در بازارهای مالی شاهد اعداد و نسبتهای مالی هستیم. اعداد فیبوناچی هم اعدادی هستند که با استفاده از آنها میتوانیم بازگشت یا ادامه روند قیمتی بازار را تحلیل کنیم. فیبوناچی در تحلیل نقاط حمایت و مقاومت را نشان میدهد. اعداد فیبوناچی از دنباله فیبوناچی به وجود میآیند. برای استفاده از ابزارها و الگوهای فیبوناچی در تحلیلهای تکنیکال باید به درصدها دقت کنیم. در این نوشتار برآنیم تا در مورد اعداد فیبوناچی، فیبوناچی در تحلیل، نوع ترسیم ابزارهای آن در تحلیل تکنیکال و موارد بسیار دیگر توضیح داده و اطلاعات خوبی را در اختیار شما قرار دهیم.
فیبوناچی کیست؟
لئوناردو بوناچی – که با نام لئوناردو فیبوناچی نیز شناخته میشود – ریاضیدان ایتالیایی قرن دوازدم میلادی بود. او به عنوان مستعدترین ریاضیدان جهان غرب در زمان خود، و یکی از برترین ریاضیدانان تاریخ شناخته میشود. با وجود اینکه فیبوناچی، خود سریای که اکنون با نام سری فیبوناچی شناخته میشود را ایجاد نکرد، اما قطعا این فیبوناچی بود که این پدیده را در کتاب Liber Abaci خود به جهان غرب معرفی نمود.
تاریخچه اعداد فیبوناچی
دنباله فیبوناچی (Fibonacci number) دنبالهای از اعداد هستند که غیر از دو عدد اول در دنباله، اعداد بعدی از حاصل جمع دو عدد قبلی خود به دست میآیند. به دنباله زیر توجه کنید:
۰.۱، ۱.۲، ۳.۵، ۸.۱۳، ۲۱.۳۴، ۵۵.۸۹، ۱۴۴.۲۳۳، …
به طور مثال، اگر نسبت عدد ۴۰ام این دنباله را با عدد قبلی خود به دست آوریم به عدد ۱٫۶۱۸۰۳۳۹۸۸۷۴۹۸۹۵ خواهیم رسید. مورد مهم در سری اعداد فیبوناچی این است که تقریبا هر عددی ۶۱۸.۱ برابر عدد قبل از خود است. بنابراین در مطالعه اعداد فیبوناچی به یک عدد طلایی با مقدار ۰.۶۱۸ برمیخوریم.
این قانون در مورد دنباله اعداد فیبوناچی را به ذهن بسپارید:
- در سری اعداد فیبوناچی تقسیم عدد اول به عدد دوم، ۱۰۰ درصد را نشان میدهد.
- تقسیم عدد دوم به عدد سوم نیز ۵۰ درصد را نشان میدهد.
- تقسیم هر عدد به دو عدد پس از آن عدد ۲.۳۸ درصد و تقسیم هر عدد به سه عدد پس از آن، ۶.۲۳ را نشان میدهد.
حال با این اعداد و ارقام چه کنیم؟ فیبوناچی در تحلیل چگونه عمل میکند؟
نوع رسم ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
معامله گران در تحلیل تکنیکال میبایست در قدم اول یک روند خاص از معاملات و قیمتها را مشخص کنند. این روندها میتوانند صعودی و یا نزولی باشند. حال اینکه از چه ابزاری برای رسم الگو و مشخص کردن روند استفاده کنید امری شخصی است. به یاد داشته باشید تجربه، یکی از عوال مهم و تاثیرگذار در این شرایط است. در روند صعودی کف را به سقف و در روند نزولی سقف را به کف متصل کنید. در ابتدا حساسیت را بر روی تراز ۳۸.۲ درصد و پس از گذشت از این تراز، حساسیت را بر روی ۶۱.۸ درصد قرار دهید. زمانی که از تراز ۶۱.۸ درصد گذشت، حساسیت بعدی ۷۸.۶ درصد است. اگر این سطح نیز شکسته شود احتمال برخور کف قیمتی خواهد بود. زمانی که سطوح را با اتصال نقاط با یکدیگر به دست آوریم به خطی میرسیم که دارای یک حداقل و یک حداکثر است. در این حالت خط روند زیگزاگی را مشاهده خواهیم کرد که با فیبوناچی در تحلیل خط روند، میتوانیم روند قیمتی آینده آن را پیش بینی کنیم.
