تاریخ انتشار: 6 آذر 1400 | آخرین بهروزرسانی: 3 آبان 1402
زمان مطالعه:
8 دقیقه
نسل سوم بلاکچین درحالی روی کار میآید که از عمر این فناوری زمان زیادی نمیگذرد. در یک دههای که از عمر بلاکچین میگذرد با توجه به استقبال بسیار از این فناوری سه نسل متفاوت از این تکنولوژی عرضه شده است تا معایب نسلهای قبلی را بپوشاند.
سه نسل بلاکچین را با رمزارزهای معروف آنها یعنی بیت کوین، اتریوم و کاردانو معرفی میکنند. در واقع میتوان گفت نسلهای بلاکچین به دوره اولیه بیت کوین، دوره ثانویه اتریوم و دوره نهایی یعنی کاردانو تقسیمبندی میشوند. یکی از دلایل عمده شکلگیری این نسلها ضعفهای نسل قبلی بوده است.
به طور کلی، بلاکچین در دو نسل قبلی با مشکلاتی مثل مقیاسناپذیر بودن، نداشتن قابلیت همکاری و حریم خصوصی روبرو بوده است. مواردی که به نظر میرسد در نسل سوم به طور کامل رفع شده باشند و اگر چنین اتفاقی نیفتاده باشد، باید منتظر نسل چهارمی هم باشیم که گفته میشود نسل ادغام بلاکچین با هوش مصنوعی است.
اما در این نوشتار قصد داریم تا شما را با بلاکچین نسل سوم آشنا کنیم. یکی از نمونههای تکامل یافته بلاکچین که مشکلات نسلهای قبلی را ندارد. برای آشنایی با این نسل از بلاکچینها در ادامه مطلب همراه ما باشید.
نسل سوم بلاکچین یکی از پیشرفتهترین نسلهای بلاکچین است. در این نسل مشکلاتی مثل مقیاس پذیری، قابلیت همکاری و حریم خصوصی که در نسلهای قدیمی مشاهده میشد به میزان چشمگیری رفع شده است. برای آشنایی با این نسل از بلاکچین اجازه بدهید ابتدا به تعریفی کوتاه از دو نسل قبلی و مشکلاتی که در این دو نسل وجود داشت بپردازیم.
نسل اول بلاکچین؛ دوره بیت کوینی
نسل اول بلاکچین یا دوره بیت کوین یک نسل آرمانی برای این شبکه جهانی بود. بیت کوین در سال 2010 میلادی معرفی شد. مهمترین آرمانهای بلاکچین یعنی تمرکز زدایی و بی مرز بودن در این دوره اجرا شد. این نسل برای تغییر سیستمهای پولی و در واقع بیرون آوردن این سیستمها از کنترل حکومتها طراحی شد. به طوری که تمامی اختیار و کنترل تراکنشها در دست خود مردم بود. نسلی که تراکنش در آن کاملا شفاف و باز بود.
نسل دوم بلاکچین؛ دوره اتریومی
در نسل دوم بلاکچین یعنی زمان عرضه اتریوم بر خلاف دوره قبلی شرایط و ضوابطی برای تراکنشها تعیین شد. ارز دیجیتال اتریوم در سال 2013 روی کار آمد و در حال حاضر به عنوان پلتفرمی در زمینۀ اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند شناخته میشود. استفاده کنندگان از این رمز ارز میتوانند در صورت پذیرفتن قراردادهایی تحت عنوان قرارداد هوشمند به تراکنش بپردازند. دلیل عمده این تغییر این موضوع بود که بلاکچین بیتکوین فقط میتوانست کار پرداخت و دریافت را انجام دهد و خبری از تعیین شرایط و ضوابط در انجام معاملات نبود.
عملکردی که تحت عناوین پول قابل برنامه ریزی (Programmable Money) و قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) هم شناخته میشوند. مثل خرید بیت کوین با هدف استفاده در ریز پرداختها، نمیتوان این شرط را گذاشت که مبلغ مورد نظر را پس از تحویل جنس پرداخت کرد. به همین دلیل پای قراردادهای هوشمند به دنیای بلاکچین باز شد. خوبی این روش این است که دست سومی در کار نیست و همچنان قانون و قاعده تمرکززدایی رعایت میشود. در واقع در این روش به جای اعتماد به فرد مقابل یا فرد سوم به کامپیوتر اعتماد میکنید.
