بازار آلت کوینها نشاندهنده تعامل پویا بین توکنهای مبتنی بر جامعه (کامیونتی محور) و پروژههای پشتیبانیشده توسط مؤسسات (نهادها) است که هر کدام دارای ویژگیها و مسیرهای متفاوتی هستند.
درک این پویاییهای متفاوت برای ذینفعان جهت مواجهه با بازار کریپتو اهمیت بسیاری دارد.
توکنهای مبتنی بر جامعه در مقابل توکنهای نهادی
توکنهای مبتنی بر جامعه نمادی از تمرکززدایی هستند و از ابتکارات مردمی بهجای تصمیمات هیئتهای مدیره شکل میگیرند. دوج کوین نمونه بارزی از این مفهوم است.
این توکن که در سال ۲۰۱۳ بهعنوان یک شوخی با دنیای رمزارزها معرفی شد، به یک دارایی دیجیتال مهم تبدیل شده است. در حال حاضر، ارزش بازار دوج کوین حدود ۶۷ میلیارد دلار است که نشاندهنده پذیرش گسترده و حمایت قوی جامعه آن است.
در سال ۲۰۲۴، قیمت دوج کوین به میزان قابل توجهی افزایش یافت و با رشدی ۳۷۶ درصدی به سقف تقریبی ۰.۴۳ دلار رسید. این رشد نشاندهنده تأثیر تعاملات جامعه و حمایت افراد برجسته بر ارزش آن است. با اینکه دوج کوین پیشرفتهای فنی بزرگی نداشته، اما بارها به دلیل سادگی و هویت مشترک خود، مخاطبان جهانی را جذب کرده است.
با این حال، توکنهای مبتنی بر جامعه با چالشهای قابل توجهی مواجه هستند. خوان پلیسر، تحلیلگر ارشد در IntoTheBlock، بر آسیبپذیری این توکنها در بازارهای نزولی تأکید میکند.
او در مصاحبهای گفت:
توکنهای مبتنی بر جامعه اغلب به تلاشهای داوطلبانه وابسته هستند، که ممکن است با کاهش شور و اشتیاق بازار کاهش یابد.
بدون بودجههای ساختاریافته یا تیمهای توسعهدهنده اختصاصی، بسیاری از این پروژهها ممکن است در شرایط سخت با مشکل برای ادامه فعالیت روبرو شوند. با این وجود، طبیعت غیرمتمرکز آنها میتواند ریسکها را کاهش دهد. توزیع عادلانه توکنها اغلب نوسانات بازار ناشی از فروشهای عمده را کاهش میدهد، برخلاف برخی از توکنهای نهادی که برای بقا ذخایر خود را نقد میکنند.
مقیاسپذیری نیز یکی از نگرانیهای توکنهای مبتنی بر جامعه است. حرکتهای مردمی میتواند باعث افزایش شهرت شود، اما رشد پایدار معمولاً به ایجاد شرایط حرفهای نیاز دارد، که ممکن است حامیان تمرکززدایی را از خود براند.
توکنهای پشتیبانیشده توسط مؤسسات مانند ZKsync، در عین حال، از مزایای منابع و مشارکتهایی بهرهمند هستند که به آنها انعطاف عملیاتی بیشتری میبخشد. ZKsync بهعنوان یک راهحل لایه دوم برای مقیاسپذیری اتریوم طراحی شده و هدف آن بهبود عملکرد بلاک چین است. منابع ساختاریافته و ثبات، به این پروژهها اجازه میدهد تا به راحتی با قوانین تطبیق پیدا کنند.
پلیسر اضافه کرد:
توکنهای پشتیبانیشده توسط مؤسسات معمولاً برای پاسخگویی به الزامات قانونی و حفظ عملیات در دوران بحرانهای اقتصادی آمادگی بیشتری دارند.
تا دسامبر ۲۰۲۴، توکن ZKsync با ارزش بازار تقریبی ۸۱۷ میلیون دلار و قیمت معاملاتی نزدیک به ۰.۲۲ دلار در حال معامله است.