اعداد فیبوناچی هم اعدادی هستند که با استفاده از آنها میتوانیم بازگشت یا ادامه روند قیمتی بازار را تحلیل کنیم.
انواع الگوی فیبوناچی
در این قسمت به توضیحاتی از ۷ الگوی فیبوناچی میپردازیم.
الگوی فیبوناچی Retracement
این الگو یک الگوی اصلاحی فیبوناچی است که به سادهترین و پرکاربردترین ابزار فیبوناچی معروف است. از این الگو بیشتر در روندهای خاص قیمتی زمانی که روند قیمتی تمایل به اصلاح نسبت به قیمتهای قبلی را دارد اما پس از مدتی شاهد تمایل به ادامه خط روند هستیم، استفاده میشود. در یک روند صعودی درصدهای اصلاح بازگشتی در جهت روند صعودی قبلی وجود دارد. در این شرایط درصدهای ۶/۲۳ – ۲/۳۸ – ۵۰.۸/۶۱ – ۶/۷۸ و ۱۰۰ درصد را میتوان به ترتیب در نظر داشت. زمانی که قصد استفاده از الگوی فیبوناچی Retracement را دارید دقت کنید رسم خط روند از سمت شروع به سمت انتها کشیده میشود به طوری که عدد صفر در کف قرار میگیرد. با این الگو میتوانیم نقاط مناسب برای ورود به بازار را به دست آوریم.
الگوی فیبوناچی Retracement
الگوی فیبوناچی Extension
الگوی فیبوناچی اصلاحی Extension نقاط بازگشت بالای ۱۰۰ درصد یک موج را بررسی میکند و برای پیش بینی هدفهای قیمت مورد استفاده قرار میگیرد. پس از یک موج صعودی و یا نزولی در این الگو درصدهای محاسباتی ۸/۱۶۱-۲۰۰ – ٪۸/۲۶۱ -٪۶/۴۲۳٪ و یا بالاتر خواهد بود. مثلا در یک بازار پس از روند نزولی، بازگشتی n درصدی به صورت صعودی وجود دارد که در این حالت این الگو مانند الگوی Retracement عمل میکند و روند نزولی قیمت را پیش بینی میکند.
الگوی فیبوناچی Extension
الگوی فیبوناچی Projection
الگوی فیبوناچی Projection یک تفاوت عمده با الگوی Extension دارد و آن هم این است که میزان اصلاح قیمت در یک موج برای به دست آوردن نقاط بالای ۱۰۰ درصد آن روند بسیار مهم است. در این روش از بالاترین قیمت تا پایینترین قیمت خطی رسم کرده و نقطه سوم را که در اصل نقطه اصلاح روند است را در نقطه چهارم تعیین میکنیم. پس از اتصال نقاط انتظار روند رو به رشدی را خواهیم داشت. در یک روند صعودی دقیقا این نقاط به صورت بالعکس مشخص میشوند.
الگوی فیبوناچی Projection
الگوی فیبوناچی Expansion
بین الگوی Expansion و الگوی Projection شباهتهای بسیاری وجود دارد. این الگو ادامه یک روند را چه نزولی و چه صعودی محاسبه میکند. تفاوت اصلی آن با الگوی Projection این است که در فیبوناچی در تحلیل Projection به جای سه نقطه از دو نقطه استفاده میکند. اصولا این الگو را حاصل ترکیبی از الگوهای Extension و Projection میدانند.
الگوی فیبوناچی Arcs
الگوی Arcs همان طور که از نامش پیداست درصدهای تصحیح و بازگشت را به صورت کمان به تحلیلگر نشان میدهد. درصدهای مورد استفاده در این نوع ابزار فیبوناچی در تحلیل ۲/۳۸ و ۵۰ و ۸/۶۱ و ۶/۷۸ هستند. این درصدها کمانهای برگشت قیمت را نسبت به یک روند نشان میدهند.
الگوی فیبوناچی Arcs
الگوی فیبوناچی Fan
در هنگام استفاده از این الگو تحلیل گران به زوایایی پی میبرند که روند غالب نقاط بازگشت را از برخورد خطهای بادبزن Fan با قیمت به دست میآورد. در این الگو درصدهای ۲.۳۸ -۵۰ و ۸.۶۱ بسیار اهمیت دارند. این ابزار ترازهای اصلاحی را به صورت خطوط روند نمایش میدهد.