از پیوند بلاکچین و هوش مصنوعی، به پول میرسیم؟
جوابت تو شماره ۱۴ ماهنامه دامیننسه!
نسل سوم بلاکچین؛ دوره کاردانویی
در نسل سوم بلاکچین مشکلات بیشتری رفع شده است. این نسل به دنبال رفع نواقص جدی بلاکچین مثل مقیاس پذیری و قابلیت همکاری بود. به صورتی که شبکه بلاکچین قدرت بیشتر و سرعت بیشتری در انجام تراکنشها پیدا کند. نسل سوم بلاکچین به عنوان سطح بعدی این فناوری تمرکز خود را روی بهبود مواردی همچون مدیریت، افزایش حریم شخصی و ناشناس بودن کاربر، مقیاسپذیری، تعمیمپذیری و… گذاشته است.
اما اگر بخواهیم به طور دقیق تری توضیح بدهیم مشکل بزرگ بلاکچین نسل اول و نسل دوم مشکل مقیاس پذیری و افت سرعت تراکنشها است. با زیاد شدن انجام معاملات در این شبکه سرعت معاملات به ده دقیقه برای هر تراکنش افزایش پیدا کرد. این مشکل را تحت عنوان مشکل مقیاس پذیری عنوان میکنند. دلیل عمده آن هم کوچک بودن فضای بلاکچین و زیاد بودن معامله کنندهها بود.
از طرفی سرعت پایین هم به خصوص در کشورهای پیشرفته یکی از مهمترین معایب سیستمهای مالی است و این موضوع در تراکنش نسل اول به وضوح مشاهده میشد. این مشکل در نسل سوم حل شده است. اما مشکل بعدی همانطور که گفتیم مشکل قابلیت همکاری بود. قابلیت همکاری یعنی امکان انجام معامله در شبکههای مختلف. یک مثال ساده برای این مشکل متفاوت بودن شکل شارژرهای موبایل در گوشیهای سامسونگ و اپل است. شما نمیتوانید با شارژر اپل گوشی سامسونگ را شارژ کنید.
نسلهای مختلف بلاکچین هم قابلیت همکاری با یکدیگر را ندارند. پروژههایی مثل کاردانو و پولکادوت روشهایی را برای این مشکل در نظر گرفتهاند. به طوری که میتوان گفت در نسل سوم تا حد بسیاری این مشکل رفع شده است.
در نسل سوم بلاکچین پروژههای مختلفی مثل EOS،Cardano و Algorand تعریف شدند. این پروژهها به منظور رفع مشکلاتی مثل مقیاس پذیری، امنیت و تمرکززدایی روی کار آمدند، که در نسلهای قبلی وجود داشتند.
معرفی پروژههای نسل سوم بلاکچین
همانطور که گفتیم در نسل سوم بلاکچین پروژههای مختلفی تعریف شده است که هر کدام اهداف و اولویتهای مخصوص به خود را دارند. در ادامه به معرفی این پروژهها خواهیم پرداخت.
پروژه آیون (Aion)
بلاکچین این پروژه به صورت چند لایه است. چند لایه بودن در این پروژه باعث شده تا مشکل حریم خصوصی، شفافیت و مقیاس پذیری رفع شود. آیون (Aion) توکن اختصاصی Open Application Network است و هدف از ایجاد آن حمایت از اپلیکیشنهای متن باز است. شرکتها و نهادهای عمومی با استفاده از پلتفرم آیون قادرند دادههای خود را به اشتراک بگذارند و برای پردازش تراکنشها و شخصی سازی شبکهها اکوسیستمهای مقیاس پذیر ایجاد کنند.
پروژه الگوراند (Algorand)
در ایجاد پروژه الگوراند از الگوریتم اجماعی جدیدی به نام Pure Proof Of Stake استفاده شده است. این پروژه را Silvio Micali از محققان برتر حوزه کریپتوکارنسی ایجاد کرده است. در این شبکه امکاناتی مثل ایجاد مجوز دسترسی قرار داده شده است و همچنین امکان استفاده از شبکههای عمومی تعبیه شده است.
