DePIN؛ انقلابی در نحوه مدیریت و استفاده از زیرساخت‌های فیزیکی

شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز یا دیپین (DePIN) پروتکل‌های بلاک چین هستند که زیرساخت‌های سخت‌افزار فیزیکی را به صورت باز و غیرمتمرکز ایجاد، نگهداری و راه‌اندازی می‌کنند.

صنعت کریپتوکارنسی و بلاک چین به‌طورکلی هنوز در مراحل ابتدایی خود بوده و به دنبال تناسب بهتر با بازار هستند. اگرچه در گذشته از طریق نوآوری‌هایی مانند DeFi، NFTها و توکن‌سازی تا حدی با بازار به تناسب رسیدند، کاربردهای متعددی از بلاک چین وجود دارد که هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. یکی از این کاربردها DePIN یا شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز است.

در این مقاله، به این سوالات خواهیم پرداخت که DePIN چیست، چگونه کار می‌کند و نمونه‌هایی از پروژه‌های DePIN کدام‌اند. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

DePIN چیست؟

DePIN یک شبکه همتا به همتا (P2P) است که از طریق یک بازار باز و غیرمتمرکز، نیازهای سخت‌افزاری را برآورده می‌کند.

DePIN مخفف Decentralized Physical Infrastructure Network بوده و یک شبکه زیرساختی فیزیکی است که بر روی بلاک چین ساخته شده است. DePIN به منظور ارائه یک راه غیرمتمرکز و امن برای به‌اشتراک‌گذاری منابع فیزیکی مانند پهنای باند، ذخیره‌سازی و قدرت محاسباتی طراحی شده است.

در واقع می‌توان گفت که صنعت DePIN زیرساخت‌های ذخیره‌سازی داده‌ها، اتصال بی‌سیم، محاسبات، انرژی، جمع‌آوری داده‌ها و موارد دیگر را پوشش می‌دهد. علاوه‌براین، پروتکل‌های DePIN اخیراً به دلیل پتانسیل تأثیرگذاری بر طیف گسترده‌ای از صنایع، از جمله هوش مصنوعی (AI)، اینترنت، انرژی، ارتباطات بی‌سیم و غیره هستند تا توجه سرمایه‌گذاران رمزارز را به خود جلب کنند.

ارزهای دیجیتال نیز نقش مهمی را در DePIN ایفا می‌کنند. DePINها با ارائه جوایزی در قالب رمزارزها برای جذب و تشویق اپراتورهای زیرساخت فیزیکی دنیای واقعی برای پیوستن به شبکه‌هایشان استفاده می‌کنند.

اصطلاح DePIN برای اولین بار در گزارش موسسه تحقیقات سرمایه‌گذاری Messari که آمارهای مرتبط با DePIN را نیز تنظیم کرده است، ترویج و مورد تاکید قرار گرفت. طبق گزارشی که توسط این موسسه منتشر شده، DePINها را می‌توان به دو گروه طبقه‌بندی کرد:

• شبکه‌های منابع فیزیکی (PRN): این نوع DePIN با ایجاد مشوق برای ارائه‌دهندگان خدمات، آن‌ها را به استقرار سخت‌افزار وابسته به موقعیت مکانی ترغیب می‌کند. این سخت‌افزارها انرژی، اتصال و کاربردهای داده‌های مکانی را در مکان‌های فیزیکی خاص فراهم می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، این شبکه‌ها می‌توانند انرژی خورشیدی اضافی تولید شده در یک خانه را با همسایگان به اشتراک بگذارند یا دسترسی به اینترنت را در مناطق دورافتاده از طریق تجهیزات بی‌سیم مستقر شده توسط افراد محلی، تأمین کنند.
• شبکه‌های منابع دیجیتال (DRN): این نوع DePIN یک زیرساخت پشتیبان مستقل از موقعیت مکانی برای فضای ابری ایجاد کرده و با ارائه مشوق، ارائه‌دهندگان خدمات را برای تأمین منابع دیجیتالی مانند قدرت محاسباتی، ذخیره‌سازی و پهنای باند ترغیب می‌کند. به‌عنوان‌مثال، افراد می‌توانند فضای ذخیره‌سازی اضافی هارددیسک‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند یا قدرت پردازش بلااستفاده رایانه‌های شخصی خود را در شبکه قرار دهند تا در ازای آن توکن‌های رمزارزی دریافت کنند.

DePIN چگونه کار می‌کند؟

حال که متوجه شدیم DePIN چیست، بیایید بررسی کنیم که DePIN چگونه کار می‌کند. DePIN از یک مدل اقتصاد توکن استفاده می‌کند تا کاربران را تشویق به‌اشتراک‌گذاری منابعی از جمله قدرت GPU، هات اسپات، فضای ذخیره‌سازی و غیره کند. در روزهای اولیه DePIN، توکن‌ها اغلب ارزش واقعی نداشتند؛ بنابراین کاربران رفتاری مشابه رفتار سرمایه‌گذاران خطرپذیر داشتند. آن‌ها در پروژه‌های DePIN صعودی سرمایه‌گذاری کرده و به «ماینرهای ریسک» تبدیل شدند و از مزایای افزایش خرید توکن و افزایش قیمت توکن بهره‌مند شدند. در واقع، می‌توان این فرآیند را مثل یک چرخه در نظر گرفت.

