پل بلاکچین یا بلاکچین بریج (Blockchain Bridge) چیست؟

پل بلاکچین (Blockchain Bridge) یک راه حل برای رفع محدودیت قابلیت همکاری در بلاکچین نسل اول و دوم است. به همین دلیل از این پروژه می‌توان به عنوان یک راهکار محدودیت‌زا در فناوری‌های قدیمی بلاکچین یاد کرد.

برای درک بهتر این مفهوم باید به تفاوت‌های شبکه‌های بلاکچینی اشاره کرد. بلاکچین در یک دهه گذشته تغییرات متفاوتی داشته و پروتکل‌ها و فناوری‌های متفاوتی برای آن معرفی شده‌اند. پل‌های بلاکچین این قابلیت را به شبکه می‌دهند که بتوان از مزایای شبکه‌های مختلف استفاده کرد و به اصطلاح توکن‌های بلاکچین را از اکوسیستمی به اکوسیستم دیگر هدایت کرد.

در این مطلب قصد ما این است که شما را به طور کامل با پل بلاکچین، مزایا و روش‌های انجام آن آشنا کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا با این فناوری جدید و جذاب بیشتر آشنا شوید.

پل بلاکچین (Blockchain Bridge) چیست؟

پل بلاکچین یک راه حل بسیار کاربردی برای رفع محدودیت‌های قابلیت همکاری در نسل‌های گذشته بلاکچین است. این پل‌ها با ایجاد اتصال‌ها یا لینک‌های مختلف امکان انتقال توکن یا داده‌ها را بین دو اکوسیستم بلاکچینی مختلف و با قابلیت‌های متفاوت فراهم می‌سازند.

اتریوم که از نسل دوم بلاکچین است، یک مثال خوب برای درک بهتر پل‌های بلاکچین است. اتریوم با همه امکانات بالقوه‌ای که در خود دارد، اما با مشکلات مقیاس پذیری شناخته شده‌ای روبرو بوده است.

برای حل این مشکل می‌توان به یک پلتفرم سریع‌تر مثل ایاس (EOS) نقل مکان کرد. در صورت انتقال توکن از اتریوم به ایاس مزایای مهم اتریوم مثل داشتن جامعه بزرگ و امکان ایجاد قرارداد هوشمند از دست خواهد رفت.

اما در صورتی که این انتقال از طریق پل انجام شود، توسعه دهندگان می‌توانند به طور همزمان از مزایای هر دو اکوسیستم بلاکچینی بهره‌مند شوند.

مکانیزم پل‌ها؛ پروتکل انتشار و سوزاندن

به طور معمول پل‌های بلاکچین از پروتکل انتشار و سوزاندن (Mint-and-Burn) استفاده می‌کنند. به این صورت که با انتشار توکن یا داده در پلتفرم جدید، آن توکن یا داده در پلتفرم قبلی سوزانده خواهد شد.

مکانیزم به این صورت انجام می‌شود که با ترک توکن از یک بلاکچین به سوی اکوسیستم بلاکچینی دیگر، توکن موردنظر سوزانده شده و قفل می‌شود و به میزان برابر با همان توکن در بلاکچین دیگر انتشار پیدا می‌کند. پس از بازگشت توکن به شبکه اولیه خود نیز توکنی که پیش‌تر ساخته شده بود (به اصطلاح توکن دوقلو) سوزانده شده و قفل می‌شود.

پل متحد یا فدرالی و پل بدون نیاز به اعتماد چیست؟

شعار اصلی بلاکچین تمرکز زدایی است و پل‌های بلاکچین هم از این قاعده مستثنی نیستند. براین اساس پل‌های بلاکچین به دو دسته پل‌های متحد یا فدرالی (Federated) و پل‌های بدون نیاز به اعتماد (Trustless) دسته بندی می‌شوند.

در توضیح این دو دسته پل باید گفت که پل متحد یا فدرالی به صورت بلاکچین خصوصی اجرا می‌شود. در این روش براساس قوانین و معیارهای تعیین شده، مشخص می‌شود که چه کسی مدیریت و تایید تراکنش‌های پل را برعهده بگیرد.

برای مثال در پل وانچین، نودهای مخصوصی که به نودهای انباردار معروفند، توکن‌ها را با محاسبات چندجانبه امن روی اتریوم قفل می‌کنند. در ادامه مقداری برابر از توکن‌ها روی وانچین منتشر شده و در صورت بازگرداندن دوباره دارایی به اتریوم بخشی از انبارداران باید کلید خصوصی را ارائه دهند.

پل بدون نیاز به اعتماد

در مقابل پل بی اعتماد در شبکه‌ای غیرمتمرکز از نماینده‌ها اجرا می‌شود. بر خلاف مدل فدرالی، در این روش هر کسی می‌تواند به عنوان نماینده وارد شبکه شود و از تراکنش صحیح مطمئن شوند و تراکنش‌ها را تایید کنند. برای مثال در پل سیسکون شبکه‌ای از نمایندگان وجود دارند که مقداری اتر ذخیره می‌کنند و از تراکنش‌های پل گروهبندی شده در سوپربلاک‌ها (Superblocks) هزینه‌هایی را کسب می‌کنند.

