تخصیص توکن به توزیع درصدی از توکنهای پروژههای رمزاری بین گروههای ذینفع مختلف در آن گفته میشود، اما این توزیع بر چه اساسی انجام میشود و چه اهمیتی دارد؟
تخصیص توکنها بین طرفهای مختلف درگیر در پروژههای ارزهای دیجیتال، مانند بنیانگذاران، سرمایهگذاران خطرپذیر (VC) و جامعه، میتواند بینشی در مورد استراتژی بلندمدت و ثبات پروژه ارائه دهد. بنیانگذاران یا تیم توسعهدهنده پروژه معمولاً توکنهایی را براساس تعهد و مشارکتشان در ساخت محصول دریافت میکنند که نشاندهنده تعهد آنها به موفقیت پروژه است. سرمایهگذاران خطرپذیر هم که در مراحل اولیه پروژه ریسکهای مالی قابلتوجهی را متحمل میشوند، اغلب توکنها را با هزینهای کمتر از طریق دورههای تأمین مالی خصوصی دریافت میکنند.
هنگامی که این دورهها به پایان میرسند، سرمایهگذاران خطرپذیر به دلیل تخصیص توکنهایی که داشتهاند و هزینههای خرید کمتری که پرداخت کردهاند، میتوانند بر قیمتها در بازار کریپتوکارنسی تأثیر بگذارند. جامعه، متشکل از کاربران نهایی یا حامیان، ممکن است توکنهایی را به عنوان مشوق برای مشارکت خود در پروژه دریافت کنند؛ این امر میتواند تعهد پروژه به تعامل کاربر را نشان دهد.
فرایند وستینگ
وستینگ یا همان واگذاری، فرآیند قفل کردن توکنهای ارزهای دیجیتال برای مدتزمانی مشخص است، قبل از اینکه دارنده توکن بتواند به طور کامل به آنها دسترسی داشته باشد یا آنها را انتقال دهد.
برنامههای تخصیص
برنامههای تخصیص، ابزاری هستند که به همه طرفهای درگیر کمک میکنند تا انگیزههای خود را هماهنگ کنند. این هماهنگسازی تضمین می کند که تیم توسعهدهنده، پروژهها را به طور موثر ارائه داده و اعضای جامعه را تشویق کند تا در شبکه مشارکت داشته باشند. این جدولهای زمانی همچنین به تشویق تعهد بلندمدت از سوی همه طرفها و کاهش خطرات مرتبط با دامپینگ توکن هم کمک میکند. آنها با انتشار تدریجی توکنها مطمئن میشوند که همه همچنان به موفقیت بلندمدت پروژه متعهد هستند.
گپ در تخصیص توکن
وجود گپ در تخصیص توکن نشاندهنده دورهای است که طی آن هیچ توکنی اعطا نمیشود و عملاً شروع برنامه اعطای ارز دیجیتال پروژه را به تاخیر میاندازد. درواقع، گپ به دورهای در برنامه زمانبندی تخصیص رمزارزها اشاره دارد که در آن هیچ توکنی به سرمایهگذاران و ذینفعان تعلق نمیگیرد. به عبارت دیگر، شروع تخصیص رمزارزها به طور موقت به تعویق میافتد.
برای مثال در نظر بگیرید که پروژه رمزارزی، برنامه زمانبندی تخصیص 12 ماهه با گپ ۶ ماهه دارد. در این حالت، سرمایهگذاران و ذینفعان تا 6 ماه هیچ توکنی دریافت نمیکنند، حتی اگر 50 درصد از دوره تخصیص رمزارزها سپری شده باشد. مدت زمان گپ میتواند برای گروههای مختلف ذینفعان در یک پروژه متفاوت باشد:
- سرمایهگذاران و مشاوران: به دلیل تعهد بلندمدت به پروژه، ممکن است با گپ طولانیتری (مثلاً 16 ماهه) مواجه شوند.
- تیم بازاریابی: به دلیل ماهیت کوتاهمدتتر تعهدات، ممکن است با گپ کوتاهتری (مثلاً 3 ماهه) مواجه شوند.
هدف از این گپها در تخصیص توکنهای پروژه ایجاد انگیزه برای تعهد بلندمدت، حفاظت از پروژه و جلوگیری از تأثیرات منفی بر قیمت توکن است. در دوره گپ 6 ماهه، توکنها پس از گذشت ماه ششم توزیع میشوند. علاوه بر این، توجه به این نکته ضروری است که وقتی دوره گپ به پایان میرسد، تمام وجوهی که قرار بود تا آن زمان پرداخت شود، آزاد میشوند.