الگوی فیبوناچی Fan
الگوی فیبوناچی Channel
این ابزار قیمتهایی را که در یک کانال قرار دارند تحلیل میکند. در این الگو به راحتی میتوانیم نقاط حمایت و مقاومت حاصل از یک روند قیمتی را رسم کرده و بر روی نمودار مشخص کنیم.
نحوه تعیین حد ضرر (استاپ) و حد سود (تارگت) با اعداد مهم فیبوناچی
تعیین حدضرر و حدسود با فیبوناچی در تحلیل
همیشه یادتان باشد در هنگام باز کردن یک معامله و خرید یک سهم یا ارز، حد ضرری برای سرمایه خود در نظر بگیرید. برای این کار با استفاده از اعداد فیبوناچی در روند نزولی، قله قبل از ناحیه شکست را در نظر گرفته و استاپ بالای قله قرار میدهیم. در روند صعودی نیز دره قبل از ناحیه شکست را در نظر گرفته و استاپ زیر آن قرار میدهیم.
برای تعیین تارگت در شکست خط روند صعودی اندازه نقطه شکسته شده تا قله قبل را به عنوان اولین تارگت و نقطههای حمایتی پایینتر را به عنوان اهداف بعدی در نظر میگیریم. در شکست خط روند نزولی هم به اندازه نقطه شکسته شده تا دره قبل را بهعنوان تارگت اول و نقاط به دست آمده با الگوی فیبوناچی Retracement بالاتر را هدف بعدی در نظر میگیریم.
دلایل محبوبیت فیبوناچی در تحلیل معاملات
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال یعنی استفاده از سطوح حمایتی و مقاومتی که از این سطوح برای مشخص کردن اهداف قیمتی استفاده میشود. فیبوناچی در تحلیل برای معامله گران در بازارهای مالی به دلایل زیر بسیار محبوب است.
- سطوح فیبوناچی نقاط مرجعی را برای تحلیلگر فراهم میکند که از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری کرده و یک تحلیل با درصد بالایی از پیش بینی درست را در اختیار وی میگذارد.
- سطوح فیبوناچی متشکل از اعداد هندسی هستند که پس از ایجاد نقاط و متصل کردن آنها به یکدیگر سطوح گسترش (Extension) و اصلاحی (Retracement) برای تحلیلگر بسیار واضح و کارآمد خواهد بود.
- سطوح گسترش (Extension) و اصلاحی (Retracement) سطوح نامرئی از حمایتها و مقاومتها هستند.
گفتار پایانی!
در این مقاله با اعداد فیبوناچی، مفهوم فیبوناچی در تحلیل روند قیمتی بازارهای مالی و انواع الگوی آن برای ترسیم خطوط روند نمودار و پیش بینی قیمت آینده بازار آشنا شدید. برای درک بیشتر این موضوع تمرین و تکرار و مطالعات عمیق، شما را کمک خواهد کرد.
سوالات متداول!
از فیبوناچی اصلاحی یا Retracemen در چه زمانی میتوان استفاده کرد؟
این ابزار یکی از مهمترین و البته سادهترین ابزارهای فیبوناچی است که با کمک آن میتوان درصدهای احتمالی برای پایان یک روند نزولی را حدس زد و نقاط ورود مناسبی به دست آورد.
نسبتهای مهم فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟
- هر عددی را که بر عدد بعد از خودش تقسیم کنید (از دنباله سیزدهم به بعد) به عدد ۰.۶۱۸ خواهید رسید که آن را به عنوان نسبت اول در نظر میگیریم.
- هر عددی را بر دو عدد پس از خودش تقسیم کنید به عدد ثابت ۰.۳۸۲ خواهید رسید که آن را به عنوان دومین نسبت مهم فیبوناچی در نظر میگیریم.
- هر عددی را بر سه عدد پس از خودش تقسیم کنید به عدد ثابت ۰.۲۳۶ خواهید رسید که آن را به عنوان سومین نسبت مهم فیبوناچی در تحلیل تکنیکال در نظر میگیریم.
- هر عددی را بر عدد قبل از خودش تقسیم کنید به عدد ۰.۶۱۸ خواهید رسید که آن را به عنوان نسبت طلایی در نظر میگیریم.