در این پروژه میزان مقیاس پذیری افزایش پیدا کرده است و همچنین امکاناتی فراهم شده است تا کسب و کارها بتوانند بلاکچینهای اختصاصی خود را با امکان تعیین نوع الگوریتم اجماع و اعتبار سنج مورد نظر خود طراحی کنند.
پروژه کاردانو (Cardano)
نسل سوم بلاکچین را بیشتر با کاردانو میشناسند. هدف اصلی از ایجاد این پروژه سادهسازی ایجاد قراردادهای هوشمند بوده است. در این پروژه محیطی مقیاس پذیرتر، کم هزینه و با قابلیت تعامل و امنیت بیشتر طراحی شده است.
این پروژه در حال تکامل است و بلاکچین آن در طول زمان با پیشرفتهای بیشتری روبرو خواهد بود. سیستم مدیریتی کاردانو هم بسیار منحصر به فرد است. با توجه به حمایت و پشتیبانی IOHK (سازمان حمایت کننده از استارتاپها) از این پروژه به نظر میرسد به آینده این پروژه میتوان خوشبین بود.
پروژه ایاس (EOS)
در این پروژه هم مسئله مقیاس پذیری به عنوان هدف اصلی در نظر گرفته شده است. این پروژه با عرضۀ اولیه کوین(ICO) توانست در عرض یک سال، حدود ۴ میلیارد دلار سرمایه جمعآوری کند. هدف ایاس، ایجاد اکوسیستمی برای شبکههای مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین است و قصد دارد امکان ادغام این شبکهها و حفظ حریم خصوصی از طریق آن اکوسیستم را امکانپذیر سازد.
شعار این پروژه انجام به موقع تراکنشها از طریق قراردادهای هوشمند است. البته این پروژه ضعفهایی هم دارد که یکی از آنها تعداد پایین تولید کنندگان بلاک است. ارز دیجیتال این پروژه مدتی در میان 10 ارز برتر بازار از نظر حجم بازار قرار گرفته است. گفته میشود استقبال خوب عموم از این پروژه دلیلی بر موفقیت بیشتر آن در آینده خواهد بود.
پروژه آیکون (Icon)
پروژه آیکون متعلق به کره جنوبی است و هدف آن ارتباط با سراسر دنیا از طریق بلاکچین است. این پروژه از زمان ایجاد با رشد و توسعه چشمگیری روبرو بوده است. برخورداری از خدمات و برنامههای دارای محیط کاربری آسان از ویژگیهای مهم این پروژه است.
در این پروژه میتوان برنامههای غیرمتمرکز تعریف کرد. کاربران میتوانند با توجه به هدف و نوع نیاز خود در زمینههایی همچون بانکداری، آموزش، تجارت الکترونیک و… از این پلتفرم استفاده کنند. مهمترین هدف این پروژه شکل گیری پلتفرمی است که در آن مشارکت کنندگان با هم بتوانند تراکنش داشه باشند. توکن اختصاصی این شبکه ICX نام دارد و به عنوان سوخت این شبکه محسوب میشود.
پروژه نانو (Nano)
پروژه نانو پیشتر به عنوان Railblock فعالیت میکرد. هدف و شعار اصلی این پروژه ایجاد امکان انجام سریعترین تراکنشها با بیشترین میزان مقیاس پذیری و کمترین نیاز به منابع اجرایی بوده است. این پروژه قصد دارد جایگزین ارز فیات شود و کارمزد تراکنشها به حداقل میزان ممکن و حتی صفر برساند. در این شبکه هیچگونه تولید یا استخراج بلاک انجام نمیشود و به همین دلیل به عنوان یک پروژه دوستدار محیط زیست شناخته میشود.
پروژه نبلیو (Neblio)
این پروژه متعلق به کسب و کارها و استارتاپهاست. با استفاده از این پروژه کسب و کارها میتوانند بلاکچینهای اختصاصی با درصد امنیت بالا و کارایی بیشتر ایجاد کنند. در ارز دیجیتال نبلیو میتوانید بیش از 7 زبان برنامه نویسی مثل پایتون و جاوا اسکریپترا به کار ببرید. همچنین ابزارهای مختلفی در این پلتفرم ارائه شده است که با توجه به نیاز توسعه دهندگان قابل استفادهاند.