برای مثال، اگر ذینفعی سهم ۱۲ درصدی از برنامه زمانبندی 12 ماهه داشته باشد، معمولاً هر ماه یک درصد توکن دریافت میکند. با این حال، اگر گپ 6 ماهه وجود داشته باشد، آنها برای پنج ماه اول 0 درصد و سپس در پایان ماه ششم ۶ درصد سهم خود را دریافت میکنند، که با تجمع درصد در طول دوره زمانی گپ مطابقت دارد. درک مفهوم تخصیص توکن، وستینگ و گپ، به چندین دلیل زیر در ساخت پروژههای ارزهای دیجیتال اهمیت دارد:
- انصاف و برابری: تخصیص توکنها به طور شفاف و عادلانه تضمین میکند که تمام شرکتکنندگان درک روشنی از توزیع درآمد داشته باشند. این فرایند جلوی تمرکز قدرت و ثروت در دست چند شرکتکننده یا بنیانگذار اولیه را میگیرد.
- کنترل و حاکمیت: تخصیص مناسب توکنها تضمین میکند که بنیانگذاران پروژه یا اعضای تیم، سطح معقولی از کنترل و نفوذ بر توسعه پروژه داشته باشند. در برخی موارد، بخشی از کنترل به کاربران واگذار میشود، اما اگر هدف پروژه تمرکززدایی کامل نباشد، تصمیمات اصلی (نقشه راه، توسعه و حاکمیت) بدون توجه به تخصیص توکن، توسط مدیریت گرفته میشود.
- ایجاد انگیزه برای تعهد بلندمدت: برنامههای واگذاری یا همان وستینگ، نقش مهمی در تشویق اعضای تیم و سرمایهگذاران اولیه برای متعهد ماندن به پروژه ایفا میکنند. قفل کردن توکنها برای دورهای معین، شرکتکنندگان را تشویق میکند تا بر موفقیت پروژه تمرکز کرده و از آنها برای تعهد و مشارکت مستمرشان با اعطای پاداش تقدیر میشود.
- کاهش خطرات و همسو کردن منافع: گپها مکانیزمی هستند برای کاهش ریسکهای مرتبط با از دست دادن علاقه سرمایهگذاران اولیه یا اعضای تیم به پروژه یا ترک پروژه پس از دریافت توکنها. پروژه با اعلام گپ، تضمین میکند که گیرندگان تعهد خود به پروژه را ثابت کرده و قبل از دسترسی به توکنهایشان مشارکت داشته و منافع مالی خود را با موفقیت و طول عمر پروژه هماهنگ کنند.
- اجتناب از دامپینگ توکن و دستکاری بازار: تخصیص مناسب، وستینگ و گپ میتواند مانع از تخلیه فوری توکنها توسط هولدرهای بزرگ در بازار و نوسانات شدید قیمتی و دستکاری در بازار شود. با انتشار تدریجی توکنها در طول زمان، بازار باثباتتر و پایدارتری برای توکنهای پروژه ایجاد خواهد شد.
به طور کلی، این مکانیسمها به ایجاد محیطی پایدار برای پروژههای کریپتویی کمک میکنند، بنابراین عاقلانهتر است که به دستورالعمل های پذیرفتهشده عمومی پایبند باشید.
برنامه تخصیص توکن هر پروژه
برنامه تخصیص توکن هر پروژه به مجموعهای از پارامترها و قوانینی اشاره دارد که طراحی اقتصادی توکن را در پروژههای کریپتویی مشخص میکنند. این پارامترها بر ارزش، کاربرد و توزیع توکن در اکوسیستم پروژه تأثیر میگذارند. مولفههای کلیدی در تخصیص توکن پروژههای مختلف عبارتند از:
- عرضه کل: تعداد کل توکنهای موجود در بلاک چین.
- عرضه در گردش: تعداد توکنهایی که در حال حاضر در دسترس عموم هستند.
- برنامه تخصیص: نحوه توزیع توکنها بین ذینفعان مختلف (مثلاً سرمایهگذاران، تیم توسعه، جامعه).
- مکانیزمهای سوزاندن: فرآیندی برای از بین بردن توکنها از گردش و کاهش عرضه.
- موارد استفاده: کاربردهای توکن در اکوسیستم پروژه (مثلاً پرداخت هزینهها، حاکمیت، پاداش).
- نرخ تورم: میزان افزایش عرضه توکنها در طول زمان
برنامه تخصیص توکن هر پروژه به ارزیابی پتانسیل بلندمدت پروژههای کریپتویی کمک میکند و با درک آن میتوانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- آیا توکن ارزش ذاتی دارد؟
- چه عواملی بر تقاضا برای توکن تأثیر میگذارند؟
- چه ریسکهایی با سرمایهگذاری در توکن همراه است؟
- چطور میتوان از توکن در اکوسیستم پروژه استفاده کرد؟
درواقع تحلیل برنامه تخصیص توکن به شما در تصمیمگیری آگاهانه برای سرمایهگذاری موفق و سودآور در پروژههای کریپتویی کمک میکند.