چرخه DePIN

چرخه DePIN  نشان می‌دهد که چگونه دیپین‌ها افراد را تشویق می‌کنند تا این شبکه‌های زیرساخت فیزیکی را برای استفاده سایر افراد و ماشین‌ها ایجاد کنند، بدون اینکه نیازی به سرمایه‌گذاری هنگفت اولیه داشته باشند. توکن‌ها افراد را به سمت استقرار سخت‌افزار جذب می‌کنند که خدماتی را به افراد دیگر ارائه می‌دهند. افرادی که در سمت عرضه قرار دارند، به ازای ارائه سخت‌افزار به افرادی که دنبال این نوع سخت‌افزار هستند، درآمد کسب می‌کنند. از آنجایی که هیچ واسطه‌ای هم وجود ندارد، کالاها و خدمات اغلب ارزان‌تر بوده و سریع‌تر اختصاص می‌یابند.

DePINها از طریق سه عنصر کلیدی عمل می‌کنند: شبکه آف چین، بلاک چین و پروتکل‌ها.

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

شبکه خارج از زنجیره

شبکه خارج از زنجیره DePIN عمدتاً شامل کاربران و ارائه‌دهندگان خدمات آن است. کاربرانی که به قدرت محاسباتی GPU، اتصال بی‌سیم یا ذخیره‌سازی داده نیاز دارند، منابع موجود را از بازار آزاد ارائه‌دهندگان خدمات خریداری می‌کنند.

بلاک چین

بلاک چین کاربران نهایی و ارائه‌دهندگان خدمات را به هم نزدیک می‌کند. این فناوری به عنوان یک دفترکل عمل می‌کند که پرداخت‌ها و قراردادهای امانی را مدیریت کرده و تضمین می‌کند که همه تراکنش‌ها به‌درستی پردازش می‌شوند. همچنین امکان ردیابی آن‌ها وجود دارد. هرگونه تراکنش بین کاربران نهایی و ارائه‌دهندگان خدمات دارای برچسب زمانی است و در زنجیره ثبت می‌شود.

پروتکل‌ها

در نهایت، قوانین یا پروتکل‌های کدگذاری شده، ویژگی‌های کلیدی نحوه عملکرد یک DePIN را تعریف می‌کنند. این قوانین، اقدامات امنیتی DePIN، تعداد توکن‌های کریپتویی بومی در گردش، واجد شرایط بودن ارائه‌دهنده خدمات، تعامل ارائه‌دهنده سرویس کاربر و سایر موارد را تعیین می‌کنند.

مزایا و معایب دیپین

دیپین مزایای ویژه و منحربه‌فردی را برای کاربران به ارمغان آورده و سعی می‌کند مشکلات موجود برای دسترسی به زیرساخت موردنیاز را برطرف سازد؛ اما طبیعی است که همانند هر فناوری دیگری دارای معایب و نواقصی باشد. در جدول زیر به شما توضیح می‌دهیم که مزایا و معایب DePIN چیست؟

چگونه DePINها وب ۳ را تغییر می‌دهند؟

«دیپین وب ۳» به عنوان راه‌حلی برای رسیدگی به چالش‌های حیاتی در اکوسیستم Web3، به‌ویژه چالش‌های مرتبط با زیرساخت متمرکز ظاهر می‌شود. این مدل غیرمتمرکز می‌تواند فشار را بر روی هر نقطه از شکست کاهش دهد و زیرساخت قوی‌تر و سازگارتر را برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) ایجاد کند.

DePINها نقشی اساسی را در تسهیل ایجاد برنامه‌هایی که نیاز به پشتیبانی زیرساخت فیزیکی دارند، ایفا می‌کنند. این برنامه‌ها اغلب به قدرت محاسباتی، ذخیره‌سازی و پهنای باند قابل توجهی نیاز دارند. اینجاست که DePINها یک شبکه غیرمتمرکز از منابع را فراهم می‌کنند تا توسعه‌دهندگان از طریق آن به منابع موردنیاز خود به راحتی دسترسی داشته باشند.

علاوه‌براین، به کمک DePIN می‌توان دسترسی جهانی به وب ۳ را تقویت کرد. در مناطقی با دسترسی محدود به زیرساخت‌های متمرکز سنتی، این سیستم‌های غیرمتمرکز امکان پذیرش گسترده فناوری‌های نوآورانه را فراهم می‌کنند؛ بنابراین کاربران در سراسر جهان می‌توانند از فناوری‌های غیرمتمرکز بهره‌مند شوند.

