله در جهت روند غالب بازار است.

استراتژی ساده‌ای برای کسب سود از طریق معامله در پولبک این است که در روند صعودی، افت قیمت را برای خرید استفاده کنید و در روند نزولی، قدرت (قیمت بالا) را برای فروش استقراضی (Short Selling) غنیمت بشمارید.

آیا تابه‌حال از استراتژی Pullback بهره برده‌اید؟ به نظر شما بهترین استراتژی در پولبک چیست؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.