اگر نماینده‌ای بر این باور باشد که نماینده دیگری خلاف تمایلات شبکه عمل کرده است و در حال تایید سوپربلاک‌های غیر معتبر است، می‌تواند چالش ایجاد کند. اگر در این چالش خطای فرد خاطی تایید شود، انجام دهنده چالش از نماینده دیگر 3 اتر دریافت خواهد کرد. در صورتی هم که این ادعا ثابت نشود 3 اتر باید به نماینده مقابل داده شود. در واقع می‌توان گفت در این مدل کاربران مجبور به اعتماد به یک نهاد یا مرجع واحد نیستند.

پل بلاکچین یا بلاکچین بریج (Blockchain Bridge)

از پیوند بلاک‌چین و هوش مصنوعی، به پول می‌رسیم؟

جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!

Please leave this field empty.

Δ

مزایای پل‌های بلاکچین

پل‌های بلاکچین مزایای بسیاری دارند. این مزایا در واقع راه حل‌هایی برای رفع مشکلات اکوسیستم‌های بلاکچینی مختلف به حساب می‌آیند. با یک مثال این موضوع روشن‌تر خواهد شد.

برای مثال توسعه دهنده‌ای که از اتریوم استفاده می‌کند معمولا با مشکلاتی مثل تجربه کاربری ضعیف، سرعت کم پردازش تراکنش‌ها و هزینه گس بالا در ترافیک و تراکم زیاد شبکه اتریوم دست و پنجه نرم می‌کند. این توسعه دهنده برای رفع این مشکلات باید از پل بلاکچین استفاده کند. با استفاده از این پل‌ها می‌توان توکن‌ها را به بلاکچین دیگری با سرعت پردازش بالاتر و هزینه کمتر انتقال داد.

با این روش توسعه دهنده هم به اجرای DApp روی اتریوم ادامه خواهد داد و هم از استانداردهای توکن ERC-20 بهره خواهد برد و از طرفی جامعه فعال توسعه دهندگان و کاربران اتریوم را هم از دست نخواهد داد.

پل‌ها مشکل مقیاس پذیری در تراکنش‌های مبتنی بر بیتکوین و اتریوم را برطرف خواهند کرد و امکان تراکنش‌هایی با سرعت بالا را برقرار خواهند ساخت. پل‌ها همچنین می‌توانند برای DAppهایی که نیاز به پرداخت‌های سریع و تجربه کاربری یکپارچه دارند، مثل بازی‌های کازینویی، مفید واقع شوند.

مثال‌هایی از پروژه‌های پل بلاکچین

از پل بلاکچین در پروژه‌های بسیاری استفاده شده است. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به پل سیسکوین-اتریوم اشاره کرد. این پل امکان تعامل بین شبکه سیسکوین (Syscoin) و اتریوم را فراهم می‌سازد. در این پل سیسکوین به توکن‌های ERC-20 اتریوم اجازه دسترسی به پروتکل پرداخت سریع و فعالی به نام نمودار غیر مدور مدیریت‌شده با تایید صفر (zero-confirmation directed acyclic graph) را می‌دهد. این پروتکل قابلیت پردازش بیش از 60 هزار تراکنش در ثانیه را دارد و این تراکنش‌ها از سوی یک حسابرس مستقل تایید می‌شود.

دومین مثال پل توکن RSK است. این پل برای انتقال دارایی‌ها بین RSK و اتریوم ساخته شده است و قابلیت همکاری بین اتریوم و بیتکوین را فراهم می‌سازد. مثال بعدی وان‌چین (onchain) است که با استفاده از آن می‌توان دارایی‌ها را بین بلاکچین‌های مختلف انتقال داد.

پل‌های پشتیبانی شده از سوی بنیاد Web3

پروژه‌های دیگری هم برای ساخت پل‌ها در حال انجام است که از سوی بنیاد Web3 مورد حمایت مالی قرار گرفته‌اند. در ادامه نگاهی کوتاه به این پروژه‌ها انداخته‌ایم. این بنیاد از پروژه‌های اینترنت غیرمتمرکز در جهان حمایت می‌کند.

تکنولوژی وب 3، زیرساخت‌های جدیدی فراهم کرده است.

پروژه Interlay

این پروژه ساخت یک پل بدون نیاز به اعتماد را برای انتقال بیتکوین به Polkadot در نظر دارد. کاربران در این پروژه می‌توانند دارایی‌های بیتکوین خود را تحت نام PolakaBTC روی پلتفرم پولکادوت انتقال دهند و از مزایای این شبکه نسل سوم بلاکچین بهره ببرند.