مزایا و معایب توکنهای نهادی
با وجود مزایایشان، توکنهای نهادی بهدلیل ارتباط با تمرکزگرایی مورد انتقاد قرار میگیرند. بسیاری از علاقهمندان به کریپتو، کنترلِ متمرکز را متناقض با اصول تمرکززدایی میدانند. منتقدان استدلال میکنند که تمرکز قدرت در دست تعداد کمی از نهادها، اعتماد و خودمختاری، که اصول اساسی بلاک چین هستند، را تضعیف میکند.
اما در طرف مقابل، توکنهای نهادی درسهای ارزشمندی برای پروژههای مبتنی بر جامعه ارائه میدهند. تمرکز آنها بر مدلهای تأمین مالی پایدار میتواند بهعنوان یک الگو برای ابتکارات مردمی جهت تأمین بقا و پایداری در بلندمدت عمل کند. توکنهای مبتنی بر جامعه میتوانند مکانیزمهای درآمدزایی آنها را اتخاذ کنند.
مقاومت و مقررات در بازاری بالغتر
توکنهای مبتنی بر جامعه مانند دوج کوین اغلب با نوسانات قیمتی مواجه هستند که تحت تأثیر روندهای رسانههای اجتماعی و احساسات عمومی قرار میگیرد.
بهعنوان مثال، ارزش دوج کوین پس از اعلام «دپارتمان کارایی دولت» توسط ایلان ماسک در ۱۳ نوامبر، حدود ۲۰ درصد افزایش یافت. در مقابل، همکاریهای ZKsync با پلتفرمهای بزرگ، اعتبار و پذیرش آن را در بخش دیفای تقویت کرده است.
پایداری آلت کوینها در بازارهای نزولی اغلب به ساختارهای عملیاتی آنها بستگی دارد. کریستوف تانکل، مدیرعامل Welf، در مصاحبهای گفت:
توکنهای پشتیبانیشده توسط نهادها معمولاً در بازارهای نزولی عملکرد بهتری دارند. آنها از نقدینگی قویتر، پشتیبانی مالی محکمتر و تطبیقپذیری بهتر با مقررات بهرهمند هستند که به آنها کمک میکند تا رکودها را با اثربخشی بیشتری پشت سر بگذارند. در مقابل، توکنهای مبتنی بر جامعه معمولاً نوسانات بیشتری دارند و اغلب در برابر تغییرات احساسات بازار آسیبپذیرتر هستند.
آینده آلت کوینها: مسیر ترکیبی؟
شکاف بین مدلهای مردمی و نهادی نباید قطعی بماند. رویکردی ترکیبی میتواند فضای آلت کوینها را بازتعریف کند و نقاط قوت هر دو را در خود جای دهد. توکنهای مبتنی بر جامعه ممکن است مکانیزمهای تأمین مالی پایدار را در حالی که تمرکززدایی را حفظ میکنند، اتخاذ کنند. بهطور مشابه، پروژههای نهادی میتوانند استراتژیهای تعامل با جامعه را برای افزایش وفاداری و پذیرش به کار گیرند.
تانکل افزود:
بازار احتمالاً تنظیمشدهتر خواهد شد و بازیکنان نهادی نقش بزرگتری خواهند داشت. اما پروژههای مبتنی بر جامعه همچنان برای نوآوری و آزمایش اهمیت خواهند داشت. این لزوماً رقابت نیست، بلکه بیشتر یک تکامل مکمل است.
این تعامل، روندهای گستردهتر در اکوسیستم کریپتو را منعکس میکند. همانطور که بلاک چین به جریان اصلی امور مالی وارد میشود، ایجاد تعادل بین تمرکززدایی و مقیاسپذیری و انطباق با قوانین، موج بعدی آلت کوینها را شکل خواهد داد.
در حالی که بازار کریپتو رشد میکند، این تعادل مشخص خواهد کرد که کدام آلت کوینها رشد خواهند کرد و کدامها محو میشوند. خواه از طریق همکاری یا رقابت، تعامل بین حرکتهای مردمی و قدرت مؤسسات آینده رمزارزها را شکل خواهد داد و اکوسیستمی به پیچیدگی خود فناوری ایجاد خواهد کرد.