معرفی پروژه‌های برجسته DePIN

CoinGecko، چهار پروژه DePIN برتر جهان را بر اساس ارزش بازار موردبحث و بررسی قرار داده است. بیایید در زیر با این سه پروژه مهم DePIN آشنا شویم. البته تعداد پروژه‌های دیپین بسیار زیاد است که در تصویر زیر می‌توانید نام آن‌ها را مشاهده کنید:

فایل کوین (FIL): ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده

Filecoin یک شبکه همتا به همتا است که خدمات ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. هر کسی که زیرساخت سخت‌افزاری لازم را داشته باشد می‌تواند با قرار دادن توکن‌های FIL به عنوان وثیقه، به ارائه‌دهنده ذخیره‌سازی تبدیل شود. از طرفی، Filecoin مشارکت‌کنندگان دیگری به نام ارائه‌دهندگان بازیابی دارد که بر دسترسی سریع کاربران به داده‌هایشان تمرکز می‌کنند.

توکن FIL، ارز دیجیتال بومی Filecoin است که به عنوان توکنی برای پرداخت توسط کاربران عمل کرده و به منظور ایجاد انگیزه در ارائه‌دهندگان ذخیره‌سازی و برای اطمینان از رفتار صادقانه ارائه‌دهندگان خدمات استفاده می‌شود.

به بیان ساده، پروتکل Filecoin قوانینی را تنظیم می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد با ارائه‌دهندگان ذخیره‌سازی به صورت ایمن، غیرمتمرکز و بدون نیاز به اعتماد اشخاص ثالث، تعامل داشته باشند.

رندر (RNDR): محاسبات غیرمتمرکز

Render شبکه پردازشگر گرافیکی همتا به همتایی است که قدرت محاسباتی تقریباً بلادرنگ را برای وظایف رندر سه‌بعدی، آموزش هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML)، محاسبات پیچیده و غیره فراهم می‌کند.

ارائه‌دهندگان خدمات با قدرت محاسباتی idle  می‌توانند پردازنده‌های گرافیکی مورد استفاده خود را به کاربران شبکه قرض داده و به ازای آن توکن‌های RNDR را برای پردازش نیازهای رندر کسب کنند. ارائه‌دهندگان پردازنده گرافیکی باید در طول زمان باید اعتبار قابل‌قبولی را دریافت کنند تا با انجام به‌موقع و دقیق وظایف، حجم بیشتری از کار را دریافت و درآمد بیشتری به دست آورند. کاربران رندر هم دارای امتیازهایی برای سنجش میزان شهرت هستند که به شبکه کمک می‌کند تا از رندرهای ناموفق یا فعالیت‌های مخرب جلوگیری کند.

رمز RNDR ارز دیجیتال بومی شبکه رندر است. این توکن در اصل بر روی بلاک چین اتریوم ایجاد شد؛ اما در نوامبر 2023، Render به بلاک چین سولانا (SOL) مهاجرت کرد.

شبکه تتا (THETA): شبکه غیرمتمرکز تحویل محتوا

شبکه تتا پروتکل بلاک چین همتا به همتایی است که ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده، تحویل محتوا و خدمات محاسباتی را ارائه می‌کند. شبکه Theta توسط ارائه‌دهندگان خدماتی که فضای ذخیره‌سازی و پهنای باند را با کاربران نهایی به اشتراک می‌گذارند، تامین می‌شود.

شبکه تتا دارای یک سیستم توکن دوگانه است. توکن تتا (THETA) به عنوان توکن حکومتی عمل کرده و برای استیکینگ کاربرد دارد. سوخت تتا (TFUEL) یک توکن عملیاتی است که برای پرداخت به ارائه‌دهندگان خدمات استفاده می‌شود.

هلیوم (Helium): پیشرو در شبکه‌های بی‌سیم غیرمتمرکز

هلیوم در شبکه‌های بی‌سیم غیرمتمرکز پیش‌گام است و کاربران را برای ایجاد اینترنت اشیا (IoT) از طریق مشوق‌هایی در قالب توکن Helium ترغیب می‌کند. هلیوم در فضای اینترنت اشیا و در مقابل چالش‌های موجود در بازارهای 5G و وای‌فای به صورت چشمگیری عمل کرده است. همچنین در استفاده مؤثر از فناوری غیرمتمرکز برای حل مشکل هزینه‌های بالای زیرساخت اینترنت اشیا به خوبی وارد عمل شده است.

گفتار پایانی

شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز راه جدید و هیجان‌انگیزی برای همکاری افراد و ایجاد بستری غیرمتمرکز برای دسترسی به سخت‌افزارهای مختلف است. این شبکه‌ها از بلاک‌چین و قدرت شبکه برای ایجاد انگیزه به منظور رشد بلندمدت و پذیرش استفاده می‌کنند. در حالی که هنوز هیچ پروتکل عظیم و جهانی DePIN ساخته نشده یا قابلیت آن به عنوان یک محصول پایدار ثابت نشده است، اما این بخش هم از سوی نهادها و هم از سوی مصرف‌کنندگان با هیجان و اشتیاق مواجه شده است.

نظر شما درباره DePIN چیست؟ آیا می‌تواند توجه سرمایه‌گذاران بیشتری را به سمت خود جلب کرده و به پلتفرمی محبوب میان کاربران تبدیل شود؟