پروژه زیلیکا (ZiIliqa)
ارز دیجیتال زیلیکا با استفاده از تکنولوژی شاردینگ (Sharding) و ساده سازی الگوریتم اجماع باعث شده است تا سرعت، مقیاس پذیری و کارایی بلاکچین بهبود شایانی داشته باشد. استفاده از تکنولوژی شاردینگ باعث شده است تا امکان ارتقای بلاکچین برای کاربران فراهم شود. از طرفی با توجه به استفاده از یک مکانیسم استخراج خاص در این پروژه میتوان گفت پروژه زیلیکا یک پروژه دوستدار محیط زیست دیگر از پروژه های نسل سوم بلاکچین است.
سخن پایانی؛ نسل سوم بلاکچین نسلی تکامل یافته و در حال تکامل
دنیای بلاکچین به عنوان یک فناوری نوظهور در فضای دیجیتال و تکنولوژی یک دنیای با تغیرات بسیار سریع و زیاد است. دنیایی که با توجه به حجم زیاد استقبال از آن روز به روز با تغییرات منحصر به فردی روبرو بوده است. از دلایل عمده این تغییرات رفع مشکلات نسلهای قبلی بلاکچین بوده است. به همین منظور تا امروز سه نسل از بلاکچین معرفی شده است. در این سه نسل مشکلاتی مثل مقیاس پذیری، حریم خصوصی و قابلیت همکاری رفع شده است.
در این میان تکامل یافتهترین نسل از بلاکچینها، نسل سوم بلاکچین است. در این مطلب به طور کامل به معرفی پروژههای مختلف این نسل پرداختیم و توضیح دادیم که چه امکاناتی برای رفع نواقص نسلهای قبلی در این نسل ایجاد شده است. امیدواریم در این مطلب توانسته باشیم شما را به طور کامل با بلاکچین نسل سوم و پیشرفتها و بهبودهای آن آشنا کرده باشیم.
سوالات متداول:
سه نسل بلاکچین تحت چه عناوینی شناخته میشوند؟
نسل اول بلاکچین به نسل بیت کوین، نسل دوم به نسل اتریوم و نسل سوم به نسل کاردانو معروف شده است.
مزایا و معایب نسل اول بلاکچین چه بود؟
مهمترین مزیت نسل اول امکان انجام تراکنش و معرفی ارزدیجیتال بیت کوین برای این کار بود. ارزی که هنوز هم پس از ده سال یکی از محبوبترین ارزهای دیجیتال است. اما این ارز دیجیتال مشکل مقیاس پذیری، حریم خصوصی و قابلیت همکاری داشت.
مهمترین ویژگی های بلاکچین نسل دوم چه بودند؟
با معرفی نسل دوم بلاکچین انقلاب تازهای در صنعت ارزهای دیجیتال به وجود آمد. مهمترین ویژگیهای این نسل بالارفتن سرعت تراکنش یا حل مشکل مقیاس پذیری، ایجاد قرارداد هوشمند، ایجاد پول قابل برنامه ریزی (Programmable money) و ایجاد اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (DApps) بود.
معروفترین پروژههای نسل سوم بلاکچین کدام پروژهها هستند؟
پروژههای مختلفی در نسل سوم بلاکچین معرفی شده است، که معروفترین آنها پروژههایی همچون EOS، Cardano و Algorand هستند.
مهمترین معایبی که در بلاکچین نسل سوم برطرف شده است چه هستند؟
در نسل سوم بلاکچین مهمترین معایبی که این شبکه در یک دهه با آنها روبرو بوده است، مثل مشکل مقیاس پذیری، مشکل حریم خصوصی و مشکل قابلیت همکاری حل شده است.
مشکل مقیاس پذیری چیست؟
با توجه به افزایش تراکنشها در شبکه بلاکچین مشکلی تحت عنوان مقیاس پذیری به وجود آمد. این مشکل باعث شد تا زمان تراکنشها با بیت کوین و اتریوم به میزان زیادی افزایش پیدا کند. در بلاکچین نسل سوم این مشکل با ایجاد راهکارهای متفاوتی برطرف شده است.
کارن آهنگری
بازی با کلمات، یکی از بهترین سرگرمیهاست. در کنارش، کمک به دیده شدن این کلمات با کمک SEO هم مهمترین وظیفهی من تو بیتپینه. سعی میکنم دانستههام رو تو حوزه کریپتو با کاربرها به اشتراک بذارم و با سئو به دیده شدن این دانستهها، کمک کنم.