پروژه Snowfork

این پروژه هم به منظور ایجاد پلی برای استفاده بین اتریوم و Polkadot است. با استفاده از این پروژه می‌توان توکن‌های ERC-20 و داده‌های دلخواه را از اتریوم به پولکادوت انتقال داد. همچنین تعاملات پیچیده‌تری مثل تماس‌های پیمانکاری هوشمند میان زنجیره‌ای در این پل قابل انجام است.

پروژه Drawinia

پروژه دراوینیا یک پروتکل بدون نیاز به اجازه کارآمد و کم هزینه است که برای انتقال توکن‌های میان زنجیره‌ای غیر متمرکز و انتقال NFT و عملیات‌های بین زنجیره‌ای دیگر ساخته شده است. این شبکه قرار است در آینده‌ای نزدیک پل‎‌هایی بین اتریوم، BSC ، Tron ، Filecoin و … ایجاد کند. با استفاده از این شبکه می‌توان به راحتی این اکوسیستم‌های بلاکچینی غیرمرتبط و متفاوت را با هم مرتبط ساخت.

پروژه Centrifuge

این پروژه با همکاری ChainSafe به دنبال ایجاد پلی مدولار، دارایی-اگنوستیک و چندجهته بین بلاکچین‌های مبتنی بر Substrate و اتریوم است. پل‌ها در این شبکه باعث می‌شوند تا بتوان NFT ها را بین زنجیره‌ها انتقال داد. اپن سورس بودن این پروژه باعث شده تا تیم‌های دیگر هم بتوانند داخل این اکوسیستم برای پروژه‌های مختلف خود پل بسازند.

پروژه ChainX

این پل در واقع درگاهی رمزنگاری شده است که به دنبال ایجاد پل‌هایی بین شبکه‌های مختلف است. در حال حاضر این شبکه یک پل بیتکوین به Substrate را ایجاد کرده است.

پروژه Bifrost

این پروژه با ایجاد شبکه‌ ایاس (EOS) انتقال دارایی بین زنجیره‌ای بدون نیاز به اعتماد را فراهم کرده است.

گفتار پایانی؛ پل‌های بلاکچین پل‌هایی برای آینده نامحدود بلاکچین

در این مطلب به طور کامل توضیح دادیم که پل بلاکچین چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین به مزایای این پل‌ها پرداختیم و گفتیم که مکانیزم کار این پل‌ها به چه صورت است. به طور کلی می‌توان گفت که این پل‌ها برای برداشتن محدودیت‌های بلاکچین ایجاد شده‌اند. یکی از مهمترین محدودیت‌های بلاکچین عدم قابلیت همکاری است. با استفاده از پل می‌توان این محدودیت را کنار زد و تعامل بین شبکه‌ها و اکوسیستم‌های مختلف بلاکچین را به واقعیت تبدیل کرد. امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم شما را با پل های بلاکچین و انواع مختلف آن آشنا کرده باشیم. در ادامه پرسش‌هایی متداول درباره این پل‌ها را آماده کرده‌ایم که با خواندن آن‌ها می‌توانید به طور خلاصه با پل‌ها و ارتباط دهنده‌های بین اکوسیستمی بلاکچینی آشنا شوید.

پرسش‌های متداول

پل بلاکچین چیست و چه کاربردی دارد؟

به طور ساده می‌توان گفت پل بلاکچین یک رابط بین اکوسیستمی در انواع مختلف اکوسیستم‌های بلاکچین است که به شما این امکان را می‌دهد تا در این اکوسیستم‌ها بتوانید تراکنش انجام دهید و از مزایای آن‌ها بهره‌مند شوید.

محدودیت‌های بلاکچین چیست و با چه روشی می‌توان از این محدودیت‌ها کاست؟

مهمترین محدودیت‌های بلاکچین عدم مقیاس پذیری و همکاری مشترک بین اکوسیستم‌های بلاکچینی مختلف است. برای رفع این محدودیت‌ها از پل بلاکچین استفاده می‌کنند.

معروف ترین پروژه‌های پل بلاکچین چه پروژه‌هایی هستند؟

سیسکوین و پل توکن از معروفترین پروژه‌های بلاکچین هستند. این پروژه‌ها امکان تراکنش بین اتریوم و سیسکوین و RSK و بیتکوین را فراهم می‌سازند.

مزایای پل بلاکچین چیست؟

پل بلاکچین محدودیت‌های بلاکچین را رفع می‌کند. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به مشکل مقیاس پذیری یا بالا بودن حجم تراکنش‌ها و زمان انجام تراکنش‌ها و همچنین مشکل عدم همکاری مشترک است.

چند مدل پل بلاکچین وجود دارد؟

به طور کلی دو مدل پل بلاکچین معرفی شده است که تحت عناوین پل متحد یا فدرالی و پل بدون نیاز به اعتماد شناخته می‌شوند.