بهترین شیوه تخصیص توکن
از سال 2022، بیشترین سهم و درصد تخصیص توکن (از ۳۵ درصد تا ۳۷ درصد) به طور سنتی برای کاربران رزرو شده است. تخصیص این میزان سهم از توکنها به پایگاه گستردهای از اعضای جامعه، به توزیع قدرت و نفوذ کمک میکند، خطر متمرکز شدن را کاهش و با هدف تمرکززدایی همسو است. علاوه بر این، تخصیص توکنها به جامعه، مشوقی برای مشارکت فعال است، چرا که این توکنها میتوانند برای فعالیتهایی مانند استیکینگ، تأمین نقدینگی و تصمیمهای حاکمیتی استفاده شوند.
دومین سهم تخصیص بزرگ (تقریباً ۲۷ درصد) غالبا برای ابتکارات آینده مانند توسعه ویژگیها و قابلیتهای جدید یا پیگیری فرصتهای مشارکت اختصاص داده میشود. این تخصیص تضمین میکند که بنیانگذاران کریپتو بودجه کافی برای پروژههای در حال انجام دارشته باشند یا بتوانند در آینده بودجه لازم را در اختیار سایر طرفها، مانند بنیانگذاران، تیم توسعهدهنده یا سرمایهگذاران خصوصی قرار دهند.
تقریباً ۲۰ درصد از توکنها به موسس(ها) و تیم اصلی اختصاص مییابد و ۱۶ درصد هم به سرمایهگذاران خصوصی داده میشود. معمولا هدف پروژههای کریپتویی، توزیع این بخشها به طور مساوی یا ارائه اندکی بیشتر به تیم توسعهدهنده نسبت به سرمایهگذاران است. این توزیع به کاهش فشار برای دستاوردهای کوتاهمدت کمک کرده و امکان تمرکز بر تعهد بلندمدت و رشد پایدار را فراهم میکند.
سرمایهگذاران عمومی معمولاً حدود ۴٫۶ درصد تا ۵ درصد از کل توکنها را به خود اختصاص میدهند. توکنهایی که در فروش عمومی فروخته میشوند معمولاً دورههای نگهداری طولانی ندارند و بیشتر دورههای قفل برای فروش توکنهای خریداری شده در فروش عمومی بعد از ۸ ماه به پایان میرسند. این بدان معناست که خریداران نمیتوانند بلافاصله پس از خرید توکنها، آنها را به فروش برسانند؛ این سازوکار به جلوگیری از تأثیر منفی بر قیمت توکن پروژه کمک میکند.
دورههای قفل یا برنامههای واگذاری
دورههای قفل یا برنامههای واگذاری برای ایجاد اقتصادی سالم در بازارهای اولیه و ثانویه مهم هستند. مدت زمان قفل شدن برای تیم اصلی معمولا مشابه یا طولانیتر از مدت زمانی است که سرمایهگذاران تعهد بلندمدت خود را نشان میدهند و در تخصیصهای خزانهداری باید موانع و فرصتهای پیشبینینشده با دوره قفل صفر در نظر گرفته شود. برای حمایت از مقیاسپذیری و جلوگیری از گردش بیش از حد توکن، باید برای جامعه کاربری و اکوسیستم توسعه دوره قفلی حداقل ۲ تا ۵ ساله اعمال شود.
ایردراپها یا فاندهای تشویقی معمولاً دوره قفل ندارند یا اگر هم داشته باشند، دورهای کوتاهمدت بین 1 تا 12 ماه است. این فاندها، معمولاً در زمان عرضه نرمافزاری محصول یا پس از باز شدن بازار برای جذب کاربران و پاداش دادن به مشارکتکنندگان اولیه استفاده میشود. به طور کلی، مدت زمان قفل توکن و گپها برای کاهش فشار فروش و جلوگیری از افت شدید قیمت اعمال میشوند. اعمال یک دوره قفل حداقل یک ساله پس از عرضه توکن، برای جلوگیری از فروش فوری توسط اعضای تیم و سرمایهگذاران رایج است.
نتیجهگیری
در نتیجه، برنامه تخصیصدهی و وستینگ توکن، مؤلفههای حیاتی در توسعه و موفقیت پروژههای کریپتویی هستند. آنها انصاف، توزیع کنترل و تعهد بلندمدت را در میان سهامداران تضمین میکنند و در عین حال خطرات را کاهش میدهند و از دستکاری در بازار جلوگیری میکنند. با تخصیص شفاف و عادلانه توکنها، پروژهها می توانند ثروت را به طور مساوی توزیع کرده و تمرکززدایی را ارتقا دهند. برنامههای واگذاری، اعضای تیم و سرمایهگذاران اولیه را تشویق میکند تا به پروژه متعهد و وفادار باقی بمانند و به رشد پروژه کمک کنند.
گپها هم به جلوگیری از ریزش قیمت توکنها توسط فروشندگان اولیه در بازار کمک کرده و ثبات را تضمین میکند. به طور کلی، این مکانیسمها در ایجاد پروژه ارز دیجیتال پایدار و پررونق نقش مهمی ایفا خواهد کرد.